Een van mijn klanten bracht me op de hoogte van een update van de EU-verordening (verordening = regel waaraan de lidtstaten zich moeten houden) op het gebied van energie-etikettering (van lampen). Ik heb de verordening doorgenomen en presenteer hier een samenvatting.

De verordening stelt dat per 1 sept de nieuwe labels ingevoerd moeten worden (voor nieuwe producten). OliNo stelt de nieuwe energielabels bij iedere meting beschikbaar, voorzien van de benodigde, door ons gemeten, informatie tezamen met de leveranciersnaam of handelsmerknaam en het typenummer of naam van de lamp zelf.

De verordening mbt energie etikettering van elektrische lampen en verlichtingsarmaturen

Diegene die de gehele tekst wil nalezen kan deze middels deze link vinden.

Nog even het verschil tussen verordening en richtlijn:

een verordening is een regel waaraan de lidstaten zich moeten houden,

een richtlijn is een opdracht aan de lidstaten hun wetten aan te passen zodanig dat het in de richtlijn gestelde doel bereikt wordt.

Dit volgens artikel 249 van het EG-verdrag.

Artikel 1: Toepassingsgebied

Het toepassingsgebied is erg breed geworden; niet alleen lampen voor de consumentenmarkt maar ook voor de professionele markt.

Bij deze verordening worden eisen vastgesteld inzake de etikettering van en het verstrekken van aanvullende productinformatie over elektrische lampen, zoals:

a) gloeidraadlampen;

b) fluorescentielampen;

c) hogedrukgasontladingslampen;

d) ledlampen en ledmodules.

Deze verordening is niet van toepassing op de volgende producten:

a) lampen en ledmodules met een lichtstroom van minder dan 30 lumen;

b) lampen en ledmodules die op de markt worden gebracht voor gebruik met batterijen;

c) lampen en ledmodules die op de markt worden gebracht voor toepassingen waarvan verlichting niet het hoofddoel is. Deze lampen en ledmodules zijn niet vrijgesteld wanneer ze

voor verlichtingsdoeleinden op de markt worden gebracht;

d) lampen en ledmodules die als onderdeel van een verlichtingsarmatuur worden verkocht en niet bedoeld zijn om door de eindgebruiker te worden verwijderd, behalve wanneer ze te koop, te huur of in huurhoop worden aangeboden of afzonderlijk worden uitgestald, bijvoorbeeld als reserveonderdeel;

e) lampen en ledmodules die op de markt worden gebracht als onderdeel van een product waarvan verlichting niet het hoofddoel is. Indien zij echter afzonderlijk, bijvoorbeeld als reserveonderdeel, te koop, te huur of in huurkoop worden aangeboden of worden uitgestald, vallen zij wel binnen het toepassingsgebied van deze verordening;

f) lampen en ledmodules die niet voldoen aan de eisen die in 2013 en 2014 van kracht worden op grond van de Verordeningen ter uitvoering van Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 285 van 31.10.2009, blz. 10.);

–> kan iemand uitleggen wat met punt f precies bedoeld wordt?

g) verlichtingsarmaturen die uitsluitend zijn ontworpen voor het gebruik met in de punten a) tot en met c) opgesomde lampen en ledmodules.

Artikel 2: Definities

Definities die zeer van belang zijn voor deze verordening worden hierbij gegeven:

1. „lichtbron”: een oppervlak of voorwerp dat is ontworpen om hoofdzakelijk zichtbare optische stralen uit te zenden die worden geproduceerd door de omvorming van energie. De term „zichtbaar” verwijst naar een golflengte van 380-780 nm;

7. „gerichte lamp”: een lamp met een lichtopbrengst van minstens 80 % binnen een ruimtehoek van sr (overeenkomend met een kegel met een hoek van 120°);

8. „niet-gerichte lamp”: een lamp die niet een gerichte lamp is;

