Het einde van stadverwarming?

Geplaatst door Stefan van der Eijk in Energiebesparing 65 Reacties»

Stadsverwarming, het lijkt allemaal zo mooi, maar is dat echt zo? Er wordt “2e hands warmte”, wat eigenlijk een afvalproduct is, gebruikt om woningen te verwarmen. Je betaalt “Niet Meer Dan Anders”, dus nooit meer dan een iemand die een vergelijkbare op gas gestookte woning heeft. Maar is dat wel zo? Wat zijn de juridische aspecten aan stadsverwarming? Wat zijn de alternatieven als je woning geen gas aansluiting heeft? Een voorbeeld uit de praktijk…

We wonen sinds eind 2004 in Meerhoven, de Vinex wijk van Eindhoven. Het is een wijk die in de jaren 90 is bedacht. In het begin van deze eeuw is aan de bouw begonnen. De woning waar we nu wonen is in 2001 opgeleverd. Het is een ruime rijtjeswoning, hoge plafonds en veel glas. En stadsverwarming.

In Zand- en Grasrijk staan 5 gasgestookte warmte-krachtcentrales. De restwarmte van deze centrales wordt gebruikt om water te verwarmen (75C), wat middels een ondergronds leidingnetwerk naar de woningen gaat. Elke woning is uitgerust met een warmtewisselaar, om leidingwater te verwarmen zodat je er onder kan afwassen, douchen, etc.

De radiatoren of vloerverwarming zijn rechtstreeks aangesloten op de stadsverwarming. Met een thermostaat die een klep bedient stroomt er warm water door de radiatoren. Een meter die aangesloten is op 2 temperatuursensoren en een flowmeter zorgt ervoor dat het aantal verbruikte GigaJoules wordt geregistreerd.

De rekening voor stadsverwarming bestaat uit een vast bedrag en een bedrag per afgenomen GigaJoule. Deze twee samen zouden volgens het “NMDA principe” (Niet Meer Dan Anders) er voor moeten zorgen dat er niet meer betaald wordt dan voor een vergelijkbare, op gas gestookte woning.

Stadsverwarming is best een mooi concept, maar er kleven ook een paar nadelen aan:

  • Het wordt als kostbaar ervaren. Er woedt al jaren een strijd voor betere tarieven. Er is zelfs een warmtewet in ontwikkeling met als doel om de consumenten te beschermen. Deze ontwerpwet dreigt onvoldoende bescherming te gaan bieden voor de warmteverbruikers. Er worden te hoge nadelige (wettelijke) vergelijkende kosten ingebouwd die een eerlijke vergelijking met gas op basis van Niet Meer Dan Anders (NMDA) berekeningen  in de weg staan. Zo wordt nu via een ingewikkelde formule voorgesteld niet op grond van het door TNO geadviseerde 31,95x de gasprijs maar 36,31x de gasprijs per Gigajoule af te rekenen.
  • Er wordt een aanzienlijke hoeveelheid energie verspild tijdens het transport van de warmte-krachtcentrale naar de woningen. Dit is met name ’s winters het beste zichtbaar door de sneeuw- en ijsvrije sporen boven de grondleidingen.
  • Er is veel meer en dus duurdere infrastructuur nodig t.o.v. een gasgestookte woning. In de NMDA-berekeningen wordt er vanuit gegaan dat woningen op stadsverwarming geen CV-ketel hebben. In werkelijkheid hebben ze een warmtewisselaar nodig, die (bij vervanging) +/- 1450 euro kost en ook wat onderhoud nodig heeft.
  • Je kan niet zelf de heetwatertemperatuur instellen.
  • Je zit vast aan één aanbieder. Bij elektriciteit en gas heb je de mogelijkheid om van aanbieder te switchen. Uiteindelijk kan de gas- en elektraprijs tussen een prijsvechter en die van de grootste 3 energieleveranciers zo’n 15 % schelen. Ook de idealen (groen) of klantvriendelijkheid van de aanbieder kan een reden zijn voor klanten om gebruik te willen maken van hun diensten.
  • Stadsverwarming is niet ongevaarlijk. De leidingen kunnen gaan lekken, wat behoorlijk wat schade en in het ergste geval brandwonden kan veroorzaken.
  • De warmtewet is op de referentie gas en de bespaarde HR-ketel plaatsing en onderhoud gebaseerd. Ook al is de bron van je warmte aardwarmte of biomassa, dan wordt je nog steeds door je stadsverwarming leverancier met een “gas” prijs afgerekend.
  • Extra Energieverlies door minder toegepaste bouwisolatie bij de nieuw gebouwde woningen op warmte t.o.v. op gas (15 %) worden wettelijk niet gecompenseerd.
  • Extra kosten verplicht verbruik elektrisch koken t.o.v. gas wordt wettelijk niet gecompenseerd.
  • De vrije keuze voor huur of eigendom van de warmtewisselaar wordt wettelijk niet vastgelegd.
  • Reeds extra betaalde aansluitbijdragen warmte boven die van een gasaansluiting en de terugbetaling terugwerkende kracht tot 1-1- 2007 worden wettelijk niet vastgelegd.
  • De substantiële extra opbrengst uit verkoop opwekking elektra (in vermogen evenveel als de warmte opwekking) door WKK-installaties bevoordeelt momenteel alleen de (producent en/of) leverancier en komt de warmteverbruikers ten onrechte geheel niet ten goede;
  • De (producent en/of) leverancier is vrijgesteld van energiebelasting over het verstookte gas voor het WKK gedeelte. De warmteverbruiker wordt die belasting echter wel (ten onrechte) in rekening gebracht.
  • Als de stroom uitvalt hebt je ook geen stadsverwarming. Het opstarten van de stadsverwarming na een stroomstoring kan enkele uren duren.

