De mensen die mijn website vaker bezoeken hebben waarschijnlijk wel de artikelen gezien over proefritten in elektrische voertuigen, en misschien geeft dat het idee dat ik een autoliefhebber ben. Dat ben ik niet, en in dit stuk zal ik daar wat meer over vertellen.

Dit artikel is eerder verschenen op mijn eigen website www.solarwebsite.nl

Ik ben grootgebracht in en met de auto. De auto was altijd in de buurt; voor de deur geparkeerd, voor boodschappen doen, voor familiebezoek, voor dagjes uit en vakanties, en soms zelfs voor ‘gewoon een stukje rijden’. Natuurlijk begon ik met rijlessen toen ik 18 was, en toen ik mijn eerste auto kreeg (jawel) reed ik wat af. Heerlijk, dat gevoel van vrijheid. Hoewel… vrijheid? Geeft een auto wel zoveel vrijheid als de televisiereclames je willen doen geloven? Hoe vaak rijd je met de auto over een woestijnweggetje door ruig terrein de ondergaande zon tegemoet?

Laat ik eens punt voor punt analyseren wat voor invloed de auto, en het uiteindelijk wegdoen daarvan, eigenlijk op mijn vrijheid had en heeft:

Kosten

Het eerste wat de vrijheid van de automobilist inperkt zijn de kosten. Als ik me één ding nog herinner uit de tijd dat ik een auto had was dat ik constant aan het betalen was. Betalen voor benzine, betalen voor wegenbelasting, betalen voor verzekering, betalen voor onderhoud, betalen voor parkeren, betalen voor schades, zelfs een enkele keer betalen voor een boete. Omdat je al dat geld in delen uitgeeft, en aan verschillende instanties, gaat er ongemerkt heel veel geld richting de auto.

De ANWB heeft in 2008 uitgezocht wat van zo’n 650 verschillende nieuwe personenauto’s de totale kosten zijn. Als ik bv. een heel normale middenklasser als voorbeeld neem, een Opel Astra 1.6, dan kost die al 47,3 ct per kilometer. Dat betekent voor mij dat een ritje naar Leiden heen en weer (totale afstand 140 km, een bestemming waar ik regelmatig moet zijn) dus € 66,- zou kosten, en dit is nog zonder eventuele parkeerkosten of boetes. Volgens de website van de NS kost een retourtje Hilversum <-> Leiden zonder korting € 20,40 (of slechts € 19,50 met gebruik van dit truukje zo lang de voorraad strekt). Dan is de trein dus zelfs als je met zijn drieën in de auto zit nog goedkoper. Helemaal mooi wordt het als je een kortingskaart hebt, dan kost deze reis slechts € 12,20, om voor dat bedrag met de auto te gaan moet je dus met zijn zessen in de auto zitten. Goed, als je niet in de buurt van het station moet zijn komen er nog wat kosten bij voor natransport met bus, tram of OV-fiets, maar zoals je ziet is er flink wat ruimte om de trein (veel) goedkoper te houden. Je zou zelfs een taxi kunnen nemen en dan netto nog steeds geld in je zak houden.

Hierboven heb ik de OV-prijzen van nu (september 2009) vergeleken met de autokosten van 2008. Ik ben er zeker van dat autorijden in dat jaar duurder geworden is waardoor bovenstaande berekening nog verder in het nadeel van de auto uit zal vallen. De autokosten gelden voor nieuwe auto’s, voor gebruikte auto’s kunnen deze kosten lager zijn, maar je levert dan vrijwel altijd in op betrouwbaarheid en/of comfort.

Een ander effect van het gespreid betalen van de kosten van een auto is dat je geen directe feedback hebt van de totale kosten van een rit. Dat verbergt het feit dat autorijden best duur is, en maakt het daardoor makkelijker de auto te pakken. Bij het OV betaal je daadwerkelijk per rit en zie je dus voor je hoeveel een reis in totaal kost.

Door al het geld wat ik nu niet aan de auto uitgeef heb ik waarschijnlijk meer vrijheid dan voorheen.

