Geen auto

Geplaatst door Jeroen Haringman in Transport 36 Reacties»

De mensen die mijn website vaker bezoeken hebben waarschijnlijk wel de artikelen gezien over proefritten in elektrische voertuigen, en misschien geeft dat het idee dat ik een autoliefhebber ben. Dat ben ik niet, en in dit stuk zal ik daar wat meer over vertellen.

Dit artikel is eerder verschenen op mijn eigen website www.solarwebsite.nl

Ik ben grootgebracht in en met de auto. De auto was altijd in de buurt; voor de deur geparkeerd, voor boodschappen doen, voor familiebezoek, voor dagjes uit en vakanties, en soms zelfs voor ‘gewoon een stukje rijden’. Natuurlijk begon ik met rijlessen toen ik 18 was, en toen ik mijn eerste auto kreeg (jawel) reed ik wat af. Heerlijk, dat gevoel van vrijheid. Hoewel… vrijheid? Geeft een auto wel zoveel vrijheid als de televisiereclames je willen doen geloven? Hoe vaak rijd je met de auto over een woestijnweggetje door ruig terrein de ondergaande zon tegemoet?

Laat ik eens punt voor punt analyseren wat voor invloed de auto, en het uiteindelijk wegdoen daarvan, eigenlijk op mijn vrijheid had en heeft:

Kosten

Het eerste wat de vrijheid van de automobilist inperkt zijn de kosten. Als ik me één ding nog herinner uit de tijd dat ik een auto had was dat ik constant aan het betalen was. Betalen voor benzine, betalen voor wegenbelasting, betalen voor verzekering, betalen voor onderhoud, betalen voor parkeren, betalen voor schades, zelfs een enkele keer betalen voor een boete. Omdat je al dat geld in delen uitgeeft, en aan verschillende instanties, gaat er ongemerkt heel veel geld richting de auto.

De ANWB heeft in 2008 uitgezocht wat van zo’n 650 verschillende nieuwe personenauto’s de totale kosten zijn. Als ik bv. een heel normale middenklasser als voorbeeld neem, een Opel Astra 1.6, dan kost die al 47,3 ct per kilometer. Dat betekent voor mij dat een ritje naar Leiden heen en weer (totale afstand 140 km, een bestemming waar ik regelmatig moet zijn) dus € 66,- zou kosten, en dit is nog zonder eventuele parkeerkosten of boetes. Volgens de website van de NS kost een retourtje Hilversum <-> Leiden zonder korting € 20,40 (of slechts € 19,50 met gebruik van dit truukje zo lang de voorraad strekt). Dan is de trein dus zelfs als je met zijn drieën in de auto zit nog goedkoper. Helemaal mooi wordt het als je een kortingskaart hebt, dan kost deze reis slechts € 12,20, om voor dat bedrag met de auto te gaan moet je dus met zijn zessen in de auto zitten. Goed, als je niet in de buurt van het station moet zijn komen er nog wat kosten bij voor natransport met bus, tram of OV-fiets, maar zoals je ziet is er flink wat ruimte om de trein (veel) goedkoper te houden. Je zou zelfs een taxi kunnen nemen en dan netto nog steeds geld in je zak houden.

Hierboven heb ik de OV-prijzen van nu (september 2009) vergeleken met de autokosten van 2008. Ik ben er zeker van dat autorijden in dat jaar duurder geworden is waardoor bovenstaande berekening nog verder in het nadeel van de auto uit zal vallen. De autokosten gelden voor nieuwe auto’s, voor gebruikte auto’s kunnen deze kosten lager zijn, maar je levert dan vrijwel altijd in op betrouwbaarheid en/of comfort.

Een ander effect van het gespreid betalen van de kosten van een auto is dat je geen directe feedback hebt van de totale kosten van een rit. Dat verbergt het feit dat autorijden best duur is, en maakt het daardoor makkelijker de auto te pakken. Bij het OV betaal je daadwerkelijk per rit en zie je dus voor je hoeveel een reis in totaal kost.

Door al het geld wat ik nu niet aan de auto uitgeef heb ik waarschijnlijk meer vrijheid dan voorheen.

Reisduur

Een veelgehoord argument is “met de auto ben ik er sneller”. Dat is lang niet altijd waar. Als ik naar dezelfde reis Hilversum -> Leiden kijk, dan vertelt Google Maps mij dat ik daar 55 minuten over ga doen (van stadscentrum naar stadscentrum). De reisplanner van de NS weet te melden dat dezelfde reis met de trein 54 of 73 minuten duurt, afhankelijk van welke trein je neemt. Maar deze cijfers zeggen niet alles. Probeer maar eens met de auto je op maandochtend om half acht ’s ochtends over de A2, A9 en A4 te wurmen, ik kan je met zekerheid zeggen dat je daar geen 55 minuten over gaat doen. Eerder anderhalf uur denk ik.


Tijd verdoen in de file

Dit geldt natuurlijk niet voor alle bestemmingen, vooral plaatsen buiten de randstad zijn moeilijker bereikbaar met het OV. En als je niet in de buurt van het NS-station moet zijn is er nog natransport nodig. Maar er is meer in het leven dan haast alleen.

Een ander veelgehoord argument is dat de trein zo vaak vertraging zou hebben. Ik reis erg veel met de trein en ik vind dat best meevallen. Het is niet alsof je met auto altijd aankomt op de tijd die je bedacht had. Ik luister op mijn werk veel naar de radio en ik hoor bij de verkeersinformatie erg regelmatig dat er vrachtwagens gekanteld zijn, of ongelukken gebeurd zijn waardoor er weer eens een paar rijstroken of zelfs een hele snelweg afgesloten zijn. En dan hebben we het nog niet eens over het niet uit te leggen begrip ‘kijkersfile’.

Verder vind ik autorijden altijd verloren tijd, zelfs als je geen file treft. Je kunt onderweg niet iets anders doen, want je moet continu opletten of één van die figuren om je heen, die zijn rijbewijs bij een pakje boter kreeg, zo lijkt het, niet tegen je aan rijdt. Sommige mensen gaan uitgebreid zitten bellen, al dan niet handsfree, maar dat is iets wat ik niet doe. Ik vind dat bellen in de auto, ook handsfree, de aandacht te veel afleidt van het autorijden, en daarom zet ik mijn telefoon uit als ik een langere rit moet maken. In de trein kun je zonder problemen iets anders doen. Zo lees ik veel, en heb ik altijd mijn e-bookreader bij me met een paar honderd boeken er op. Op die manier duurt de voorbeeldreis voor mij geen 54 of 73 minuten maar vliegt hij voorbij. Ook neem ik regelmatig mijn laptop mee waardoor ik wat werk kan doen. Doordat ik mobiel internet heb kan ik gewoon bij het bedrijfsnetwerk van mijn werk, of werken aan mijn website, noem maar op. Een efficiënt gebruik van tijd dus, wat mij een grotere vrijheid geeft.

Een ander (extreem, maar waar) voorbeeld: ik moest een keer mijn auto bij de garage ophalen na wat werkzaamheden. Omdat dat maar twee kilometer ver weg was ging ik dat lopend doen. Mijn looproute liep langs een weg waarlangs alle Media Park-werknemers met de auto Hilversum uit wilden. Over die twee kilometer was ik lopend sneller dan met de auto….

Veiligheid

In 2008 kwamen volgens het CBS 750 mensen in Nederland om in het verkeer. Dat is historisch laag, begin jaren zeventig waren dat nog rond de drieduizend doden per jaar. Toch betekent dit dat, gemiddeld, nog altijd elke dag twee mensen nooit meer thuiskomen als het gevolg van deelname aan het verkeer. Dat zet al die paniek om de Mexicaanse griep weer een beetje in perspectief, nietwaar? Die 750 doden per jaar vinden we kennelijk een normale prijs om van A naar B te komen, want je hoort er bijna niets over in het nieuws. Alleen grote, spectaculaire ongelukken zie je terug op het journaal.


Ongelijk verdeeld

Het is niet dat ik bang ben om zelf slachtoffer te worden van een verkeersongeval. Ik rijd erg weinig, zo’n 3000 tot 4000 km per jaar, en omdat ik weet dat ik niet veel rijd let ik goed op en rijd ik conservatief. Omdat ik zelf geen auto heb leen ik een auto als ik rijd, en dat zijn bijna zonder uitzondering moderne, veilige auto’s. Waar ik me meer zorgen om maak is dat iemand anders misschien slachtoffer wordt van een verkeersongeluk. De veilige, moderne auto’s waar ik in rijd zijn namelijk allemaal erg zwaar – ruim boven de ton, soms zelfs richting de anderhalve ton – en dat maakt ze dodelijk voor zwakke, duurzame verkeersdeelnemers als fietsers en voetgangers.

Wij wonen schuin tegenover een basisschool. Als ik daar ’s ochtends langs fiets op weg naar mijn werk is het daar een komen en gaan van auto’s. Je ziet aan alles de enorme haast van de mensen die hun kinderen even gauw voor het naar hun werk gaan bij school droppen. Ik weet bijna zeker dat veel mensen bewust of onbewust denken dat het voor hun kinderen veiliger is om ze met de auto naar school te brengen dan met de fiets. Maar de grote concentratie van auto’s met gehaaste bestuurders maakt het juist veel onveiliger rondom de school.

