@Arie
Als “laatbloeier” reageer nu pas op het interessante experiment en het goed geschreven artikel. Ik heb nog wel wat vragen
1. Is “de” temperatuur die je met een conventionele thermostaat meet dezelfde als die je met de ir thermostaat meet? Voor mijn besef kun je maar 1 temperatuur meten, nl die van de langsstromende “convectie” luchtstroom. Maar wellicht zie ik iets over het hoofd.
2. In een van je replieken noem je behaaglijkheid een objectief gegeven. Ik neem aan dat dit een slip of the pen is?
3. Ik was zelf druk bezig met ir verwarming op basis van stroom van pv zonnecellen. Door dit artikel ben ik behoorlijk aan het twijfelen geraakt. IR straling zou m.i een goed alternatief zijn als je alle benodigde stroom uit zonnecellen zou kunnen halen. Ben je het daarmee eens? Alleen ben ik op basis van ruwe schattingen tot de conclusie gekomen dat je met zonnepanelen het vereiste vermogen bijna nooit kunt halen, tenzij je een zeer gunstig gelocaliseerd dak hebt en voldoende oppervlak hebt.
4. Je zou zelfs kunnen stellen dat met zonnecellen met een veel beter rendement het geen zin meer heeft om dure naisolatie toe te passen. Ben je het daarmee eens?

@Jan,
1. De door de leverancier geplaatste thermostaat bevond zich naast de thermostaat die ik voor mijn CV-verwarming gebruik. Ik ga er vanuit dat deze ook de luchttemperatuur heeft gemeten. En hier raak je de kern van de discussie. IR-verwarming geeft stralingswarmte die er natuurlijk op termijn ook wel voor zorgt dat de luchttemperatuur stijgt. Als de luchttemperatuur in de kamer op alle plaatsen even hoog zou worden als met conventionele verwarming krijg je de situatie zoals ik die heb gemeten en ben je duurder uit.
Als je de panelen goed plaatst (wellicht wat hoger) kun je zeker meer comfort met minder energie behalen met IR-panelen.
2. Behaaglijkheid is uiteraard een subjectief gevoel.
3. Bij een goed geïsoleerde woning kun je met een flink aantal zonnepanelen (b.v. 8000 Wp) aardig in de richting komen van de benodigde energie voor IR-verwarming. Zolang je een terugdraaiende meter hebt en een op termijn blijvende saldering na de verplichting tot slimme meters, is er geen probleem. Maar aangezien de zonnepanelen in de 7 koude maanden (oktober t/m april) 36% produceren van een jaartotaal, zou je de 64% van de zomeropbrengst daarvoor willen benutten. Met de mogelijkheid tot salderen leg je het probleem neer bij de nationale netbeheerder, die ’s winters meer productiecapaciteit moet inzetten en ’s zomers minder. Dat wordt pas een probleem als een groot deel van de bevolking op die manier elektrische energie produceert en gebruikt. Maar de komende 5 à 6 jaar zal de saldering nog wel gehandhaafd blijven.
4. Uit reacties maak ik op dat IR-verwarming de muren niet hoeft te verwarmen om het behaaglijk te krijgen. Dan zal er ook niet veel warmte naar buiten lekken en zou je moeilijke en dus dure isolatie achterwege kunnen laten. Maar volgens de wet van behoud van energie zal stralingswarmte op den duur op een indirecte manier ook de luchttemperatuur doen stijgen.

@Arie,
Ik had nog een gedachte die ik vergat te melden. In verschillende postings poneer je dat volgens natuurkundige wetten er een bepaalde hoeveelheid energie nodig is om een object (of ruimte)te verwarmen (ik zou overigens terughoudend zijn in het gebruik van thermodynamische wetmatigheden; die zijn in eerste instantie bedoeld voor gesloten evenwichtssystemen. Gesloten systemen zijn systemen die geen energie uitwisselen met hun omgeving). Maar in de bewering van “dezelfde hoeveelheid warmte” zie je m.i de claim van van de IR lobby, nl. dat bij IR verhitting de thermostaat ca. 1.5 graad lager afgesteld kan worden omdat de straling van de objecten dan al een zelfde “gevoelstemperatuur” oplevert, over het hoofd. Want voor het opwarmen naar een lagere temperatuur is minder warmte nodig. Overigens poneer ik niet dat de genoemde claim juist is! Ik bouw alleen voort op een veronderstelde juistheid er van.