Reisduur

Een veelgehoord argument is “met de auto ben ik er sneller”. Dat is lang niet altijd waar. Als ik naar dezelfde reis Hilversum -> Leiden kijk, dan vertelt Google Maps mij dat ik daar 55 minuten over ga doen (van stadscentrum naar stadscentrum). De reisplanner van de NS weet te melden dat dezelfde reis met de trein 54 of 73 minuten duurt, afhankelijk van welke trein je neemt. Maar deze cijfers zeggen niet alles. Probeer maar eens met de auto je op maandochtend om half acht ’s ochtends over de A2, A9 en A4 te wurmen, ik kan je met zekerheid zeggen dat je daar geen 55 minuten over gaat doen. Eerder anderhalf uur denk ik.

Tijd verdoen in de file

Dit geldt natuurlijk niet voor alle bestemmingen, vooral plaatsen buiten de randstad zijn moeilijker bereikbaar met het OV. En als je niet in de buurt van het NS-station moet zijn is er nog natransport nodig. Maar er is meer in het leven dan haast alleen.

Een ander veelgehoord argument is dat de trein zo vaak vertraging zou hebben. Ik reis erg veel met de trein en ik vind dat best meevallen. Het is niet alsof je met auto altijd aankomt op de tijd die je bedacht had. Ik luister op mijn werk veel naar de radio en ik hoor bij de verkeersinformatie erg regelmatig dat er vrachtwagens gekanteld zijn, of ongelukken gebeurd zijn waardoor er weer eens een paar rijstroken of zelfs een hele snelweg afgesloten zijn. En dan hebben we het nog niet eens over het niet uit te leggen begrip ‘kijkersfile’.

Verder vind ik autorijden altijd verloren tijd, zelfs als je geen file treft. Je kunt onderweg niet iets anders doen, want je moet continu opletten of één van die figuren om je heen, die zijn rijbewijs bij een pakje boter kreeg, zo lijkt het, niet tegen je aan rijdt. Sommige mensen gaan uitgebreid zitten bellen, al dan niet handsfree, maar dat is iets wat ik niet doe. Ik vind dat bellen in de auto, ook handsfree, de aandacht te veel afleidt van het autorijden, en daarom zet ik mijn telefoon uit als ik een langere rit moet maken. In de trein kun je zonder problemen iets anders doen. Zo lees ik veel, en heb ik altijd mijn e-bookreader bij me met een paar honderd boeken er op. Op die manier duurt de voorbeeldreis voor mij geen 54 of 73 minuten maar vliegt hij voorbij. Ook neem ik regelmatig mijn laptop mee waardoor ik wat werk kan doen. Doordat ik mobiel internet heb kan ik gewoon bij het bedrijfsnetwerk van mijn werk, of werken aan mijn website, noem maar op. Een efficiënt gebruik van tijd dus, wat mij een grotere vrijheid geeft.

Een ander (extreem, maar waar) voorbeeld: ik moest een keer mijn auto bij de garage ophalen na wat werkzaamheden. Omdat dat maar twee kilometer ver weg was ging ik dat lopend doen. Mijn looproute liep langs een weg waarlangs alle Media Park-werknemers met de auto Hilversum uit wilden. Over die twee kilometer was ik lopend sneller dan met de auto….

Veiligheid

In 2008 kwamen volgens het CBS 750 mensen in Nederland om in het verkeer. Dat is historisch laag, begin jaren zeventig waren dat nog rond de drieduizend doden per jaar. Toch betekent dit dat, gemiddeld, nog altijd elke dag twee mensen nooit meer thuiskomen als het gevolg van deelname aan het verkeer. Dat zet al die paniek om de Mexicaanse griep weer een beetje in perspectief, nietwaar? Die 750 doden per jaar vinden we kennelijk een normale prijs om van A naar B te komen, want je hoort er bijna niets over in het nieuws. Alleen grote, spectaculaire ongelukken zie je terug op het journaal.

Ongelijk verdeeld

Het is niet dat ik bang ben om zelf slachtoffer te worden van een verkeersongeval. Ik rijd erg weinig, zo’n 3000 tot 4000 km per jaar, en omdat ik weet dat ik niet veel rijd let ik goed op en rijd ik conservatief. Omdat ik zelf geen auto heb leen ik een auto als ik rijd, en dat zijn bijna zonder uitzondering moderne, veilige auto’s. Waar ik me meer zorgen om maak is dat iemand anders misschien slachtoffer wordt van een verkeersongeluk. De veilige, moderne auto’s waar ik in rijd zijn namelijk allemaal erg zwaar – ruim boven de ton, soms zelfs richting de anderhalve ton – en dat maakt ze dodelijk voor zwakke, duurzame verkeersdeelnemers als fietsers en voetgangers.

