Er gebeurd van alles in duurzaam Nederland. Overheid, provincies en gemeenten gaan helemaal voor zero-emission. CO2 reductie is een keywoord. De burger moet gaan investeren. Daarvoor moeten subsidies komen en goedkope leningen afgesloten kunnen worden. De regelgeving voor bouwen moet veranderen zodat er niet meer gebouwd mag worden als er niet duurzaam gebouwd wordt. Prachtig! Maar het is niet de overheid die de investering moet doen.
Rekening voor de burger
Het is de burger/klant die de rekening moet betalen. Hier begint het probleem. Wat de boer niet kent dat eet hij niet. Je kunt subsidies verzinnen tot je een ons weegt, eerst zal er toch een heleboel werk gedaan moeten worden om de klant te laten begrijpen wat duurzaam voor zijn bankrekening betekent.
Evangelisatie
Zonnestroom evangelisatie is super. Ik doe dit dagelijks en het is geen ‘geloof’ dat je aan de man moet brengen. Zonnestroom levert geld op en dit kan ik bewijzen. Dus evangelisatie met bewijslast. Makkelijker kan het niet zijn, en dat klopt.
Toch vraagt het wel wat tijd voor een klant het besluit neemt. Het blijft een hoop geld. Daarnaast zie ik de grootst mogelijke onzin op het internet verschijnen. Zonnestroom kan goedkoop gerealiseerd worden. Maar de bedoeling is dat de investering zeker 25 jaar rendeert. En aangezien goedkoop nog steeds een behoorlijk bedrag is kan het zomaar zijn dat het toch nog een dure affaire wordt. Dat is niet goed voor de klant maar ook niet goed voor de zonnestroom branche.
Nieuwe banen
De overheid moet ook aan de evangelisatie. Maar ook de overheid moet eerste geëvangeliseerd worden. Zonder kennis gaat het niet lukken. Daarnaast speelt er nog een ander probleem. Het probleem van de handjes. Als morgen half Nederland aan de duurzame investeringen gaat dan kunnen deze niet eens gerealiseerd worden. Er zijn gewoon niet genoeg partijen om de uitvoering van deze projecten te doen. Dus nog meer evangelisatie is nodig. Ten zij we accepteren dat een invasie vanuit Duitsland acceptabel is. In Duitsland is de laatste 10 jaar een volledige duurzame economie ontstaan. Kennis genoeg.
Maar dat is niet acceptabel. Wij hebben nu de kans om een industrie te laten groeien die ook nog eens duurzaam is en die in deze crisis tijden honderden banen kan opleveren. Dus laten we maar gaan evangeliseren.
Leve de zonnestroom evangelisatie
Pascal van Kesteren, Duurzaam Ondernemer, NRGcollect
19 reacties op “Zonnestroom evangelisatie”
Naar mijn menig is er het volgende aan de hand in zonnestroomland:
1) De gemiddelde consument (iemand die niet in eerste instantie “groen” denkt) haakt meteen af als hij/zij hoort dat een zonnestroom installatie van enige betekenis boven de 10k euro kost.
2) Dat dit kan worden gefinancierd middels een “goedkope” lening doet m.i. niet terzake. Dit maakt het aanbrengen (en financieren) voor een gemiddelde consument weer te complex. En… “geld lenen kost geld” houdt de overheid ons voor.
3) Dat een subsidie kan worden verkregen is leuk, maar als de gemiddelde consument dan in de gaten krijgt hoe complex dit systeem is haakt hij/zij weer af.
4) Als de gemiddelde consument dan met moeite over deze hindernissen is gestapt komt de grootste schok: De terugverdientijd. Deze is gewoonweg veel te lang. Voor een gemiddelde consument zijn perioden van 10-20 jaar niet te overzien. Dit ook gezien het grillige subsidie gedrag van afgelopen kabinetten, wie zegt dat ik over 10 jaar nog steeds de eerder toegezegde terug leververgoeding krijg?
Een mooie analogie zijn de zonneboilers:
1) Aanschafprijs is flink lager
2) Financiering is wellicht niet eens nodig
3) Subsidiestructuur is eenvoudiger (afh. van aan te brengen type ipv een complexe terugleververgoeding)
4) Terugverdientijd is veel korter (tot 3 jaar)
En nog loopt de consument er niet warm voor.
Evangelisatie werkt als je een voor de gemiddelde consument aantrekkelijk aanbod hebt, wat hij/zij in enkele seconden snapt en er de voordelen snel van ondervindt.
In mijn ogen is dit voor zonneboiler systemen wel te doen maar voor zonnestroom systemen (nog) niet.
