Hoe een warmtepomp onze stookkosten met 50% verlaagt. In dit artikel leg ik uit hoe een warmtepomp werkt, wat de belangrijkste voor en nadelen zijn en wat mijn eigen ervaringen zijn na twee maanden warmtepomp verwarming in een koude winter.
Werking van een warmtepomp
Een warmtepomp is in ieder huis wel te vinden, koelkasten en diepvriezers zijn warmtepompen, zij pompen warmte naar buiten waardoor de binnenkant afkoelt.
Elke warmtepomp die voor verwarming en warm water gebruikt wordt werkt ook volgens dit principe. Warmte uit een bron; dit kan bodem, grondwater, buitenlucht of ventilatielucht zijn wordt overgebracht op een koelgas. Dit koelgas is zo gekozen dat door het verwarmen overgaat van vloeistof in gasvorm.
Het warme gas wordt door de compressor in de pomp samengeperst en de temperatuur van het gas stijgt. Vergelijk dit met een fietspomp die warm wordt bij het oppompen van een band.
Deze warmte wordt overgedragen op een drager b.v. water waarna het gebruikt kan worden voor verwarming.
Rendement
Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in een zogenaamde COP de Coefficient of Performance. Dit begrip wordt in dit Wikipedia onderwerp uitgebreid uitgelegd. Warmtepomp: Coefficient of performance
In het kort komt het echter neer op de verhouding tussen geïnvesteerde (elektrische ) energie en de gewonnen warmte. Afhankelijk van de gekozen bron van de warmtepomp, drager van de gewonnen warmte, toegepaste technologie en de gewenste af te geven warmte varieert deze COP tussen 2,5 en 6,7.
Investering
Helaas hangt de COP van een warmtepomp samen met de prijs van het apparaat en het afgifte systeem. Een goedkope luchtwarmtepomp (lees airco) is voor een paar duizend euro te koop terwijl de hoogste COP warmtepomp een investering van ongeveer 21000 euro vraagt exclusief subsidie.
Er wordt dus al vlug voor de goedkoopste oplossing gekozen terwijl de duurdere apparaten op termijn de goedkoopste zijn.
Luchtwarmtepomp
De lucht warmtepomp is de goedkoopste warmtepomp maar eigenlijk alleen geschikt voor bijverwarming in voor en na seizoen. Het apparaat werkt wel in de winter maar bij lage temperaturen bevriest de buiten unit en wordt een verwarmingselement gebruikt om deze weer te ontdooien de COP daalt dan tot 1.0 !
Een goede warmtepomp gebruikt dus geen lucht als bron zodra deze het hele jaar gebruikt wordt.
Brine warmtepomp
Een brine gekoppelde warmtepomp maakt gebruik van warmte in het grondwater op een diepte van 60-120 meter. Hier is het water constant tussen 10 en 14 graden en is er dus in koude tijden minder energie nodig om de gewenste afgifte temperatuur te bereiken. Wel zijn er een tweetal boringen in de grond nodig om het water op te pompen en om het afgekoelde water weer terug te pompen. Het voordeel van dit systeem is dat hier heel zuinig mee gekoeld kan worden; zonder compressor loopt er water door de leidingen van 10-14 graden wat de lucht in een kamer enkele graden kan koelen met een minimaal energieverbruik; er draait alleen een pomp. De COP verschilt per systeem maar 4,0 is goed haalbaar
Helaas mag een dergelijk systeem niet overal worden toegepast; het oppompen van grondwater is niet overal toegestaan. Zie ook artikel in volkskrant Mag Jorritsma pompen zonder vergunning
Gesloten bron warmtepomp
Een gesloten bron systeem maakt gebruik van een drager( veelal water met glycol) om warmte uit het grondwater te onttrekken zonder het water zelf te verplaatsen. Deze systemen vragen slechts een enkele boring wat goedkoper is en er mag op veel meer plaatsen geboord worden. Ook wordt er maar 1 pomp gebruikt wat de COP verhoogt. Deze systemen kunnen tot een COP van 5,0 komen
Gesloten bron warmtepomp met CO2 koppeling
Als een CO2 koppeling gebruikt wordt dan lijkt de situatie op de gesloten bron oplossing. Het systeem kan echter niet koelen maar er is dan ook geen pomp nodig om de kringloop in beweging te houden. Hiervoor wordt de gesloten bronleiding gevuld met vloeibaar CO2. Bij de temperatuur in de aarde van minimaal -4 graden verdampt dit en stijgt vanzelf op via het midden van de leiding. Bovenin de leiding zet een warmtewisselaar de warmte om naar het koelmiddel en koelt het CO2 gas weer af tot dit een vloeistof is geworden die via de wanden van de verticale leiding weer naar beneden zakt. Het proces begint opnieuw. Door het gebruik van een CO2 bodemkoppeling en een dubbele compressor is een COP van 6,7 haalbaar bij een bodemtemperatuur van 10 graden en een aanvoer temperatuur van 35 graden.
Het afgifte systeem
Zoals al eerder gezegd is naast de bron ook het afgifte systeem van belang voor een efficiënte werking van een warmtepomp. Het verhogen van de temperatuur van de bron tot de gewenste afgifte temperatuur kost immers de meeste energie.
Een warmtepomp werkt dus het beste bij een lage temperatuur verwarming zoals vloerverwarming die werkt met een afgifte temperatuur van 35 graden of minder. Gewone radiatoren leveren bij deze temperatuur nog maar 20% van hun normale opbrengst.
Mijn eigen ervaring is dat dit toch wat te weinig is; in een goed geïsoleerd huis werken radiatoren bij een aanvoertemperatuur van 50 graden wel voldoende.