Wij wonen schuin tegenover een basisschool. Als ik daar ’s ochtends langs fiets op weg naar mijn werk is het daar een komen en gaan van auto’s. Je ziet aan alles de enorme haast van de mensen die hun kinderen even gauw voor het naar hun werk gaan bij school droppen. Ik weet bijna zeker dat veel mensen bewust of onbewust denken dat het voor hun kinderen veiliger is om ze met de auto naar school te brengen dan met de fiets. Maar de grote concentratie van auto’s met gehaaste bestuurders maakt het juist veel onveiliger rondom de school.

Kortom: op het gebied van van veiligheid beperkt de auto op meerdere manier de vrijheid van mensen, vooral mensen buiten de auto. (Overigens heb ik geen informatie kunnen vinden over de veiligheid van reizen per spoor, vergeleken met de auto. Als iemand me daar aan zou kunnen helpen hou ik me aanbevolen)

Leefbaarheid

Ik woon in een kleine stad (of een groot dorp): Hilversum. Juist in dit type plaats is duidelijk wat voor (helaas negatieve) invloeden de auto allemaal heeft. Het stratenplan van Hilversum stamt uit begin 20e eeuw toen er slechts een handjevol auto’s in Hilversum waren. Het overgrote deel van het personenvervoer zal toen te voet, met de fiets en waarschijnlijk zelfs nog wel te paard gegaan zijn. Nu telt Hilversum meer dan 40.000 auto’s (!) en samen met de forensen die bij Hilversumse bedrijven werken, vooral het Media Park, proberen zich die allemaal over het krappe wegennet te wurmen. Dit is hier natuurlijk helemaal niet op berekend en het resultaat is bij veel Nederlanders bekend: in Hilversum moet je niet zijn, daar is het altijd verkeerschaos.

Ruimtegebruik auto’s / OV / fiets

Binnen Hilversum verplaats ik me vrijwel altijd met de fiets. Ik grap nog wel eens dat Hilversum de ideale plaats is om in te fietsen omdat alle auto’s toch stilstaan, maar eigenlijk is het natuurlijk diep triest. Hilversum is een perfect dorp voor fiets verkeer. Het is precies groot genoeg, over zijn langste as is de grootste afstand 6,5 km over de weg. Vanuit het centrum is geen enkel punt verder dan 4 km en het grootste deel van Hilversum lig binnen 2 km. Toch zie ik mensen bij ons uit de straat doodleuk met de auto naar de supermarkt gaan, terwijl die nog geen halve kilometer van ons vandaag is. Ook weet ik zeker dat een aanzienlijk deel van de werknemers van Hilversumse bedrijven met de auto naar hun werk komt, zelfs als ze in Hilversum wonen. Door al dit onnodige autogebruik is het binnen Hilversum vaak erg druk met autoverkeer, en daar wordt veel over geklaagd. De klagers zoeken overal oplossingen (‘meer wegen’, ‘stoplichten anders instellen’, ‘tunnel onder de stad’) behalve bij zichzelf. Als ik een klager tref en ik opper voorzichtig dat hij of zij zelf ook onderdeel van het probleem is dan valt dat vaak niet goed. Het lijkt alsof men denkt dat het een onafneembaar recht is om met de auto te gaan. Dat dit ‘recht’ de vrijheid van anderen aantast is een concept wat meestal niet begrepen wordt.

Al die tienduizenden auto’s tasten helaas de leefbaarheid helaas flink aan. Door de drukte moet je vooral als fietser en voetganger goed opletten dat je niet aangereden wordt. Verder vinden sommige mensen het nodig om een lawaaiige uitlaat op hun auto of motorfiets te zetten, waar ze dan niet bij stilstaan is dat ze er tijdens hun rit tientallen of misschien wel honderden mensen mee lastigvallen. De auto-industrie is apetrots op de vooruitgang in schone technieken als katalysatoren en roetfilters. Helaas wordt deze vooruitgang meer dan teniet gedaan doordat er steeds meer, en steeds zwaardere auto’s op de weg komen. Als ik door de stad fiets heb ik niet het idee dat ik nog schone lucht inadem.

Op al deze manieren wordt mijn vrijheid verminderd doordat andere mensen menen hun vrijheid te kunnen vergroten door met de auto te rijden.