De vraag blijft dus wat moet er veranderen?
1) Investeringsbedrag voor een zonnestroomsysteem moet flink omlaag. Bedragen van meer dan 5 euro per wattpiek zijn niet interessant.
2) Financiering moet simpeler, dat kan ook als het investeringsbedrag lager wordt.
3) Subsidie moet simpeler, liefst een soort installatie/aanschaf subsidie analoog aan de zonneboiler systemen.
4) De terugverdientijd moet in de orde van 3-5 jaar komen liggen. Dat kan ook wanneer de investering flink lager wordt.
Degene die hier de meeste invloed op heeft is de fabrikant/leverancier, ik weet dat op dit moment de vraag groter is dan het aanbod van panelen en dat dus de prijzen niet snel zullen dalen. Laat staan dat die zakken wanneer de consument ook nog veel panelen gaat kopen.
Er moet dus meer productie capaciteit komen, juist hier zie ik een rol voor de overheid, nl het stimuleren van de groei van productie capaciteit.
Verwijzen naar Duitsland waar wel veel zonnestroom door consumenten wordt geproduceerd bij de huidige paneel prijzen is leuk, maar dan moet in Nederland de subsidie structuur wel overeenkomstig het Duitse systeem gebracht worden, weer een taak voor de overheid.
Ik zie mijzelf als een (iets “groener” denkende) gemiddelde consument en ik overweeg op dit moment de aanschaf van een zonneboilersysteem, maar over een zonnestroomsysteem wil ik met geen haar op mijn hoofd over nadenken (om de genoemde redenen).
Groeten
Bas van Duijnhoven
Gemiddeld “groen” consument
Bas,
De subsidie is niet makkelijk. Maar met de wetenschap dat er twee jaar geleden helemaal niks was gaan we toch als Nederland vooruit. Dat de subsidiepot binnen een dag leeg was zegt genoeg over de behoefte die er is voor duurzaam investeren. Voor 5 Euro/Wp kun je een mooi systeem laten aanleggen. Terugverdientijd is en blijft een apart verhaal. Op de juiste manier gefinancieerd renderen panelen vanaf het moment dat ze op het dak liggen. Een goede installateur helpt zijn klanten bij het juiste financieringsmodel. 10kEuro is niet iets waar consumenten van schrikken als ze begrijpen wat ze er voor terugkrijgen.
Een aanschafsubsidie zou geen voorkeursmodel zijn voor mij. Dit zal alleen maar betekenen dat de aanschafsprijs kunstmatig hoog gehouden wordt.
De SDE 2009 is geen succes! Een subsidieloterij kan niet de bedoeling zijn van een regeling die in het leven is geroepen consumenten aan te zetten tot duurzame investeringen. Ja er moet wat veranderen, een regeling zoals in Duitsland zou een heel goede verbetering zijn.
Zonnestroom is goedkoper aan het worden. Op dit moment is de vraag veel lager dan het aanbod (dus niet andersom). Meer productiecapaciteit gaat dus niet werken. Prijs zal ook niet spectaculair omlaag gaan (al hoewel het eerste halfjaar van 2009 iets anders doet vermoeden). De afgelopen jaren is de prijs van panelen vooral bepaalt geweest door de prijs van de grondstoffen (te kort aan Silicium) en de enorme vraag naar producten. Het te kort aan Silicium is opgelost en de vraag zal weer aantrekken. Dus een nieuw evenwicht zal snel gevonden worden.
Met vriendelijke groeten
Pascal
Het grote probleem in Nederland is het hit and run subsidiebeleid. Daar kan je geen fatsoenlijk bedrijfsplan op maken laat staan op runnen.
Het Duitse EEG systeem is wat dat betreft veel beter voor iedereen.
Eindklant:
Hij kan instappen wanneer hij wil en hij kan tot op de cent nauwkeurig berekenen wanneer hij de installatie terugverdiend. Dit geheel zit namelijk allemaal vastgetimmerd in de wet.
Bedrijven:
Weten precies waar ze aan toe zijn aangezien de markt elke dag kan instappen in PV en bedrijven kunnen dit dus als zekerheid zien.
Banken:
Omdat de terugverdientijd gegarandeerd is, is het uitlenen van geld voor PV installaties een zeer veilige vorm van geld uitlenen. Banken hoeven immers nauwelijks risico te lopen.
Martin,
Helemaal mee eens. Heb eens uitgerekend wat een duits systeem zou opleveren. 1 eurocent zonbelasting zou een potje creeren van 1MEuro. Dat is wel wat anders dan 88MEuro voor de SDE2009.