Kortom: op het gebied van van veiligheid beperkt de auto op meerdere manier de vrijheid van mensen, vooral mensen buiten de auto. (Overigens heb ik geen informatie kunnen vinden over de veiligheid van reizen per spoor, vergeleken met de auto. Als iemand me daar aan zou kunnen helpen hou ik me aanbevolen)

Leefbaarheid

Ik woon in een kleine stad (of een groot dorp): Hilversum. Juist in dit type plaats is duidelijk wat voor (helaas negatieve) invloeden de auto allemaal heeft. Het stratenplan van Hilversum stamt uit begin 20e eeuw toen er slechts een handjevol auto’s in Hilversum waren. Het overgrote deel van het personenvervoer zal toen te voet, met de fiets en waarschijnlijk zelfs nog wel te paard gegaan zijn. Nu telt Hilversum meer dan 40.000 auto’s (!) en samen met de forensen die bij Hilversumse bedrijven werken, vooral het Media Park, proberen zich die allemaal over het krappe wegennet te wurmen. Dit is hier natuurlijk helemaal niet op berekend en het resultaat is bij veel Nederlanders bekend: in Hilversum moet je niet zijn, daar is het altijd verkeerschaos.


Ruimtegebruik auto’s / OV / fiets

Binnen Hilversum verplaats ik me vrijwel altijd met de fiets. Ik grap nog wel eens dat Hilversum de ideale plaats is om in te fietsen omdat alle auto’s toch stilstaan, maar eigenlijk is het natuurlijk diep triest. Hilversum is een perfect dorp voor fiets verkeer. Het is precies groot genoeg, over zijn langste as is de grootste afstand 6,5 km over de weg. Vanuit het centrum is geen enkel punt verder dan 4 km en het grootste deel van Hilversum lig binnen 2 km. Toch zie ik mensen bij ons uit de straat doodleuk met de auto naar de supermarkt gaan, terwijl die nog geen halve kilometer van ons vandaag is. Ook weet ik zeker dat een aanzienlijk deel van de werknemers van Hilversumse bedrijven met de auto naar hun werk komt, zelfs als ze in Hilversum wonen. Door al dit onnodige autogebruik is het binnen Hilversum vaak erg druk met autoverkeer, en daar wordt veel over geklaagd. De klagers zoeken overal oplossingen (‘meer wegen’, ‘stoplichten anders instellen’, ‘tunnel onder de stad’) behalve bij zichzelf. Als ik een klager tref en ik opper voorzichtig dat hij of zij zelf ook onderdeel van het probleem is dan valt dat vaak niet goed. Het lijkt alsof men denkt dat het een onafneembaar recht is om met de auto te gaan. Dat dit ‘recht’ de vrijheid van anderen aantast is een concept wat meestal niet begrepen wordt.

Al die tienduizenden auto’s tasten helaas de leefbaarheid helaas flink aan. Door de drukte moet je vooral als fietser en voetganger goed opletten dat je niet aangereden wordt. Verder vinden sommige mensen het nodig om een lawaaiige uitlaat op hun auto of motorfiets te zetten, waar ze dan niet bij stilstaan is dat ze er tijdens hun rit tientallen of misschien wel honderden mensen mee lastigvallen. De auto-industrie is apetrots op de vooruitgang in schone technieken als katalysatoren en roetfilters. Helaas wordt deze vooruitgang meer dan teniet gedaan doordat er steeds meer, en steeds zwaardere auto’s op de weg komen. Als ik door de stad fiets heb ik niet het idee dat ik nog schone lucht inadem.

Op al deze manieren wordt mijn vrijheid verminderd doordat andere mensen menen hun vrijheid te kunnen vergroten door met de auto te rijden.

Gezondheid

Toen ik nog een auto voor de deur had pakte ik hem voor bijna alles, ook voor de korte stukjes. Hierdoor kreeg ik veel te weinig lichaamsbeweging. Ik had dat toen ook wel door, dus ik nam een abonnement op het zwembad. Hoe ging ik daar heen? Met de auto natuurlijk. Dit is achteraf bekeken natuurlijk bizar.


Mijn eerste eigen trots

De eerste stap op weg naar het wegdoen van de auto was het verhuizen naar het centrum van Hilversum. Daar moest ik een parkeervergunning hebben en dat was erg duur. Ik heb toen mijn auto een tijd lang bij mijn ouders voor de deur gezet (ongeveer anderhalve km verderop) en dat scheelde al enorm in het autogebruik. Sowieso had ik de auto al veel minder vaak nodig omdat ik in het centrum veel meer winkels e.d. bij de hand had, maar ook loonde het nu niet meer om voor een kort ritje de auto te pakken omdat ik hem eerst met de fiets op moest halen. Doordat ik daardoor veel meer ging fietsen voelde ik me al snel stukken beter. Na een tijdje heb ik de auto maar helemaal weggedaan want ik gebruikte hem zo weinig dat hij relatief wel heel erg duur werd. Omdat ik toen nog veel meer ben gaan fietsen ging mijn conditie met sprongen vooruit en hoefde ik niet meer te zwemmen om nog aan een beetje lichaamsbeweging te komen.

Nu, nog een paar jaar later, werk ik in Utrecht en dat fiets ik bij elke gelegenheid dat het kan (alleen als het regent, of dreigt te gaan regenen, ga ik met de trein). Het is zo’n 22km van deur tot deur en daar doe ik ongeveer een uur over. Om te beweren dat ik een ijzeren conditie heb gaat wat ver, maar ik voel me beter dan ooit. Ook is het erg lekker om vooral aan het einde van de dag even een uurtje de wind door de haren te laten waaien, als ik thuis kom is de werkdag ook echt klaar.

Doordat ik nu geen geld aan autorijden én aan een sportabonnement uit hoef te geven heb ik mijn vrijheid vergroot.

Energie

Auto’s zijn energetisch gezien heel inefficiënt. Een beetje middenklasser weegt tegenwoordig meer dan een ton, en de bezettingsgraad is erg laag, zo rond de 1,3. Vooral bij woon/werkverkeer zit er meestal maar één persoon in de auto. Dit betekent dat een ton aan staal, plastic en glas verplaatst moet worden, alleen om één persoon te verplaatsen. Daarnaast zijn verbrandingsmotoren ook erg inefficiënt; hooguit van 25-30% van de in benzine of diesel beschikbare chemische energie wordt omgezet in mechanische energie om de auto voort te bewegen. Dat percentage is over de hele keten bezien nog veel lager, want vanaf het moment dat aardolie uit de grond komt moet het verpompt, gezuiverd, gekraakt, geraffineerd, vervoerd etc. worden voordat het in de tank van je auto zit.


Booreiland

Al deze energie die bij elke stap van het autorijden verspild wordt kan niet voor andere zaken gebruikt worden, en beperkt zo de vrijheid van toekomstige generaties omdat die minder aardolie tot hun beschikking zullen hebben om de dingen te doen die ze graag zouden willen doen. En dan heb ik het nog maar helemaal niet over de milieuvervuiling die bij de winning van aardolie standaard gepleegd wordt en de mogelijke klimaatverandering.

De auto is onlosmakelijk verbonden aan aardolie. Duidelijk zichtbaar is de brandstof maar bedenk ook dat bv. het asfalt waar wegen van gemaakt zijn voor een groot deel uit aardolieproducten bestaat. Ook de zware machines die wegen aanleggen en onderhouden zouden niet werken zonder aardolie. Voor de productie van auto’s is veel aardolie benodigd, o.a. voor de plastics. .

Als je ziet waar aardolie over het algemeen vandaan komt dan zijn dat toch vaak landen met behoorlijk extreme regimes in het zadel. Zo zijn we niet altijd dikke vrienden met Rusland (daar zijn we door het aardgas op nog een andere manier slaaf van), vanuit Saudi-Arabië worden nog altijd terroristische activiteiten gepland als ik het nieuws mag geloven en is Hugo Chávez al tien jaar hard bezig om met aardoliegeld Venezuela om te vormen tot een dictatuur.

Zo beperkt het autogebruik de vrijheid van ons allemaal. Het probleem is dat je deze beperking niet direct merkt als je achter het stuur zit, of weer eens € 80 aan benzine de tank in laat lopen, maar het is er wel.

Zorgen

Iets anders wat ik me nog herinner uit de tijd dat ik een auto had was dat ik altijd zorgen over het ding had. Waar kan ik parkeren, is er geen file, ik moet weer bijna tanken, maakt er niemand een kras in de lak, komt hij door de APK, moet de waterpomp vervangen, wordt het geen tijd voor een nieuwe? Ik ben blij dat ik dat niet meer heb. Met wat simpel onderhoud doet mijn fiets het altijd en over het algemeen heb ik aan het reizen met de trein ook geen zorgen. Ik ga naar het station, stap in en ik stap weer uit als ik er ben. Simpeler kan het niet.

Kortom: weer een stuk vrijheid gewonnen.


Zorgen

Cultuur

Rondom de auto is in de afgelopen eeuw een complete cultuur opgetrokken, en dat wordt door de auto-industrie zorgvuldig gecultiveerd. Het ene automodel is nog “unieker” dan het andere – maar ik zie het verschil niet. Als je kijkt naar het Nederlandse wagenpark bestaat dat voor het overgrote deel uit min of meer vierkante stalen doosjes met ramen op vier wielen met een inefficiënte brandstofmotor voorin. Er is maar heel weinig variatie op dit thema.


Wie is er succesvol?

Je merkt het ook aan hoe sommige mensen vertellen over een reis die ze met de auto gemaakt hebben, bijvoorbeeld een vakantie. Honderduit wordt verteld over de rit naar de bestemming, dat er file was en een gekantelde vrachtwagen, dat de sneeuwkettingen niet pasten, etc. Ik wacht dat meestal maar geduldig af, maar ondertussen ben ik meer benieuwd naar wat men daadwerkelijk gedaan en gezien heeft, welke mensen men heeft ontmoet. Kortom: hoe was de reis, niet hoe was het autorijden!