@jeroen
Ik heb inderdaad naar warmtepompen gekeken. Een geothermische warmtepomp is (voor mij) te duur (en dan moet de tuin overhoop, waar ik ook niet op zit te wachten) ook al zal ik voor de aanschaffing en plaatsing van zonnecellen ook behoorlijk wat moeten dokken. Verder heb ik geen lage temperatuur verwarmingssysteem dus dat zou vervangen moeten worden. Nog los van de kosten daarvan vind ik het wel een prettig gevoel dat ik in het geval van storing op mijn hr cv kan terugvallen. Ik las in het door jou gelinkte artikel dat op dit moment eenzelfde installatie ca 30000euro zou moeten kosten. Dat vind ik ook een hele hoop geld…Ik had eerder moeten inspringen zodat ik van die subsidies van bijna 60000 euro (sic!)gebruik had kunnen maken. Maar helaas, de werkelijkheid is nu eenmaal zo. Nog een ander punt is dat ik wel geinteresseerd ben in het door de IR lobby geclaimde “natuurlijke warmtegevoel”,al zal ik dit natuurlijk voor aanschaf wel checken.

@Arie,
Denk jij dat het aantrekkelijk zou zijn om in plaats van pv panelen een stuk of twintig aandelen (a 500kwh)aan windenergie te kopen?. Er is een park waarbij je voor ruim 200 euro deze aandelen kunt kopen. Op het eerste gezicht een vrij lage investering. En de jaarlijkse kosten zijn ook niet hoog. Ik heb wel ergens gelezen dat er nogal getwijfeld wordt of alle kosten (b.v demontagekosten na afschrijving) in de gepubliceerde berekeningen verdisconteerd zijn. Greenchoice stelt dat daar een regeling voor is getroffen (ik weet niet meer precies welke) waardoor de kosten daarvan heel laag zouden zijn.

Ik heb 16 zonnepanelen op mijn dak, goed voor 4250 kWh. Dat dekt mijn elektriciteitsverbruik. Daarbij heb ik een speksteenkachel geïnstalleerd en stook dus voor de huiskamer op hout. Ik kan zeggen dat de luchttemperatuur veel lager kan om toch een behaaglijk gevoel te hebben puur door de warmtestraling van de kachel. Wat is veel lager? 17-18 graden ipv 21-22. De lucht warmt wel langzaam op, maar voor het gevoel door de straling maakt dat niet uit. Aangezien de warmtestraling door speksteen of een IR-paneel niet of nauwelijks verschilt lijkt me de discussie over verbruikte energie bij een bepaalde luchttemperatuur dan ook zinloos als het infraroodstraling betreft. Wat ik mij wel afvraag is de zg thermostaat die nodig zou zijn bij IR straling. Je bent er wel of je bent er niet. Als de straling je een comfortabel gevoel geeft is de omgevingstemperatuur onbelangrijk.
In- en uitschakelen lijkt me daarom interessanter qua besparing dan een thermostaat. Als zo’n paneel minder gaat stralen omdat de omgevingstemperatuur gestegen is gaat het voordeel van de straling verloren en zit je weer met een ouderwetse luchtverwarming. Ik zou dus zeggen dat een paneel met net genoeg capaciteit om de personen te verwarmen, als ze er zijn, het meest nuttig rendement oplevert.

Arie, bedankt voor het snelle antwoord. Wat ik bedoel is dat de hoeveelheid straling onafhankelijk is van de buitentemperatuur, net zoals in de zon zitten bij 0 graden op wintersport. Ik weet dat de ramen of muren dan kou afstralen, maar afgezien daarvan zou de stralingsenergie op het lichaam niet wezenlijk moeten verschillen.
Mensen itt objecten hebben al een basistemperatuur.