Gezondheid

Toen ik nog een auto voor de deur had pakte ik hem voor bijna alles, ook voor de korte stukjes. Hierdoor kreeg ik veel te weinig lichaamsbeweging. Ik had dat toen ook wel door, dus ik nam een abonnement op het zwembad. Hoe ging ik daar heen? Met de auto natuurlijk. Dit is achteraf bekeken natuurlijk bizar.

Mijn eerste eigen trots

De eerste stap op weg naar het wegdoen van de auto was het verhuizen naar het centrum van Hilversum. Daar moest ik een parkeervergunning hebben en dat was erg duur. Ik heb toen mijn auto een tijd lang bij mijn ouders voor de deur gezet (ongeveer anderhalve km verderop) en dat scheelde al enorm in het autogebruik. Sowieso had ik de auto al veel minder vaak nodig omdat ik in het centrum veel meer winkels e.d. bij de hand had, maar ook loonde het nu niet meer om voor een kort ritje de auto te pakken omdat ik hem eerst met de fiets op moest halen. Doordat ik daardoor veel meer ging fietsen voelde ik me al snel stukken beter. Na een tijdje heb ik de auto maar helemaal weggedaan want ik gebruikte hem zo weinig dat hij relatief wel heel erg duur werd. Omdat ik toen nog veel meer ben gaan fietsen ging mijn conditie met sprongen vooruit en hoefde ik niet meer te zwemmen om nog aan een beetje lichaamsbeweging te komen.

Nu, nog een paar jaar later, werk ik in Utrecht en dat fiets ik bij elke gelegenheid dat het kan (alleen als het regent, of dreigt te gaan regenen, ga ik met de trein). Het is zo’n 22km van deur tot deur en daar doe ik ongeveer een uur over. Om te beweren dat ik een ijzeren conditie heb gaat wat ver, maar ik voel me beter dan ooit. Ook is het erg lekker om vooral aan het einde van de dag even een uurtje de wind door de haren te laten waaien, als ik thuis kom is de werkdag ook echt klaar.

Doordat ik nu geen geld aan autorijden én aan een sportabonnement uit hoef te geven heb ik mijn vrijheid vergroot.

Energie

Auto’s zijn energetisch gezien heel inefficiënt. Een beetje middenklasser weegt tegenwoordig meer dan een ton, en de bezettingsgraad is erg laag, zo rond de 1,3. Vooral bij woon/werkverkeer zit er meestal maar één persoon in de auto. Dit betekent dat een ton aan staal, plastic en glas verplaatst moet worden, alleen om één persoon te verplaatsen. Daarnaast zijn verbrandingsmotoren ook erg inefficiënt; hooguit van 25-30% van de in benzine of diesel beschikbare chemische energie wordt omgezet in mechanische energie om de auto voort te bewegen. Dat percentage is over de hele keten bezien nog veel lager, want vanaf het moment dat aardolie uit de grond komt moet het verpompt, gezuiverd, gekraakt, geraffineerd, vervoerd etc. worden voordat het in de tank van je auto zit.

Booreiland

Al deze energie die bij elke stap van het autorijden verspild wordt kan niet voor andere zaken gebruikt worden, en beperkt zo de vrijheid van toekomstige generaties omdat die minder aardolie tot hun beschikking zullen hebben om de dingen te doen die ze graag zouden willen doen. En dan heb ik het nog maar helemaal niet over de milieuvervuiling die bij de winning van aardolie standaard gepleegd wordt en de mogelijke klimaatverandering.

De auto is onlosmakelijk verbonden aan aardolie. Duidelijk zichtbaar is de brandstof maar bedenk ook dat bv. het asfalt waar wegen van gemaakt zijn voor een groot deel uit aardolieproducten bestaat. Ook de zware machines die wegen aanleggen en onderhouden zouden niet werken zonder aardolie. Voor de productie van auto’s is veel aardolie benodigd, o.a. voor de plastics. .

Als je ziet waar aardolie over het algemeen vandaan komt dan zijn dat toch vaak landen met behoorlijk extreme regimes in het zadel. Zo zijn we niet altijd dikke vrienden met Rusland (daar zijn we door het aardgas op nog een andere manier slaaf van), vanuit Saudi-Arabië worden nog altijd terroristische activiteiten gepland als ik het nieuws mag geloven en is Hugo Chávez al tien jaar hard bezig om met aardoliegeld Venezuela om te vormen tot een dictatuur.

