Wat is een passiefhuis

De term ‘passiefhuis’ verwijst naar een specifieke constructiestandaard voor woongebouwen met een goed binnenklimaat gedurende winter zowel als zomer, zonder noodzaak van een traditioneel verwarmings- of koelsysteem. Een passiefhuis verbruikt een factor 5 minder energie dan een tradioneel woonhuis en 2x minder energie dan een modern nieuwbouw huis…

Constructiestandaard

De constructiestandaard voor een passiefhuis vereist dat de totale energie vraag voor ruimte verwarming en koeling op jaarbasis minder is dan 15 kWh / m² geklimatiseerde vloer oppervlakte. Verder geldt voor vele landen dat de totale jaarlijkse primaire energie minder is dan 42 kWh / m² geklimatiseerde vloer oppervlakte voor ruimte verwarming, sanitair warm water, ventilatie en huishoudelijke apparaten.

Een passiefhuis verbruikt tot een factor 5 minder energie dan een tradioneel woonhuis en tot een factor 2 minder energie dan een modern nieuwbouw huis.

Energie vraag passiefhuis vs tradionele woonhuizen

De principes.

De passiefhuisstandaard kan worden bereikt door het volgen van zes basisprincipes.

1. Hoog niveau van thermische isolatie
2. Hoge luchtdichtheid
3. Gebruik van de zon
4. Energie terugwinning ventilatie
5. Energiezuinige huishoudapparaten
6. Gebruik van hernieuwbare energiebronnen

Hoog niveau van thermische isolatie

Voor passiefhuizen in het gebied van 40°-60° noorderbreedte, dienen niet-transparante delen van de gebouwenschil zoals wanden, daken en vloeren een U-waarde te hebben die minstens kleiner is dan 0,15 W/m²K.

Ter vergelijk. Een gemiddeld nieuwbouwhuis heeft een Rc-waarde voor de gevel van 1,3 m². Hiermee kunnen we dus de U-waarde uitreken. U = 1 / Rc. Dus de U waarde voor de gevel van een gemiddeld nieuwbouwhuis is 0,77 W/m²K. Dit meer dan 5x zo hoog als bij een passiefhuis.

Voor passiefhuizen dienen de transparante bouwdelen, zoals glazen ramen en deuren,een U-waarde te hebben van minder dan 0,8 W/m²K. Deze eis veronderstelt het gebruik van drievoudige beglazing of gelijkwaardig en speciaal thermisch geïsoleerde kozijnen.

Als vergelijk kijken we even naar de U-waarde van verschillende typen van beglazing

Bron: milieucentraal

Toelichting bij tabel

• Er is uitgegaan van een gasprijs van € 0,57, prijspeil 2006
• Bij dubbel glas is uitgegaan van een spouwbreedte van 12 mm.
• Bij HR+ en HR++ glas is uitgegaan van een spouwbreedte van 15mm. Ter vergelijking: HR++ glas met spouw van 12 mm heeft een U-waarde van 1,3. De besparing is dan 8% minder.
• Bij voorzetramen is uitgegaan van plaatsing door de professionele glaszetter.

Denk ook aan uw kozijn

Ook de U-waarde van het kozijn is belangrijk omdat via het kozijn ook warmte verloren kan gaan. Houten of kunststof kozijnen hebben een lagere U-waarde dan kozijnen van aluminium, en isoleren dus beter. Moderne aluminium kozijnen met een thermische onderbreking kunnen echter dezelfde U-waarde van 2,4 halen als houten of kunststofkozijnen.

Hoge luchtdichtheid

Lekverliezen worden beperkt door het voorzien van een ononderbroken luchtdichte buitenlaag. Bijzondere aandacht dient te worden besteed aan het afdichten van alle knooppunten.
De luchtdichtheid van het gebouw wordt getest in de constructiefase om eventuele lekken nog tijdig te kunnen afdichten.
Voor het behalen van een kwaliteitsverklaring dienen bepaalde luchtdichtheidswaarden te worden behaald.

Gebruik van de zon

Natuurlijk is een goede oriëntatie van voordeel voor het behalen van de passiefhuis-standaard. Passieve zonnewinsten betekenen immers gratis energie voor ruimteverwarming en mogelijkerwijze ook de productie van sanitair warm water en elektriciteit. Het ontwerp dient rekening te houden met vereiste Zontoetredingsfactor g voor de beglazing. Dit is de waarde die aangeeft welk percentage van de totale zonne-energie die op het glas valt, wordt doorgelaten. Bij passieve huizen moet g > 50%.