De SDE zou kunnen blijven bestaan, zou alleen de staffel die ze nu hebben vervangen door een vast subsidiebedrag 15 jaar vast.
Ben er van overtuigd dat als de subsidie geen loterij zou zijn we binnen 6 maanden een goedlopende duurzame zonnestroom economie zouden hebben.
Pascal
En toch is subsidie een raar iets… het doel van subsidie is om uiteindelijk iedereen aan de zonnestroom te krijgen, toch? Op dit moment betaalt via de belastingen iedereen mee aan de subsidies. Als uiteindelijk iedereen zonnestroom heeft, heeft iedereen dus meebetaald aan elkaars zonnestroominstallie (en ondertussen een legertje ambtenaren aan het werk gehouden)…
Ik begrijp dat een financiële prikkel helpt om mensen iets te laten doen, maar zodra die prikkel wegvalt stoppen mensen er misschien wel gelijk mee (zoals we in Nederland duidelijk gezien hebben). Is het wellicht niet handiger om (ook) naar andere, meer duurzame prikkels te kijken? Veel betere voorlichting over energie in het algemeen bijvoorbeeld. De meeste Nederlanders kunnen je niet vertellen wat een kWh voor je kan doen of wat hij kost, hetzelfde geldt voor een kuub gas. Ook is slecht bekend wat precies de negatieve externe gevolgen zijn, gevolgen waarvoor je niet zelf betaalt maar wij als maatschappij wel met zijn allen. Helaas is het in onze steeds individualistischer wordende maatschappij slecht aan de man te brengen dat je iets moet doen waarvoor de kosten voor jezelf zijn en de opbrengsten voor iedereen.
@Pascal
Let op, het Duitse EEG model is niet gebaseerd op belastingen, er gaat namelijk niks via de staats kas! De vergoedingen voor de groene elektriciteit leveranciers worden rechtstreeks betaald door de afnemers van elektriciteit inclusief de opwekkers zelf. De hoogte van extra opslag op afgenomen elektriciteit is dus 1 op 1 afhankelijk van de hoeveelheid groen opgewekte elektriciteit. Op dit moment is dat iets meer dan 1 eurocent per kWh.
Maar om terug te komen op je ‘potje’. Stel dat we met zijn allen in NL (dus ook de zware industrie) 1 eurocent extra zouden betalen per kWh en ik pak de verbruikscijfers van het CBS er even bij dan zou er in het jaar 2007: 1.04×10^11 * 0.01 = 1.04×10^9 Euro ter beschikking staan om groene elektriciteit te vergoeden, wat neer komt op 3.12×10^8 kWh bij een vergoeding van 30 cent per kWh. Bij een standaard opbrengst van 1000kWh per geinstalleerde kWp komt dat neer op 3.12×10^5 kWp oftewel 312MWp aan superschone PV vermogen.
Dus voor 1ct per kWh (gemiddeld 34 Euro per jaar per huishouden) sluiten we met zijn allen 1 wat oudere kolencentrale. Als je de vergoeding in de komende jaren verlaagd (zoals de EEG dat doet voor de in dat jaar geinstalleerd vermogen) kun je dus steeds meer zwaar vervuilend vermogen afkoppelen.
@Lambertus
En dat is precies wat ik bedoel. Belastingheffen is wat we het beste kunnen in Nederland. Dus die ene eurocent kan een groot verschil maken. Overigens halen we die 1000kWh per kWp niet. Maar laten we de 850 vollast uren van de SDE gebruiken. Dan nog is het een heel groot bedrag. We zouden dan meer dan 11keer het huidige SDE potje hebben.
Pascal
de enige die vollasturen draait is lenen.nl,
is iedereen al vergeten dat duitsland uit de economische recessie klimt en dat wij dalen ?
de nederlander heeft gemiddeld helemaal niet zoveel geld meer, en dat word alleen maar erger de komende jaren,
als jan modaal aan het aflossen is van zijn consumptie niveau.
[lees dit over 4 jaar nog maar eens terug, of begin hier :
http://www.nrc.nl/economie/article2275547.ece/Nederland_geeft_gasgelden_liever_uit_dan_te_sparen ]
Pascal,
Je hebt een behoorlijke fout op je website staan. Laat de Polderboy er niet achter komen, hij maakt brandhout van je!
Onderstaande is van je website, en is niet waar. Om te salderen heb je geen 2 afzonderlijke meters nodig, dat kan met 1 meter, bv de goede oude Ferrarismeter.