Zo beperkt het autogebruik de vrijheid van ons allemaal. Het probleem is dat je deze beperking niet direct merkt als je achter het stuur zit, of weer eens € 80 aan benzine de tank in laat lopen, maar het is er wel.

Zorgen

Iets anders wat ik me nog herinner uit de tijd dat ik een auto had was dat ik altijd zorgen over het ding had. Waar kan ik parkeren, is er geen file, ik moet weer bijna tanken, maakt er niemand een kras in de lak, komt hij door de APK, moet de waterpomp vervangen, wordt het geen tijd voor een nieuwe? Ik ben blij dat ik dat niet meer heb. Met wat simpel onderhoud doet mijn fiets het altijd en over het algemeen heb ik aan het reizen met de trein ook geen zorgen. Ik ga naar het station, stap in en ik stap weer uit als ik er ben. Simpeler kan het niet.

Kortom: weer een stuk vrijheid gewonnen.

Zorgen

Cultuur

Rondom de auto is in de afgelopen eeuw een complete cultuur opgetrokken, en dat wordt door de auto-industrie zorgvuldig gecultiveerd. Het ene automodel is nog “unieker” dan het andere – maar ik zie het verschil niet. Als je kijkt naar het Nederlandse wagenpark bestaat dat voor het overgrote deel uit min of meer vierkante stalen doosjes met ramen op vier wielen met een inefficiënte brandstofmotor voorin. Er is maar heel weinig variatie op dit thema.

Wie is er succesvol?

Je merkt het ook aan hoe sommige mensen vertellen over een reis die ze met de auto gemaakt hebben, bijvoorbeeld een vakantie. Honderduit wordt verteld over de rit naar de bestemming, dat er file was en een gekantelde vrachtwagen, dat de sneeuwkettingen niet pasten, etc. Ik wacht dat meestal maar geduldig af, maar ondertussen ben ik meer benieuwd naar wat men daadwerkelijk gedaan en gezien heeft, welke mensen men heeft ontmoet. Kortom: hoe was de reis, niet hoe was het autorijden!

Een ander onderdeel van deze cultuur is dat veel mensen hun eigen auto beschouwen als hun tweede huiskamer. Mensen drinken in hun auto koffie, luisteren naar hun favoriete muziek, je ziet in de file mensen zelfs lezen, een film kijken of zich scheren. Vooral deze factor bindt mensen aan hun auto (iets wat de auto-industrie graag ziet) en ik denk dat vooral dit voor veel mensen een reden is om zo verknocht te zijn aan hun auto.

Een ander, erg negatief, cultuurgevolg van het gebruik van de auto is agressiviteit. Ik zie zelden mensen zo agressief als wanneer ze in de auto zitten. Elkaar afsnijden, zo snel mogelijk optrekken bij het stoplicht, woest naar elkaar gebaren… volgens mij dingen die diezelfde mensen niet zo snel zouden doen als ze niet in de auto zouden zitten. Hoe het komt? Ik heb geen idee. Misschien dat de auto de bestuurder een stukje anonimiteit verleent, het is dan niet zozeer de bestuurder die agressief doet maar de auto.

Waar ik nog niet achter ben ik waarom ik met het hele gedoe niet zoveel heb, terwijl het leven in en rondom de auto mij toch met de paplepel ingegoten is. Ook toen ik zelf een auto had beschouwde ik het ding als een nuttig apparaat om van A naar B te komen, maar had ik er niet zo’n ‘knuffelrelatie’ mee als sommige andere mensen die ik ken.

Ja, maar…

Ik merk dat mensen het soms een beetje raar vinden als ik vertel dat ik geen auto heb. Je ziet de verbazing. “Maar hoe doe je dat dan?” Als ik het dan uitleg (op een slimme plek gaan wonen, op een slimme plek gaan werken, veel met de fiets en met het OV) dan begint er soms enig begrip te dagen, en vinden mensen het soms een beetje interessant worden. Tot ik voorzichtig voorstel dat ze het zelf ook zouden kunnen doen. Maar dan komt de grote “Ja maar…” tevoorschijn. Een paar voorbeelden:

• Ja, maar hoe kom ik dan op mijn werk?
• Ja, maar ik moet voor mijn werk zoveel rijden.
• Ja, maar hoe kom ik dan bij [noemt een moeilijk met het OV bereikbare plaats]?
• Ja, maar ik woon te ver van het station.
• Ja, maar reizen met het OV kost zoveel tijd.
• Ja, maar ik moet ’s ochtends gauw de kinderen naar school brengen.
• Ja, maar ik hou niet van reizen met de trein.
• Ja, maar van fietsen wordt ik zo moe en het regent altijd.
• Ja, maar…. enzovoorts.