Vloerverwarming laat zich wel goed combineren met een warmtepomp; de aanvoertemperatuur kan dan vaak tot 25 of 30 graden worden teruggebracht wat de COP ten goede komt.
Mijn eigen ervaringen
Sinds de kerst van 2009 verwarm ik mijn huis met een warmtepomp. Omdat wij in deze periode ook vloerverwarming hebben laten aanleggen kon ik deze de eerste weken niet gebruiken maar was ik aangewezen op de radiatoren en dan blijkt dat bij een aanvoertemperatuur van 50 graden het huis best te verwarmen is.
Mijn systeem
Zelf heb ik ondanks de hoge kosten toch gekozen voor een warmtepomp met CO2 koppeling, koeling was voor mij niet zo belangrijk maar ik keek vooral naar de kosten in de komende 20 jaar. Dan blijkt dat de duurste systemen over de totale periode toch het goedkoopst worden.
De hele operatie maakte bij mij deel uit van een verbouwing van mijn woning, de warmtepomp was hier maar een onderdeel van maar levert een belangrijke bijdrage in onze energie en kosten besparing zonder dat we comfort hoeven in te leveren.
De hele procedure begon voor mij met kennis opdoen. Toevallig had ik bijna 15 jaar eerder al bij een bedrijf gewerkt wat verwarmde met een warmtepomp dus de techniek was niet onbekend voor mij.
Ik kwam er al vlug achter dat de meeste leveranciers alleen leveren aan installateurs en particulieren in het beste geval alleen doorverwezen. Veel installateurs op hun beurt vonden het vreemd dat iemand van stadsverwarming af zou willen en een warmtepomp zou willen plaatsen.
Uiteindelijk had ik drie partijen gevonden die een voorstel hebben gedaan, deze heb ik doorgerekend en uiteindelijk voor een systeem van Heliotherm met bodemkoppeling gekozen.
De installatie
De totale installatie begon met het boren van de bron, met een miniboortoren werd een gat van 100 meter diep geboord. Omdat ik op een honderd meter dikke zandlaag woon was dit in vier uur klaar. 25 kilometer verder op trof het boorbedrijf leem en klei en was men 24 uur bezig.
Boren van de bron
Nadat de verdere verbouwing afgerond werd kon de pomp met het boilervat geplaatst worden en konden de aansluitingen op de bron, warm en koud drinkwater en het CV systeem gemaakt worden.
Daarna volgde de inbedrijfstelling en konden de kranen van de stadsverwarming voorgoed dicht.
De installatie
De eerst ervaringen
Vanaf 21 januari meet ik verbruik en opbrengst. De berekende COP ligt nu rond 5,6 inclusief de productie van warm drinkwater. Dit komt omdat het warme drinkwater geen 35 graden wordt in het boiler vat maar 50 graden. Voordat mensen gaan roepen dat dan legionella een probleem wordt; in het vat zit alleen proceswater, koud drinkwater wordt met een warmtewisselaar verwarmd op het moment dat je dit echt verbruikt dus legionella krijgt geen kans om te groeien. Verder is de afgifte temperatuur nu wat hoger, deze hangt samen met de buitentemperatuur dus de afgifte temperatuur is nu vaak rond de 38 graden. Desondanks is mijn totale verbruik inclusief alle circulatiepompen over de laatste 19 dagen 371 kilowatt uur geweest. Dit is 19,5 kilowattuur per dag.
Het resultaat
Op het internet vond ik onderstaand lijstje van de verdeling van het verbruik per maand exclusief koken.
|
||||||||||||
| In mijn geval zou dit neerkomen op een jaarverbruik van 2703 kilowatt uur aan verwarming en warmwater. |
“Gronings aardgas levert bij verbranding gemiddeld een energetische waarde van 31,65 MJ/m³ (onderwaarde) aan energie. Dit komt overeen met ongeveer 8,8 kWh/m3. Bij een gemiddeld omzettingsrendement van CV verwarming blijft hiervan 7 kWh over. De bovenwaarde (de onderwaarde plus de warmte die vrijkomt door condensatie van rookgassen) voor standaard nederlands aardgas is 35,17 MJ/m3 wat neerkomt op 9,8 kWh/m3.” Bron: Aardgas (wikipedia)
Zou ik met een CV ketel dezelfde warmte hebben willen opwekken dan was hiervoor 2162 kuub aardgas nodig geweest. (2703KWh X COP van 5,6)= 15136 KWThermisch/ 7 kWh/m3= 2162 M³
Met een HR ketel zou dit ongeveer 1801 m3 zijn (8,5 KWh per kuub gas)
1801 kubieke meter aardgas kost bij Nuon € 944,44 inclusief energiebelasting
2703 kWh kost bij Nuon € 589,25 euro inclusief energie belasting wat bij de huidige prijs al 355 euro scheelt. De milieu effecten zijn veel groter, de elektrische energie kan groen zijn, gas is altijd grijs.
Bron: Nuon.nl
Omdat ik tot 7 januari met stadsverwarming verwarmde lag het plaatje in mijn geval nog wat anders.
Stadsverwarming betaal je per gigajoule warmte waarbij een gigajoule overeenkomt met 278 Kwh
Een gigajoule kost opnieuw bij Nuon 20 euro met een vastrecht van 326 euro per jaar. Voor 15136 KWThermisch vermogen is 54 gigajoule nodig waarvoor je dan inclusief vastrecht 1406 euro mag afrekenen. In mijn geval klopt dit aardig; vorig jaar verstookten we met een kleiner huis voor de verbouwing 50 gigajoule. Hierbij kwam het warme water waarbij we voor 62 kubieke meter en het vastrecht nogmaals 431 euro mochten afrekenen.