Ook dient oververhitting te worden vermeden, bijvoorbeeld door het voorzien van externe structurele beschaduwing, zoals balkons, luifels of buitenzonwering. De kwaliteit van het zomercomfort zal tevens afhangen van het voorzien van nachtkoeling of andere passieve koeltechnieken.

Energie terugwinning ventilatie

Het basisidee van de passiefhuis-standaard is om de verse lucht die nodig is voor hygiënische ventilatie ook te gebruiken voor de verwarming van het gebouw. Dit leidt tot aanzienlijke kostenbesparingen aangezien dan een traditioneel ruimteverwarmingssysteem niet meer noodzakelijk is. Passiefhuizen investeren dus niet in ketels voor ruimteverwarming, schoorstenen, radiatoren en verwarmingsleidingen. De bespaarde investering wordt gebruikt een buitenschil te voorzien die beter presteert op het gebied van thermische eigenschappen en luchtdichtheid. De ruimteverwarming kan dan, doch moet niet, worden getransporteerd door de nodige ventilatielucht.

De belangrijkste doelstelling van het ontwerp van een passiefhuis is om de bewoners te voorzien van een gezonde en comfortabele leefomgeving. Een uitstekende luchtkwaliteit is onontbeerlijk. Het passiefhuisconcept gebruikt gecontroleerde mechanische balansventilatie met een vereiste warmteterugwinning op de ventilatielucht. Verse lucht wordt toegevoerd in de leefruimtes, slaapkamers en werkruimtes. De lucht wordt afgevoerd via de natte ruimtes zoals de keuken, de badkamer en het toilet. De warmte van de afgevoerde lucht wordt gerecupereerd op de toevoerlucht door middel van een warmtewisselaar. Gedurende dit proces worden de luchtstromen nooit gemengd.

Warmte terugwinning via de ventilatie

Een bijkomende mogelijkheid om de efficiëntie van passiefhuizen te verbeteren is het gebruik van bodem-lucht warmtewisselaars of grondbuizen. De bodem heeft gedurende de winter een hogere temperatuur dan de buitenlucht en gedurende de zomer een lagere temperatuur. Daardoor is het mogelijk om met een grondbuis verse lucht voor te verwarmen in de winter, en passief te koelen in de zomer.

Een andere oplossing voor een efficiënte verwarming is het gebruik van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming.

Energiezuinige huishoudapparaten

Het toepassen van energiezuinige apparaten kan veel energie besparen. Tegenwoordig kun je aan het energie label van veel apparatuur zien hoe zuinig het omgaat met energie. Als voorbeeld: ik heb twee oude koel(vries)kasten vervangen door een koelvries-combi met een energie label A++. Deze koelvries-combi verdient zich alleen aan elektriciteitsbesparing binnen 4 jaar terug. Dus ook het vervangen van werkende onzuinige apparatuur kan interessant zijn. Zie ook het artikel “Energie besparing levert geld op”.

Helaas hebben tegenwoordig niet alle apparaten al een energie label. Een goed voorbeeld hiervan is een computer. Een computer die 24 uur aan staat is duurder in energie verbruik dan in aanschaf. Meer informatie hierover kun je vinden in het artikel “Het bouwen van een zuinige server”

Gebruik van hernieuwbare energiebronnen

De resterende energie behoeften voor een passiefhuis kunnen worden voorzien middels duuzame energie bronnen: zoals warmteboiler voor de verwarming van het sanitaire water, pv zonnepanelen en/of windmolen voor de stroom voorziening

Energie prestatie coëfficiënt

De energie prestatie coëfficiënt (EPC) is een getal waarmee je kunt aangeven hoe efficiënt een huis omgaat met zijn energie. Sinds 2006 eist het bouwbesluit voor nieuwbouwwoningen een EPC van maximaal 0,8. Hiermee wordt gestimuleerd dat er meer energie efficiëntere huizen worden gebouw. Maar zoals we hierboven al aangaven kan het nog beter. Sommige passieve huizen halen zelfs een EPC van 0,19.

Zelf bezoeken

Als je zelf ook eens passieve huizen wilt bezoeken dan kun je gebruik maken van de jaarlijkse Open Huizendagen 2006 — 21 en 22 oktober Er zijn nog een paar plaatsten vrij in oktober. In het kader van de Internationale Passiefhuisdagen op 11 en 12 november stellen enkele eigenaars ook dan hun huis open. Wees er dus snel bij.

Gebruikte bronnen

• www.passiefhuis.nl
• www.passiefhuisplatform.be
• milieucentraal.nl