In dit blog nemen we je mee in de ombouw van een spitsgatter naar elektrisch aangedreven. Deze spitsgatter, ook wel Noorse sloep genoemd, is een boot uit de jaren 80 en had eerst een oude dieselmotor. Deze wordt vervangen door een elektromotor van slechts 4 kW. Benieuwd naar de voordelen van elektrisch varen en hoe dit project verloopt?

Waarom elektrisch?

Het zal niemand ontgaan zijn dat ook de elektrificatie in de watersport gaande is. En dat is niet vreemd, want het heeft een aantal grote voordelen.
Ten eerste heeft de boot geen uitstoot meer van stinkende en vervuilende diesel of benzine. Daarnaast is er een ander groot voordeel dat op het water nog zwaarder weegt dan op de weg en dat is de geluidsreductie. Stel je eens voor dat je alleen nog maar water hoort kabbelen, nagenoeg vergelijkbaar met zeilen. Tot slot is het voordeel de technische eenvoud, waardoor bediening en onderhoud erg eenvoudig wordt. Het bedieningsscherm geeft alle benodigde informatie over opgenomen vermogen en verwachte actieradius.

Ontstaan project refit spitsgatter Scand 21

Begin 2023 heb ik een opknapper gekocht met het idee deze boot op te knappen voor eigen gebruik of voor verkoop. De boot is een spitsgatter Scand 21 uit de jaren 80, waarvan de toestand van de motor onbekend was, met de optie elektrificatie in het achterhoofd. In april 2023 heb ik deze boot opgehaald en naar Roermond gebracht.

Transport Scand 21

Bij het testdraaien en inspecteren van de motor bleek die op zich goed te draaien, maar met name het koelsysteem zou veel aandacht en tijd gaan vragen. Omdat ik toch al de wens had om ooit zo’n boot om te bouwen naar elektrisch, was het gauw beslist dat het deze boot zou worden.

Ontwerpkeuze elektrisch varen

Voor de elektrificatie heb ik gekozen voor een aandrijflijn van Waterworld. De motor is een 4 kW inboard met een accu van 6500 Wh. Met dit vermogen kan de boot ca. 5,5 uur varen op economische snelheid van 7,7 km/h. Maar in noodgevallen is het mogelijk met het volle vermogen ook de rompsnelheid van ca. 11 km/h te halen. De genoemde snelheden worden bepaald door de lengte van de boot. Hoe langer de boot, hoe hoger de economische en rompsnelheid is.
Wil je dit voor je eigen boot berekenen, kijk dan eens naar onze calculator op de volgende sites:
• Voor berekenen benodigde vermogen: https://sjippersvrunj.nl/calculator_vermogen_boot/.
• Voor het berekenen van de verwachte vaartijd: https://sjippersvrunj.nl/calculator_vaartijd/
De bestaande schroef laat ik voorlopig zitten en kijk dan tijdens de eerste proefvaart of die geschikt is. Er is een kans dat deze vervangen moet worden naar een andere spoed, omdat de toerentallen van de motor iets anders liggen.

De refit

In mei 2023 ben ik begonnen met de romp te polijsten en de oude anti-fouling te verwijderen. En in juni zat de eerste laag primer op het onderwaterschip.

romp en onderwaterschip

Parallel is de oude dieselmotor verwijderd en de boot van binnen helemaal schoongemaakt:

oude diesel en motorruimte

Na het schoonmaken is ook de cosmetische refit gestart, waaronder het aanbrengen van teak HPL en het vervangen en schilderen van houten delen in de boot. 

Start ombouw naar elektrisch

Daarna is de accu van 60 kg van en de motor van 39 kg in de boot gehesen.

Inhijsen motor en accu

Op de foto is de motor provisorisch op de trillingsdempers geplaatst en moet nog uitgelijnd worden.
Verder is ook de stuurconsole aangepast, zodat de nieuwe controller, slot en display netjes past. Onderaan op de foto is ook nog net het walstroom stopcontact zichtbaar, dat nodig is om de accu te laden. De kabels van het 12 V systeem moeten nog opnieuw aangesloten worden en weggewerkt.

stuurconsole

Vervolg project:

Ik streef ernaar om de boot nog dit vaarseizoen gereed te hebben en dan kan de eerste proefvaart spoedig gemaakt worden.

Inmiddels varen wij zelf een andere boot en daarom zal deze te koop worden aangeboden. Interesse?

Volg dan de ombouw op deze site en op https://sjippersvrunj.nl/pimp-je-boot/
En op https://sjippersvrunj.nl/product/scand-21-noorse-spitsgatter/ staan alle details van de boot.
Wordt vervolgd…
Maurice Jilderda / Sjippersvrunj