Daarin heb je natuurlijk gelijk, maar we komen steeds dichter bij het punt dat ik bedoel. De crux is het opwarmen van personen en daarbij is natuurlijk meer energie voor nodig bij een lagere buitentemperatuur. Maar waar ik tegenaan loop is het gebruik van luchttemperatuur als maatstaf om de benodigde energie te berekenen. Nu zal er een verband zijn tussen de benodigde IR energie om personen op te warmen en de luchttemperatuur, maar het is zeker niet zo dat een luchttemperatuur van 20 graden nodig is om een behaaglijk gevoel te krijgen. Het is natuurlijk ook afhankelijk van kou die ramen en muren afstralen, dus gerelateerd aan de buitentemperatuur, maar het zou goed kunnen dat een luchttemperatuur van 16 of 17 graden het bijverschijnsel is van de voldoende opwarming van personen door IR-panelen. Dat zal onder meer afhankelijk zijn van isolatie.
Stel de buitentemperatuur is 10 graden, dan kan 6 graden opwarming van de lucht voldoende zijn ipv 10 graden die ons naar de in ons hoofd gestampte 20 brengt, hetgeen goed zou aanvoelen. Ik weet niet of het verband tussen energieverbruik en luchtwarmte rechtlijnig is, maar ik denk het niet. Het zou best kunnen dat 10 graden opwarmen 2x zoveel energie vereist als 6 graden opwarmen. Het warmteverlies loopt bij hogere temperaturen natuurlijk ook op. Kortom, de luchttemperatuur lijkt mij nog steeds een secundair verschijnsel bij infraroodverwarming.

Dat lineaire verband zie ik niet. Er wordt steeds gesproken over 6-7% besparing bij het verlagen van de temperatuur met 1 graad. Dat is een percentage. En percentages hebben de neiging af te nemen in reële getallen als het totaal kleiner wordt. Stel je verbruikt 2000m³ gas. Bij een verlaging met 1 graad zou je dan 140m³ besparen. Als je dan opnieuw wilt besparen en je zet de thermostaat nog 1 graad lager bespaar je opnieuw 7%. Maar dat is nu nog maar 130,2m³.
Dan kan het niet anders of bij verhoging van de temperatuur geldt hetzelfde, maar dan omgekeerd.
Bij verhoging van 6 graden zou dat dan een meerverbruik van 50% zijn, bij verhoging van 10 graden 96%.
Dit gaat dus over luchttemperatuur binnenshuis. Als met infrarood de luchttemperatuur 4 graden lager mag zijn is dit op zich al een flinke besparing.

Leuk dat je dit hebt onderzocht en met ons deelt.
In principe wordt er wel minder energie gebruikt.
Financieel lijkt het niet goedkoper, maar dat zou wel het geval zijn als je de stroom zelf met zonne-panelen op zou wekken.
De rekenformule is dat 8 KwH gelijk staat aan 1 kuub gas.
Het systeem dat je hebt getest is dus wel energie zuiniger en bespaart ook CO2. Ook worden op die manier minder afhankelijk van gas en kunnen we problemen voorkomen in de provincie Groningen.
Succes met alles!!

@S.Landman,

Het is goed om het resultaat te vernemen van iemand met ervaring. Uit reacties hierboven en uit artikelen van internet lees ik dat de muren geen warmte opnemen, hetgeen een voordeel zou zijn van IR. Maar in jouw reactie lees ik dat de muren toch wel energie opnemen. Bij een goed geïsoleerd huis kan dat geen kwaad.
Verder gebruik je 3500 kWh. Is dat voor je totaal verbruik in het huis of alleen voor de IR-verwarming? 3500 kWh is namelijk ook ongeveer het gemiddeld elektriciteitsverbruik per huishouden.
3500 kWh aan warmte komt ongeveer overeen met de energie uit 460 m3 gas uitgaande van een warmte-inhoud van 9 kWh per kuub en een cv-ketel rendement van 85%.
Wat betreft de kosten kun je voor hetzelfde bedrag 1380 kuub gas verstoken uitgaande van 20 cent per kWh en 60 cent per kuub gas. En als je geen gasaansluiting nodig hebt scheelt dat per jaar 164 euro. Dan komt 3500 kWh aan kosten overeen met 1107 kuub gas.

Ik zie hier ook het warmtepaneel van Sunnyheat genoemd worden. Ik heb twee jaar geleden eentje gekocht bij Sunnyheat.com in België (hoofdimporteur) omdat ik vlak bij de grens in NL woon. Nu doet mijn thermostaat het niet meer en ik wil een nieuwe. Toen ik contact wilde opnemen met Sunnyheat België bleken ze failliet. Geen website en geen contactmogelijkheid meer. Toen 2x een dealer gebeld ook daar wordt geen gesprek aangenomen. Balen, daar gaat je garantie.

