Op een winterse dag zie ik toevallig de SDE duurzame warmte regeling voor zonnecollectoren. Al dagen straalt de zon en realiseer ik me dat ook in de winter energie uit de zon te halen valt. Nog niet eerder had ik me in zonne-energie verdiept. Stap voor stap leerde ik meer over de systemen en de mogelijkheden van je huis/ dak. In dit artikel meer informatie over mijn ervaringen.
Zonnecollector
De keuze voor de collector was snel gemaakt. Voor ons oud huis vond ik een vlakke plaat collector mooier. Vervolgens heb ik op de productenlijst zonneboilers van Senter Novem gekeken. Uiteraard wilde ik het maximale rendement en dus ook de hoogste subsidie en gelet op de maatvoering, kwam ik uit op de HRSolar.
Leverancier
Vijf maanden heb ik nodig gehad om een leverancier te vinden. Via internet vond ik de eerste kandidaat. Echter de standaard prijs geldt voor standaard dakconfiguraties. Mijn dakrand ligt op 8 meter en menig leverancier schrok hiervan terug.
Vooraanzicht huis
Eén wilde zelfs een hoogwerker inschakelen. Ook reisafstand blijkt van invloed op de prijs. HRSolar heeft mij de juiste richting op geholpen en doorverwezen naar een lokale leverancier “Door Zon en Wind”
Dak
Gedurende de vijf maanden zoektocht naar de leverancier, kwam ook de SDE regeling langs. Ja, als ik nog zonnepanelen zou willen dan moet ik er wel een totaal configuratie maken. Zou ik twee zonnecollectoren nemen en de rest met panelen opvullen? Of is het beter om het dak maximaal met zonnepanelen te bedekken en helemaal geen zonnecollector te nemen? Dit is het punt waar ik excel uit de kast getrokken heb. Voor de berekening van de terugverdientijd, ben ik uitgegaan van “goedkoop geld” via de energiebesparingslening van de gemeente Eindhoven.
Ik vond de volgende grosso modo conclusies als resultaat:
- Zonnecollector heeft een terugverdientijd van 8 jaar
- De meerkosten voor 2 zonnecollectoren hebben ook een terugverdientijd van 8 jaar.
- 2 zonnecollectoren verhoogt de besparing op gas van 50 naar 60%
- Zonnepanelen hebben een terugverdientijd van 12 jaar.
- In euros levert een m2 zonnepaneel meer op per jaar (met SDE), maar kost ook meer.
- In watts levert een m2 zonnecollector meer op.
Dit bracht me niet veel verder. Voor alle configuraties is wat te zeggen.
Mijn dak met twee schoorstenen en beperkte oppervlakte heeft de keuze bepaald. Na veel puzzelen en meten kwam ik op 1 zonnecollector. De resterende ruimte biedt mij nog de mogelijkheid voor 9 zonnepanelen.
Zon
Ieder avond genieten wij van een heerlijke zon in de tuin en ik ging ervan uit een tuin op het zuidwesten te hebben. Het zuidwesten is op de rand van wat geadviseerd wordt, dus toch maar eens nameten. Mijn satellietschotel staat exact uitgericht en dit gaf 54 graden westelijk t.o.v. het zuiden. Google maps kan ook helpen en tenslotte kan de zon zelf als check gebruikt worden. Rond 13:30 staat hij op het zuiden.
Het dak zelf heeft een elevatie hoek van 30 graden, wat volgens het instralingsdiagram een acceptabel verlies van 7 procent geeft.
Installatie
Op 29 mei was het zover. De zonnecollector is op een zonnige dag geïnstalleerd. Rond vier uur was het systeem operationeel en ’s avonds had ik al een vaatje van 44 graden.
Zonnecollector op mijn dak
Tot mijn schrik zag ik de volgende dag dat de aanvoerleiding door de isolatie heen gesmolten was.
Gesmolten isolatie om de aanvoerleiding
De lengte van de leidingen van collector tot en met de boiler is 11 meter en de installateur stelde voor om alleen de eerste vier meter met de zwarte isolatie uit te voeren. De rest zou met de goedkopere standaard CV isolatie kunnen. De boiler kon immers toch niet heter dan 90 graden worden. Alleen de leidingen dicht bij de collector zouden boven de 90 graden kunnen komen als bij stagnatie het hete water in de collector zou uitzetten.
Ik had natuurlijk beter moeten weten. Om de boiler op 90 graden te krijgen is er een deltaT nodig op de aanvoerleidng van 6 graden of meer. De aanvoerleidingen staan onder druk en kunnen zelfs boven de 100 graden komen, ook al is de temperatuur van de boiler nog onder de 90. Kortom alleen zwarte isolatiebuizen voldoen.
