In een energiearm huishouden is een halogeenlamp van 50 Watt een steen des aanstoots. Bovendien is het een ‘gevaarlijk’ instrument omdat het bij aanraken flinke brandwonden kan veroorzaken en de extra warmteontwikkeling van de lamp is bij warm weer in een warm huis ongewenst. Bovendien is het blok ijzer van de transformator in de lampvoet een aanwijzing dat deze lamp niet erg efficiënt is. Als de lamp dan de hele avond aanstaat om alleen het toetsenbord te verlichten, begin je je te storen aan het grote verbruik. Daarom heb ik besloten om deze lamp zelf om te bouwen naar een 3W LED lamp. De resultaten hiervan kun je vinden in onderstaande artikel.

WAARSCHUWING

Het demonteren van elektrische onderdelen is niet zonder risico. Dit artikel is geen doe-het-zelf handleiding, enkel een verslag van een door mij uitgevoerd experiment. De auteur van dit artikel en OliNo aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid.

Het plan

Het vervangen van en 50W halogeenlamp door LEDs is vrij eenvoudig en efficiënt. De hoeveelheid licht afkomstig van de LEDs is voldoende om hem als bureaulamp te gebruiken. Het ombouw proces is eenvoudig en bespaart veel energie. Het plan is om de 50W halogeenlamp te vervangen door drie LEDs van elk 1 Watt. De drie warme witte 1W LEDs zijn met elkaar verbonden in serie.

Verder wordt de ijzeren trafo vervangen door een schakelende voeding met een hoge efficiëntie brengt het vermogen van (minimaal) 50 Watt terug naar ongeveer 3 Watt. De schakelende voeding is een stroombron van 350mA voor het aansturen van de LEDs. De originele draaischakelaar die de halogeenlamp ook kon dimmen blijft behouden maar dan alleen om te schakelen. De gekozen voeding is niet dimbaar.

Voor de veiligheid is de schakelaar verbonden met de secondaire gedeelte van de stroombron zodat op de lamp alleen 12 Volt staat en geen 230V. Alle apparaten die op het bureaublad staan zijn verbonden met een stekkerblok wat in zijn geheel afgeschakeld kan worden om sluipverbruik te voorkomen.

Het ombouwen

Foto’s zeggen meer dan 1000 woorden….

De LEDs moeten voorzien worden van hitte geleidend materiaal voor de koeling

Perforeer schijven van 1 cm uit het hitte geleidende materiaal

Plak de schijf van hitte geleidende materiaal op de LED

De oude klomp ijzer en elektronica aan de linkerhand wordt verwijderd en vervangen door een kleine stroombron (kleine zwarte doos)

Drie LED’s zijn in serie zijn geplaatst

Het resultaat

Na het ombouwen blijkt de lamp voldoende licht te geven. Slagschaduwen worden deels vermeden door het gebruik van 3x1W in plaats van 1x3W. Het metaal dat achter de halogeenlamp zat, biedt voldoende koeling aan de 3x1W LEDs. Verschil in gebruik ten opzichte van de halogeenlamp is er niet, of het moeten de verderop genoemde voordelen zijn. De LEDs zijn helder van kleur, ietsje gelig en zeker niet hard wit, geven voldoende licht en worden niet of nauwelijks warm. De lamp is door het verwijderen van de transformator uit de lampvoet wel iets wankeler geworden omdat het contragewicht nu ontbreekt, maar daar staat tegenover dat áls de lamp valt, je je niet brandt aan de gloeiend hete halogeenpit en je je niet meer kan bezeren aan het grote gewicht als hij op je voet valt. Bovendien is de lamp veel minder kritisch geworden voor plaatsen dicht bij kunststof oppervlakken omdat er geen smelt (brand!)gevaar meer bestaat. Aangezien de halogeenlamp alleen werd ingezet als er veel licht nodig was, is het ontbreken van een dimmer geen probleem. Er zijn bovendien ook geschakelde voedingen voor LEDs te krijgen die wél gedimd kunnen worden.

Een zuinige 3W LED bureaulamp

Toekomstplannen

Zo ongeveer alle lampen in huis zijn nu vervangen door LED lampen. Alleen een ‘overzichtslamp’ in de keuken is nog een spaarlamp, maar op termijn zal ook die worden vervangen door een (eigengemaakte) TLED balk.

Ard Jonker, Duurzaam Informaticus. Mijn eigen website: http://www.aaamc.nl/