Een ander onderdeel van deze cultuur is dat veel mensen hun eigen auto beschouwen als hun tweede huiskamer. Mensen drinken in hun auto koffie, luisteren naar hun favoriete muziek, je ziet in de file mensen zelfs lezen, een film kijken of zich scheren. Vooral deze factor bindt mensen aan hun auto (iets wat de auto-industrie graag ziet) en ik denk dat vooral dit voor veel mensen een reden is om zo verknocht te zijn aan hun auto.

Een ander, erg negatief, cultuurgevolg van het gebruik van de auto is agressiviteit. Ik zie zelden mensen zo agressief als wanneer ze in de auto zitten. Elkaar afsnijden, zo snel mogelijk optrekken bij het stoplicht, woest naar elkaar gebaren… volgens mij dingen die diezelfde mensen niet zo snel zouden doen als ze niet in de auto zouden zitten. Hoe het komt? Ik heb geen idee. Misschien dat de auto de bestuurder een stukje anonimiteit verleent, het is dan niet zozeer de bestuurder die agressief doet maar de auto.

Waar ik nog niet achter ben ik waarom ik met het hele gedoe niet zoveel heb, terwijl het leven in en rondom de auto mij toch met de paplepel ingegoten is. Ook toen ik zelf een auto had beschouwde ik het ding als een nuttig apparaat om van A naar B te komen, maar had ik er niet zo’n ‘knuffelrelatie’ mee als sommige andere mensen die ik ken.

Ja, maar…

Ik merk dat mensen het soms een beetje raar vinden als ik vertel dat ik geen auto heb. Je ziet de verbazing. “Maar hoe doe je dat dan?” Als ik het dan uitleg (op een slimme plek gaan wonen, op een slimme plek gaan werken, veel met de fiets en met het OV) dan begint er soms enig begrip te dagen, en vinden mensen het soms een beetje interessant worden. Tot ik voorzichtig voorstel dat ze het zelf ook zouden kunnen doen. Maar dan komt de grote “Ja maar…” tevoorschijn. Een paar voorbeelden:

  • Ja, maar hoe kom ik dan op mijn werk?
  • Ja, maar ik moet voor mijn werk zoveel rijden.
  • Ja, maar hoe kom ik dan bij [noemt een moeilijk met het OV bereikbare plaats]?
  • Ja, maar ik woon te ver van het station.
  • Ja, maar reizen met het OV kost zoveel tijd.
  • Ja, maar ik moet ’s ochtends gauw de kinderen naar school brengen.
  • Ja, maar ik hou niet van reizen met de trein.
  • Ja, maar van fietsen wordt ik zo moe en het regent altijd.
  • Ja, maar…. enzovoorts.

Op een aantal van deze bezwaren is een antwoord, op een aantal niet.

En elektrische auto’s dan?

Zoals je in de bovenstaande punten kunt lezen heeft de auto veel nadelen, de meeste hiervan zijn onafhankelijk van de gebruikte energiebron. Elektrische auto’s gebruiken geen fossiele brandstoffen om zich voort te bewegen, maar hebben voor de andere delen van de transportketen (wegen e.d.) nog altijd veel aardolie nodig. Elektrische auto’s zijn stil, wat in de stad qua overlast een groot voodeel is, maar ze nemen nog altijd veel ruimte in en zijn door hun hoge gewicht (en misschien ook wel door het lage geluidsniveau) een groot gevaar voor fietsers en voetgangers. Ook moet nog in de praktijk blijken hoeveel (fossiele) energie de hele keten van productie -> transport -> recycling van accu’s gaat kosten als het op grote schaal opgezet wordt.


De Th!nk en ik

Dus is de elektrische auto de oplossing? Nee, naar mijn mening is de elektrische auto een oplossing. Zelfs als steeds meer mensen gaan inzien dat het reizen per fiets en OV eigenlijk veel meer vrijheid biedt zal er altijd enige vraag blijven naar persoonlijk gemotoriseerd vervoer. Ik denk zelf dat er geen andere manier is om dat in te vullen dan met elektrische voertuigen. Dat is de reden dat ik af en toe eens een fabrikant of leverancier van elektrische auto’s mail of ik een proefrit kan komen maken.

En toch…

Ondanks bovenstaand verhaal maak ik per jaar toch nog zo’n 3000 tot 4000 km autokilometers. Ondanks dat we in Nederland een erg goed ontwikkeld OV-systeem hebben in vergelijking met sommige andere landen, vooral in de randstad, zijn er soms plaatsen waar ik op sommige tijden dat ik er wil of moet zijn niet makkelijk kan komen. Op die momenten leen ik een auto. Als ik niet makkelijk toegang zou hebben tot meerdere leenauto’s zou ik zeer waarschijnlijk een deelauto-abonnement als bijvoorbeeld Greenwheels nemen. In Hilversum staan er acht, en de dichtstbijzijnde is maar 800m ver. Een andere groot voordeel van dergelijke deelauto-systemen is dat je, net als bij het OV, betaalt per rit. Het is dus direct duidelijk wat een rit kost, en dat zorgt er voor dat men de auto’s bewust zal huren.

Als ik rijd zorg ik er voor dat ik zo zuinig mogelijk rijd. Als ik toch moet tanken pomp ik de banden even op en volg ik het Nieuwe Rijden. Hierdoor rijd ik altijd veel zuiniger dan de andere gebruikers van de auto’s die ik leen. Ongeveer de helft van de kilometers die ik maak zijn voor mijn werk. Ik hoef zelden weg voor mijn werk, en als het ook maar enigszins mogelijk is ga ik met de trein. Soms moet er echter een groot object mee, of is de bestemming wel erg moeilijk bereikbaar met het OV. Op die momenten neem ik een auto van mijn werk. We hebben twee bedrijfsauto’s die geleend kunnen worden, allebei Toyota Priussen. Laatst ben ik er met eentje naar Goes heen en weer gereden om daar een vestiging te helpen ontmantelen (hierom) en over de hele afstand heb ik 5.0 l per 100km gereden, toch niet gek voor een auto van rond de 1300kg. Toch doe ik het niet graag, ik heb die dag ongeveer vier uur mijn tijd zitten te verdoen achter het stuur. Goed, het spelen met het verbruiksschermpje van een Prius is best aardig, maar na een half uurtje is de lol daar ook wel van af. Als ik met de trein had gekund had ik op mijn laptop gewoon kunnen werken op ons bedrijfsnetwerk, mails beantwoorden etc.

De privé-kilometers die ik maak zijn meestal naar vrienden toe waar we tot ’s avonds laat willen blijven. Op een gegeven moment rijden de treinen niet meer en we willen niet altijd al om 23:00 naar huis. Dat is eigenlijk het enige moment dat een auto ons wat meer vrijheid biedt dan fiets/OV. Hoewel ook weer niet helemaal: ik lust soms best een glaasje, en dat kan natuurlijk niet als we met de auto gaan. Ook moet ik op de terugreis wakker genoeg zijn om terug te rijden, terwijl ik in de trein gewoon een dutje kan doen.

Omdat ik probeer zo weinig mogelijk met de auto te gaan heb ik er niet zoveel moeite mee dat ik af en toe eens met de auto ga, als het niet anders kan. In sommige jaren maak ik meer fiets- dan autokilometers. Ik moet eerlijk zijn, op deze manier voegt de auto een extra stukje vrijheid toe aan de manier waarop ik mijn vervoersvraagstukken oplos. Ik speel daarbij wel een beetje vals: omdat ik de auto’s leen heb ik niet de zorgen, de kosten en de overlast van een auto voor de deur. Ik wentel dat af op de eigenaren, en dat is dus eigenlijk niet zo eerlijk. Om dat goed te maken tank ik altijd voor meer dan ik verbruikt heb. Wat ik daarmee niet goedmaak is het verstoken van weer een paar liter onvervangbare fossiele brandstof, het in gevaar brengen van zwakke maar duurzame verkeersdeelnemers als voetgangers en fietsers en het op diverse manieren overlast bezorgen van de mensen om mij heen.

Het geeft me een onbehaaglijk gevoel dat ik door mijn vrijheid te nemen die van anderen inperk.

Leesvoer

Op de website www.carfree.com wordt een erg interessant concept uitgewerkt van een stad waarin geen auto’s nodig zijn voor snel en efficiënt transport. Deze stad is vanaf de basis opgezet van de positie van de bewoners, en niet vanuit de auto. Door een tegelijk compacte en open structuur is elke punt binnen deze stad snel te bereiken met zowel de fiets als met hoogwaardig OV. Aan de rand van de stad zijn parkeerplaatsen gepland voor de paar auto’s die mensen nog denken nodig te hebben.


Autovrije stad

Denk eens aan wat en geweldige vrijheid een dergelijke stad zou bieden! Je verplaatst je gemakkelijk naar elk punt binnen de stad, alles wat nodig is zoals wonen, werken, recreatie, industrie is dichtbij. De stad heeft pleinen, parken, grote stukken groen tussen de wijken. Geen lawaai en stank van auto’s, vrijwel zeker nauwelijks verkeersslachtoffers, de bewoners zijn door meer lichaamsbeweging gezonder, doordat ze ze elkaar in persoon tegenkomen en niet omhuld door stalen dozen gaan ze wellicht wat aardiger met elkaar om.