Om voor salderen in aanmerking te komen (dit is een recht) moet er een speciale meter geplaats worden door de netwerkbeheerder. Dit zijn extra kosten maar zonder deze meter (twee afzonderlijke meetinstrumenten: 1 voor de PV productie en 1 voor de afgenomen netwerk electriciteit) heeft u geen recht op salderen.
nadeel van de huidige subsidiestructuur is eenvoudig : de willekeur en de verkrijgbaarheid. zonneboilers zijn het hele jaar door van subsidie te voorzien dus iedere consument kan onmiddelijk kopen op moment dat hij wil. uit ervaring weet ik dat de consument die voor grootschalige zonneboilersystemen in aanmerking komen niet terugschrikken voor € 15-20K, ze weten ook dat ze met een jaar of 5-6 alles weer terugverdient hebben. bovendien betekend daar verdere prijsstijging accuut hogere besparing terwijl je binnen de SDE alleen maar die 52ct blijft krijgen – de overheid betaald gewoon minder subsidie.
overigens wordt er in oa China keihard gebouwd aan grotere productielijnen – en ze zijn al de grootste in de wereld; wat bv Suntech daar doet is bijna bizar te noemen. prijzen dalen elk kwartaal dus daar ligt het allemaal niet aan.
in heb diverse klanten die het geld al een jaar gereserveerd hebben staan, op 6 april om 7u ’s ochtend de digitale aanvraag verstuurd hebben en nog steeds geen bericht hebben of hun aanvraag gehonoreerd gaat worden voor die lullige 4000 wp. dit soort horror scenario’s zijn alom bekend en dat schrikt af! maar ja, overheid en efficency….
Ik vraag me af of er niet een praktisch systeem te maken is door de huidige energiebelasting om te vormen tot een duurzaamheidsbijdrage? Het doel zou zijn om zonder subsidiesysteem en veel ambtenaren het energiesysteem te hervormen. Het Duitse model is misschien wel het beste maar mogelijk is nog een andere opzet mogelijk. Mijn doel is niet alleen dat er duurzaam wordt geproduceerd maar ook zo efficient wordt geconsumeerd en minimaal wordt getransporteerd.
Ik richt mij op de particuliere huishoudens en kleine bedrijven.
De huidige energiebelasting op electriciteit en gas wordt gedeeltelijk gecompenseerd zodat je beneden een grens eigenlijk geld terug krijgt.
Dit systeem zou kunnen worden verandert in een duurzaamsbijdrage voor de geconsumeerde energie. De duurzaamsbijdrage loopt dan sterk op afhankelijk van de mate van gebruik van energie, de milieubelasting van de gebruikte energie (hoogte is gekoppeld aan relatieve bijdrage milieubelasting van de energieproductie in vorm van b.v. C02, N0x en warmte)en de transportafstand van de energie.
Als je netto consumeert ga je betalen voor de duurzaamsbijdrage. Degene die netto levert verdient aan de bijdrage.
Het idee is dat lokale productie en consumptie van duurzame energie wordt ondersteund zodat er lokale netwerken ontstaan van duurzame kleine productieeenheden voor de kleine gebruikers.
De grote energieproducten en energienetwerken zijn dan in het nadeel bij het leveren aan deze particuliere huishoudens en kleine bedrijven. Deze grote energieproducenten worden dan meer en meer gekoppeld aan de grote verbruikers. De milieukosten en transportkosten van deze grote producenten moeten dan gedragen worden door de grote verbruikers. Ook deze grote producenten en grootverbruikers gaan meer en meer lokaal samen produceren.
Zou dit mogelijk zijn en ook wenselijk zijn?
Het zou mij verbazen als we de Duitse EEG gaan invoeren. De Nederlandse economie wordt immers sterk bepaald door Royal Dutch Shell dat zo’n beetje de grootste omzet/winst behaald van alle bedrijven ter wereld.
Ik ben er inmiddels ook achter hoe de EEG werkt (hèhè): in feite betaalt de stroomconsument de extra subsidie die wordt uitgekeerd aan de zonnestroomproducent, want de Duitse elektriciteitsmaatschappij belast de zonnestroomvergoeding door naar de stroomconsumenten.
De EEG is op zijn best gezegd een sterke prikkel om de zonnecel technologie daadwerkelijk marktrijp te maken; het is en blijft een kunstmatige constructie die is opgelegd door de overheid. Als namelijk vrijwel iedere Duitser een zonnestroomproducent wordt, dan slaat de EEG nergens meer op. De EEG moet uiteraard naar beneden worden bijgesteld naarmate zonnecellen goedkoper worden en het economische rendement verbetert, zodat er uiteindelijke een normaal marktmechanisme ontstaat.