20. „voorschakelapparaat voor lampen”: een apparaat tussen de voeding en een of meer lampen dat een functioneel doeleinde heeft in de werking van de lamp(en), zoals het omzetten van de voedingsspanning, het beperken van de stroom van de lamp(en) tot de vereiste waarde, het leveren van ontsteekspanning en voorverwarmingsstroom, het tegengaan van koude start, het corrigeren van de vermogensfactor of het terugdringen van radiostoring. Het apparaat kan zo zijn ontworpen dat het moet worden aangesloten op andere voorschakelapparaten voor lampen om deze functies te kunnen vervullen. De term verwijst niet naar:

— bedieningsapparaten,

— voedingen die de netspanning in een andere spanning omzetten en die ontworpen zijn als voeding van tegelijk verlichtingsproducten en producten met een ander hoofddoel dan verlichting;

Artikelen 3 en 4 gaan over de verantwoordelijkheden van de leveranciers en handelaars

Zie de specifieke tekst in de verordening.

Artikel 5: Meetmethoden en 6: Controleprocedure

De op grond van de artikelen 3 en 4 te verstrekken informatie wordt verkregen met behulp van betrouwbare, nauwkeurige en reproduceerbare meetmethoden, waarbij rekening wordt gehouden met de erkende meest recente meetmethoden, zoals uiteengezet in bijlage V.

Echter kijkende in bijlage V dan blijkt dat daar alleen een referentie gelegd wordt naar niet nader genoemde documenten.

Bijlage V gaat verder over de controleprocedure die een landvertegenwoordiger dient te gebruiken (artikel 6 verwijst hiernaar).

Artikelen 7, 8, 9 en 10

Artikel 7 gaat over de herzieningsperiode, artikel 8 over de intrekking van de oude richtlijn 98/11/EG, artikel 9 betreft de overgangsbepalingen en artikel 10 de inwerkingstreding en toepassing. Deze laatste vernoemd dat de verordening per 1 september 2013 van toepassing is, behalve voor de in artikel 9 genoemde gevallen.

Bijlage 1: het etiket.

OliNo heeft het etiket geïmplementeerd wat getoond wordt voor elektrische lampen, genoemd onder punt 1 van de bijlage. De opdrachtgever voor het meten van lampen is verantwoordelijk voor het doorgeven van de juiste informatie mbt de leveranciersnaam of handelsnaam en het typenummer van de lamp of de naam van de lamp.

Etiket zoals het moet zijn wanneer het niet op de verpakking wordt afgedrukt.
OliNo heeft ook de etiketten geïmplementeerd voor de verpakking, zoals getoond in punt 3, zowel in kleur als in zwartwit.

Etiket dat op de verpakking kan worden afgedrukt wanneer (I) naam van de leverancier of handelsmerk en (II) typeaanduiding of naam van de lamp elders op de verpakking worden weergegeven. Het aantal kWh/1000h kan komen te vervallen indien dit ook elders op de verpakking staat.

OliNo heeft niet de etiketten geimplementeerd zoals genoemd in punt 2 in blijlage 1, etiketten voor verlichtingsarmaturen die in een verkooppunt worden uitgestald. Mocht dit nodig zijn dan kan het op aanvraag worden ontworpen en gemaakt.

Bijlage VI, de energie-efficiëntieklassen

Bijlage VI noemt de energie-efficiëntieklassen. OliNo heeft de berekeningen geïmplementeerd. Wat van belang is, is de nuttige lichtstroom en het gecorrigeerde vermogen.

De nuttige lichtstroom is de lichtstroom ofwel (1) geheel rondom, ofwel (2) in 120 graden stralingshoek, ofwel (3) in 90 graden stralingshoek, afhankelijk van of de lamp een (a) rondomstraler is of (b) niet c) en een stralingshoek van >= 90 graden of (c) een gerichte straler. OliNo doet de aanname van de klasse en geeft in het meetverslag aan welke aanname is gedaan.