Mening

Dit is weer een veel langer verhaal geworden dan ik had gedacht, maar ik hoop dat het hier en daar wat mensen aan het denken zet. Ik krijg nog wel eens naar mijn hoofd geslingerd dat ik een autohater ben, maar zo is het niet. Ik zie best in dat een auto soms (maar lang niet altijd) makkelijk is om van A naar B te komen. Ook ben ik gek op gadgets en techniek. Wat ik jammer vind is dat veel mensen die een auto (of twee) voor de deur hebben staan vaak niet meer nadenken over de gevolgen van het gebruik van de auto, en ook niet meer nadenken hoe hun vervoersvraagstuk(ken) misschien anders opgelost zouden kunnen worden met misschien wel grote voordelen. Ik hoop dat we van deze verslaving af kunnen komen voordat zaken als Peak Oil en wellicht klimaatverandering te nijpend worden.

Belangrijk is te beseffen dat werken aan duurzaamheid niet kan zonder kritisch naar het autogebruik te kijken. Duurzaamheid is meer, veel meer dan alleen zonnepanelen op het dak en de kachel een graadje lager. Een paar honderd kWh besparen in het huishouden maar tegelijk enkele tienduizenden kWh verstoken met de auto is gewoon vreemd, nog afgezien van de andere nadelen die ik in dit artikel uitgebreid bespreek. Duurzaamheid is een totaalplaatje.

Commentaar op dit verhaal is welkom.


Jeroen Haringman, SolarWebsite

Gerelateerde artikelen

36 reacties op “Geen auto”

Toen ik het oorspronkelijke artikel publiceerde, barstte er direct een stormachtige discussie los in de comments onder het artikel (http://www.solarwebsite.nl/2009/09/geen-auto/#comments). Kennelijk is praten over het niet hebben van een auto enorm controversieel en dat had ik niet verwacht. Aan sommige comments is duidelijk te zien dat de schrijvers zich aangevallen voelen, het komt bijna over alsof ze denken dat ik hun auto weg kom halen. Zoals ik ook duidelijk in mijn reacties aldaar aangaf is dat zeker niet de bedoeling. Wellicht is het aardig de comments op mijn website eens door te lezen, misschien is wat je wilde zeggen daar al gezegd.

De auto heeft zijn plaats in de maatschappij, en zal dat ook nog heel lang hebben. Ik vind het echter wel heel erg belangrijk dat mensen nadenken over de gevolgen van de keuzes die ze v.w.b. hun vervoer maken. Het is mij duidelijk geworden dat veel mensen (let op: niet iedereen!) met een auto voor de deur het vermogen verliezen om rationeel over individuele vervoersvraagstukken na te denken. De auto staat voor de deur en dus zal hij gebruikt worden ook – zelfs als de bestemming er eigenlijk helemaal niet geschikt voor is (dichtbij, in een druk stadscentrum, noem maar op).

Ook wilde ik met het artikel duidelijk maken dat het begrip duurzaamheid meer is dan alleen spaarlampen plaatsen, zonnestroompanelen installeren, etc. Duurzaamheid is ook hoe we onze steden, maatschappij en economie inrichten en het begint me hoe langer hoe meer duidelijk te worden dat de auto daar een negatieve bijdrage aan levert.

Blijf nadenken over de gevolgen van dingen die je doet, dat is de belangrijkste boodschap die ik met het artikel over wil dragen.

Weer een mooi artikel, ik ben benieuwd of je hier ook veel reacties over gaat krijgen als bij het vorige artikel. 🙂

Maar ik vraag me toch af, alle argumenten, voor- en nadelen die je noemt, ze kunnen nog zo goed zijn, of kloppen als een bus. Maar 1 ding overheerst: ‘gemak dient de mens.’ Gewoon het feit dat je direct door de voordeur van je huis kan stappen, in de auto en wegrijden, op welk tijdstip dan ook. Alleen dat idee al, houdt de meeste mensen tegen om veranderingen aan te brengen. Ongeacht of je later aankomt, duurder uit bent of dat je het net zo makkelijk met een fiets kan doen. Men moet ‘moeite doen’, en dat is nog steeds voor de meerderheid te veel gevraagd.

Volgens mij wordt er maar 1 ding gezegd met al die ‘ja-maar’ argumenten. \Ja, maar, eigenlijk heb ik gewoon geen zin om moeite te doen om vanalles te veranderen. Het is wel goed zo.\

Krijg dat maar eens voor elkaar bij de mensen.

Maar hoe dan ook, ik hoop dat je artikel toch weer een paar mensen over de streep trekt, dat zou toch mooi zijn. Zelf heb je me nog niet zover. 😉 Er zijn nog genoeg momenten dat we de auto pakken, terwijl het ook anders kan.

Maar het zaadje is wel al geplant en ik ben me er wel bewust van, we rijden in ieder geval al een stuk minder. Maar dat was al zo voordat je dit artikel schreef 😉

allemaal erg leuk wat je hier boven verteld en het werkt perfect voor mensen die ergens in een stand wonen vlak bijj de bushalte en gaan naar iemand die ergens anders in een stad woont in de buurt an de bushalte.
maar, probeer maar eens van het dorp waar ik woon met het openbaar vervoer naar de stad te rijden hier 30 km verop.
ik durf alle weddenschappen met je aan dat ik er ten alle tijden veel maar dan ook veel sneller ben dan met de bus.
en, nog een heel belangrijk voordeel, ik kan gaan wanneer ik wil en hoef niet voor 12 uur in de nacht thuis te zijn omdat de bus daarna niet meer rijdt, in het weekend zelfs voor 11 uur.

openbaar vervoer mag dan wel goedkoper zijn, maar dat geld alleen maar voor de mensen die in de stad wonen.
paltteland wordt voor het gemak maar vergeten door iedereen.

met de auto naar het werk, 1.5 uur van uit brabant naar anrhem toe.
openbaar vervoer????? ik kan dan nog niet eens op tijd op mijn werk zijn, de bussen en treinen reiden niet zo vroeg zodat ik er op tijd kan zijn, verder afspraken met klanten, ik wil wel een sweten hoe je dat doet met het openbaar vervoer.
daar waar mijn werk zit komt de bus alleen in de ochtend tot 10 uur en na 3 uur in de middag weer, de rest mag je lopen naar de volgende bushalte 4 km verderop.

maargoed, zoals je zelf aanhaalt je verhaal
van centrum naar centrum heb je gelijk, dan kan je beter met de trein gaan, zit je daar niet bij inde buurt, dan is het helaas toch de auto die je zult moeten nemen of je bent heel lang onderweg of je komt er gewoon nooit.

wat ik hierboven overigens wel mis is de MOTOR, daarmee heb je geen last van files, geen last van een rij voertuigen voor je bijj een stoplicht, uitermate zuinig, goedkoop in wegenbelasting, onderhoudt, verzekering enz.
en bonnen, sja dat is je eigen schuild dan moet je de rechtervoet/hand maar onder controle houden

Grotendeels ben ik het eens met je artikel, maar ik heb toch 2 opmerkingen: een nieuwe auto kost 47cent per minuut. Overigens is de ANWB uitgegaan van erg hoge bedragen, zoals 1,68euro per liter en 250euro per jaar aan autowassen e.d.
Het 2de punt is het reizen per trein. Een trein is ook niet echt efficient en stoot per gereden km per passagier ook nogal veel CO2 uit.

@Paul Oosterlaak,

De NS beweerd het tegenovergestelde: “Tot 2020 neemt de CO2-uitstoot van het reizen per trein sterk af. In 2008 was de uitstoot 39 gram per reizigerskilometer; dat kan dalen met twintig procent naar 32 gram. Ter vergelijking: de uitstoot per reiziger in een auto bedraagt nu circa 120 gram. De beste bijdrage die NS dus kan leveren aan duurzaamheid is door met een nog betere dienstverlening nog meer reizigers uit de auto in de trein te krijgen.” Meer informatie: Energie en klimaat › NS

“Aan sommige comments is duidelijk te zien dat de schrijvers zich aangevallen voelen, het komt bijna over alsof ze denken dat ik hun auto weg kom halen…”

Herkenbaar. Auto’s staan bij de meeste mensen traditioneel op een groot en degelijk voetstuk. De auto is het hoogste symbool van vrijheid, van mobiliteit, van stoerheid, van status en noem maar op. De auto is een onderwerp waar je over praat, of in ieder geval over mee moet kunnen praten. Een zin als “ik heb een hekel aan auto’s” of “ik houd niet van auto’s” wordt opgevat als een grap. Als je echter toelicht dat het geen grap is, dan word je als “enigszins afwijkend” gekwalificeerd.

De emotie en de zogenaamde “romantiek” rondom de auto heb ik nooit begrepen. Sterker nog, het is bij mij altijd een bron van ergernis geweest. Dat ging zelfs zo ver dat ik er plezier in kreeg om overal waar over auto’s gepraat en gekwijld werd de knuppel in het hoenderhok te gooien en uiterst provocatief ging “uitleggen” dat het volstrekt valse romantiek is die slechts gebaseerd is “op het primitieve verlangen om lawaai te veroorzaken en uitlaatgassen uit te stoten.” En inderdaad: steeds werd ik als spelbreker of querulant bestempeld, soms zelfs als “knettergek.”

Samengevat: mijn ervaring is dat een hekel hebben aan auto’s een emotie is die nergens wordt herkend en als sterk afwijkend wordt gezien. Dus zó degelijk is de reputatie van de auto als held, als grootste bondgenoot in de moderne samenleving.

Dat was emotie. Ik vind het leuker en interessanter om over de emotie te praten, want het rationele hoofdstuk is wat mij betreft allang uitgekauwd, geformuleerd en niet langer discutabel. Waarom?