Tegen de huidige zonnecelprijzen en huidige Duitse EEG vergoeding: hoe lang is de terugverdientijd van een zonnecel in Duitsland?
Zie ook mijn laatste ‘post’ over vloeibaar silicium en het de ultra goedkope (??) geprinte silicium zonnecellen. Ik verwacht nog altijd ‘grid-parity’ voor zonnecellen in Nederland binnen 4 jaar.
Koen,
Ik hoop dat je gelijk krijgt en ‘grid-parity’ inderdaad binnen 4 jaar een feit is. Dit zou de zonnestroom industrie gigantisch doen groeien. Maar dan nog is de verkoopprijs een combinatie van kostprijs, vraag en aanbod.
Het invoeren van EEG in Duitsland heeft overigens ook tegenwerking gehad. Dus laat de grote multinationals maar moeilijk doen. Uiteindelijk zijn we ge-evangeliseerd en dan is er geen houden meer aan.
Pascal
evangelesatie wordt helaas wel afgestraft door onze overheid en de haar sponsorende industrie.
gisteren plaatste senternovem op haar website dat de subsidie duurzame warmte voor systemen >6m2 van € 180 per GJ velaagt wordt naar maar liefst € 125 per GJ.
vanzelfsprekend zonder reden te evrmelden maar die weten we wel….de zielige kleine systemen met 1-2 panelen en opbrengsten tot een kleine 1-12 GJ zijn volkomen geflopt omdat de consument zich niet laat foppen. dit kunnen de hh ketelfabrikanten niet hebben en dus is er blijkbaar weer een succesvolle lobby geweest om de grote systemen die wel verkopen te ‘straffen’. het moet niet gekker worden in ons kikkerlandje…is er eindelijk een susbidie die wel werkt gooien ze er een korting van dik 30pct tegen aan!!!
1. Dat het bedrag voor grote zonneboilers omlaag ging was al bekend vanaf het begin van de subsidie. Dat het bedrag een tijdje 180 e/gj was om de installateurs meer tijd te geven om een systeemopbrengst verklaring te regelen.
2. Grid parity is reeds bereikt in ons land, helaas niet wanneer je de Nederlandse installateur een bonus van 50% geeft. 2,8 euro – 3 euro wp all in bij een Duits adres met a-kwaliteit onderdelen is geen probleem. Dan koop je een electriciteitscentrale welke elektriciteit produceert voor 14-18 ct per kwh. Flink lager dan de 20 of 24 cent / kwh die je aan je stroomleverancier betaald.
Bijkomend voordeel is dat je je stroomrekening vast zet de komende 30 jaar.
Koop een solahart zonneboiler…….
Werkt super zonder stroom, en subsidie….
Heb hem al jaren…..
Geen onderhoud enz enz, werkt gewoon…
Er komt een tijd dat we een zonne-installatie aanschaffen zonder subsidie en dat het tegendeel wordt bewezen tegen de grote energieboeren en Royal Dutch Shell.
WAt momenteel te zien is dat ze in China voor de helft van de kostprijs zonnecellen kunnen produceren omdat de Chinese overheid de productie sterk aan het ondersteunen is. Op deze manier komt het Grid-parity wel erg snel dichterbij, ook voor Nederland.
Natuurlijk, het is een sterk groeiende economie die veel kansen biedt wat betreft de werkgelegenheid en het duurzame beleid. En dat er interesse is vanuit de consument, mag ook wel blijken nu de subsidie pot 44x is overtekend (15 juli 2009).
Momenteel werkt alleen de overheid en het subsidie beleid niet mee…. Maar op korte termijn komt de ommeslag…
Het is niet alleen maar panelen plaatsen denk ik. Voordat er bij mij een paneel op het dak komt, ga ik eerst kijken en meten waar ik mijn verbruik naar beneden kan bijstellen. Probeer per verbruiker er het maximale uit te halen. Dit hoeft niet direct in de papieren te lopen. Is dat in kaart, dan ga je aan de slag. Als ik dit door een “slimme” aanpak realiseer, dan hoef ik in feite niet extra energie op te wekken en kan de investering in welke duurzame vorm dan ook lager uitvallen. Daarbij de kanttekening, dat te krap bemeten zeker niet goed is, gewoon goed afwegen. Zonne panelen zijn niet duur, maar kosten wel veel geld.
“In een analyse van het Duitse zonne-energiebeleid komen deze auteurs ook tot de conclusie dat het netto werkgelegenheidseffect ervan tot nu toe vermoedelijk negatief is.”
http://www.cpb.nl/publicatie/groene-groei-een-wenkend-perspectief