@ Camiel,

je hebt gelijk dat we in de toekomst af moeten van fossiele brandstoffen, maar als je bekijkt welk percentage er in Nederland duurzaam wordt opgewekt, is aardgas voorlopig nog een efficiënte warmtebron. Daar de hoeveelheid duurzame energie nog lang niet de lading dekt, wordt op macroniveau elke kWh die meer wordt gevraagd fossiel geproduceerd. Als je zelf zonnepanelen hebt kun je dat aardig compenseren, maar dan wordt de hiermee opgewekte energie meestal op een tijdstip opgewekt waarop je deze niet voor verwarming nodig hebt.
Door het saldeereffect zul je hiervan geen nadeel ondervinden.
In dat opzicht zijn windturbines geschiktere energiebronnen, omdat deze in de wintermaanden gemiddeld meer energie produceren dan in de zomer.
In Noowegen en Zweden wordt op grote schaal elektrisch verwarmd, maar daar zijn de woningen gemiddeld energiezuiniger gebouwd dan in Nederland.

Wat zijn jullie allemaal een rekenwonders. Vooral de natuurkundigen onder jullie, Petje af hoor. Daar heb ik allemaal geen verstand van. Wat ik wel weet is dat in 2013 mijn gasrekening 2100 euro bedroeg. In mijn slecht geïsoleerde, doch royale twee onder een kap woning uit 1920 heb ik geen CV. Wel enkel glas op de bovenverdieping vanwege het glas in lood. De twee gaskachels heeft de voddenboer inmiddels meegenomen. De onderverdieping wordt verwarmd met een technisch hoogstandje uit 1965 die op lage stand een combinatie van stralingswarmte en convectiewarmte levert van 25 graden, sinds half oktober, 6 maanden dus dag en nacht. Om de keuken te verwarmen zet ik de keukendeur open. Dan moet ik echter dit technisch vernuft wel handmatige een standje hoger zetten want er zit geen electronische thermostaat op. Maar dat vind ik dan niet bezwaarlijk. Tenslotte kreeg ik van Essent 1500 euro terug en daar wil ik af en toe wel even voor bukken. Voordat ik naar bed ga zet ik wel de deur naar de gang open zodat het boven zo’n 18 graden word. Als de zon schijnt zet ik wel af en toe de buitendeur open anders word het te warm. Nog lager zetten gaat niet want dan gaat hij uit, vandaar dus. Als de buitentemperatuur lager wordt dan -20 Celsius dien ik wel over te stappen op de wat meer calorieën leverende nootje 3. Maar vooralsnog ben ik tevreden met nootje 4.
Aan verwarmingskosten ben ik nu 600 euro per jaar kwijt. Dat is wel inclusief 12% kolenbelasting.
Boven op de douche vind ik het niet behaaglijk genoeg. Dankzij uw waardevolle adviezen, waarvoor mijn dank, zal ik daar een infrarood verwarming laten ophangen. Die ene keer per week dat die dan zo’n 20 minuten aan staat zal me mijn kop wel niet kosten.

Beste Frank

Vlak voordat de kolenmijnen gesloten werden hadden een aantal ingenieurs de koppen bij elkaar gestoken om een kolenhaard te ontwikkelen die duurzaam was, gemakkelijk te bedienen, zeer zuinig en een hoog rendement moest leveren waarbij ook al rekening gehouden werd met het milieu.
Uiteindelijk is ze dit gelukt. Zeker voor die tijd kon men terecht spreken over een technisch vernuft. Zelfs de tegenwoordige kolenkachels die verkocht worden halen bij lange na niet de rendementen van de modellen die midden jaren zestig op de markt kwamen. Om enkele merken te noemen die in de handel gebracht werden waren: Efel, Nestor Martin en Surdiac. De laatste leverde zelfs een type van 7 kw met een rendement van maar liefst 86%. Dat is uitzonderlijk hoog. Deze nieuwe generatie kolenkachels gaf niet alleen stralingswarmte maar ook convectiewarmte zodat ook de rest van het huis verwarmd werd. Dit in tegenstelling tot de oudere generatie kachels. Daar was het in de nabijheid van de kachel behaaglijk warm maar de rest bleef relatief koud.
Vanwege de opkomst van het gas stagneerde de verkoop van deze relatief dure kachels. Bovendien begonnen de mijnen te sluiten en stapte men massaal over op gasverwarming. De kleine groep mensen die er wel een kochten waren er uitermate tevreden over. Ik dus ook.

@H.J.