Al deze redenen brachten mij op het idee om te gaan kijken naar alternatieven. Maar eerst moet je wel van de stadsverwarming af mogen. De Meerhovenaren hebben geluk, want er is geen “kettingbeding” die je verplicht gebruik te blijven maken van de stadsverwarming in het koopcontract / akte van levering van de woningen opgenomen. De eenvoudig veronderstelde vraag: “Hoe zeg ik de stadsverwarming op en hoe werkt dat proces?”, bleek in de praktijk nog niet zo gemakkelijk. Ik heb de vraag gesteld aan de gemeente Eindhoven en aan de stadsverwarmingleverancier (Essent warmte). Na ruim een jaar doorvragen heb ik samen met Essent voor de Geschillen Commissie Energie & Water uiteindelijk te horen gekregen dat het mogelijk is om van de stadsverwarming afgesloten te worden. Als je geen gebruik meer maakt van de dienst stadsverwarming betaal je dus ook niet meer voor het verbruik, vastrecht of andere kosten (meterhuur, etc). De aansluiting zelf mag wel in stand gehouden worden, voor het geval een volgende bewoner gebruik wil maken van de stadsverwarming.

Nu ik weet dat ik van de stadsverwarming af mag, kan ik me gaan oriënteren op een alternatief. Het liefst zou ik van een grondwarmte warmtepomp gebruik willen maken, maar dit kan niet omdat mijn woning in een “boringsvrije zone” staat. Ik heb mijn zinnen nu op een lucht / water warmtepomp gezet. Deze is een stuk minder efficiënt dan een grondwarmte warmtepomp maar wel een stuk goedkoper.

De business case heb ik als volgt opgesteld:

Warmtevraag 2010 = 33.26 GJ

De huidige kosten stadsverwarming (per jaar) tegen de prijzen van 2011 Q1+Q2:

Kosten bij stadsverwarming
Vastrecht: 365 dagen * € 1.1892 per dag € 434.06
Verbruik: 33.26 GJ * € 21.78 per GJ € 724.40
Totaal € 1,158.46

Ter vergelijking de kosten van dezelfde energiebehoefte voor een gasgestookte woning:

Voor de energetische waarde van aardgas heb ik de waarde die ik op Wikipedia tegenkwam gebruikt: 31,65 MJ/m³.