Interactie HR ketel met zonneboiler
In het voortraject vroeg ik me af hoe de twee zouden interacteren. Is er in de boiler een discrete scheiding tussen koud en warm als je hem leegdouched en houd je voor een lange tijd de maximum temperatuur? Schakelt de ketel in direct als de aanvoertemperatuur onder de 60 graden komt?
De zonneboiler
De HR ketel slaat niet aan als het water boven de 60 graden is. Hij wacht enige tijd en als hij niet hoeft bij te verwarmen, hoor je de ketel naar CV stand terugschakelen. Als de aanvoertemperatuur vervolgens onder de 60 graden zakt, blijft de ketel uit. Dit merk je onder de douche doordat je af en toe de kraan warmer moet zetten. Pas als de temperatuur onder de 40 graden zakt dan slaat de ketel aan. Dit gedrag is goed voor het gasverbruik. Het water uit de boiler wordt maximaal gebruikt en pas als het echt nodig is dan stookt de HR ketel bij. Het comfort is natuurlijk minder en een thermostaatkraan zou dit punt voor mij kunnen oplossen.
Is de aanvoertemperatuur onder de 60 graden dan stookt de HR ketel continu bij en merk je geen verschil in comfort.
Als je langdurig water tapt voor bijvoorbeeld het bad met een boiler op 80 graden dan zie je de ketel niet aanslaan. Toch staat de temperatuur van de boiler onder de 20 graden. De temperatuursensor zit halverwege op de boiler. Blijkbaar is er een vorm van discrete overgang tussen het koude en warme water. Als de zon nog op de collector schijnt, dan gaat hij de boiler al verwarmen, terwijl de HR ketel nog heet water krijgt.
Besparing
Na een volle maand de zon benut te hebben voor het tapwater, zag ik een daling 62% van het gasverbruik voor het koken en tapwater.
17 reacties op “Mijn eerste stap, de zonnecollector”
@Arthur: kun je wat vertellen over de samenstelling van het gezin/bewoners in het huis, en wat is je gasverbruik de afgelopen 1-2 jaar geweest?
Zit zelf nog erg in dubio over zonnecollector… vandaar!
Onze “grijze” isolatie is i.c.m. de stadsverwarming nog nooit gesmolten. Nuttige tip dus! Er zijn heel veel huurwoningen die van een zonnecollector zouden kunnen profiteren. Uiteindelijk scheelt het ook nog flink op de vaste lasten, ervan uit gaande dat de prijzen voor energie gaan aantrekken.
Ons gezin bestaat uit twee volwassenen en twee kinderen. Het gasverbruik is 1400m3 per jaar. Ik schat een kleine 300m3 aan tapwater te besteden en een kleine 100m3 aan koken. Naast de HR ketel hebben wij ook een gashaard.
Ik heb in 2002 zelf ook een zonneboiler geplaatst (Atag 110 liter, 2,77m2 collector), daarna laten keuren door erkend installatiebedrijf om de subsidie terug te krijgen. Mijn dak (60 graden) is ook gesitueerd op het ZuidWesten. Mijn cv-installatie bestaat uit HR-ketel en indirect gestookte boiler. Ik heb het originele leidingwerk (andere inlaatcombinatie en verplaatsen themostatisch mengventiel) van de boiler wel wat moeten modificeren.
Koud water stroomt via een inlaatcombinatie (=afluitkraan, terugslagklep en overdrukventiel) de zonneboiler in en daarna de cv-boiler. De boilertemperatuur wordt door de ketel op ongeveer 61 graden gehouden. Dit verwarmen doet de ketel modulair en de ketel kan, door de speciale driewegklep en pompsturing, de boiler opwarmen en tegelijkertijd het huis verwarmen.
Aan de uitgang van de cv-boiler hangt een themostatisch mengventiel, die het hete water mengt met koud water tot een temperatuur van zo’n 55 graden.
Mede door het mengventiel heeft het warmwater een behoorlijk constante temperatuur en zijn er vrijwel geen schommelingen. Ook heb ik op de douches themostaatkranen. Het leidingwerk naar de douches en kranen heb ik zo kort mogelijk kunnen houden door de ketel aan de muur van de badkamer te hangen. Niet in de badkamer, maar in de aangrenzende ruimte.