Heb je dus stadsverwarming dan betaal je dus 1837 euro terwijl je met een warmtepomp voor 589 euro klaar bent. Ook stadsverwarming is niet echt groen te noemen, in de winter staan de wijk naverwarmers te stomen terwijl men in de zomer de warmte niet kwijt kan. Ook zie je nu in de sneeuw precies waar de leidingen lopen. Alsof je zomer en winter een tochtig huis op 25 graden probeert te stoken.
Dezelfde warmtepomp zoals opgesteld bij de leverancier. Het zwarte apparaat aan het boilervat is de warmtewisselaar voor het drinkwater
De toekomst
De verwachting is dat energieprijzen binnenkort weer gaan stijgen. De gemiddelde prijsstijging voor stadsverwarming was over 2002 tot 2008 8,5% per jaar dit zou betekenen dat over 10 jaar alle tarieven minimaal verdubbeld zijn. Hierdoor is in mijn geval op stadsverwarming het omslagpunt na 8 jaar al bereikt. Neem je financiering en afschrijving mee dan is dit na ongeveer 12 jaar het geval.
De levensduur van de installatie is minimaal 30 jaar zonder onderhoud, de bron en boiler kunnen daarna nog een keer 30 jaar mee.
Conclusie
Voor mij is dit alles de moeite waard geweest: in een voor mij acceptabele tijd verdien ik mijn investering terug en minimaliseer ik mijn invloed op het milieu. Het geheel draait probleemloos en als bonus kunnen we nu tegelijkertijd douchen en een bad vol laten lopen.
Jerry Pieters, mijn eigen website www.energiebewust.biz
97 reacties op “Ervaringen met de warmtepomp”
Hallo Jerry,
Zelf heb ik ook heliotherm pas benaderd voor een co2 warmtepomp.
Ik heb een vrijstaand huis met een inhoud van 850m3 en 225m2 woonoppervlak.
De onderverdieping is voorzien van vloerverwarming, de 1e en 2e verdieping zijn voorzien van radiatoren die ik nooit gebruik.
Ik verbruik gemiddeld zo’n 2000m3 gas per jaar.(1200,- euro)
Als ik nu de kosten van een warmtepomp neem (12.500,-euro incl. subsidie) en de stijging van de stroomkosten met 700,- euro (aldus berekening heliotherm) bespaar ik t.o.v gas \slechts\ 500,- euro per jaar.
Doe ik nu de investeringskosten hiermee verrekenen dan zit ik op een terugverdientijd van 25jaar!!!!
Dan heb ik wel geen rekening gehouden met stijging van de gasprijs (maar als gasprijs stijgt stijgt ook de elektraprijs) en ook geen rekening gehouden met renteverlies over de 12.500,- euro of eventuele kosten door storingen.
Maak ik een rekenfout dan hoor ik het graag maar voorzover ik tot nu toe het kan zien is het verre van een investering in je beurs (uiteraard wel in het milieu).
Beste Mekkie,
Hierop zijn wel wat op en aanmerkingen te maken.
Om te beginnen is het verwachte elektriciteits gebruik van Heliotherm heel voorzichtig. Met nog 47 dagen te gaan ga ik rond de 2400-2600 Kwh uitkomen.
Voor 700 Euro koop je bij Greenchoice 4300 KWh groene energie. Reeler is een energiekosten stijging met ongeveer 500 euro aan elektriciteit. Hiermee daalt je terugverdientijd naar 17 jaar.
De overige kosten doen er zeker toe, Stel dat de prijzen beide met 10% stijgen dat wordt je elektraprijs 550 euro. Je gas prijs stijgt dan naar 1320 euro en het verschilt wordt 770 euro dus ook 10% groter. Zeker op termijn is dit een niet te onderschatten factor.
Levensduur en onderhoud is ook zoiets. De warmtepomp heeft een dubbele levensduur van een CV ketel. Je moet dus de kosten van het leveren en monteren van 2 ketels mee nemen.
Onderhoud telt ook, een CV ketel moet eigenlijk jaarlijks onderhoud hebben, Veel mensen doen dit niet maar het kan een ijskoude verrassing voorkomen!
Een warmtepomp kent geen preventief onderhoud.
Uiteraard horen in een zuivere berekening ook de rentelasten thuis.
Neem je dit mee in een hypotheek dan is de rente weer fiscaal aftrekbaar.
Als je dan alles meeneemt kom je op een verwachte terugverdien tijd uit van ongeveer 12-12 jaar als de prijzen de komende 15 jaar met dezelfde percentages blijven stijgen als het CBS gemiddelde over de laatste 25 jaar. Dit was iets meer dan 8%.
Het is dus echt een investering voor de langere termijn. Een CV ketel is de eerste 14 jaar goedkoper, daarna wint de warmtepomp. Die gemiddeld 25-30 mee gaat. Na deze periode is alleen de pomp aan vervanging toe, bron, boilervat en drinkwater wisselaar gaan onbeperkt mee.
Jerry Pieters
Maar het is natuurlijk nog logischer om ook naar de terugverdientijd van andere opties te kijken. Wat zou b.v het resultaat zijn als je een paar duizend euro aan isolatie plaatst?
Ik kan mij in ieder geval niet van de indruk ontdoen dat men in heel veel gevallen beter kan kiezen voor een doorgedreven isolatie dan voor het plaatsen van een warmtepomp.