33,26 GJ / 31,65 MJ/m3 = 1051 m3 gas
Aangezien een CV-ketel in de praktijk geen 100% rendement maar misschien 85% rendement haalt: 1051 m3 gas / 85% = 1236 m3 gas

Kosten bij gasgestookte woning
Vastrecht gas leverancier: € 1.99 * 12 € 23.88
Vastrecht net leverancier: €133.82
Verbruik: 1236 m3 gas * € 0,5576 per m3 € 689.19
Totaal € 846.89

Voor het jaarrendement van de lucht/water warmtepomp neem ik een realistische waarde: 3.1 (rendement van deze warmtepomp voor 2010). De warmtevraag (GJ) kan je omrekenen naar KWh thermisch. Deel dit vervolgens door het jaarrendement van de warmtepomp, en je krijgt het aantal KWh die de warmtepomp zal verbruiken. Vermenigvuldig dit met de elektriciteit prijs en je weet de energiekosten van de warmtepomp.

33.26 GJ / 0.0036 = 9239 KWh (thermisch)
9239 KWh (thermisch) / 3.1 = 2971 KWh

Kosten verwarming lucht/water warmtepomp
Verbruik: 2971 KWh * € 0.2216 € 658.31
Totaal € 658.31

Met het verschil tussen de stadsverwarmingskosten en de energiekosten van de warmtepomp zal je de aanschaf en onderhoud van de warmtepomp terug moeten verdienen. In mijn geval is dat: €1,158.46 – € 658.31 = € 500.15 per jaar.

Een aantal factoren kan de business case aantrekkelijker maken:

  • Er wordt subsidie geven op lucht/water warmtepompen. In 2010 bedroeg de subsidie per lucht/water warmtepomp: € 2000.
  • Als je warmtewisselaar vervangen moet worden: € 1400.
  • Als je meer warmte af wilt gaan nemen (je hebt de afgelopen jaren letterlijk in de kou gezeten en wilt meer comfort).
  • Als je van plan was een airco aan te schaffen. Veel lucht/water warmtepompen kunnen naast verwarmen ook koelen.
  • Als je verwacht dat energieprijzen de komende tijd omhoog gaan, zal de terugverdientijd van je warmtepomp korter zijn. De verwachting is dat de gasprijs sneller zal stijgen dan de elektriciteitsprijs.
  • Als je niet tevreden bent met de klantvriendelijkheid van de stadsverwarmingleverancier, dan is switchen ook wat waard.

Er zijn ook een aantal factoren waar je rekening mee moet houden:

  • Warmtepompen werken het beste met lage-temperatuurradiatoren of vloerverwarming. Er zijn weliswaar warmtepompen die water tot hogere temperaturen kunnen verwarmen en dus met standaard radiatoren kunnen werken. Deze systemen zijn duurder in de aanschaf en hebben minder rendement.
  • Als je gaat koelen moet je erop letten dat de leidingen geïsoleerd zijn om condens op de leidingen te voorkomen.
  • Let goed op bij het plaatsen van een lucht / water warmtepomp, kies een plek waar je omgeving geen last heeft van het geluid dat hij produceert.
  • Er is (nog?) niet veel ervaring in Nederland met dit soort systemen. De offertes die ik tot nu toe ontvangen heb zijn niet concurrerend te noemen, in vergelijking met bijvoorbeeld de kosten in Engeland.

Meer informatie:

Wordt vervolgd…


Stefan van der Eijk

Gerelateerde artikelen

65 reacties op “Het einde van stadverwarming?”

Hoi Fred,

Ik weet niet hoe de SGC mijn zaak uiteindelijk in de boeken heeft gezet. Als een uitspraak of als een zaak die bij de SGC tot een schikking heeft geleidt.

In Meerhoven hebben we wel een aparte situatie, aangezien er geen kettingbeding in onze akte van levering staat. Maar ook al zou er een kettingbeding in de akte van levering staan: dat is een afspraak tussen de gemeente en de bewoner. De energieleverancier is geen partij. Als ze de boete (als dat beschreven staat) op het kettingbeding willen innen, dan zal dat via de gemeente moeten lopen.

Ik zou gewoon aan Eneco vragen naar de door jou ondertekende overeenkomst waarin staat dat je vastrecht moet blijven betalen als je geen gebruik maakt van de dienst. Wedden dat ze die niet kunnen overleggen? Of dat er onredelijk bezwarende en / of vage omschrijvingen in staan?