Op een aantal van deze bezwaren is een antwoord, op een aantal niet.

En elektrische auto’s dan?

Zoals je in de bovenstaande punten kunt lezen heeft de auto veel nadelen, de meeste hiervan zijn onafhankelijk van de gebruikte energiebron. Elektrische auto’s gebruiken geen fossiele brandstoffen om zich voort te bewegen, maar hebben voor de andere delen van de transportketen (wegen e.d.) nog altijd veel aardolie nodig. Elektrische auto’s zijn stil, wat in de stad qua overlast een groot voodeel is, maar ze nemen nog altijd veel ruimte in en zijn door hun hoge gewicht (en misschien ook wel door het lage geluidsniveau) een groot gevaar voor fietsers en voetgangers. Ook moet nog in de praktijk blijken hoeveel (fossiele) energie de hele keten van productie -> transport -> recycling van accu’s gaat kosten als het op grote schaal opgezet wordt.

De Th!nk en ik

Dus is de elektrische auto de oplossing? Nee, naar mijn mening is de elektrische auto een oplossing. Zelfs als steeds meer mensen gaan inzien dat het reizen per fiets en OV eigenlijk veel meer vrijheid biedt zal er altijd enige vraag blijven naar persoonlijk gemotoriseerd vervoer. Ik denk zelf dat er geen andere manier is om dat in te vullen dan met elektrische voertuigen. Dat is de reden dat ik af en toe eens een fabrikant of leverancier van elektrische auto’s mail of ik een proefrit kan komen maken.

En toch…

Ondanks bovenstaand verhaal maak ik per jaar toch nog zo’n 3000 tot 4000 km autokilometers. Ondanks dat we in Nederland een erg goed ontwikkeld OV-systeem hebben in vergelijking met sommige andere landen, vooral in de randstad, zijn er soms plaatsen waar ik op sommige tijden dat ik er wil of moet zijn niet makkelijk kan komen. Op die momenten leen ik een auto. Als ik niet makkelijk toegang zou hebben tot meerdere leenauto’s zou ik zeer waarschijnlijk een deelauto-abonnement als bijvoorbeeld Greenwheels nemen. In Hilversum staan er acht, en de dichtstbijzijnde is maar 800m ver. Een andere groot voordeel van dergelijke deelauto-systemen is dat je, net als bij het OV, betaalt per rit. Het is dus direct duidelijk wat een rit kost, en dat zorgt er voor dat men de auto’s bewust zal huren.

Als ik rijd zorg ik er voor dat ik zo zuinig mogelijk rijd. Als ik toch moet tanken pomp ik de banden even op en volg ik het Nieuwe Rijden. Hierdoor rijd ik altijd veel zuiniger dan de andere gebruikers van de auto’s die ik leen. Ongeveer de helft van de kilometers die ik maak zijn voor mijn werk. Ik hoef zelden weg voor mijn werk, en als het ook maar enigszins mogelijk is ga ik met de trein. Soms moet er echter een groot object mee, of is de bestemming wel erg moeilijk bereikbaar met het OV. Op die momenten neem ik een auto van mijn werk. We hebben twee bedrijfsauto’s die geleend kunnen worden, allebei Toyota Priussen. Laatst ben ik er met eentje naar Goes heen en weer gereden om daar een vestiging te helpen ontmantelen (hierom) en over de hele afstand heb ik 5.0 l per 100km gereden, toch niet gek voor een auto van rond de 1300kg. Toch doe ik het niet graag, ik heb die dag ongeveer vier uur mijn tijd zitten te verdoen achter het stuur. Goed, het spelen met het verbruiksschermpje van een Prius is best aardig, maar na een half uurtje is de lol daar ook wel van af. Als ik met de trein had gekund had ik op mijn laptop gewoon kunnen werken op ons bedrijfsnetwerk, mails beantwoorden etc.