Je verkeert in de luxe omstandigheden dat je 30 zonnepanelen kunt plaatsen. Vermoedelijk is dat goed voor een opbrengst van 6500 kWh per jaar. Die luxe is voor veel bewoners niet weggelegd. Zeker niet voor huizen in de huursector of voor bewoners van appartementen of woningen die ongunstig liggen t.o.v. invallend zonlicht.

Wij hebben sinds begin dit jaar 2 infraroodpanelen van een onbekend merk in huis. 1200 Watt vermogen in de woonkamer en 600 Watt in een zolderkamer. Als het in de avond kil is, zetten we het paneel in de woonkamer aan en deze brengt de woonkamer snel op een aangename temperatuur als het buiten >7 graden is. Bij echte kou gebruiken we de CV omdat we graag meerder vertrekken in huis willen verwarmen.
Voor de zolderkamer is het helemaal ideaal omdat er we niet uren van te voren de kleine radiator hoeven aan te zetten. Uiteraard hangen de IR panelen aan het plafond. Ik heb helaas niet de exacte cijfers over het extra stroomgebruik, maar we hebben behoorlijk wat gas bespaart.
We produceren met onze zonnepanelen nog steeds meer stroom dan we gebruiken, dus dan is helemaal fijn dat je kan besparen op gas.

Nu we komende jaren steeds meer duurzaam gaan opwekken met windmolens en zonnepanelen wordt de milieubalans ook steeds beter.

Er bestaat een redelijke kans dat belastingen komende jaren gaan verschuiven van stroom naar gas. (Lagere tarieven voor stroom en hogere voor gas)

Infraroodpanelen kunnen dus een hele goede keus zijn, als je ze op de juiste manier inzet.

Beste Douwe,
Je woord “deugd” deugt trouwens ook niet.
Wat betreft het experiment ben ik het met je eens dat er gezien de toen heersende buitentemperatuur het IR-vermogen aan de krappe kant was. Maar bij een groter vermogen zou het energieverbruik zeker hoger geweest zijn, want de gevraagde temperatuur en het behaaglijkheidsgevoel werden niet echt behaald. Ik kan me overigens wel voorstellen dat er een factor 10 kan zitten in het vermogen van IR-panelen, maar niet in het energieverbruik van IR-installaties. Energie is immers: vermogen x tijd.
IR zou toepasbaar kunnen zijn in heel goed geïsoleerde woningen, want daaruit lekt weinig warmte weg. Maar dat geldt ook voor verwarming met een CV-ketel. Als je besluit om geen aardgas te gebruiken, bespaart dat wel op de kosten van het netbeheer, maar je moet dan wel elektrisch koken en dan zal ook het tap- en douchewater elektrisch moeten worden verwarmd. Dat verhoogt de kosten weer.
Over warmtepompen wordt in het artikel niets gezegd, wel in reacties. Maar de investering is voor grondsystemen hoog en bij luchtwarmtepompen neemt de COP af bij een dalende buitentemperatuur.
Ik zou graag informatie willen zien over behaalde resultaten met IR-verwarming met het elektriciteitsverbruik opgesplitst in verwarming en huishoudelijk gebruik. Want dat laatste kan per huishouden aanzienlijk verschillen.
Verder merk je op dat er tussen de te koop zijnde IR-panelen grote verschillen bestaan. Hoe moet de potentiële koper dan weten wat de juiste panelen zijn? Krijgt hij/zij ze op proef?

Beste Douwe,

Bedankt voor je reactie. Ik vraag me af of je bij IR-panelen bij een te lage capaciteit een lager rendement haalt. Bij CV-verwarming kan ik me er nog iets bij voorstellen, omdat je dan een hogere watertemperatuur moet gebruiken, waardoor het HR-deel door verminderde condensatie minder goed functioneert.
Een factor 10 in energieverbruik tussen diverse IR-systemen lijkt me ook stug. Panelen die het slechts functioneren zou je dan kunnen zien als warmtebron vergelijkbaar met elektrische verwarming, waarbij je vergeleken met CV-verwarming circa 15% minder energie gebruikt. Maar omdat elektrische warmte per geleverde kWh bijna 3 keer zo duur is als gas (1 kuub gas levert 9 kWh), worden je stookkosten circa 2,5 keer zo hoog. Als er panelen zijn die 10 x beter presteren, zou je daarmee dan een factor 4 voordeliger zijn dan met CV-verwarming. Dat gaat er bij mij niet in.
Het enige voordeel van IR-verwarming is dat je deze gemakkelijker kunt doseren en uit zet, wanneer je deze niet nodig hebt. Bij CV-systemen zit er nog veel restwarmte in het circuit als je deze uitzet.
Maar ook met CV-warmte kun je efficiënt omgaan. Bij mij schakelt met vloerverwarming de thermostaat om 21.00 uur over naar de nachttemperatuur juist vanwege de nog vrijkomende energie. Veel huishoudens hebben geen klokthermostaat en zetten deze laag als men gaat slapen.
En daarom ben ik geïnteresseerd in meet- en verbruiksgegevens van diverse systemen, ook van warmtepomp-systemen.
Het blijft lastig, want het stook- en energieverbruiksgedrag verschillen per huishouden aanzienlijk.