Het verwijderen van de aansluiting is in principe niet nodig. Ik heb ook nog een kabel van UPC en wat koper van KPN in mijn meterkast zitten, terwijl ik geen diensten van die bedrijven afneem. Zij hebben ook niet besloten om die aansluitingen te verwijderen. Gas aansluitingen worden meestal WEL opgeruimd, vanwege de veiligheid. De kosten voor het verwijderen van de gas aansluiting zijn voor de leverancier (daar is een uitspraak van de SGC over). Vanuit het gelijkheidsbeginsel & NMDA zou het verwijderen van een warmte aansluiting dan ook kostenloos moeten gebeuren.

Mijn inschatting: ze bluffen en hebben geen poot om op te staan. Ik hoop dat je rechtsbijstandsverzekering hebt en laat het maar voorkomen!

Neem anders contact op met (de jurist van) Reeshof warmte op Facebook / Twitter.

In Enschede moeten we “verplicht” gebruik maken van de stadsverwarming, maar we hebben op zolder wel twee “originele” koppelingen op de verwarmingsbuizen t.b.v. een CV-instalatie …
Zou Essent decennia geleden al een plan B overwogen hebben?
Mogelijk heeft dit juridische consequenties?

Ik heb op Facebook een pagina gemat met de titel “stadsverwarming”. Ik wil met deze pagina alle personen bereiken die het niet eens zijn met wat de bedrijven die stadsverwarming exploiteren ons aan doen. We betalen nog steeds te veel en met veel van die projecten gaat het helemaal fout. Ik zit zelf op het stadsverwarming net van Veenendaal oost aangesloten (DEVO) en het is een grote misere. Als u wilt weten wat er hier allemaal gebeurd wordt dan lid van de Facebook pagina “Onrecht in oost” Het is geen openbare pagina omdat er dan teveel personen zomaar gaan reageren met flauwe grappen. Het is wel zo dat iedereen die lid wil worden ook wordt toegelaten. Wordt lid van deze 2 Facebook pagina’s zodat we met zijn alle iets kunnen ondernemen tegen het onrecht wat ons wordt aangedaan.

Ik ben deze site met toeval tegen gekomen en hoop dat dit de sleutel is om onze krachten te bundelen. Het spijt me voor de schrijf fout in de 1e regel van mijn voorgaande post. gemat moet natuurlijk gemaakt zijn.
Ik wil graag met personen in contact komen die zich ook willen inzetten voor deze zaak. Als u dat ook wilt wordt dan lid van onze Facebook pagina “Onrecht in Oost. We hebben al 130 leden en er zijn een paar zeer actieve leden die zich graag blijven inzetten.

Graag tot ziens

Jan Wijma

Beste Stefan,

Dank voor je uitgebreide verhaal, zeer verhelderend.

@Fred (en wellicht nog meer anderen), we zitten in hetzelfde bootje. Ook ik ben opzoek naar ‘munitie’ om mijn huidige leverancier (Eneco) van de juiste argumenten te voorzien, waarom ze niet meer dan EUR 3500,- hoeven te rekenen voor de opzegging van mijn stadsverwarming. Zij stellen voor de aansluiting compleet te verwijderen, wat inderdaad voor mij niet nodig is, maar bieden het alternatief niet van niet meer gebruiken maar de aansluiting in stand houden (zonder vastrecht) niet. Ik ben benieuwd naar jou vorderingen op dit onderwerp, wellicht weet je al meer, anders kunnen we wellicht samen verder optrekken. Je, of eenieder die interesse heeft in dezelfde/vergelijkbare casus, kunt me mailen op: 030bart (apenstaartje) gmail . com.

Tot horens,
Bart.

@55: Gewoon de dienstverlening opzeggen en verwijzen naar naar art. 7:408 BW en art. 7:413 BW. Daarmee zou de kous af moeten zijn. Als Eneco daar niet mee akkoord gaat, dan je rechtsbijstand inschakelen.

Zie ook: http://www.trash.net/~ck/sv/

Beste Stefan,

Dank voor je bericht, de informatie en de verwijzing. Ik ga aan de slag en zal mijn resultaten hier weer publiceren.

Groeten,
Bart.