Een warmtepomp is nooit de eerste maatrgel om energie te besparen. Het is de 2e stap in de trias energetica waarbij beperken van de vraag dus ook door isoleren de eerste is. Wel zijn er genoeg situaties waarin de isolatie niet beter kan bijvoorbeeld bestaande woningen met glaswol spouwmuur isolatie.
@wim Poort
Een warmtepomp is in basis bedoeld als laag temperatuur verwarming wat betekent een cv aanvoertemperatuur bij voorkeur lager dan 35 graden. radiatoren zijn in basis hoog temperatuur verwarmingslichamen dwz cv aanvoertemperatuur > 50 graden. Je kan dus stellen dat radiatoren op een warmtepomp niet functioneren. Je kan weliswaar de warmtepomp wel 45 graden water laten maken maar dat is de reinste energievernietiging, de warmtepompen hebben dan ook niet zo’n geweldig rendement. Wat betreft de Nibe, dit is een van de beste warmtepompen. zij behoren tot de 3 grootste van Nederland en zijn zelfs marktleider in Europa. (Stiebel Eltron en Alfa Innotech zijn de ander twee) Nibe maakt al 35 jaar warmtepompen. Is een Zweeds bedrijf en tekent dus voor kwaliteit.
wat subsidie betreft, dit is gekoppeld aan merk en type en kun je nakijken op agentschapnl.nl
Nog even wat ophelderen over lucht/water warmtepompen.
Als je het hebt over omgekeerde airco’s dan klopt het ongeveer wel wat boven herhaaldelijk wordt geschreven. Echter er zijn ook “echte” lucht/water warmtepompen zoals de Nibe Split. Deze levert nominaal 8 kW bij -10 zonder hulpenergie (oftewel elektrisch bijverwarmen). Tevens ontdooit deze door zich om te keren en een beetje warmte uit het cv circuit (oftewel de woning) te onttrekken en niet met een elektrisch element. Uiteraard heeft deze een lager jaar rendement dan een water/water warmtepomp maar kost dan ook minder dan de helft. Heb je meer dan 8 kW nodig dan heb je of een heel groot huis (nieuwbouw) of je hebt een minder goed geïsoleerd huis. In beide gevallen zal je dan bivalent moeten verwarmen oftewel met hulp van bijv. een cv ketel. Als je de investering van deze installatie omrekend t.o.v. het rendement kan dit in veel gevallen veel interessanter zijn dan een water/water warmtepomp. Dus zeggen dat een lucht/water warmtepomp geen zin heeft is de reinste onzin en is men niet goed op de hoogte wat er tegenwoordig op de markt verkrijgbaar is. Gelukkig staan technologische ontwikkelingen hierin niet stil.
inds 14 juni 2010 woon ik in een vrijstaande nieuwbouw woning.
Inhoud: 640 m3. Vloeroppervlak: 200 m2. Overal vloerverwarming.
Brine (3 bronnen van 60 meter diep)
Bodemtemperatuur schommelt tussen de 10 en 11 graden (juni – okt)
en in dec – jan tussen de 4 en 7 graden.
Warmtepomp: Danfoss DHP-C 10
COP (0/35 C): 4,6 / 9,54 kW (volgens specificatie)
COP (0/46 C): 3,3 / 8,9 kW
Zonneboiler van Nefit in serie met de warmtepomp voor tapwater.
In de zomer heb ik het als koelsysteem gebruikt. Warmte dus laten opslaan in de grond.
Het energie gebruik is door de koude winter behoorlijk gestegen. Bodemtemperatuur wilde wel eens onder de 4 Celsius dalen waardoor de pomp afsloeg.
Verbruik en kosten:
juni – oktober: 530 kWh, dat is ca 30 euro per maand
november – januari: 1870 kWh, dat is ca 156 euro per maand
juni – januari: 2400 kWh, dat is ca. 85 euro per maand
Ik ga binnenkort een vrijstaand huis bouwen( woonhuis 1000 kub + een kantoor van 60 M2) . Kunt u me informatie geven over warmtepompen, merken, rendementen per merk, kostenplaatje van aanleg enz enz. Totale investering met gebruik van verticale grondwarmte.
Veel stukken noemen de \COP\, daarover zegt een Delftse onderzoekster:
\… Al jaren worden overal warmtepompen geïnstalleerd om energie te besparen. Het is waar dat een warmtepomp leidt tot energiebesparing. Met de huidige manier van elektriciteit opwekken is een warmtepomp echter veel slechter voor het milieu dan een gewone gasketel. Zelfs de CO2 uitstoot van een warmtepomp is groter dan die van een ketel!\
http://www.dehaagsehogeschool.nl/lectoraten-en-onderzoek/overzicht-lectoraten/energie-en-gebouwde-omgeving/lector
Roland,
Als je uitgaat van de standaard energiemix heb je gelijk en is een HR ketel schoner. Kies je echter voor groene energie of wek je deze zelf op met een PV systeem dan is je warmtepomp veel schoner.
Jerry
Toyota heeft een lucht/water-warmtepomp ontwikkeld met een gasmotor. De restwarmte van de motor wordt gebruikt in de verdamper om het rendement te verhogen. Onderhoud en aanschafkosten zullen wel wat hoger uitvallen, maar je hebt in ieder geval niet de discussie of de elektriciteit wel of niet milieuvriendelijk is opgewekt.
Geweldig hoe u uw er ervaring met uw warmtepomp deeld via het internet.
Uw helder uiteenzetting van de mogelijkheden met warmtepompen en het vergelijk met andere systemen is zeer verhelderend. U doet hiermee een goede bijdrage aan deze duurzame ontwikkeling.
