Zelfs in Nederland kun je tijdens zomerse dagen koken op zonnestralen. Ideaal eigenlijk. Je hoeft er niet bij te blijven en het kan niet aanbranden. Eigenlijk een must voor natuurcampings! Lees verder…
De Boxcooker
Dat koken op zonnestralen KAN, hoeft niet meer bewezen te worden want tijdens de warme zomer periode kookte men in Sliedrecht, dagelijks de warme maaltijd in een box cooker. Zelfs ook koekjes en cake. Voor de sport of voor de fun. Ongeveer 4.000 KM boven de noordelijke keerkring van de zon. En dan te bedenken dat in Afrika in de verzengende zon miljoenen vrouwen hout lopen te sprokkelen.
Er zijn inmiddels veel typen solar cookers. De box cooker van het type Dierkx is een “uitgekookt” type waar veel theorieën van stroming en straling in terug te vinden zijn.
Hij bestaat uit simpele materialen. Een dun metalen binnenbak, een houten kist er omheen, opgevuld met isolatie. Een deksel met twee glas platen en een triplex plaat met aluminiumfolie. Vrijwel overal in de wereld na te maken, en toch gebeurt het niet. Het met de box cooker leren koken blijkt vooral in Afrika vaak moeilijk te introduceren. Daarnaast spelen er ook culturele moeilijkheden. In de praktijk blijkt ook dat de mensen die de cooker het hardst nodig hebben ook de minste centen (money) hebben. Een groot deel van de projecten stopt na verloop als ook de financiering uit het westen stopt.
Grote kans
Nu de Nederlandse Minister Van Ardennen veel geld wil steken in duurzame energie voor de armsten, in 2015 voor 10 miljoen mensen, is hier een grote kans voor de box cooker. De helft van het energieproject zal besteed worden aan electriciteit via PV panelen, de andere helft voor verbeterde kook kacheltjes en huis biogassystemen. Voor biogassystemen is de mest van een koe nodig. Meestal hebben de armsten geen koe. Voor de verbeterde kacheltjes blijft hout nodig en ze blijven rook geven. Op dagen dat de zon schijnt is dat niet nodig. De solar cooker kan de nadelen van de andere systemen wegnemen en moet daarom in het project van de Minister opgenomen worden. Zij geeft dat ook toe maar verbindt er verder geen consequenties aan.
Geen gehoor bij andere organisaties
Vrijwel alle organisaties die in Derde Wereldlanden werken vinden dat koken op zonnestralen buiten hun doelstellingen valt. De introductie en culturele problemen worden graag aangevoerd om er niet aan te beginnen. In vooral Afrika willen ook overheden zich niet interesseren voor koken op zonnestralen. Vrouwen en kinderen die het hout sprokkelen en voor het eten koken moeten zorgen zijn onbelangrijke groepen. Voor vrouwen en kinderen betekent het meer tijd om nuttigere dingen als onderwijs en scholing te doen. Betere gezondheid door minder rook inademen. Minder brandwonden ook bij vooral kinderen die ze oplopen bij de dagelijks brandende kookvuurtjes. Op veel plaatsen bespaart het ook geld omdat het hout gekocht moet worden of andere brandstof uitgespaard wordt.
Ook multinationals op energiegebied hebben geen belang bij koken op zonnestralen. Die hebben belang bij koken op een manier waar zij blijvend aan kunnen verdienen.
Werkgroep Solar Cookers
Voor het milieu zijn de voordelen ook duidelijk groot. Werd enkele jaren terug gewezen op ontbossing, erosie en woestijn vorming, nu komt er het CO2 verhaal bij. Maar ook daar zijn de Afrikaanse overheden niet voor te interesseren. Het introduceren via scholen geeft de beste kansen voor grootschalige introductie. Daarbij kunnen dan de milieuproblemen, gezondere voeding en hygiëne ook aandacht krijgen. Wij van de Werkgroep Solar Cookers uit Sliedrecht voelen ons als roepende in een woestijn. We blijven door gaan met mensen helpen die een poging willen doen koken op zonnestralen te introduceren, maar het is niet onder woorden te brengen hoe het voelt om in de Nederlandse zon je maaltijd te koken terwijl dat in landen waar het bijna noodzaak is niet gebeurt. Voor meer info kijk op de website van de Work Group Solar Cookers Sliedrecht.