@Stefan,

Eneco geeft zich niet meteen gewonnen maar haalt m.i. niet relevante andere uitspraken van de Geschillencommissie aan uit een verder verleden (2006). Ik ga mijn Rechtsbijstandsverzekering maar eens opschakelen, hieronder het antwoord van Eneco:


Uitspraak Geschillencommissie inzake Ennatuurlijk
De definitie van een overeenkomst van opdracht in artikel 7:400 e.v. in het BW is als volgt:
‘De overeenkomst van opdracht is de overeenkomst waarbij de ene partij, de opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten die in iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken.’

Aangezien een warmteleveringsovereenkomst voor wat betreft de aansluiting betrekking heeft op een werk van stoffelijke aard om daarin warm water te vervoeren is deze kwalificatie niet toe te passen op deze overeenkomst. Mocht u gronden vinden om de warmteleveringsovereenkomst wel als overeenkomst van opdracht te kwalificeren, dan is het in elk geval onterecht om reële afsluitkosten in dat licht als schadevergoeding te kwalificeren. Het betreft immers noodzakelijke technische maatregelen, geen omzetderving of andere schadeloosstelling. In annotaties bij artikel 7:408 lid 3 door mr. J.M.H.P. van Neer-van den Broek (Groene Serie Privaatrecht: bijzondere overeenkomsten) geeft deze aan dat de opdrachtgever bij opzegging de gemaakte onkosten moet vergoeden.

Bovendien haalt deze S.C.J.J. Kortmann aan, die beredeneert dat in een dergelijke opzeggingssituatie door een particuliere opdrachtgever geen wanprestatie kan optreden, omdat deze volgens de regeling rechtmatig is, waardoor een schadevergoedingsverplichting niet aan de orde kán komen. Nu een schadevergoedingsverplichting niet kan ontstaan, kan aan vernietiging van de betreffende opzegbepalingen op grond van 3:40 BW eveneens niet worden toegekomen.

Aldus zijn de kwalificaties als ‘opdracht’ en ‘schadevergoeding’ en de redenering die daaruit volgt in de betreffende uitspraak niet op deze situatie van toepassing.

Levering is verbonden met het ter beschikking hebben van een aansluiting
In de algemene voorwaarden warmte is aangegeven dat de contractant of verbruiker ook degene omvat die de beschikking over een aansluiting heeft, niet alleen de beleverde. Tevens is in artikel 3 lid 11 (versie 2011) respectievelijk artikel 6 lid 1 juncto lid 7 (versie 2014) opgenomen dat de contractant of verbruiker gebonden blijft ‘aan hetgeen in of krachtens de overeenkomst en deze algemene voorwaarden is bepaald, totdat hij aan al zijn daaruit voortvloeiende bepalingen heeft voldaan.’

Op basis van artikel 5 lid 2 respectievelijk 3 lid 2 van de algemene voorwaarden is het wegnemen van de aansluiting voor rekening van de contractant of verbruiker, indien het op diens verzoek geschiedt, dan wel het gevolg van diens handelen is.

Mocht het opzeggen van de levering onder vermelding van overgang op een andere warmtebron door u niet als een dergelijk verzoek te duiden zijn, dan is het in elk geval het gevolg van uw handelen, dat genoemde technische maatregelen dienen te worden genomen.

Vergoeding voor kosten afsluiting gerechtvaardigd
Op grond van het bovenstaande zijn de kosten die Eneco in rekening brengt, terecht op de verwijderingsofferte vermeld. Er is geen sprake van een kortstondige beëindiging van de levering, zoals bijvoorbeeld bij verhuizing, maar van een definitieve buitengebruikstelling van de aansluiting op het warmtenet. Er dienen dientengevolge technische voorzorgsmaatregelen te worden genomen tegen lekkage van de aansluitleiding, omdat deze niet langer gebruikt wordt. Daarmee zijn kosten gemoeid. Het betreft de kosten, zoals die moeten worden gemaakt om de aansluiting technisch goed af te sluiten. Deze kosten bestaan uit de kosten die zij in rekening gebracht krijgt door de aannemer die in haar opdracht dit werk uitvoert, de kosten van eventuele vergunningen, netonderbrekingskosten en dergelijke. Wij brengen niet meer in rekening dan kosten die een directe relatie hebben met genoemde technische maatregelen. Aldus is het niet meer dan redelijk dat u deze voldoet, nu u ervoor kiest de warmtelevering op te zeggen.
—–

@58, Bart,

Welke woorden heb je gebruikt? Heb je gevraagd om de levering van warmte te beëindigen? Of heb je gevraagd de warmte aansluiting te verwijderen?