Verder wordt ook het vermogen gecorrigeerd. De meeste lampen hebben een eigen voedingsbron die de lamp verbindt met het net van 230 V. In dat geval is er geen correctie op het gemeten vermogen en is de gecorrigeerde waarde gelijk aan de gemeten. Echter wanneer een lamp is doorgemeten die zonder eigen voorschakelapparaat is gemeten dan moet een correctie worden toegepast. De verordening bepaalt welke correctie (meestal 10 % hoger) en OliNo geeft aan welke keuze ze heeft genomen voor de classificatie van de lamp.

Bijlage VII: berekeningsmethode voor de energierendementsindex (EEI) en het energieverbruik

Van belang is het gecorrigeerde vermogen en de nuttige lichtstroom. De nuttige lichtstroom wordt gekoppeld aan een referentievermogen (dat wat het zou mogen consumeren bijvoorbeeld).

Daarna wordt het gecorrigeerde vermogen vergeleken met het referentievermogen:

EEI = P_corr / P_ref.

En afhankelijk van de uitkomst valt deze lamp in een bepaalde energieefficiëntieklasse (van A++ naar E).

Het gecorrigeerde vermogen:

Het referentievermogen en de nuttige lichtstroom:

Performancegrafiek

OliNo laat ook een performancegrafiek zien. Dit is een grafiek die de energieefficiëntieklassegebieden aangeeft, met op de ene as de nuttige lichtstroom en op de andere as het gecorrigeerde vermogen. Het punt van de gemeten lamp wordt in de gebieden weergegeven en zo kan men zien hoever men van een ander gebied af is.

Nu volgen twee grafieken van een lamp met een nuttige lichtstroom van 700 lm en een gecorrigeerd vermogen van 10 W. De eerste grafiek geeft de EEI gebieden aan en het punt van de lamp in deze, wanneer de lamp niet gericht is (dus rondomstralend) en in het tweede geval wanneer de lamp wel gericht licht afgeeft (of niet rondomstralend is); de gebieden zijn dan anders.

De positie van de gemeten, niet gerichte, lamp in de EEI gebieden van EU label 2013

Nu volgt de performancegrafiek bij 700 lm en 10 W bij gerichte (en niet-niet-gerichte) lampen. Zie hoe de gebieden wat anders zijn.

De positie van de gemeten, gerichte, lamp in de EEI gebieden van EU label 2013

Wat levert OliNo

Het staat al in het verslag hierboven maar hierbij nogmaals apart vermeld voor de duidelijkheid.

OliNo levert 6 labels, namelijk de meest volledige, dan het label zonder leveranciersnaam en typenur van de lamp, en het label zonder het gecorrigeerde verbruik in 1000 uur. Alledrie in kleur en zwartwit. De meest complete in kleur wordt getoond in het meetverslag en daarna volgt een zipfile met allezes de labels erin zodat die gebruikt kunnen worden.

OliNo heeft zo wel de juiste leveranciersnaam of handelsnaam nodig en ook de juiste lamptypenummer of lampbenaming.

OliNo moet een evaluatie doen van het al dan niet corrigeren van het vermogen. Bij de meeste lampen die OliNo doormeet gaat het om lampen die al een eigen stroomvoorziening in zich of bij zich hebben; hierbij is vermogenscorrectie niet nodig. In andere gevallen gaat het om ledlampen die op 12 V werken, dat is dan vergelijkbaar met de situatie van halogeenlampjes die een voorschakelapparaat nodig hebben om de netspanning te verlagen. In dit geval wordt het gemeten vermogen gecorrigeerd met de factor 1.1 om te komen tot het gecorrigeerde vermogen.

OliNo moet ook bepalen of het gaat om (1) een niet gerichte lamp, (2) een lamp niet geschikt voor accentbelichting en de stralingshoek >= 90 graden en (3) een gerichte lamp. Deze keuze heeft een impact op de nuttige lumenstroombepaling.