De auto is een apparaat dat een vernietigende kracht heeft die afhangt van het gewicht en van de snelheid. Toch mag iedereen er zo maar mee rijden na het braaf afleggen van de proef. Ik vind dat autorijden alleen weggelegd zou moeten zijn voor uiterst evenwichtige personen die op basis van extensieve tests zijn geselecteerd.

Auto’s zijn instrumenten die “zomaar” gebruikt (kunnen) worden door mensen met drank op. Dat kan niet. Dat kan “zo erg niet” dat ik serieus vind dat er 100%-controles moeten zijn en dat er geen druppel is toegestaan.

Auto’s vervuilen het milieu. Dat kan de meeste mensen helemaal niets schelen. Helemaal niets. Dus vind ik dat er een wijze overheid moet zijn die de burger (alweer) tegen zichzelf beschermt en alle milieumaatregelen moet nemen die maar mogelijk zijn, uit respect voor de medemens, de aarde en het nageslacht.

Auto’s mogen zomaar gemodificeerd worden zodat ze meer lawaai gaan maken. Ik refereer aan de oude Golfjes, erg populair onder beginnende bestuurders, die worden uitgerust met o.a. uitlaten zo groot als die van een Connexxion-bus. Het willen veroorzaken van lawaai in een zo druk bevolkt land als het onze zou totaal verboden moeten worden. Decennia lang tonen de autofabrikanten motoren die elk jaar weer “stiller en zuiger” zijn. Dat zijn verworvenheden. Hoe is het dan mogelijk dat het “stiller zijn” met één bezoekje aan de “otoshop” teniet wordt gedaan? Onbestaanbaar.

Een Porsche kopen. Het is de intrinsieke waanzin. Als je zo’n auto koopt ben je zonder meer van plan de verkeersregels te honen. Het lijkt me een eenvoudige visuele determinant, dus deze auto’s moeten eigenlijk permanent gevolgd en gecontroleerd worden. Een Porsche kopen betekent ook: idealiseren van snelheid. In een extreem druk bevolkt land als het onze idealiseer je daarmee impliciet onaangepast gedrag. Rondom kansloos. Ik zou pleiten voor een algeheel verbod op sportauto’s in Nederland.

Auto’s hebben dus wel degelijk status. Maar het is een status in de min, niet in de plus. Dat is eenvoudig in te zien. Ik begrijp dus heel goed dat er mensen zijn die kiezen voor een leven zonder auto of een leven bijna zonder auto.

Laatste reactie van mij hierop: ik schrik gewoon vd hoge CO2 uitstoot vd trein pp. 139 Onze auto vervoert privé meestal 2 tot 4 personen en dat loopt met 104 uitstoot ( helaas nog) gewoon op benzine nog. En van bijna altijd op mijn oprit stilstaand Smartje heeft niemand last, maar mijn hoogbejaarde vader die zeer slecht loopt veel plezier! De ns nog geloven mbt verbetering? Geloof er niets van. eerst zien, dan geloven. Laat ze eerst maar eens groen gaan opwekken zelf, en inderdaad beter functioneren. Want voor nu is n dagje Randstad met het gezin per trein dus behalve strontvervelend, duurder, onbetrouwbaar, (onlangs naar Eindhoven en Tilburg geweest op een dag dat op dat traject niet eens treinen reden!) druk en vaak smerig, dus OOK nog eens slechter voor t milieu pp. Mooi, hoef ik me niet meer schuldig te voelen in onze energiezuinige compacte auto, ook al doet schrijver nog zo zijn best om mij af te schilderen als een milieuverpester. (wel huis geïsoleerd en n dak vol panelen). Voorlopig innoveert de automobielindustrie sneller dan de trein, en met straks alle electrische auto’s hangend aan t Groene Smart Grid, komen we straks echt waar we wezen willen: Duurzaam bestaan. Zodra de trein zelf zorgt voor opwekking via wind en zon en waterkracht, praten we verder, Jeroen H.

Godelieve Engbersen, 43 jaar, niet in bezit van rijbewijs.
Happy Single, dus thuis ook niet via iemand anders in bezit van auto.
Kom uit een autoloos gezin.
Heb gezocht naar een baan in de buurt, waar ik eerst minder verdiende dan ik volgens mijn opleiding eigenlijk recht toe mocht hebben?

Heb de baan aanvaard, de baan is intensiever geworden, salaris gestegen.
Reistijd is nog steeds een kwartier fietsen.

Zelf kijk ik soms als een marsmannetje naar die slingerende rij auto’s.
Zo had ik bv. een cursus in Eindhoven. Het maakt niet uit of je om 17.00 vertrekt of om 18.00 je komt om 18.40 op de cursus bestemming aan.

Waarom gaan mensen dan niet eerst sporten, in de omgeving van hun werk. Of lezen; studeren?
Veel fille verkeer is wel mijdbaar.
Veel autoverkeer ook.

Kiezen kan!
Less is more.
Denk ook aan Wheels4all; Greenwheels.

Idee om kilometers te kopen ipv auto?
Voor kleine ritjes de fiets, sommige afstanden openbaar vervoer en ja voor incidentele ritjes zeker wel de auto lenen/huren.

Belangrijker dan het wel of niet autoloos zijn lijken me de gereisde kilometers. Zou je die nog verder terug kunnen dringen? Ik denk van wel. Dan blijft het vrachtverkeer nog over. Meer lokale productie zou daar al een boel kunnen helpen.

Ik woon buiten de bebouwde kom, dus ik heb al een auto nodig om boodschappen te kunnen doen. En verder is de auto echt onmisbaar gebleken in de afgelopen tijd om mijn kinderen van stations op te halen waar ze gestrand waren; geen treinen en geen bussen, want er lag wat wit spul, dus gingen die dingen kapot …..
(en dan hebben we het nog maar niet over de gevoeligheid voor boomblaadjes)
Als je echt van A naar B moet, dan gaat er niks boven een auto.

Grappig dat zich hier min of meer dezelfde discussie ontwikkelt als op mijn eigen website… en ook bijzonder dat dezelfde persoon die zich destijds ook al zo aangevallen voelde dat nu weer heeft.

@ietsist: “ook al doet schrijver nog zo zijn best om mij af te schilderen als een milieuverpester.” Ik vind het toch een beetje jammer en ook kinderachtig dat je dat denkt te moeten zeggen. Je vat het kennelijk (weer) erg persoonlijk op allemaal, terwijl het een heel algemeen artikel is over wat ik denk dat ik moet doen. Maar wellicht gaat het gezegde “wie de schoen past trekke hem aan” hier op? Ik dacht dat we e.e.a. uitgepraat hadden, maar kennelijk toch niet. Jammer.

Maar gelukkig ook hartverwarmend om te zien dat er mensen zijn die mijn visie delen. Het gaat goedkomen, ooit.

Aan allen, een volgend artikel wat hier op olino geherpubliceerd gaat worden is “Geen auto, hoe doe je dat nou?” (http://www.solarwebsite.nl/2010/10/geen-auto-hoe-doe-je-dat-nou/), met daar in hopelijk nuttige tips voor hoe je eigenlijk vrij makkelijk zonder eigen auto kunt leven als je een paar slimme keuzes maakt.

bmw maakt rijden geweldig, en je gezinleven armoedig.
opel : wir leben auto`s, ik leef liever mijn eigen leven.
inmiddels nu 1 jaar geen auto meer, heerlijk.
maar nu lopen de eurie uit de koperen ketel .. wat nu ?

Heb mijn oudste auto (1 van 2, en ja i.v.m. werk) laatst doorgerekend: gekocht 5 jaar oud, bijna 10 jaar in bezit bijna alle onderhoud zelf gedaan (ca. 18000km/jr) en toch als ik alle kosten optel zit ie op zo’n e 200,- per maand! waarvan brandstof niet eens de grootste post is trouwens wat dan weer pleit voor mensen die rijden omdat ze hem toch al hebben.
Jammer dat je artikel meteen zo aangevallen wordt, ik denk dat de meeste mensen gemiddeld meer kwijt zijn per maand maar het erger vinden dat een pak koffie 2ct duurder wordt dan de auto e 100,- per jaar.

Twee auto’s op de oprit, beide voorzien van kinderzitje voor wegbrengen/ophalen junior. Dagelijks 25 km heen, 25 terug naar werk, vrouw reist de andere kant op, 2 a 3 dagen in de week, ca. 35 km heen, 35 km terug. Familie op het platteland, waar in het weekend helemaal geen bus meer komt. Op vakantie naar Z. Frankrijk, met de auto, op de camping het boek ‘De file voorbij’ gelezen. Aanrader. De auto een sprinkhaan, de auto een koekoek en waarom moet een ringweg altijd een gesloten ring worden? Hier een linkje naar een bespreking:
http://www.lowtechmagazine.be/2010/05/de-file-voorbij-kris-peeters.html
Een autoloos tijdperk, we dromen ervan, hoe het moet weet ik niet, maar ooit komt het goed. Echt.

Ik heb in totaal 4 auto’s. Erg he.
nr. 1 voor mij, een klein dieseltje waarmee ik ca. 45000km jaarlijks afleg. Kosten per km: 10ct.
nr. 2 voor mijn vrouw, ook een klein dieseltje waarmee ze ca. 30000km jaarlijks aflegt. Kosten per km 16ct.
Aanschafprijs is belangrijk, maar ook de overige vaste lasten tellen mee. nr 2. heeft meer technische problemen en is daardoor veel duurder helaas…

De andere 2 zijn oldtimers, waarvan 1 van het allerduurzaamste automerk dat deze wereld kent. Echter is alleen het brandstofverbruik momenteel met diesel al 12ct/km… ik denk dat van deze auto de kostprijs het hoogst is (net gerestaureerd), maar ook gelijk het functionele nut en het plezier dat ik ervan heb. Dat is onbetaalbaar. Ik rijd hiermee 5000km/jaar prive.
De andere oldtimer is een Jeep. Eentje die 1 op 3 rijdt. Rijdt mede daarom misschien net 200km per jaar.