Onze toekomst is een “all-electric” maatschappij waarin we genoodzaakt zijn de vraag naar energie tot een minimum te beperken.
Het moet duidelijk zijn dat duurzame systemen zoals warmtepompen geen modeverschijnsel zijn maar een lange termijn ontwikkeling.
Helaas heb ik tot nu toe geen goede ervaring met de warmtepomp. We hebben een behoorlijk groot huis, zo’n 400 m2, voorzien van vloerverwarming met een Danfoss DHP-L 16. De opstelling is bi-valent, met een HR-ketel voor warm tapwater en extra verwarmingscapaciteit.
De WP doet het prima, alleen wordt er disproportioneel veel electriciteit verbruikt, zo’n 17 MWh per jaar (bij circa 3500 draaiuren per jaar).
Ik ben het diepgaand aan ’t uitzoeken, mijn vermoeden is dat de bron niet OK is, wellicht te klein gedimensioneerd. De brine die naar de pomp toegaat is momenteel 3 – 4 graden, retour 0 graden.
Dus vooralsnog komen in mijn geval alle mooie verhalen niet uit. Ik heb een peperdure installatie, en krijg nu ook nog een een torenhoge electriciteitsrekening.
heb reeds 30 jaar een monovalent werkende WP die gemiddeld jaarlijks slechts 4 MWh aan electriciteit nodig heeft gedurende 500 draaiuren om een vrijstaande eensgezinswoning van 300 m2 met uitsluitend vloerverwarming op temperatuur te houden. Geschatte energiekost : 700 €
Dat warmtepompen grillen vertonen laat dit verhaal zien.
Te beperkte bron, veel nadruk op warm tapwater, onbalans warmte / koude?
http://www.teusvaneck.nl/documents/publicaties/warmtepompen Teuge.pdf
Allemaal Onzin, gewoon een tui aan doen. Het is gewoon veel te duur.
Ruud bedoelde geen tui… maar een trui!
Hallo Ruud,
Leg me dat eens uit, hoe wou je met een trui aan douchen? of voorkomen dat je WC bevriest zonder verwarming bij -20 buiten. Commentaar is hier van harte welkom maar dan graga inhoudelijk. Voor een dicussie sta ik altijd open maar volgens mij heeft elke woning een interne warmtebron nodig. het enige wat verschilt is de grootte van die bron en het rendement.
Mocht je een ander idee hebben dan hoor ik het graag want warm blijven in de winter zonder verwarming wil volgens mij hier iedereen wel.
Jerry Pieters
Hallo Jerry,
Een leuke discussie is hier losgemaakt, die overigens al een tijdje duurt. Wel valt het me op dat een paar dingen niet helemaal kloppen, vandaar dat ik zo vrij ben om te reageren.
Het uitgangspunt voor een monovalent VBWW (verticale bodem warmtewisselaar) systeem is doorgaans 1600uur verwarmen en 750uur koelen. Afgezien dat de bodem zich zelf regenereert (zoals je schrijft) regenereer je de bron ook door te koelen. Overigens is dit top koeling, aangezien je water temp. door je vloer niet lager dan 18graden mag zijn (anders krijg je condens op je vloer)en het koelvermogen beperkt is.
Dit houdt in dat wanneer je niet koelt, je meer meters lus nodig hebt, aangezien je alleen op natuurlijke manier regenereert.
Wanneer je een brine water systeem hebt,is bij een goed ontworpen systeem een minimale aanvoer temp. uit je bron van 0graden C (bij en piek belasting) berekend, gedurende 25 jaar. Vandaar dat je het COP bij B0/W35 (brine temp 0gr.C./ water vloerverwarming 35gr.C)voor een gesloten bronsysteem moet aanhouden.
Bij een openbronsysteem mag je rekenen met W10/W35, uiteraard resulteert dit in een hoger COP. Maar een openbronsysteem is dermate prijzig, dat dit alleen voor grote gebouwen geschikt is(of bij extreme koelvraag). De titel “brine warmtepomp” (één van je kopjes) zou ik dan ook aanpassen naar Water/water warmtepomp. Aangezien je het over een openbronsysteem hebt, en er dan geen brine gebruikt wordt.
In de provincie brabant mag je niet dieper boren dan 80meter, Vandaar dat in eindhoven niet dieper geboord wordt..
Monopropyleenglycol is het meest gebruikte glycol middel en is biologisch afbreekbaar (soort suikerwater). Dus bij lekkage levert dit geen milieu delict op.
tot slot… zelf ben ik erg enthousiast over de warmtepomp, misschien dat het financiële voordeel wat tegenvalt, maar wat men vaak niet telt, is het comfort! een constante temperatuur gedurende het hele jaar en geen radiatoren in het hele huis…
groet erik
Een warmtepompt systeem lijkt me een ideaale vervanging voor ons monopolitische stadsverwarmings systeem. Maar in aanschaf is het natuurlijk en godsvermogen. En onze gemeente geeft geen duurzame leningen.
Ik heb ook zitten kijken naar pellet CV ketels. Als je pallets in bulk aanschaft zit je waarschijnlijk op 50% van de kosten van Gas/stadsverwarming . Da’s duurder dan de warmtepomp maar de aanschafkosten zijn bijna 60-70% lager .Dus als je dan je financieringkosten in aanmerking neemt kom je niet zo slecht uit.
Iemand ervaring met pellet CV ketel?
Ik heb ook gedacht aan een pellet kachel in de woonkamer maar zo veel goedkoper zijn ze niet (vanwege fraaie design) en ze maken gewoon herrie. En dan bedoel ik niet leuken knetterende vlammen.