11 reacties op “De Solar Cooker”
Ik speel al een tijd met het idee om eens zo’n solar cooker te bouwen. Er is veel informatie over te vinden op het internet (Google maar eens op trefwoorden als “solar cooker” of “solar oven” etc.). Al was het maar als ‘technology demonstrator’, gewoon kijken of en hoe het werkt.
Met relatief simpele materialen en technieken moet zoiets in elkaar te zetten zijn.
Hallo Jeroen, als je dicht bij Sliedrecht woont zou je in onze werkplaats kunnen komen kijken. Je kunt tegen kostprijs een binnenbak van de BC 65 of de BC 122 mee nemen. Je hebt dan de kern van de cooker, je krijgt er tekeningen bij en eventueel nog een oventhermometer. Maak wel even eerst een afspraak. Vandaag bracht ik 2 BC 122 en wat binnenbakken op Soesterberg. Het ned. leger wil ze gaan gebruiken om het contact met de bevolking in Urzusgan en omgeving mee te bevorderen. Ook in Baghlan deden ze dat. Als nu een cooker maakt kun je elke zomerse dag je warme hap op zonneenergie koken. Gr Arie
jawel, het slaat juist wel aan in afrika. ik heb er wel vaker van gehoord, dat het door de lokale bevoling gebruikt wordt en dat ze enthousiast zijn.
http://www.ode.nl/news.php?nID=634&a=true
ik heb nog iets gevonden, een project met geld van Vajra, UNHCR en Stichting vluchteling. 12.000 vluchtelingen koken nu met de zon. in Beldang-i (?). En ze gaan nu door met een volgend vluchtelingengroep.
Dus het werkt wel degelijk. Er stond in het jaarverslag van Vajra ook dat ze opleiding, nazorg en evaluatie van het project goed hadden geregeld.
Ik heb trouwens ook wel eens gehoord dat nederlandse ontwikkelingsgeld naar zonne-kokers gingen. maar dat art. kan ik zo snel niet vinden. Het is namelijk ook belangrijk om water te koken. Dat deden mensen daar vaak niet omdat het nog meer hout kost. Nu met de zonnekoker willen ze wel hun water koken. Dus minder ziektes.
Echt een ontzettend goed project! Ik hoop dat het een groot succes wordt. maar ik vroeg me het volgende af: Zijn er nog meer voordelen voor het milieu behalve dat de co2 uitstoot wordt beperkt met de solar cooker?
Femke, voor dat het CO2 herhaal belangrijk werd stelden we als milieu voordelen, het tegengaan van woestijnvorming, ontbossing en erosie. Er zijn berekeningen hoeveel CO2 uitstoot met een cooker bespaart (uitgetseld)wordt. Voor de inhaal slag kan het een wezenlijke bijdrage leveren. In de berekening zitten een aantal aannames. Dit wordt als reden opgegeven door organisaties die CO2 compenseren om er (nog?) niet mee te werken. Het Ministerie van VROM wil een onderzoek betalen naar de CO2 potentie van de boxcooker. Studenten van Twente en Delft hadeden afgelopen jaar geen belangstelling voor dat onderzoek.
Wat zonde zeg, dat er geen erkenning voor is/komt. Je zou toch zeggen dat in ieder geval, zonder moeilijke berekeningen, de ontbossing met een solarcooker wordt tegengegaan, en dat alleen al is winst.
Ik heb er zelf twee gemaakt en ik ben bezig met de derde versie.
De eerste was een box-cooker zoals het type dat hier beschreven werd.
De tweede en derde zijn veel eenvoudiger:
Een zwarte pan, met een glazen schaal er omgekeerd overheen. Dat geheel komt op een plaat (hout of karton) waar aluminiumfolie op zit.
En er achter, om extra zonnestraling te vangen, een rechtopstaande plaat, wederom met aluminiumfolie.
Werkt het?
Op 5 mei (dus niet eens hartje zomer) haalde een proefopstelling 120 graden Celcius op zonnekracht – in Nederland.
Antwoord: Hij doet het uitstekend.
Handig als collector voor de zonneboiler?
Met thermosyphonwerking?
ik zou deze box cooker graag introduceren bij de ouders van mijn petekindje in gambia. wat is de kostprijs van zon cooker en waar koop ik die
Ik geef al enkele jaren demo’s en workshops betreffende solarcooking in de Filippijnen.
Via de link kun je het een en ander volgen en bekijken.
http://solarcooking.wikia.com/wiki/Paul_van_den_Hurk