Onlangs heb ik uitgelegd hoe de door ons vervaardige lampmeetopstelling functioneert. De gegevens die we uit deze metingen aan lampen verkrijgen heb ik in een handig formaat proberen om te rekenen. In dit artikel leg ik uit hoe de gegevens gebruikt kunnen worden.

De gegevens uit de lampmeetopstelling

Wanneer we de lamp monteren en aanzetten, draaien we steeds de lamp 5 graden en meten we het aantal lux. Zie ook de uitleg in dit artikel over de lampmeetopstelling. De luxmeter staat op een vaste afstand van het lichtpunt (ongeveer 105 cm). De meetgegevens die we uiteindelijk krijgen zijn dan luxmetingen op 105 cm afstand van het lichtpunt, bij een bepaalde lamphoek. Een klein voorbeeld is hieronder weergegeven.

Lux op 1 meter afstand

Het eerste wat ik ga berekenen is de hoeveelheid lux op 1 meter afstand van de lamp. Ik trek een halve circel op 1 meter afstand van de lamp (van links van de lamp naar recht onder de lamp naar rechts van de lamp) en over deze halve circel bepaal ik de hoeveelheid lux. Dit geeft een inzicht in hoeveel licht de lamp straalt rondom de lamp zelf.

Waarom 1 meter? Dat is omdat het een makkelijke waarde is. Stel op 1 meter heb ik recht onder de lamp 200 lux. Dan heb ik op 2 meter onder de lamp 1/4e, dus 50 lux. Het rekent gewoon makkelijker dan wanneer ik vertrek van 105 cm. De berekening wordt als volgt gedaan, ik heb het aantal lux op 105 cm, en dan bereken ik het aantal lux op 100 cm afstand:

Van de uiteindelijke resultaten maak ik een gafiekje.

Dit grafiekje zet op de horizontale as de graden aan met de lamp, en verticaal het aantal gemeten lux op 1 meter afstand. Je ziet in deze grafiek als voorbeeld dat het licht uit de lamp erg gefocusseerd is; er is een smalle piek bij ongeveer 90 graden (recht onder de lamp) die snel naar lage waardes terugloopt, wat wil zeggen dat er bijna geen licht uit de lamp naar de zijkanten gestraald wordt.

Afstand bij 400 lux en grafiek

De afstand bij 400 lux
Een andere waarde die ik bereken is de afstand die recht onder de lamp (dus bij 90 graden) 400 lux oplevert. Waarom 400 lux? Omdat tussen de 200 en 400 lux een mooie waarde is om te lezen (zie ook het artikel over de meetopstelling, bruikbaarheid meetresultaten). Ik bereken dus eerst die afstand waarbij ik recht onder de lamp 400 lux vind.

De grafiek van lux op een plat vlak onder de lamp
Nu heb ik de afstand waarbij ik 400 lux recht onder de lamp heb, en nu reken ik verder hoever ik weg kan gaan vanaf deze recht onder de lamp zijnde positie om nog altijd 200 lux over te houden. Dit is dan het gebied onder de lamp waarbij je zou kunnen lezen.
Ik ga nu wel uit van een recht vlak onder de lamp, dus wanneer ik van de positie recht onder de lamp wegga, dan wordt de afstand naar de lamp zelf steeds groter.

Dus, h₁₃₀ is groter dan h₈₀ en deze is weer groter dan h₉₀. Aangezien h₉₀ bekend is, gaan we van hieruit de afstanden h₈₀ en h₁₃₀ berekenen. Dit is mogelijk met een beetje rekenen (waarbij we een sinus niet schuwen). Uiteindelijk krijg ik een plaatje met het resultaat.

Gebruik van deze grafiek
Je ziet aan de grafiek het verloop van de lux recht onder de lamp en daarvandaan weggaande, over een plat vlak. Als je nu een bureau wilt verlichten met tussen de 400 en 200 lux, dan kun je met dit voorbeeld dus bepalen dat je meerdere lampen nodig hebt die steeds zo’n 20 cm uit elkaar staan. Waarom? Omdat je ziet aan de grafiek dat ik op 10 cm afstand 100 lux heb. Plaats ik nu lampen 20 cm van elkaar, dan sta ik bij 10 cm afstand van 1 lamp, ook 10 cm van een andere lamp. De lux tellen bij elkaar op dus kom ik uit op 200 lux bij 10 cm afstand tot 2 lampen. Wanneer ik steeds lampen plaats die 20 cm van elkaar staan, moet ik dus de grafiek steeds 20 cm verschuiven en op de vorige optellen. Dit geeft het resultaat zoals in het volgende plaatje.

Je ziet dat door het plaatsen van meerdere van deze lampen op 20 cm afstand zorgt voor een uiteindelijke hoeveelheid lux tussen de 350 en 500.

Lux op variabele afstand

De laatste grafiek die ik uitleg is de volgende: dat is de hoeveelheid lux recht onder de lamp, wanneer je speelt met de afstand van de lamp tot het platte vlak. Dus, ik heb de meting van de hoeveelheid lux op 1 meter afstand. Dan is dat 1/4 bij 2 meter afstand enz. De grafiek is dan snel getekend.

Dit plaatje komt van pas om te laten zien hoeveel lux je hebt op welke afstand. Dus wanneer je bijvoorbeeld 100 lux wilt hebben, dan lees je uit dit plaatje af dat je dat krijgt bij een afstand van 80 cm.

Ik hoop dat met deze meetgegevens je vooruit kunt. In volgende artikelen publiceer ik deze meetgegevens van een aantal door ons doorgemeten lampen. Wil je graag dat wij jouw lamp ook doormeten, doneer ons deze lamp en we zullen deze voor je doormeten en de gegevens publiceren!