Beste lezers van deze site,erg interessant,Ik heb een vraag,wij hebben een tank(gewezen gierkelder) van +\- 200m3 en heeft nu een temp. van 6,5graad .Is het mogelijk on daar een warmtewisselaar in te maken en daar de warmtepomp op te laten draaien?
het lijkt mij dat ik dan een gesloten systeem moet maken.
in afwachting van reaktie grt John
Hallo,
Wij hebben een warmte wisselaar van daikin (altherma) in huis zonder zonnecollectoren, nu hebben we gedurende 1 jaar 12.360 kWh verbruikt (2 personen die fultime werken) ons huis is 450 m3.
Nu lijkt ons 12.360 kWh ontzettend veel… heeft iemand ervaring met het daikin systeem? we betalen nu 203 euro in maand aan essent waar een huis met cv ketel max 140 betaald.
Graag hoor ik jullie ervaringen/reacties?
Met vriendelijke groet,
Frank van Gorssel.
@72 (Frank): omrekenen laat het zien. 1 m3 aardgas is circa 8 kWh elektriciteit.
12.360 kWh komt dus overeen met 1.545 m3 aardgas in jullie situatie.
stel 1 kWh kost grofweg (afhankelijk van dal/piektarief, energiecontract, etc.) 23 eurocent all-in.
dat is dan 2719,20 per jaar (of 226,60 euro per maand) voor de warmtepomp inclusief overig elektrisch verbruik in de woning.
aardgas zou 1545 m3 x 60 eurocent (ook hier afhankelijk van jullie contract etc): 927 eur kosten of (77,25 eur p maand). Waarbij nog wat elektriciteit voor algemeen gebruik komt. en een deel erbij nog voor gasverbruik algemeen (koken, douchen).
Ik ga er even vanuit dat de genoemde bedragen van je (203 versus 140 eur) zowel het elektriciteit als gasaandeel betreft.
Ik zou verwachten dat de energienota qua elektriciteit stijgt, maar door de efficiency van een warmtepomp (COP, Coefficency Of Performance) een gat slaat in het gas-aandeel).
Je Daikin Altherma zou mogelijk een COP van 2,5 hebben bij hoge temperaturen (volgens zoeken op Daikin site)
EW 70℃; LW 80℃; Dt 10℃; omgevingstemperaturen: 7°CDB/6°CWB. Of dit werkelijk zo is, dat kan ik met je informatie niet herleiden (COP varieert per type en temperatuur-traject….)
-Hoeveel gas hebben jullie in de oude en nieuwe situatie verbruikt?
Ikzelf heb helaas nog geen warmtepomp-systeem maar zaken waar je naar zou kunnen kijken (vul gerust aan als er meer ideeën zijn):
-is het systeem (warmtepomp EN de radiatoren/vloerverwarming) adequaat berekend/geinstalleerd voor de woning (qua capaciteit (bv vermogen van LTV-radiatoren) & warmteverliezen van de woning)?
-heb je nog rekening gehouden met verschil in temperaturen in het jaar? Denk aan gewogen graaddagen om een betere indicatie te krijgen (het is niet sluitend, maar geeft een beter individueel vergelijk mogelijk!).
-is het verwarmingsschema misschien goed (op warmtepomp/thermostaat)? Te korte tijdperiode vraagt veel van de warmtepomp, waardoor mogelijk de COP/efficiency daalt? Beter is langdurig en traag verwarmen/koelen. Wellicht dat daardoor een toename in elektriciteitsverbruik in is terug te vinden.
-zijn de huizen wel gelijk vergelijkbaar? niet alleen woningtype, maar ook gezinssamenstelling, gedrag/levenswijze etc. speelt een rol.
Ik hoop dat ik een zetje in een goede richting kan geven, maar dat gaat vast wel lukken ook met andere duurzame Olino bezoekers
@niels,
we hebben geen gasaansluiting in ons huis(nieuwbouw 2010)
we hebben een warmwatertank, daikin altherma, vloerverwarming en boven 3 convectoren (die ook niet naar behoren werken).
de 140 dat is een huis met een cv ketel van het zelfde bouwjaar en grootte.
zodra de winter inslaat en het onder het 0 punt gaat, dan schiet het verbruik ontzettend omhoog.
we hebben de temperatuur constant op 20 graden staan, dit is volgens Daikin het beste……
ik hoor graag.
@Frank: als er zoveel klachten zijn, heb je ze al formeel bij het bouwbedrijf neergelegd? Je hebt toch zo’n garantie, GIW of zo? En wellicht zijn er meer met dezelfde problemen. Kan me veel inbeelden, maar zoals ik aangaf: ik heb geen (eigen) praktijkervaring met warmtepompen.
@Frank,
Blijkbaar verbruikt de warmtepomp zo’n 9.000 kWh/jaar vergelijkbaar met schikbarende voorbeelden beschreven in: http://www.teusvaneck.nl/documents/publicaties/warmtepomp.pdf
Bij een te groot temperatuurverchil (buiten onder nul) wordt het verbruik uitzonderlijk groot
@ Frank,
Het rendement (de COP) van een luchtwarmtepomp is afhankelijk van de buitentemperatuur. Als je de verwarming ’s nachts aan laat is de buitentemperatuur lager dan overdag en is de COP lager.
Bovendien is dan ook de warmtelek vanuit je woning naar buiten groter door het grotere temperatuurverschil.
Ik weet niet wat de opwarmtijd van je woning is, maar je zou eens nachtverlaging kunnen toepassen en kijken wat het effect is. En wellicht kun je misschien ook verlaging toepassen als je overdag beiden niet thuis bent.
Bij mij thuis verrichte metingen met vloerverwarming (bij een relatief dunne vloer van 7 cm) haalde ik een besparing van 14% op het gasverbruik.
Zie: http://www.olino.org/articles/2008/01/09/nachtverlaging-bij-vloerverwarming-rendeert-wel
Verder is het wellicht zinvol om te weten hoeveel kWh je van die 12360 verbruikt voor het huishouden.
@Arie,
De site van Daikin beweert dat de COP tenminste 3 is, heel mooi van een lucht warmtepomp. Dan de belasting, warmtepompen die overbelast raken presteren heel slecht en moeten snel vervangen worden, een dure klus!
Een overzicht van het elektricitietsverbruik vergeleken met de buiten temperatuur (en windkracht) geeft inzicht in de pieken.
Bijverwarming in koude tijden kan zinvol zijn.
goede middag,
Drie jaar geleden heb ik een nieuw huis gebouwd met als verwarming een lucht-warmte pomp. Inmiddels is de instalatie al drie keer verbouwd, maar het energie verbruik blijft extreem hoog, 22.000kw.
Ik lees uw verhaal en zou graag in contact met u komen.
In afwachting
Laurens Kok
Woudenberg
06-53608205
Wat me op valt hier is dat iedereen het heeft over een warmtepomp met een levensduur van 25 – 30 jaar. Dit is natuurlijk niet zo. Een warmtepomp kan wel 100 jaar mee. Zo lang je maar blijft vervangen. (onderhouden)
Er wordt hier uitgegaan van geen onderhoud gedurende 25 – 30 jaar. Dat is heel wat anders. Dat is volstrekt onzin. Wij plaatsten als sinds het ontstaan van de pompen en neem maar van mij aan dat het onderhoud begint tussen de 5 en 10 jaar. En dan komt 5 jaar eerst. Die onderhoudskosten zijn niet gering. Er is een groot verschil tussen levensduur en de onderhoudsvrije periode die geen 25 jaar is.
Mijn ervaring is dat 9 van de 10 installaties een langere terugverdientijd hebben dan voorspeld. De berekeningen van de “snelle” verkopers die er afhankelijk van zijn, zijn ook altijd rooskleuriger dan de onafhankelijke die gewoon eens een berekening maakt.
Haal je ooit een COP onder de 350% dan verdien je helemaal niets meer.
Die momenten komen ook. Dat wordt ook niet meegenomen.
een vraag over zwembad verwarming met warmtepomp ik wil een zwembad aan laten leggen in spanje.
er komt een pre installatie voor verwarming op.
Is het nu in spanje makkelijker om een lucht warmte pomp te nemen omdat het over de maanden mei t/m september gaat en de temperatuur dan redelijk hoog is.
@Hans: als je in Spanje je zwembad wil verwarmen, waarom niet met een oplossing op basis van vlakkeplaat of heatpipe zonnecollector? Zeker gezien je de maanden mei tm september noemt.
Niels, ik zag op een site met de pipe,s dat je je ongeveer 50 % van je zwembad aan m2 meters nodig hebt.
Dit word een duur geintje, zou het mogelijk kunnen zijn om zwarte tyleen slang te kunnen geruiken,.
Ik zag in spanje grote parasols waar de tyleen slang bovenop gerold lag voor een groot aantal meters.
Ikzelf heb naast het zwembad een grote garage dak van glimmende golfplaten daar kan ik heel wat meters zo dun mogelijk op kwijt.
Misschien heeft iemand hier een idee over.
In juli 2013 heb ik een 9 kW Panasonic Aquaria lucht-water WP in mijn woning (uit 2001 van 450 m3) laten installeren. De WP haalt bij -7 nog een COP van 2,5 en werkt zelfs nog bij -20 graden (maar dat heb ik zelf nog niet meegemaakt). De WP inclusief installatie was ongeveer 10.000 € maar omdat ik de gasaansluiting heb laten verwijderen is dat alleen al een besparing van 220 € per jaar. Voorheen was mijn jaarverbruik 1600 m3 gas en na één jaar is mijn stroomverbruik ongeveer 3000 kWh hoger (ik had 3500 kWh verwacht maar het was een zeer zachte winter). Mijn 24 zonnepanelen brengen beduidend meer op en kom ik totaal op nul-energie uit. Zelfs na een strenge winter verwacht ik op nul euro uit te komen omdat de eerste 500 kWh ongeveer gratis zijn (door de 385€ energiebelasting korting). Op deze manier kan vrijwel ieder redelijk geïsoleerd huis een nul-energie woning worden. Een goede lucht-water WP is dus zeker wel geschikt en rendabel voor de totale tapwater- en ruimte-verwarming!
Energie Zakelijk Vergelijken
Hi Menno,
wij staan op het punt om een Techneco Toros aan te schaffen.
Nu zie ik je reactie van 2010. En heb geen idee of dit bericht je bereikt.
Maar mocht dat wel het geval zijn. Ik zou graag met je in contact komen omtrent de installatie.
Mijn email adres is vincent.horst@ehvc.nl
Ik hoor graag van je,
Met vriendelijke groet,
Vincent Horst
door met zonnepanelen de (extra) stroom op te wekken die je warmtepomp verbruikt ben je helemaal energieneutraal.
En bedenkt dat zonnestroom je over een periode van 15 jaar maar € 0,12 per kWh kost in plaats van de € 0,23 die de NUON berekend.
nou heb je voor de 17 MWh die ik in de reacties tegenkwam wel een flink dak nodig… carport en zonneschutting er bij? Maar het kan wel!
De beste ??
Goeie test, al is Jerrie Pieters met Energiebewust.biz ook de eigenaar van heliotherm.nl . Ja dan is deze test altijd wel oke. 🙂
Maar goed, het is een energie-bewust systeem voor de toekomst zeer bruikbaar is.
Beste Kas,
Kan je mij aangeven hoe je erbij komt dat heliotherm.nl van mij zou zijn? Deze verwijst namelijk naar de Duitse leverancier van Heliotherm. Ook de registratie houder van het domein is Duits. De Nederlandse importeur is te vinden op Heliotherm.nu en Heliotherm.com.
Dit is overigens wel de partij die vier jaar geleden mijn systeem leverde.
Toen ik het domein Energiebewust.biz beheerde heb ik deze opgezet om mijn verbouwingservaringen voor anderen beschikbaar te stellen. Door gebrek aan tijd heb ik besloten de site niet langer voort te zetten.
Overigens ben ik na inmiddels alweer bijna vier jaar zeer tevreden over het systeem. Het gemiddelde energieverbruik per jaar is uitgekomen op 3079 Kwh per jaar. Dit is uiteindelijk 376 Kwh meer dan gepland. Tegelijkertijd is ook de productie van warm water groter geworden wat een groot deel van dit verbruik bepaalt. Dit water moet immers tot een hogere temperatuur worden gebracht.
In dit artikel wordt nog gesproken over een W10/W35 van maximaal 6,7. Anno 2015 is het piek COP nog iets gestegen. Volgens de Duitse BaFa Förderliste stand 22.05.2015 heeft de Waterkotte EcoTouch DS 5017.5 Ai een W10/W35 COP van 6,96.
Ikzelf neig maar naar de aanschaf van een Chinese Guangzhou Hiseer GS10H/GS13H (10/13kW) met A+++ ErP (Europees) energielabel. Deze units hebben nog steeds een W10/W35 COP van 6,00 respectievelijk 6,18 bij een substantieel lagere investering (3500€ versus 9250€).
Beste Ceriel,
Dankjewel voor de informatie. Die Hiseer lijkt inderdaad veel waar voor je geld. Ikzelf wil hem denk ik ook voor ons huis gaan gebruiken. Mag ik weten hoe het is afgelopen. Heb je hem geplaatst en werkt die naar tevredenheid? Ik zou graag met je in contact komen. Mijn email is troep@mooibroek.org
Hallo Jerry,
Kan je kontakt met me opnemen?
Ik heb een vakantie nieuwbouwhuis in Duitsland met een aardwarmtepomp (Waterkotte Geo 5006.5).Ik ben daar niet altijd.
In Duitsland zetten ze het water altijd op 50 gr
Als ik weg ben zet in het water op 45gr en de wartmtepomp tussen de 12 en 15 gr (Kennlinie)
desinfectie tegen legionella 1x per week op 60gr.
Hierover heb ik veel vragen ,want de duitse gebruiksaanw is niet altijd even duidelijk.
Kun je mij mailen op mijn email adres
met groet Lies
Kiezen voor duurzame energie is kiezen voor lowcost lucht-lucht warmtepomp draaiend op groene stroom.
http://www.airheatingaircooling.be
Mijn aardwarmtepomp hapert en slaat steeds af en nu blijkt de installateur failliet.
De fabrikant uit Duitsland geeft niet thuis maar er moet wel snel iets gebeuren
anders bevriesd de boel als de winter echt doorzet.
Kan iemand een installateur aanbevelen in de regio Limburg / oost Noord-brabant?
Door mijn ervaring met de failliete man ben ik erg huiverig geworden. Hij heeft blijkbaar
veel te weinig verstand gehad van de installatie maar dat zie je jammer genoeg niet aan
de buitenkant. En bij googelen blijkt dat er maar weinig bedrijven zijn die je kunt benaderen.
En dan weet je nog niet of ze echt ervaring hebben. Dus als jullie me kunnen helpen dan graag.
Vriendelijke groet, Liesbeth
Dag Jerry,
Ik ben je nummer en mail gegevens kwijt, zou je mij even kunnen mailen of bellen?
gr. Frans
O.a. door dit artikel ben ik ervan overtuigd dat ik voor onze nieuw te bouwen woning moet gaan voor een wat beter en duurder systeem dan een lucht-water warmtepomp. Maar hoe doe ik dit binnen een krap budget? Ik zie in de laatste reacties dat er goedkopere alternatieven zijn dan de Heliotherm uit dit artikel of een Nibe zoals de goedkope Guangzhou Hiseer. Ik zou echter ook gebruik willen maken van de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE), maar de goedkope Guangzhou Hiseer staat niet op de lijst van apparaten die voor de subsidie in aanmerking komen!
Heeft er iemand nog een goede tip?
Hoi allen,
Mooie uiteenzetting! Toch ben ik geschrokken van praktijk resultaten. Met een COP van 5 zou je ook de rekening door 5 gedeeld zien worden. Dit heb ik nog niet gezien. CO2 emissie dan … alleen een warmtepomp op wind of zonne energie lijken mij dan nu goede alternatieven. Elke kWh uit de fabriek kost ook CO2. Groene stroom te weinig voor handen om heel NL te dekken. Een zeer goede isolatie met verwarming per vertrek kan echt nog wel eens zuiniger zijn! De passiefwoning in Goutum (planhus) is daar een voorbeeld van. Anyway, ik zou heel graag willen lezen wat jullie verbruik per jaar is want op zich vind ik het een techniek die ik graag zou starten in mijn huis. Maar ik vind in praktijk te weinig performance ivt COP praatjes!