De privé-kilometers die ik maak zijn meestal naar vrienden toe waar we tot ’s avonds laat willen blijven. Op een gegeven moment rijden de treinen niet meer en we willen niet altijd al om 23:00 naar huis. Dat is eigenlijk het enige moment dat een auto ons wat meer vrijheid biedt dan fiets/OV. Hoewel ook weer niet helemaal: ik lust soms best een glaasje, en dat kan natuurlijk niet als we met de auto gaan. Ook moet ik op de terugreis wakker genoeg zijn om terug te rijden, terwijl ik in de trein gewoon een dutje kan doen.

Omdat ik probeer zo weinig mogelijk met de auto te gaan heb ik er niet zoveel moeite mee dat ik af en toe eens met de auto ga, als het niet anders kan. In sommige jaren maak ik meer fiets- dan autokilometers. Ik moet eerlijk zijn, op deze manier voegt de auto een extra stukje vrijheid toe aan de manier waarop ik mijn vervoersvraagstukken oplos. Ik speel daarbij wel een beetje vals: omdat ik de auto’s leen heb ik niet de zorgen, de kosten en de overlast van een auto voor de deur. Ik wentel dat af op de eigenaren, en dat is dus eigenlijk niet zo eerlijk. Om dat goed te maken tank ik altijd voor meer dan ik verbruikt heb. Wat ik daarmee niet goedmaak is het verstoken van weer een paar liter onvervangbare fossiele brandstof, het in gevaar brengen van zwakke maar duurzame verkeersdeelnemers als voetgangers en fietsers en het op diverse manieren overlast bezorgen van de mensen om mij heen.

Het geeft me een onbehaaglijk gevoel dat ik door mijn vrijheid te nemen die van anderen inperk.

Leesvoer

Op de website www.carfree.com wordt een erg interessant concept uitgewerkt van een stad waarin geen auto’s nodig zijn voor snel en efficiënt transport. Deze stad is vanaf de basis opgezet van de positie van de bewoners, en niet vanuit de auto. Door een tegelijk compacte en open structuur is elke punt binnen deze stad snel te bereiken met zowel de fiets als met hoogwaardig OV. Aan de rand van de stad zijn parkeerplaatsen gepland voor de paar auto’s die mensen nog denken nodig te hebben.

Autovrije stad

Denk eens aan wat en geweldige vrijheid een dergelijke stad zou bieden! Je verplaatst je gemakkelijk naar elk punt binnen de stad, alles wat nodig is zoals wonen, werken, recreatie, industrie is dichtbij. De stad heeft pleinen, parken, grote stukken groen tussen de wijken. Geen lawaai en stank van auto’s, vrijwel zeker nauwelijks verkeersslachtoffers, de bewoners zijn door meer lichaamsbeweging gezonder, doordat ze ze elkaar in persoon tegenkomen en niet omhuld door stalen dozen gaan ze wellicht wat aardiger met elkaar om.

Mening

Dit is weer een veel langer verhaal geworden dan ik had gedacht, maar ik hoop dat het hier en daar wat mensen aan het denken zet. Ik krijg nog wel eens naar mijn hoofd geslingerd dat ik een autohater ben, maar zo is het niet. Ik zie best in dat een auto soms (maar lang niet altijd) makkelijk is om van A naar B te komen. Ook ben ik gek op gadgets en techniek. Wat ik jammer vind is dat veel mensen die een auto (of twee) voor de deur hebben staan vaak niet meer nadenken over de gevolgen van het gebruik van de auto, en ook niet meer nadenken hoe hun vervoersvraagstuk(ken) misschien anders opgelost zouden kunnen worden met misschien wel grote voordelen. Ik hoop dat we van deze verslaving af kunnen komen voordat zaken als Peak Oil en wellicht klimaatverandering te nijpend worden.

Belangrijk is te beseffen dat werken aan duurzaamheid niet kan zonder kritisch naar het autogebruik te kijken. Duurzaamheid is meer, veel meer dan alleen zonnepanelen op het dak en de kachel een graadje lager. Een paar honderd kWh besparen in het huishouden maar tegelijk enkele tienduizenden kWh verstoken met de auto is gewoon vreemd, nog afgezien van de andere nadelen die ik in dit artikel uitgebreid bespreek. Duurzaamheid is een totaalplaatje.

Commentaar op dit verhaal is welkom.

Jeroen Haringman, SolarWebsite

Gerelateerde artikelen

• Met de fiets naar het werk
• Ligfiets als vervoersmiddel
• Fietsers en Verkeersuitstoot
• Grootschalige introductie van de elektrische auto
• Duurzaam transport artikelen op OliNo