@Jan Visser,

Ook al gaat het bij IR om stralingsenergie, die energie gaat niet verloren en moet ergens blijven. Dat houdt in dat er toch lucht wordt opgewarmd. Dus de gemiddelde temperatuur in het vertrek/huis zal toch stijgen. En daarom zou ik je zeker adviseren om met WTW te ventileren, tenzij je alleen ’s nachts ventileert. Maar ook dan zal de temperatuur in je huis hoger zijn dan de buitentemperatuur.
Je zou bij de vakhandel kunnen informeren. Als je de ventilatorcapaciteit weet en het temperatuurverschil tussen binnen- en buitenlucht, zou je kunnen uitrekenen hoeveel energie je zonder WTW naar buiten blaast.
Het is overigens wel interessant om te weten wat het verschil in energieverbruik is na de installatie van je panelen en dus ook het verschil in verwarmingskosten.

Hallo Arie,
kreeg van Urgenda in de nieuwsbrief van 19 mei 2015 een verwijzing naar ‘Thuisbaas’ die IR verwarming van ThermIQ en instant heaters van Clage aanbeveelt.
Hierbij zijn ook voorbeelden en vergelijkingen tussen/met IR gebruikers genoemd.
mvg. Lucas

Wat mij verbaast is dat het uitgangspunt van deze hele discussie een onderzoek(je) uit 2010 is en dus al volledig achterhaald is. De infrarood-techniek is de afgelopen jaren dusdanig verbeterd waardoor de resultaten van dit artikel er helemaal niet meer toe doen.

Na het nodig onderzoek heb ik nu het hele huis (Monument, vrijstaand uit 1905) voorzien van I.R. panelen (18 stuks). Allemaal hangend aan het plafond en daar lag ook gelijk een uitdaging: plafonds van 3 meter hoogte vragen om meer innovatieve techniek dan lagere plafonds. Na het nodige testen kwam ik uit bij Firstheating.com. En dan niet de Wist panelen: een test daarmee haalde het niet behalve in 1 slaapkamer met een lager plafond.
Elke ruimte voorzien van een eigen Eberle thermostaat dus per ruimte te regelen. Voor de grap met de leverancier besproken om ook maar voor mijzelf te beginnen (www.infraroodwarmte.nu).
About the money ? Is nog wat moeilijk te bepalen: de boel hangt sinds begin dit jaar en eerst maar eens een vol jaar bekijken: tuurlijk gaat er een hoop elektriciteit doorheen en in verhouding wat meer dan ik aan gas kwijt was. Maar met recentelijk een vracht zonnepanelen er bij wordt het plaatje anders. Daar moet denk ik ook het voordeel gevonden worden: zelf je energie opwekken (weliswaar in de zomer…).
Daarnaast is een belangrijke voorwaarde voor IR panelen: een goede isolatie: ik merkte dit vooral bij de erker: grote ramen: dubbelsteens muur zonder spouw: dit nu net extra geïsoleerd en 3 dubbel (HR+++) glas geplaatst.
En ja: mag idealisme ook wat kosten: ik heb geen gas aansluiting meer: geen gas uit Groningen of Rusland meer nodig voor de verwarming.

@ Peter,
Een interessante casus. Ik kan me voorstellen dat je met 3 meter hoge plafonds veel energie verbruikt om het “beneden” warm te krijgen. Ik ben wel benieuwd hoeveel m3 het vrijstaand huis groot is en wat je aan elektriciteit per jaar gaat verbruiken met IR-verwarming.

Wat ik hier mis is het Elektra gebruik van de cv . Er word alleen gekeken naar gas maar een cv gebruikt toch ook elektra? Hoe zouden de verhoudingen liggen als je het moet vergelijken met een gashaard?