My next step? dichter bij huis gaan werken… Ik zit nu iedere dag 170km in de auto, dat is iets meer als 2 uur per dag.
Als ik dichter bij huis ga werken, kan ik misschien wel op de fiets en kan er dus een auto weg, nr 1, scheelt t me ruim 250 euro diesel per maand, en 75 euro verzekering en belasting. Dus 325 euro winst ofwel 1 dag minder werken per week… Dus meer vrijheid om te investeren in nog minder afhankelijkheid of wel zelfvoorzienendheid. Das geen transport, maar wel heel leuk en lonend.
The second next step is reductie van de km’s van nr. 2… en ook dat lijkt het komende jaar wel te gaan lukken.

We mogen t gelukkig allemaal nog wel zelf bepalen hoe en welke keuzes we maken.
Ik denk dat degenen die zich het meest aangevallen voelen door dit artikel, welke primair als eye-opener bedoeld is, zichzelf het meest willen verenigen met hun auto. Zal me verder onthouden van het noemen van bepaalde automerken die hier volgens mij het meest voor worden gebruikt en met de meest nutteloze rommel worden gepimpt.

Goed verhaal, en heel herkenbaar voor mij. Ik heb jaren zonder auto gedaan, terwijl we toch twee kleine kinderen hebben, en dat was geen probleem. We wonen zeer centraal, anders zou dat niet kunnen, maar centraal wonen is natuurlijk beter te betalen als je geen auto hoeft te hebben. Vorig jaar toch weer een auto gekocht. Wij wonen namelijk in Engeland en met z’n vieren naar Nederland vliegen, 2 of 3 keer per jaar, kost flink wat, ook in termen van uitstoot. Als je met z’n vieren in een (diesel) auto reist bespaar je de helft ten opzichte van met z’n vieren vliegen, en dat maakt het eigenlijk weer redelijk efficient om met de auto te reizen. Trein zou nog beter zijn, geef ik toe, maar met twee kleine kinderen wel wat erg onpraktisch over dit traject.
Kortom, er is een plaats voor de auto, en het is vaak de ideale manier om ergens te komen, en soms zelfs een relatief effienciente vorm van vervoer. Toch zou ik liever zonder doen, om eerlijk te zijn. Die autoloze jaren waren inderdaad minder stressvol en wellicht zelfs vrijer dan nu.

Maarten

Waar ook degelijk rekening mee moet worden gehouden is dat de trein rijdt op stroom geproduceerd door een kolencentrale.
Deze centrale moet altijd bij staan ook op momenten dat de trein niet rijd (dus met co2 uitstoot en ook s’nachts).
Deze CO2 uitstoot zal terdege meegenomen moeten worden in de berekening.
Een automotor kun je stop zetten als je hem niet gebruikt en een centrale niet.
Pas als de NS een groot percentage duurzame stroom kan/wil toepassen wordt het een duurzaam alternatief voor de auto.
De hoeveelheid duurzame energie is op dit moment niet voorhanden en zal er met dit kabinet voorlopig ook niet komen.
Komt nog bij dat er bij de NS winst gemaakt moet worden en zal waarschijnlijk gaan kiezen voor de goedkoopste stroom.
Deze constatering werpt helaas een heel ander licht op de zaak.

@Kees
Het is natuurlijk onzin dat een centrale domweg aanstaat, elektriciteit produceert en dat deze elektrische energie dan verdwijnt als er geen trein rijdt. De energie moet ergens heen. Mocht de belasting van de verzameling centrales laag genoeg zijn, dan worden er gewoon centrales afgeschakelt, zoals je een auto uitzet als je hem niet gebruikt.
Tevens, in een elektriciteitscentrale kun je vanwege schaalvoordeel truken uithalen om het rendement te verhogen.
Ik ben er zeker van dat een trein + elektriciteitscentrale energiezuiniger en schoner vervoer oplevert dan een auto.

Een aantal jaren geleden was er een leuk artikel van het CBS over de auto. Het ging erover dat mensen zeggen dat ze niet rijk genoeg zijn voor een auto. Het artikel ging erover dat het echter vaak zo is dat je geen tijd hebt voor die auto: De meerprijs die het autovervoer kost moet je zetten tegenover de tijd die je wint tov een andere manier van vervoer.

Eigen voorbeeld:
Ikzelf heb een woon-werk afstand van 10 km. Hier doe ik met de fiets iets meer dan 30 minuten over.
Met de auto kost het iets meer dan een kwartier. Ik win dus 2 x 15 minuten als ik een dag met de auto ga.
Echter, het verschil in kilometerprijs (De fiets is niet gratis!) moet je wel verdienen en daar moet je voor werken…
De kilometerprijs van mijn auto schat ik op ongeveer 70 cent/km, de fiets zal een 5 cent/km zijn. De meerprijs voor mijn auto is dus 20 x (0,70 – 0,05) = 13 euro. Mijn netto uurloon zou dus 26 euro moeten zijn wil ik erop gaan verdienen (Dat is bijna 4200 euro netto/mnd!)…
Helaas krijg ik niet zo veel… 🙁
(De Astra uit dit artikel met 47,3 ct/km levert je 8,46 euro meerprijs op, voor die 30 minuten winst. Dan is het 16.92/uur, 2700 euro netto/maand)

@Pieter,

Je hebt helemaal gelijk. Dat wordt ook bevestigd door de getallen van de NS (zie commentaar bij #5).

Zodra we meer groene stroom gaan inzetten om de treinen te laten rijden zal het verschil tussen de auto en de trein alleen nog maar groter worden. Bij een 100% duurzame elektriciteitvoorziening heeft de trein dan geen CO2 uitstoot meer.

Technisch is dit laatste al lang mogelijk, alleen de fossiele lobby heeft het in NL nog voor het zeggen. Zolang dat speelt zullen ze er alles aan doen om de duurzame ontwikkelingen te vertragen (stoppen lukt niet meer).

@marijnvz: Ik vraag me af of jouw berekening van 10 ct/km wel klopt.
Ik denk dat je niet alles meeneemt…

Voorbeeld: Voor mijn vorige auto hebben we 1 set banden verbruikt, kostte me 400 euro (inclusief montage, etc), voor 40000 km.
Dat is dus al 1 cent per kilometer…
Ik had afgeschat dat mijn vorige auto 30 cent/km zou kosten, dat hebben we niet gehaald.. (Toyota Carina E, gekocht 7 jaar oud, verkocht bij 10 jaar, 14K km/jaar)

@Pieter
Het is logisch dat de energie moet ergens heen moet.
Ik zeg ook niet dat de energie verdwijnt maar het feit blijft dat de trein op dit moment in Nederland rijdt op kolenstroom.
Als de trein stil staat verplicht je dus een derde partij om deze fossiele stroom af te nemen en dat is nou net juist niet de bedoeling.
Centrales afschakelen gaat niet zo eenvoudig als je wel denkt, ik kom zelf uit de ketelbouw en het af en op schakelen van een kolencentrale kost veel tijd en (fossiele) energie met daarbij veel uitstoot en slijtage van de ketelinstallatie.
Automotor uit is uit, als de trein stil staat gaat de centrale door met z’n uitstoot.
Niet voor mij want ik betrek m’n groene stroom van Greenchoice, jij toch zeker ook?
Truken uithalen om het rendement te verhogen gaat ook niet lukken, pakweg meer als 45% rendement haalt een kolencentrale niet.
Hier gaan de transportverliezen, trafoverliezen etc nog allemaal vanaf.
Ik ben het wel met je eens dat in de toekomst de trein een duurzaam alternatief kan zijn voor de auto als het aandeel groene stroom omhoog gaat.
Op dit moment is dat echter nog niet voorhanden helaas.
NS heeft tot 2015 een stroomcontract met Essent/RWE eigenaar van die grote kolencentrale genaamd de Amer.

@Kees,

Zo’n kolencentrale zorgt alleen de base-load in het elektriciteitsnet en kan nooit een variatie van de vraag opvangen. Dat gebeurd nu met gascentrales en steeds meer met windenergie. Die kunnen wel snel schakelen. Ook wordt er stroom geimporteerd via de NorNed kabel (waterkracht uit Noorwegen) als er een grote piekvraag is. Het feit dat zo’n kolencentrale zo slecht kan schakelen (bij een kerncentrale is het nog erger) geeft alleen maar aan dat we snel van die ondingen afmoeten.

Door de KEMA is berekend dat we 12 GW aan windenergie in ons elektriciteitsnet kunnen koppelen zonder problemen, die leveren ongeveer evenveel energie als 3 grote kolencentrales (uitgaande van 1500 MW kolencentrales en een capaciteitsfactor van 35% bij wind op zee).

Als je windparken op grote schaal aan elkaar koppeld (via HVDC kabels) dan kun je nog veel verder gaan. Onderzoek van de Stanford University heeft aangetoond dat we hiermee tot 47% van de elektriciteit via windenergie kunnen leveren met voldoende net stabiliteit. Vul dit aan met hydopower (zoals we nu al doen via NordNed) en zonne-energie en je kunt een 100% duurzame elektriciteitsvoorziening bouwen. Dit is ook precies het plan van Desertec.