De zelfbouw douchewaterwarmteterugwinning, die ik ook in 2002 of 2003 gemaakt heb, werkt perfect en kan ik iedereen, die een beetje handig is, echt aanraden. [url=http://www.olino.org/articles/2006/07/17/warmte-terug-winning-wtw]Deze WTW verwarmd het koude water dmv het warme afvoerwater, dat normaal gesproken in het riool verdwijnt.[/url]
Zelf ben ik nu ook bezig om me hierin te verdiepen en heb ook mijn oog op HR Solar laten vallen. Aangezien een beter milieu bij jezelf begint vind ik de terug verdientijd ook belangrijk. Ik lees dat jij een besparing hebt bereikt van 62% op het gas verbruik van tapwater en koken! Dat is aanzienlijk. Als ik het terug reken dan zou dat een besparing zijn van ca. € 180,- per jaar (62% van 400 m3 x € 0.72). Graag zou ik willen weten welke installatie jij gekozen hebt, hoe groot is de boiler? Hoeveel heeft de installatie gekost? Heb je zelfs geplaatst of laten plaatsen?
@SimonleBon: ik heb in 1999 een zonnecollector laten plaatsen (AGPO/ZEN LB 100A). Hij heeft al die jaren probleemloos gewerkt. Er zit o.a. een circulatiepomp op van 60 Watt. Ik vraag me soms weleens af in hoeverre het verbruik van de circulatiepomp opweegt tegen de warmte die er in het opslagvat gegenereerd wordt. Dit speelt m.i met name op bewolkte dagen in het late najaar/voorjaar of winter. Heb jij daar inzicht in?
Ik ken de werking van die installatie niet helemaal maar schakelt hij niet in wanneer er voldoende zonlicht is? anders kun je er misschien een tijdklok opzetten dat hij alleen overdag draait. HRsolar zonneboiler’s hebben het hoogste rendement en daardoor ook de hoogste subsidie
@Wim Lindboud: De 62% besparing was in de eerste zomerse maanden. Ik schat 90% op gas voor douchewater bespaard te hebben. Met het verbruik voor het koken kwam ik op gemeten 62%. De besparing ligt nu lager. Nu het stookseizoen is begonnen, is de besparing minder makkelijk vast te stellen. Ik verwacht over het jaar heen op 50% besparing uit te komen. De boiler is 100 liter groot. Dit formaat kan je gemakkelijk kwijt. Als je 200 liter wilt dan zou je eigenlijk twee zonnecollectoren op het dak moeten leggen. Voor de prijzen wil ik je naar de leverancier doorverwijzen. Het hangt toch af van jouw situatie en de huidige prijzen.
@Dieter Kwint: Mijn pomp in het zonnecollectorcircuit trekt 10 Watt op 30% van de capaciteit en 15 Watt op 50%. De pompcapaciteit is gerelateerd aan de verschiltemperatuur tussen de collector en het vat. Bij 6 graden verschil 30% tot 20 graden 100%. In standby mode gebruikt hij 0.1 Watt. Hij gaat dus pompen bij 6 graden verschil. Zonder te gaan rekenen voel ik aan dat om 100 L water 6 graden te verwarmen meer vermogen nodig is dan 10 watt in een uur= 0,01kWh. Hetzelfde gaat ook voor de 60 W pomp.
@zonneboiler: De pomp gaat water rondpompen als er een temperatuurverschil is van 6 graden tussen collector en boiler. Dit lukt in de winter als het minder bewolkt is. In de praktijk haal ik boilertemperaturen aan het eind van de dag tussen de 15 en 25 graden. Dit is nog altijd stukken beter dan de 7 graden waar het koude water mee binnen komt. Een tijdschakelaar is niet nodig en zelfs ongewenst. In de zomer gaat de pomp ’s avonds aan om de boiler te laten afkoelen als hij overdag de maximale temperatuur heeft bereikt (95 graden). Dit wordt stagnatie van het systeem genoemd. De boiler wordt gekoeld tot zo’n 70 graden, waarmee op een volgende zomerse dag de collector gekoeld kan worden. In de praktijk zal dit alleen gebeuren als je op vakantie bent en het zeer warm is.
Volgens mijn beleving is de reactie van zonneboiler hierboven van niemand anders dan het genoemde bedrijf
Mooie blogpost met alle informatie.
2009 was gelukkig een mooi jaar met een grote zonne-opbrengst (http://www.zonneboiler-info.be/uren-zonneschijn-2009).
Hopelijk zal 2010 een tandje bijsteken want afgelopen maand was één van de somberste in 15 jaar.
Ik heb sinds enkele maanden ook een installatie van HRsolar liggen met 2 panelen en een 200 ltr. boiler. Deze installatie bleek met aftrek van de subsidie de meest gunstige te zijn, op de voet gevolgd door een Nefit installatie. In alle gevallen ben ik uitgegaan van eigen installatie.
Ik kan het verhaal van de Hr. Pouwels geheel bevestigen, en kan alleen maar constateren dat het schitterend werkt.
Mijn boiler heeft een dubbele spiraal om deze ook op de CV aan te kunnen sluiten, afhankelijk van de temperatuur in de boiler ga ik besluiten of ik deze wel of niet aan ga sluiten. De controller van HRsolar die ik heb gemonteerd is de uitgebreide versie waardoor ik alleen een extra driewegklep dien te installeren.