MVG,

Stefan

@59, Stefan,

Heb inderdaad over de dienst/levering van warmte gesproken. Eneco maakt echter in haar algemene voorwaarden ook de ‘beleverde’ verantwoordelijk voor de kosten van de aansluiting (zowel aan- als afsluiting). Eveneens betwisten ze de Overeenkomst van Opdracht. Als het geen overeenkomst van opdracht is, is het BW 7:400/408/413 niet op de overeenkomst van toepassing. Wel raar dat dermate hoge afsluitkosten van consumenten verlangd mogen worden… misschien een financiële bijsluiter voor warmtenetten introduceren? Kosten staan niet in verhouding tot maandelijkse vaste lasten en/of originele aansluitkosten….

Discussie met warmteleverancier is to be continued… Goede tips blijven welkom.

@Bart,

In de NL wet staat dat een provider geen kosten mag rekenen aan een consument indien deze besluit om geen gebruik te maken van zijn diensten. Deze wet overruled de overeenkomst van Eneco. Immers zakelijke overeenkomsten moeten binnen de NL wet vallen. De geschillen commissie heeft hierover ook een uitspraak gedaan

@Jeroen van Agt,
@61,

Dank voor de verwijzing naar deze uitspraak. Het sterkt wederom ‘mijn case’. Heb mijn jurist hier op geattendeerd. Wacht nu op een (laatste) reaktie van Eneco, anders wordt het er ééntje voor de Geschillencommissie…

@Bart,

Je kan overwegen om naar de geschillencommissie te gaan. We zien dat veel uitspraken van de geschillencommissie rammelen. Als je een rare uitspraak krijgt, dan zal je alsnog naar de rechter moeten.

Over het opzeggen van de dienstverlening stadsverwarming ligt ook al een uitspraak bij de geschillencommissie, zie: http://www.trash.net/~ck/sv/opzeggen_stadsverwarming.html

Het zou dus niet nodig moeten zijn om (nogmaals) naar de geschillencommissie / rechter te gaan.

stads verwarming zie ik ook niet als oplossing.
Heb zelf c.v. wel maar een wp op de afzuiging en 21 panelen.
En wil compleet van het gas af.
Afgelopen jaar 200m3 gebruikt inc. koken op gas.
En een gebruik van electra van 1900kw
Maar lever een 4000kw terug dus heb eigenlijk teveel panelen ook.
vandaar de 2000 kw over capaciteit gebruiken om het gas de deur te wijzen.

Wat ik minder vind dat mensen zomaar een openhaard kiezen als oplossing.
Als iets vervuilend is zijn het wel die dingen.
Vooral mensen die met een gesmoord vuurtje (omdat het hout per m3 duur is) de pijp laten walmen en als je dan in je tuin bent zo een stinkende geur hebt om maar nog niet te spreken van het roet wat overal ligt.
Neem dan een pellet kachel dat rendement ligt een stuk hoger en minder roet e.d.

Ik heb nu 2017 SV sinds 1999 in mijn”toen”nieuwbouwwoning.Hoewel ik blij ben met de schone(re)lucht in huis vergeleken met mijn vorige woning,met CV ketel,vind ik de ondoorzichtigheid en de vreemde gebruiksfluctatie’s zeer hinderlijk.De eerste 12 jaar gaven verbruikscijfers aan die niet te verklaren waren door gebruik-kou-(niet)thuis zijn en graaddagen, weergegeven door een meetstation. De top was 62 Gj in 2005 en de laagste 37,5 in 2015.
In 2010,2011+2012 het verbruik zelfs 3 jaar hetzelfde,51,5 Gj.
Allen op dezelfde datum opgenomen met een “koude”en “warme”winter erin.
Iets wat zelfs de leverancier onmogelijk noemde.Toen door werk/school veel weg, nu géén werk en veel thuis,kind het huis uit, verbruik veel lager.In mijn 28 jaar CVketel woning dergelijke verschillen nooit meegemaakt.
Ra,ra hoe kan dit??

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *