Er is al veel te doen over elektrische auto’s. De eerste elektrische auto is in Nederland toe gelaten op de weg: de Think City. De overheid heeft zich als doel gesteld om in 2020 één miljoen elektrische auto’s te hebben rijden. Maar wegvervoer is maar 1 onderdeel van transport. Twee andere belangrijke gebieden zijn: luchtvaart en scheepsvaart. Deze twee dragen ook bij aan de vervuiling door verbranding van olie. Bij de luchtvaart zijn veel strenge eisen gesteld aan de vliegtuigen zoals veiligheid en geluidsnormen. Maar voor vervuiling nog niet. Hetzelfde geldt voor de scheepsvaart. Het wordt dus tijd voor een duurzame scheepsvaart. Daar lijkt nu verandering te komen met een nieuwe emissieloos vrachtschip wat aangedreven wordt door windenergie, zonne-energie EN golfenergie.

De scheepvaart zorgt voor een belangrijke bijdrage aan de economie. Bijna 90% van de wereldhandel verloopt via scheepvaart [1]. Bij scheepvaart is het echter helemaal bedroevend gesteld met het milieu. Veel schepen opereren onder zogenaamde goedkope vlag. De schepen staan in andere landen geregistreerd dan weer het hoofdkantoor zit, dit ter vermindering van kosten, belastingen of het omzeilen van regelingen in eigen land. Zo staat 22% van de wereldvloot geregistreerd in Panama [2]. Juist die onttrekking aan regels maakt het niet makkelijk om die branche regels op te leggen met betrekking tot duurzaamheid.

Gelukkig zijn er scheepwerven die ook inzien dat de scheepvaart moet veranderen. Vroeger was de scheepvaart juist een sector die duurzaam transport had: de zeilboten. Maar door de komst van stoom en dieselboten is dat veranderd. We willen niet terug naar zeilschepen, want die zij niet snel genoeg en niet economisch rendabel. Maar er zijn wel proeven met een normaal schip, die een volledig automatisch opererende kite hebben om brandstof te besparen. Die besparing kan tot zo’n 20% oplopen [3]. Het kan zowel op bestaande schepen als op nieuw te bouwen schepen aangebracht worden.

Een vrachtschip dat ter ondersteuning een kite gebruikt

Het is een goede stap in de richting van duurzame scheepvaart. Echter gebruiken deze schepen nog steeds diesel als brandstof. De uitstoot wordt verminderd maar nog niet terug gebracht naar nul.

Om schepen geheel emissieloos te krijgen moeten ze opnieuw ontworpen worden. Laat de oude ideeën los en terug naar de tekentafel. En dat is precies wat de Zweeds-Noorse rederij Wallenius Wilhelmsen [6] heeft gedaan. Ze hebben de E/S Orcelle ontworpen, een schip dat gebruik maakt van zonne-, wind-, en golfenergie om voor te bewegen. Het schip is vernoemd naar de Orcelle dolfijn, die volgens het WWF op uitsterven staat.

Het unieke design begint al bij de romp. De meeste vrachtschepen hebben een monoromp, een romp die 1 deel staat. De Orcelle heeft een pentamaran rompvorm (vijf rompen). Deze rompvorm maakt ballastwater overbodig. De huidige schepen nemen ballastwater aanboord om de stabiliteit, diepgang en sterkte van het schip te verbeteren, voornamelijk als het niet volledig is geladen [5]. Dit zeewater nemen ze op in ballasttanks. Het zeewater bevat vele organismes die in die haven leven. Het schip vaart dan van de ene haven naar de andere en indien het nodig is wordt in die nieuwe haven het ballastwater weer geloosd. Een aantal van die organismes overleefd de reis en komt zo in het zeewater van de vreemde haven terecht. Aangezien ze daar geen natuurlijke vijanden hebben kunnen de organismes in de nieuwe gebieden goed gedijen. Zo leven er al zebramosselen uit de Zwarte Zee in de grote meren in de Verenigde Staten en vormen Noord-Amerikaanse kwallen een bedreiging voor de visstand in de Kaspische Zee en Zwarte Zee. Het ballastwater probleem is een van de grootste bedreigingen van de oceanen.

De pentamaran rompvorm van de Orcelle

De Orcelle wordt primair aangedreven door brandstofcellen, die elektriciteit opwekken voor de twee podschroeven. Daarnaast heeft de Orcelle drie mannieren om zelf hernieuwbare energie om te zetten in een voorgaande beweging:

• Windenergie
• Zonne-energie
• Golfenergie

De Orcelle heeft drie vormen van energie opwekking

De windenergie wordt opgevangen met moderne zeilen. Deze zeilen zijn van een composiet gemaakt en kunnen in allerlei standen gezet worden om zo de maximale kracht van de wind te benutten. De zeilen zijn ook voorzien van zonnecellen. Indien er geen gebruik van de wind gemaakt kan worden, kunnen de zeilen op het dek geklapt worden, zodat de zonnecellen zo veel mogelijk zonlicht kunnen vangen.

De golfenergie wordt opgewekt door de 12 vinnen die tussen de rompdelen bevestigd zitten. Ze zetten de deinende golf beweging om in elektriciteit of mechanische energie.

De Orcelle heeft 12 vinnen om golfenergie op te wekken

Naast al deze innovatieve mannieren van aandrijving is het schip vooral ontworpen om vracht te vervoeren. Het is een zogenaamd roll-on roll-off schip en moet 10.000 auto’s kunnen vervoeren. Huidige schepen hebben plaats voor ongeveer 6.500 auto’s. Het schip heeft 8 cargo dekken, waarvan er drie verstelbaar zijn om aan te kunnen passen aan de vracht die vervoerd moet worden.

Het schip met de zeilen in gebruik. De zeilen vangen ook zonne-energie op met behulp van zonnepanelen

Helaas is het schip nog in ontwikkelingsfase. De werf hoopt het schip in 2025 in de vaart te hebben. Dus zullen we nog even geduld moeten hebben voor ook de scheepvaart duurzaam wordt.

Bronnen

1. Scheepvaart – Wikipedia
2. Goedkope vlag – Wikipedia
3. SkySails
4. Schuttevaer – ‘Invasie vreemde organismen moet gestopt’ – Zeevaart
5. Ballastwater – Wikipedia
6. Wallenius Wilhelmsen Logistics – E/S Orcelle – Green flagship

Frank van Klaveren, website www.prodox.nl