En ook ik heb een HR solar systeem met een enkele collector op een 500 liter boiler.
Theoretisch moest alles werken maar de praktijk…
Vandaag om 10.00 uur begonnen met het vat op 42 graden (door de warmtepomp) vanmiddag om 16.00 uur het geheel op 49,2 graden Met wat rekenwerk kom je dan op een opbrengst van 17,28 MJ op een bijna zonnige dag (wat wolkjes). Verliezen nog niet eens meegerekend (leidingen zijn totaal 34 meter)en een groot geisoleerd vat verliest ook nog wat.
De collector kwam tot 61 graden en 60% pompsnelheid.
Ik ben benieuwd wat een zonnige dag in juli dan oplevert.
Om echt te kunnen meten ben ik nog bezig met een betaalbare warmtemeter. In Duitsland heb ik er al wat gezien voor iets boven de 200 euro en geschikt voor water/glycol tot 150 graden, vraag me alleen af of dat genoeg is.
Jerry
Goedemorgen,
In 1997 heb ik een Agpo-Zen 90 liter zonneboiler laten plaatsen, deze was indertijd aangesloten op een AWB-Thermomaster (VR).
Tussen de zonneboiler en ketel was een koppeling via een brandervoorwaardethermostaat welke standaard in de Agpo-Zen boiler zit.
Een jaarlijks gasverbruik voor een hoekwoning met 2 volwassenen en 2 kinderen was ca 1000m3.
2 jaar geleden is de AWB-ketel uiteindelijk overleden en vervangen door een Nefit Smartline HR 24 CW4.
Het comfort is aanmerkelijk beter geworden, maar het gasverbruik is gelijk gebleven.
Het is mij opgevallen dat de brandervoorwaardethermostaat in de nieuwe situatie niet is aangesloten op de ketel terwijl er wel een aansluiting op zit (grijs stekkertje).
Is deze aansluiting niet nodig, of is de installateur wat vergeten?
De installateur zegt zelf dat het niet nodig is, maar waarom zit dan die aansluiting wel op ketel?
Kan de brandervoorwaardethermostaat van de Agpo-Zen (een simpel maak-breekcontact, verder geen fratsen) nu 1-2-3 direct op de Nefit aangesloten worden of moeten er nog andere dingen gedaan worden (thermostaat vervangen?) Kan het zijn dat de brandervoorwaardethermostaat verkeerd schakeld, ik bedoel hierbij dat hij opent terwijl hij zou moeten sluiten en omgekeerd?
Ben erg benieuwd?
Groeten
Wim
Inmiddels sinds een dag ook een zonneboiler op het dak (Atag QSolar met 7,5 m2 vlakkeplaat collectoren). Overdag de warmte bufferen en s’avonds heerlijk in bad of thuiskomen in warm huis.
@Niels: Ons gezinnetje bestaat uit vier personen, twee volwassenen en twee kinderen die nog in bad gaan. We douchen gemiddeld. In april 2009 was ons jaarverbruik 1502 m3 gas. In april 2010 1164. Hier zit naast een zonnecollector ook het effect van lage temperatuurradiators in.
Goedendag,
Dit is knap amateuristisch gedaan, de leidingen hadden volledig geisoleerd moeten worden met Armaflex, Dit is geschikt voor zeer hoge temperaturen, zelf hebben wij de Atag Q-solar hybride, 10m2 collector en 380 liter boiler, en het zonne circuit kan met een goede zomerdag tot boven de 105 graden uitkomen.
Hetgeen dat installateurs dit doen komt vanwege de prijs, Armaflex is niet goedkoop, dit laten ze dan uit de offerte om de klus maar binnen te halen, helaas heeft de kwaliteit hier sterk onder te leiden.
Vriendelijke groet, M. van Aalst
Ik ben zelf aan het kijken of ik ook zonneboiler moet nemen.
Eerst wil ik op de garage en schuur zonnepanelen plaatsen, deze geven dan bijna al mijn hele jaar verbruik terug.
Daarna wil ik op de woning of allemaal zonnepanelen of zonnepanelen en zonneboiler plaatsen.
Ik twijfel nog om niet het hele dak ook met zonnepanelen te doen en dan elektrisch bij te verwarmen omdat zonnepanelen het hele jaar door rendement hebben en de zonneboiler in de winter toch afhankelijk is van zonlicht.
Daarnaast heb je ook een eenvoudiger systeem en kans op minder storingen.
Als ik de woning ook nog eens 10 panelen a 250wp leg kan ik aardig wat elektrisch bij verwarmen.
Iemand ervaring ermee?