Als de energie duurzaam wordt opgewekt is er geen beter vervoer als de trein, helemaal mee eens.
Dit wordt echter keer op keer geblokkeerd door ons kabinet.
Nu wordt er weer een windpark van Eneco geblokkeerd omdat de molens de helikopter vluchten voor de olieplatforms in de weg zouden zitten.
http://www.nieuws.nl/624111

Essent/RWE ondertussen probeert er weer een kolencentrale bij te plaatsen, op onderstande link kun je je mening geven.
Bijna iedereen is tegen 🙂
http://www.essenteemshaven.nl/dialoog

Zolang de NS nog gebruikt maakt van deze kolenstokers en niet overstapt naar bijvoorbeeld Eneco vind ik ze niet duurzaam en daarmee vervoer per trein ook niet.
Ben zelfs bang dat ze in de toekomst misschien wel overgaan op atoomstroom van die twee nieuwe Verhagen centrales.

Het wrange is dat als ze gebruik gaan maken van de middelen die je hierboven aangeeft ze volledig duurzaam kunnen gaan rijden.

@Kees,

Ik ben het helemaal met je eens 🙂

Echter het lijkt erop dat een NS nu met hun “kolenstroom” toch nog minder CO2 uitstoot per reiziger km dan een auto (zie eerder informatie bij commentaar #5).

Zit dicht bij elkaar als ik het vergelijk met 1 van onderstaande auto’s.
Uitgaande dat je niet alleen in de auto zit, maar daar kun je zelf iets aan doen.

http://www.anwb.nl/auto/koop-en-verkoop/auto-kopen,/top-10-zuinige-auto-s/Top-10-zuinige-auto-s-benzine-overzicht.html?popup=true

De NS vergeet echter mee te tellen dat ook als de trein stil staat de centrale bij moet staan zodat de volgende trein weer kan vertrekken.
Ik zou het eigenlijk best wel eens aan hun willen vragen waarom ze niet bij Eneco zitten.
Iemand bekend met een online vragen loket van de NS?

Het is een mooi artikel en laat duidelijk zien, dat je zonder auto een heel eind komt. Het werkt ook goed in de randstad en de wat grotere steden. Echter waar ik woon zijn er 2 dorpen met ca. 40.000 inwoners samen. We zitten hier ongeveer 20 kilometer van het eerste trein station. De bus aansluiting is slecht en als je naar een stad wilt, is het verstandig om eerst 10 km te fietsen naar een fatsoenlijke bus aansluiting. uiteraard is de stalling voor je fiets bij de halte niet bewaakt, dus de kans dat je de terug reis kunt lopen is aanwezig(scheelt natuurlijk nog meer CO2). Uiteraard stoppen er geen bussen op een industrie terrein, waar veel mensen werken en zo kan ik nog even doorgaan. Als ik zie hoe het openbaar vervoer is geregeld, dan is het logisch dat de mensen de auto kiezen boven het openbaar vervoer in deze regio. De bussen rijden steeds minder, omdat ze niet meer rendabel zouden zijn. Dat klopt, omdat de mensen de auto pakken, juist omdat de verbinding meer dan slecht is. Toen we in Oost Europa op vakantie waren, stonden we versteld van het goed geregelde openbaar vervoer, we moesten naar een plaats met nog geen 200 inwoners en daar was gewoon een goede bushalte, met een goede dienst regeling. En dat zonder ov chipkaarten, tol poortjes en andere gekke fratsen. Hoe moet je een toerist nu weer uitleggen hoe al die poortjes en kaarten hier in Nederland werken? Na de volgende blunder toen het weer net even onder 0 kwam, stond de remise weer vol met defecte treinstellen, weg gesleept door diesel locs. De reclame campagne over hoe goed ze op de winter waren voor bereid ten spijt. Wat ik zo jammer vind is dat het openbaar vervoer voor een dicht bevolkt land als Nederland zo slecht en in verhouding zo duur is. (Duurzaam) openbaar vervoer en duurzame energie, het lijkt er op dat ze dat in Den Haag niet willen.

Pieter,
laat ik een schot doen. ik kom in het minst gunstige geval nu op 12ct/km uit.
FYI: ik woon in DLD, dus wegenbelasting? HAHAHHAHA!

geld per km’s kosten
aanschaf 4000 160000 0,025
oliebeurt 40 30000 0,001 zelf doen
banden 240 60000 0,004 (ja echt)
brandstof 1,25 20 0,063
verzekering 500 45000 0,011 per jaar
belasting 220 45000 0,005 per jaar
onvoorzien 500 45000 0,011 per jaar
overige onderhoud etc.

Ik heb t even uit excel overgenomen, hopelijk is t leesbaar.
onvoorzien is lampjes, remblokken en kapotte ruiten usw. Ik heb de schijt aan schone schijn dus t is een baggerbak die me gewoon van A naar B moet brengen en verder niets. T is een Punto van 2005 overigens.
Als ik onvoorzien ga uitkleden kom zeker nog wel 1ct/km lager uit. Dit is absoluut worstcase. Verbruik is nu, in de winter, 4,9l/100km, in de zomer meestal 4,6l/100km. Dus ook ongunstig genomen. Tenzij iemand nog wat toe kan voegen 🙂 feel welcome. Verzekering wordt in 2011 minder (reed voorheen 85k per jaar, dus was duur) en belasting weet ik niet. t is een 5L auto dus als t goed is maar 120 euro in 2011.

Ik heb een biodiesel B20 gevonden, daar tank ik voor 1 euro per liter. Ga dat eens uitproberen. zien wat t met t verbruik doet.

@jeroenharingman

van nujij: @99 nee. Ik laat me niet weer verleiden tot n ruzie door jou. Wees blij dat ik op nujij mensen aanspoor het artikel zelf te lezen. Als ik het heb over de elektrische auto roep jij ‘dodend wapen’, als ik het heb over limburg en slechte bereikbaarheid zeg jij ‘verhuis dan’, en als ik zeg dat je met kinderen niet elke 5 jr verkast en hun thuisbasis afpakt zeg jij ‘misschien had je dan maar beter geen kinderen kunnen nemen. Intussen profiteer jij straks wel mooi mee van alle werkenden en verzorgenden die WIJ allemaal gebaard hebben. Of wou je liever ziek en oud kreperen.

zorg liever dat heel nederland vol zonnepanelen en windmolens komt zodat die elektrische auto bestaansrecht en zelfs in het smartgrid een functie krijgt. Verzet je liever tegen onveilige wegen en tegen kernenergie en stroomverslindende airco’s waar plafondventilators zouden volstaan. Jeroen v Agt vervoert ook zes kratten bier met een fietskar zag ik, en ik heb tot mijn 2e kind ook alles met fiets en trein gedaan, maar die doet tenminste niet neerbuigend richting mensen die wel een auto hebben.

ik denk dat mensen sowieso al vaker de auto laten staan. Van mijn meestal stilstaand Smartje dat me 32 euro pm kost heeft niemand last, voor n fietskar zou ik geen plaats hebben en ik heb er de kracht niet meer voor. Het is goed dat je er de aandacht op vestigt en het artikel zelf valt mij ook niet aan: Het is je reacties daarná op o.a. twitter (vooral over kinderen krijgen) waar ik geen trek meer in heb. sorry.

Een wereld zonder vervoer middel waar je je zelf van a naar b recht voor de deur kan vervoeren is echt een utopie.
En ja dat is nu een auto. Mischien in de toekomst maar massa vervoer is daar geen optie anders boet je in op comfort of snelheid over medium afstanden.

Alle vormen van transport gebaseerd op meer dan 1 personen (en eventuele goederen) in een voertuig waar meer mensen een ander vertrek of eindbestemming is altijd minder.

Ach mensen waarom denk je dat in steden waar het openbaar vervoer grid zo’n beetje het grootste is en meest uitgebreide het aantal auto verkopen het meeste stijgt (grote Chinese steden).

Tot nu toe is er elk vervoersmiddel wat niet aan de volgende regel kan voldoen geen optie omdat het afbreuk doet aan het gemak van de auto.
(Het vervoeren van 1 of meerdere mensen met dezelfde vertrek of eindbestemming).
Er is op dit moment geen ander vervoersmiddel wat dit handiger en gemakkelijker (vervoert over medium afstanden) dan de auto.
We zouden ons moeten concentreren op hoe we de auto
-Minder milieu belastend
oElectra auto op Co2 neutrale brandstof
oProduceren en recirculeren van auto’s
-Meer mensen gebruik kunnen laten maken van de auto
oMinder valide
oJonge mensen
-Comfortabeler auto rijden
oMinder ongevallen
oGeen menselijke invloeden tijdens rijden
-Sneller auto rijden
oHogere snelheden
oBetere verbindingen
oMinder files
-Goedkoper auto rijden
oMinder hoge brandstof prijzen
oAanschaft prijs van auto

Wat ik zo jammer vind is dat veel ‘groene’ mensen de manieren waarop zij omgaan met energie zo ‘opdringerig’ presenteren. Ik heb zelf nu 2,5 jaar een eigen auto, en ik zie ook wat het kost. Maar ik ben laatst even gaan winkelen als het aankomt op verzekering en zuinigheid… Als je een wat zuinigere auto hebt en een goedkope verzekeraar dan ben je al een stuk voordeliger uit. Ik was eerst 80 euro verzekering kwijt aan een auto van 12 jaar en 1000kg WA+… Nu ben ik all-risk verzekerd voor een auto van 5 jaar en 1065kg voor maar 40 euro! Daarnaast rijdt m’n ‘nieuwe’ auto geen 1:12 maar 1:20… Een degelijk verschil dus.

Natuurlijk is het reizen met OV een goede oplossing, maar vaak laat dit ook te wensen over. Als je in een grote plaats of stad woont is het reizen met bus, trein, tram of wat dan ook ideaal. Maar zoals anderen ook meldden is het moeilijk om, bijvoorbeeld na het stappen in de stad, de bus/trein terug te nemen omdat die simpelweg niet rijden. Nou is er sinds kort wel een nachtbus maar die rijdt ook maar op 1 bepaald tijdstip, ben je er niet op tijd, dan heb je pech.

De productie energie van een auto is gigantisch dat klopt. Maar ga niet beweren dat elektrische auto’s beter zijn voor het milieu. Wat denk je dat het kost om de accu’s te maken en een elektromotor? De ‘inefficiente’ vebranding door de conventionele motoren wordt ook steeds verder ingeperkt door technische snufjes… helaas hebben we hier nog geen goede waterstof methoden voor omdat de oliereuzen ons natuurlijk willen laten betalen (evenals de overheid). De prijzen voor brandstof rijzen de pan uit en we worden steeds verder kaalgeplukt, de overheid gebruikt ‘het milieu’ als dekmantel om meer accijns te vragen op brandstoffen. Milieuvriendelijke auto’s zijn nu nog wegenbelastingvrij, maar hoe zal dat gaan wanneer steeds meer mensen zo’n auto hebben? Waar haalt de overheid dan het geld weg? Juist, bij de mensen die niet zo’n moderne auto kunnen betalen.

De argumenten die je gebruikt om de auto ‘uit te bannen’ vind ik nogal slap, je woont zelf in de randstad maar bedenk dat dit onmogelijk is voor sommige mensen, want niet alle bedrijven zijn daar gevestigd… En je kan toch niet zomaar gaan verhuizen als je ander werk krijgt? Moet je kijken wat dát aan energie kost..!

Wat ik wel met je eens ben zijn de files die ontstaan. Dit kan natuurlijk wel beter, er zijn vast veel mensen die meer carpooling kunnen doen. Ik zie ook vaak dat moeders hun kinderen met de auto naar school brengen ‘omdat het regent’. Dat vind ik dus wel echt iets om te straffen, ik moest ook altijd op de fiets naar school, zelfs tijdens zandstormen (ja dat kennen we op het ‘plattelaand’).

Groene stroom, laat me niet lachen. Een windturbine is nog erg inefficient, ookal wordt hier veel beweerd dat dat niet waar is. De nieuwe magLev windturbine lijkt me wel een hele vooruitgang,maar die worden hier voor zover ik weet nog niet op grote schaal in gezet.. Moet je eens kijken wat het kost om een windturbine te maken (staalkosten etc) en te onderhouden. Om dan nog maar te zwijgen over het opvangen van de stroomdalen wanneer er geen wind is.

Er moet volgens mij gewoon meer worden ingezet op waterstof, maarja, dat levert de overheid en de grote oliejongens niks op… en dat kunnen we niet gebruiken.

Ik ben het met je eens dat het beter is dat je niet met de auto gaat en dat het beter is voor het milieu, maar veel mensen kunnen niet anders… Veel mensen wíllen ook niet anders dat klopt….

“Wat ik zo jammer vind is dat veel ‘groene’ mensen de manieren waarop zij omgaan met energie zo ‘opdringerig’ presenteren.”

Wat ik dan weer zo jammer vindt is dat vele ‘niet-groene’ mensen elke kritische opmerking over energieconsumptie of over de huidige milieutoestand van ons aardbolletje als een persoonlijke aanval ervaren. Ik denk dat dit fenomeen minstens zo sterk is als het fenomeen dat jij beschrijft.

“Als je in een grote plaats of stad woont is het reizen met bus, trein, tram of wat dan ook ideaal. Maar zoals anderen ook meldden is het moeilijk om, bijvoorbeeld na het stappen in de stad, de bus/trein terug te nemen omdat die simpelweg niet rijden. Nou is er sinds kort wel een nachtbus maar die rijdt ook maar op 1 bepaald tijdstip, ben je er niet op tijd, dan heb je pech.”

Als je in een grote stad woont spreken we over afstanden die de 10 kilometer zelden overschrijden en dat is een afstand die voor de gezonde volwassenen perfect met de fiets te doen is.
En met het geld dat men uitspaart door geen wagen te hebben kan een taxi er af en toe ook wel af.

“Maar ga niet beweren dat elektrische auto’s beter zijn voor het milieu.”

Ze kunnen beter zijn voor het milieu. Maar je hebt gelijk dat ze dat niet altijd zijn (hangt van vele factoren af) en ze zijn sowieso geen oplossing voor de meeste van de huidige problemen veroorzaakt door het massale gebruik van individueel gemotoriseerd verkeer.

“helaas hebben we hier nog geen goede waterstof methoden voor omdat de oliereuzen ons natuurlijk willen laten betalen (evenals de overheid).”

Waterstof is geen energiebron, slechts een energiedrager en daardoor geen oplossing voor het energievraagstuk. De reden dat we nog geen goede waterstofauto’s hebben is zeker niet alleen te wijten aan aan de olieindustrie, ook technisch zijn er heel wat problemen.

“De prijzen voor brandstof rijzen de pan uit en we worden steeds verder kaalgeplukt, de overheid gebruikt ‘het milieu’ als dekmantel om meer accijns te vragen op brandstoffen. ”

De gemiddelde autogebruiker kost de maatschappij nog steeds meer geld dan ze de maatschappij opbrengen door o.a de accijnzen. De auto als melkkoe is een illusie. (http://www.verkeersnet.nl/1628/externe-kosten-verkeer-doorbereken-leidt-tot-twintig-procent-minder-mobiliteit/
http://www.milieurapport.be/Upload/Main/MiraData/MIRA-T/03_GEVOLGEN/03_03/ECON_O&O_01.PDF )

“De argumenten die je gebruikt om de auto ‘uit te bannen’ vind ik nogal slap, je woont zelf in de randstad maar bedenk dat dit onmogelijk is voor sommige mensen, want niet alle bedrijven zijn daar gevestigd…”

Een zeer groot aantal van alle autoverplaatsing zijn verplaatsingen van minder dan 10 km, afstanden waar perfect alternatieven voor zijn. Dat sommige mensen nooit zonder auto zullen kunnen staat misschien vast, heel veel autogebruik is echt wel een keuze.

“Een windturbine is nog erg inefficient, ookal wordt hier veel beweerd dat dat niet waar is. ”

De efficiënte van een windturbine is niet heel relevant. Wat relevant is of een windturbine meer energie produceert dan de productie kost en op welke termijn de windturbine dus ‘energetisch’ (en financiëel) terug verdient is. Een hogere efficiëntie is dus wel een goede zaak, maar ook met de huidige ‘slechte’ efficiëntie zijn goedgeplaatse grote windmolens al na enkele jaren energetisch rendabel.

Let wel het de-centraliseren wan werk(plekken) en dus buiten de randstad plaatsen van bedrijven is 1 van de meest efficiënte oplossingen voor het file probleem. Helaas zal hierdoor een nog grotere groep een auto o.i.d. nodig hebben voor woon-werk verkeer (vanuit de randstad naar het werk i.p.v. vanuit almere of zo naar de randstad). Het is natuurlijk het andere probleem van NL. Wees gerust alle bedrijven willen op de zuidas zitten, iets met prestige of zo. Kunnen we gewoon met de metro/trein heen.

Zelf heb ik het al een paar keer aangehaald: Buitengebied is niet 1 huis op 100 km. We praten over gebieden waar (in mijn geval) minstens 40.000 mensen wonen, die redelijk centraal bij elkaar zitten. Voor de stads mensen: We hebben een Hema! Wij kunnen (bijna) geen gebruik maken van het openbaar vervoer. Ook een plek waar mensen (waar onder ik zelf) met de fiets naar het werk gaan (nee ik werk niet bij de Hema). Als ik naar de stad zou verhuizen, woon ik dus verder van mijn werk. Is het verstandig dat we alles zo dicht mogelijk op elkaar gaan zetten? Door allerhande kromme beslissingen, mogen de mensen buiten kantoor uren soms een reis van 15 km maken om bij een huis artsen post te komen. Het kan nog triester: Een ambulance is soms meer dan 20 minuten onderweg. Dit wordt nu opgevangen door de zogenaamde first responder. Dit zijn vrijwilligers (hulde). Los even van de discussie; Is een auto wel of niet nodig, vind ik dat het openbaar vervoer en de noodzakelijke zorg hopeloos te kort schiet. Zeker als je weet dat we 1 van de dichtst bevolkte gebieden ter wereld zijn. Wat we zien, zijn schitterende nieuwe asfalt wegen, gevaarlijke kruisingen worden veilige rotondes, we hebben geen last van file, we rijden hier heerlijk door, alleen de bussen blijven daardoor steeds meer weg. Er zit ook een bepaalde logica in. Een politicus scoort beter met dit soort dingen, dan een betere bus regeling. Je scoort als politicus niet door te zeggen; De verwachting is dat we over niet al te lange tijd meer dan € 2000,00 per jaar per huishouden gemiddeld betalen voor energie kosten. De vraag had in mijn beleving moeten zijn: Hoelang kunnen we nog van die nieuwe wegen gebruik maken? Denk aan onderhoud van deze wegen en stijgende auto kosten. Waarom verbeteren we de virtuele infrastructuur niet sneller? Kunnen we iets doen met een terminal / verzamelplaats voor een dorp of gebied? Is vervoer over water een alternatief?

Car shipping is gaining popularity with an increase in the number of cars being bought. When it comes to buying a car online from the same state or across the country or sometimes even from a different country, car shipping and car transport companies come into play.
car shipping

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *