Ik kreeg afgelopen week een vraag van een collega over onze zonnepanelen. Hij wilde voor de verandering niet weten wat de terugverdientijd was van de panelen maar wat de netto kWh prijs was van de opgewekte stroom. Hij wilde dit weten voor de levensduur van een set zonnepanelen. De conclusie na berekening was verrassend.
Update: 16 juli 2012 De echte prijs van zonnestroompanelen anno 2012
Creatief met Excel
Ik heb in Excel een berekening gemaakt waarbij ik uit ben gegaan van de volgende randvoorwaarden en aannames:
- Zonnepanelen produceren elk jaar ongeveer 850kWh/kWp;
- Elke 10 jaar moet de omvormer vervangen worden, een nieuwe omvormer kost evenveel wat een omvormer nu kost;
- Bekabeling wordt gedurende deze periode niet vervangen;
- Het rendementsverlies over de jaren wordt niet meegenomen;
- Aanschaf is/wordt gedaan zonder enige subsidieregeling;
Dit heb ik uitgerekend voor onze drie deelsystemen thuis en voor een virtueel systeem:
- Afdakje bij voordeur van 93Wp met OK4E omvormer;
- Installatie op het oosten van 1320Wp met SMA SB1100 omvormer;
- Installatie op het westen van 500Wp met Soladin 600 omvormer;
- een nieuwe virtuele set van 2100Wp virtueel aangeschaft bij SolarNRG,uitgaande dat deze zelf wordt geïnstalleerd.
De excel file met mijn berekening kun je hier downloaden: echte_prijs_zonnepanelen.xls
Zuid installatie
Deze set heeft exclusief omvormer 300 euro gekost. De omvormer, een OK4E, heeft 50 euro gekost. Drie omvormers komt op 150 euro. De set produceert 2371,5kWh in 30 jaar.
Kostprijs 300+150 / 2371,5 = 18,9 cent/kWh
Oost installatie
Deze set heeft exclusief omvormer 3300 euro gekost. De omvormer, een SB1100, heeft 965 euro gekost. Drie omvormers komt op 2895 euro. De set produceert 33660kWh in 30 jaar.
Kostprijs 3300+2895 / 33660 = 18,4 cent/kWh
West installatie
Deze set heeft exclusief omvormer 1050 euro gekost. De omvormer, een Soladin 600, heeft 350 euro gekost. Drie omvormers komt op 1050 euro. De set produceert 12750kWh in 30 jaar.
Kostprijs 1050+1050 / 12750 = 16,4 cent/kWh
Virtuele set
Deze virtuele set bestaat uit 12 Sharp NT175-E1 panelen met een SB 2100TL omvormer. Deze totale set kost bij SolarNRG 9128,25 euro, omgerekend 4,35 E/Wp. De prijs van de Sunny Boy SB2100 TL omvormer is ongeveer 1350 euro. Deze set kost exclusief omvormer 7778,25. De omvormer kost 1350 euro. Drie omvormers komt op 4050 euro. De set produceert 2100*0,85*30 = 53550kWh in 30 jaar.
Kostprijs 7778,25 + 4050 / 53550 = 22,1cent/kWh
Grid parity?
Onze huidige sets thuis produceren op dit moment goedkoper stroom dan de huidige kWh prijs. Wij betalen nu aan de Nuon ongeveer 24 cent per kWh inclusief energiebelasting. Niet alleen onze kWhprijzen zitten hieronder, ook de nieuwe virtuele set van SolarNRG zit hier met 22,1cent/kWh nog duidelijk onder. Met bijvoorbeeld de virtuele set van SolarNRG wordt voor ongeveer 1800kWh de kWhprijs vastgezet voor 30 jaar!
Conclusie
Ondanks dat de berekening wat kort door de bocht is en misschien niet alle randvoorwaarden meeneemt denk ik toch dat het verantwoord is om te zeggen dat zonnepanelen ook in Nederland grid parity hebben bereikt. Wat denk ik belangrijk is, is dat onze visie en denkwijze over zonnepanelen moet veranderen. Niet het woord terugverdientijd moet het centrale woord zijn maar de echte prijs van een kWh geproduceerd door de set zonnepanelen. Het is veel interessanter om te vermelden, in het geval van de virtuele set : “Ik heb voor 30 jaar mijn kWhprijs vastgezet op 22,1cent per kWh!”
Aanvulling door Jan Maarten Fernig
In een reactie op mijn artikel kreeg ik een interessante aanvullende berekening van Jan Maarten Fernig. Hieronder zijn uitleg.
Ik heb mijn berekening opgezet zodat een reëel vergelijk met huidige prijsstructuur 1 op 1 mogelijk is. Uiteindelijk is de prijs betaald aan energiebedrijven ook op soortgelijke wijze opgebouwd: som van financieringskosten en exploitatiekosten. Financieringskosten vallen in 2 componenten uiteen: afschrijving en rentelasten. Voorzover er geen rentelasten zijn, maar gefinancierd uit eigen vermogen, moet je toch een rendement op eigen vermogen in rekening brengen, want dat vermogen kan niet gebruikt worden om elders te renderen. Dat rendement kan je dan ook onder de kop ‘rentelasten’ plaatsen.
Het grote verschil met 30 jaar lang elektriciteit tegen een bepaalde kWh prijs af nemen, is dat je hier als het ware alles vooruitbetaald, terwijl je anders per maand betaald. Dat betekent dat je in het laatste jaar bijna niets meer voorfinanciert, hetgeen tot uitdrukking komt doordat bijna alles is afgeschreven. Het eerste jaar financier je dus maximaal, komt overeen met nog bijna niets afgeschreven. Omdat ‘normaal’ gesproken er betaling per maand plaats vind, ben ik telkens uitgegaan van het gemiddelde kapitaal dat gedurende een jaar nog uitstaat.
Vanwege de door mij gehanteerde lineaire afschrijving zijn de rentelasten relatief hoog in het begin, waardoor de kWh prijs in die jaren hoger. In plaats hiervan zou een ‘annuitair’ model gehanteerd kunnen worden, zodat som van afschrijving en rentekosten ieder jaar gelijk is. Dat resulteert dan in een gelijke kWh prijs per jaar, maar wel een hogere dan de gemiddelde in het lineaire model! Er wordt in het annuitaire model immers relatief weinig in het begin afgeschreven, zodat een langere periode het kapitaal hoog blijft, en de totale rentelast stijgt. Vergelijk een annuitaire leenvorm, die is ook altijd duurder dan een lineaire. In het rekenvel kan je met de jaarlijkse afschrijvingsbedragen spelen, en dit ook zien – wel altijd de totale afschrijving gelijk houden aan de totale investering.
Bespaarde kosten op een spaarrekening zetten (of in een anderzinds renderende investering steken) is een wezenlijk andere economische activiteit. Die weliswaar te combineren is met enig andere economische activiteit, zolang beiden in geld kunnen worden uitgedrukt. Maar dan is het resultaat altijd een optelsom van de afzonderlijke resultaten, nooit een synthese van beide activiteiten. Je kan bijvoorbeeld ook besparen door minder energie te gebruiken, of op tijden dat deze goedkoper is. Ten slotte: na 10 jaar sparen heb je je originele investering plus rente, èn de mogelijkheid (eindeloos) door te sparen. Hoe waardeer je dat laatste dan weer?
De volledige berekening van Jan Maarten is hier te downloaden voor eigen gebruik: JMF.IS PV panel financial calculation.xls
95 reacties op “De echte prijs van zonnepanelen”
@Martin: leuk de berekening! Is het mogelijk dat we inzage kunnen/mogen krijgen in de Excel/OpenOffice Calc spreadsheet die je benut hebt?
Mooi werk, gezien de hoge electriciteits prijzen is Nederland een van de eerste landen in de wereld waar grid parity verwacht kan worden 🙂
Paar opmerkingen / vragen:
1. Voor hen die ook laag tarief stroom hebben komt de gemiddelde stroom prijs lager uit. Op zo’n 20 cent per kWh. (Wij zaten gewogen naar verbruik op 19 cent per kWh vooral omdat een groot deel van het hoge tarief gebruik vermeden wordt bij ons, en dat onze PV set vooral op hoog tarief teruglevert en dus saldeert)
2. Zitten hier ook constructie/ installatie en verzekerings kosten bij? Deze komen meestel op rond de 20% van de installatie prijs uit. Dus dat zou de kosten nog eens 20% verhogen.
Je zou voor de berekening naar de volledige TCO (Total Cost Of Ownership) moeten kijken om de berekening goed te kunnen maken.
Eens! Zelf installeren, eventueel bij een Duitse leverancier halen geeft prijzen lager dan netstroom. Geen gedoe met onmogelijk in te schatten energieprijzen / rentes, inflatie e.d.
Gewoon de stelling “Ik heb een energiecentrale aangeschaft welke mij stroom levert voor 15-20 cent / kwh”.
En ten tweede kun je stellen dat je je energierekening vast hebt gezet (ok, voor een ‘vast’ kwh/jaar).
Een nuance van mijn kant. Zoals terecht aangegeven, ik was vergeten bij mijn eigen set om het bevestigingsmateriaal toe te voegen in de Excel.
De prijzen komen dan ietsje hoger uit. 0,196, 0,193 respectievelijk 0,180cent voor de zuid/oost/noord installatie. De prijs van de virtuele set klopt wel. Hierbij is het installatiemateriaal inbegrepen.
@Niels: De Excelsheet met de berekening, meer een overzicht, is onderweg naar Olino en zal hopelijk later vandaag worden toegevoegd aan het artikel.
De Excelsheet met de berekening is toegevoegd aan het artikel. Je kunt hem vinden in het hoofdstuk “Creatief met Excel”
Sorry maar ik mis toch wel de financieringskosten in het plaatje! De apparatuur is ofwel gekocht met geleend geld, of met nu niet meer als zodanig renderend spaargeld.
Ik ben ook erg voor een sustainable levensstijl, maar als de terugverdien periode niet < 5 jaar is begin ik er echt niet aan. En subsidie accepteer ik uit principe eveneens!
alleen jammer dat mensen gemiddeld, 7 jaar in een huis wonen, winst na 12 jaar is al vergezocht, laatstaan over 30 jaar. ben trouwens wel benieuwd wat de productiekosten van zo’n scherm echt zijn…
@AAS,
Dat is een iets andere discussie cq berekening maar ook die heb ik gemaakt voor mijzelf. Wij hebben in huis nu totaal ruim 13k euro gestoken ten bate van energiebesparing. Allemaal met eigen geld en dus niet geleend.
Ik heb twee zaken tegenover elkaar gezet.
1. Het spaargeld wegzetten tegen 5% rente.
2. Het bespaarde bedrag op de energierekening wegzetten tegen 5% rente.
De uitkomst is in ons geval dat optie twee rendabeler is financieel gezien. Ons maandbedrag is van 200 euro per maand terug gegaan naar 150 euro. Per jaar besparen we dus 1800 euro op dit moment op onze energierekening.
En terugverdienperiodes <5 jaar? Waar hebben we het over. Mijn HR ketel die in 2006 is geplaatst “verdiend” zichzelf ook niet terug in 5 jaar. Had ik dan die investering niet moeten doen? Het milieu is hier dus weer diegene die verliest.
Zoals gezegd, wij besparen per maand 150 euro. Dat is 2 weken boodschappen voor ons. Elke maand weer besparen we dit bedrag in plaats van dat ik dit voor Jan met de korte achternaam weggeef aan de energiemaatschappijen en aan Wouter Bos. En doordat mijn verbruik zo drastisch is gedaald ben ik ook veel minder afhankelijk van de energieprijzen wanneer die gaan stijgen de komende jaren.
Economisch gezien verdienen wij al onze besparingen in minder dan 7 jaar. En de bottom line is. Ik had nu gewild dat we VEEL eerder waren begonnen.
Overigens er zit geen subsidie op onze zonnepanelen.
@Leitz
Wat maakt het nu uit dat mensen gemiddeld om de 7 jaar verhuizen? Als wij gaan verhuizen hebben de nieuwe bewoners een keuze. Of ze nemen de zonnepanelen over voor een marktconform bedrag of ik ga een middagje met dopsleutel 12 het dak op en haal zo de panelen + het aansluitmateriaal van het dak om het op mijn nieuwe huis weer te monteren. 🙂
Bedankt voor de toelichting Martin.
Ik ben het met je eens dat het terugdringen van onnodige lasten veel beter is dan deze in bodemloze putten te blijven pompen. Een periode van 7 jaar vind ik nog wel acceptabel maar liever minder 🙂 Het is mooi meegenomen dat het milieu er ook van meeprofiteert al zal ik het daarvoor zelf niet doen. Het terugbrengen van lasten heeft wat mij betreft een hogere prioriteit, hoef ik iig niet te werken voor onnodige energiekosten.
Overigens denk ik dat deze markt / industrie pas echt leuk gaat worden als er microgrids gaan ontstaan en de creativiteit van bv Open Source Software erop wordt losgelaten.
Het kan wel goedkoop maar dan moet je er wel wat voor doen.
Zo is zelf maken een optie en dan heb je panelen voor half de standaard winkel prijs.
Zie maar op http://home.kpn.nl/maas5455/
De berekening zou opgaan indien de energievraag (van het huishouden) en energieproduktie (van de zonnecellen) zonder enig verlies op elkaar afgestemd kon worden, dmv een verliesvrije batterij. Batterij opslag verliezen bedragen nog altijd zo’n 10%, maar daar staat tegenover dat vrijwel alle elektrische apparaten op DC zouden kunnen lopen, en er geen omvormer nodig zou moeten zijn. De omvormer geeft ook zo’n 10% verlies als ik me niet vergis.
Voor net-gekoppelde systemen geldt helaas een lager energie-leverings-tarief (aan het netwerk) per KWH dan de energie-afname-tarief (van het netwerk) per KWH. Dat verschil zou niet groter mogen zijn dan de gemiddelde kosten per KWH van het hele netwerk per huishouden! De netwerkkosten zouden denk ik dramatisch omlaag kunnen gaan, indien vrijwel alle elektrische energie van zonnecellen afkomstig was: transport over grotere afstanden is dan niet meer nodig en dan kan je het hoogspanningsnetwerk gedeelte (van meer dan 100KVolt) afdanken. Wellicht is het grootste deel van de netwerkkosten te wijten aan de grootschalige energie-centrale.
Ook hoop ik dat die deep-cycle batterijen eens een keerje flink goedkoper worden, dan moet je overgaan op een 24volts DC netwerk en op DC/DC converters.
Prima, dit soort initiatieven!
Er is echter een onzekerheidsfactor t.a.v. de te verwachten energieprijsstijgingen. Hoe dat voor elektriciteit uit komt te zien, weet ik niet, maar bij de benzineprijzen kan ik een makkelijker voorbeeldje neerleggen.
Stel nu dat de plafondprijs van wat de doorsnee Nederlander nog kan opbrengen voor een liter Euro € 2,50 is.
Stel nu dat de olieprijs veroorzaakt (met de huidige accijnsstand) dat diezelfde liter €2,90 gaat kosten.
Voor politici is het in het huidige politieke klimaat “not done” om mensen met een smalle beurs meer dan € 2,50 te laten betalen. Dus gaat de politiek de accijns verlagen (!) tot de literprijs voor een liter benzine weer op € 2,50 komt. Er gaat dus € 0,40 af van de accijns.
Voor elektriciteit en gas ligt het misschien wat ingewikkelder, maar ook daarbij kan ik me voorstellen dat de politiek mogelijke excessieve prijsstijgingen compenseert met een lagere belasting. Dus zal het rendement van hoge investeringen in energiebesparing naar verhouding wat afgevlakt worden.
Spaarcenten beleggen in toekomstgerichte oplossingen zijn uiteraard heel prima, maar men moet ook de mogelijke accijnsverlagingen meenemen in de berekeningen, denk ik.
probeer eens : mensen die roepen dat zonnepanelen te duur zijn, weten exact waar de goedkope tankstations zijn.
dat gaat toch ook over centjes per maand, die veel worden op jaarbasis ?
nou dan.
(of je kan gewoon niet rekenen)
@Wim: Ik kan me de tijd niet heugen dat electriciteit goedkoper is geworden. En “het kwartje van Kok” schijnt ook nooit teruggedraaid (niet dat ik daar om maal). En met de inflatie is die 22 ct/KWh ook steeds minder waard (=dus goedkopere stroom).
@Koen: Voor mensen met dubbel tarief meter (dag/nacht stroom) zijn de totale kosten per kwh (bedrag van je jaarlijkse afrekening gedeeld door geleverde KWh) waarschijnlijk niet zo heel veel lager, tenzij je écht heel veel gebruikt.
Houd rekening met de stijging vanaf 2012: dan worden CO2-emissierechten keihard aan de consument doorgerekend.
Bij de berekening dient wel rekening te worden gehouden met de rente die misgelopen wordt wanneer het geld op de bank staat of die betaald moet worden wanneer geleend wordt.
Ik ben geen financieel expert, maar volgens mij wordt dit netto contante waarde genoemd. Misschien kun je daar nog eens naar kijken, ik ben bang dat het dan veel ongunstiger uipakt.
De opmerkingen ten aanzien van financieringskosten zijn geheel terecht. Ik heb een berekening gemaakt waarin deze op de juiste wijze zijn meegenomen. De gemiddelde kWh prijs komt bij een rentepercentage van 5% dan op € 0,321 uit. Wordt daarnaast met een jaarlijkse terugval in productie van 0,5 % rekening gehouden, dan resulteert € 0,345. Ik stel mijn berekening (ook in Excel) graag ter beschikking, er kan met een paar parameters (zoals rente% en vermindering productie) gespeeld worden. Laat mij maar weten waar ik deze naar toe kan zenden.
hilarisch weinig rente jongens op je spaarrekening,
ik investeerde spaargeld, niet eens zoveel(10k), en bespaar er nu dik 150 euro per maand mee.
zet je dat nu 1 jaar vast, krijg je 2,5%, en de inflatie maakt het af op negatief, hou daar maar geen rekening mee in de berekening.
afgelopen periode kenmerkt zich in hoge prijzen (winter 2009) ik heb het totaal niet ervaren, ook hier is dus weer rendement.
@Eric: ik ben benieuwd hoe je aan die 150 euro per maand komt, want dan wil ik ook zo’n installatie!
Even uitgaande van de virtuele installatie zoals hierboven beschreven (ook 10k euro)is de jaaropbrengst 1785 kWh. Met een elektriciteitprijs van 0,20 euro heb je een maandopbrengst van 30 euro, ofwel 3%.
Mensen reken jezelf niet rijk door financieringskosten niet mee te rekenen, je houdt jezelf gewoon echt voor de gek!
Een financieringsrente van 6 a 7% wordt vaak gehanteerd, omdat dit overeenkomt met het gemiddelde jaarlijkse rendement op de lange (!) duur van beleggen in aandelen. In mijn berekening ben ik uitgegaan van 5%, en een jaarlijkse productie afname van 0,5%. Hiermee resulteert een gemiddelde kWh prijs van € 0,345, dus nog geen Grid-parity. Interessant is nu natuurlijk bij welke prijs per Wp die grid-parity wel bereikt wordt. Daarvoor zal ik een nieuw rekenvel ontwerpen. Wordt vervolgd.
@Tjalle, Ja, maar na 30 jaar is het feestje voorbij, en ben je die 10K gewoon kwijt, die je bij sparen natuurijk nog wel na 30 jaar over hebt.
@Tjalle, Daarbij is 30 euro slechts 0,3% van 10K (op maandbasis geeft dus jaarlijks 3,6%).
hebben jullie het nu nog over geld jongens ?
een klokkan je kopen, tijd niet.
get real.
er zijn ook mensen die niet financieren, maar gewoon doen en kopen, echt ze bestaan hoor, gewoon een duurzame verbouwing omdat het nodig was, een renovatie-moment,
en dan kun je scoren.
oh ja, voor ik het vergeet, je kunt op mijn naam klikken,
en voila ongeveer hetzelfde als martin.
en hier is de afrekening, voor pak`m beet 20 jaar lang.
nou dat lijkt me wel duidelijk he ?
http://van.wijk.net/pvt/gc500days.jpg
@ Eric, maar waarom zouden we dan in huidige PV investeren als we met zonnecollectoren en windmolens zonder subsidie al nagenoeg Grid-parity bereikt hebben? (naast CSP centrales in Zuid-Europa)
@ Eric, toch nog 1tje over geld: Stel ik heb de beschikking over 25.000 euro die ik in duurzame energie wil investeren.
Daarvan investeer ik 14.000 euro in een zonnecollector installatie, lage temperatuur verwarming en een houtkachel. De houtkachel stook ik met hout uit de tuin, waar de zonnecollector te weinig warmte levert. Uitgaande van een economische levensduur van 20 jaar, komt dit overeen met een jaarlijkse gasrekening van 1.050 euro, ongeveer het bedrag dat ik eerder kwijt was tegen huidige gasprijs. We blijven op gas koken, maar al het overige stoken op gas vervalt.
Nog eens 10K steek ik in een electrische motorscooter (bijv die Vectrix).
Ten slotte wordt ik lid van De Windvogel en leen hen mijn resterende 1.000 euro voor de rest van mijn leven. De Windvogel levert mij voldoende electiciteit voor huishouden en het laden van mijn scooter, tegen het huidige prijspeil tot in lengte van dagen. Daarnaast keert De Windvogel mij in goede jaren een rentevergoeding van rond de 6% over die 1.000 euro uit.
Nu mag jij je 25.000 euro gerust in een PV installatie steken, we leven gelukkig in een vrij land. Maar de cijfers van Martin tonen aan dat je daar:
A. Lang niet dezelfde CO2 uitstoot bespaart.
B. Je gasrekening nog moet betalen.
C. Bij de pomp benzine voor je auto/motorscooter met inwendige verbrandingsmotor nog moet betalen.
Is dit flauw? Ik denk het niet, het volgt allemaal uit het feit dat je iedere euro altijd maar 1 keer ergens in kunt investeren. En dat iedere keus zijn eigen consequenties heeft. Het gaat dus ook over geld, en niet alleen over geld. Het gaat over het totaal aan beperkingen en mogelijkheden dat je hebt in het leven, geld is daar een onlosmakelijk onderdeel van.
Mij lijkt dat als je hart hebt voor duurzaamheid, je tevens je hoofd gebruikt!
@all, ik reken even niet mee. Uiteindelijk geloof je in een maatregel en gaat het erom of je het geld hebt voor de investering. En wat mij betreft is groene stroom toch niet uit te drukken in euro’s. Het goede gevoel zodra je onder je eigen duurzaam verwarmde douche staat, of de radio draait op je opgevangen watt’s van de zon; dat telt.
Meer dan in terugverdientijd geloof ik in de ideeen van David Fleming (na te lezen op http://www.hitte.nu ) over het invoeren van een persoonlijk CO2budget. Je kan uitgeven en energie verbruiken tot je budget op is. Ben je duurzaam ingesteld, dan houdt je klimaatdukaten over die je kan verkopen aan de rijke domme die persé in zijn SUV wil rijden. De markt krijgt vanzelf door dat het CO2budget geleidelijk daalt en dat je moet innoveren in duurzaamheid. Betaalbaarheid komt dan ook in zicht.
@ Niels Thijssen, hoe zit dat met dat doorberekenen van de emissierechten per 2012? Ik dacht eigenlijk dat het een wassen neus was. Slechts een nieuw handelsmiddel. net als de melkquota. Groene stroom bij de meeste leveranciers wordt gewoon geimporteerd, terwijl Scandinavie grijze importeert. Per saldo levert dat geen energietransitie op? Weet je meer over dit systeem? Heb je een leestip over de veranderingen die komen?
Guido van Belle
Ok, nog ff wat opmerkingen.
1. Bij een spaarrekening heb je rente op rente, terwijl bij PV je de rente er (maandelijks(!), het rente op rente effect is sterker dan jaarlijks) uit haalt in de vorm van een lager voorschot. Neem dat ook mee in je berekening, helemaal op 30 jaar maakt dat een groot verschil.
2. Inflatie / vermogensrendementheffing hebben heel wat jaarjes rente opgesnoept afgelopen jaren. Een investering in zonnepanelen vergelijken met beleggen op de beurs slaat in termen van risico nergens op.
3. De levensduur van zonnepanelen ergens tussen de 30 en de 40 jaar. Rekenen met 30 is wel zo verstandig.
4. Zelf doen en voor de onderdelen shoppen in Duitsland geeft all-in prijzen van < 3,00 euro / wp (met degelijk materiaal). Dat is ruim 30% lager dan de virtuele set van SolarNRG.
5. Energieprijzen / inflatie / rentes voorspellen kun je doen, je hebt er echter niets aan. Wedden dat je de cijfertjes net zo lang met halve procentjes verhoogt/verlaagd totdat het verwachte resultaat er uit komt?
6. Als laatste: uiteraard, wanneer je geld moet lenen moet je dat meerekenen. Echter kun je er een hypotheek op krijgen (‘groene’ hypotheek), waarop de rente kan worden afgetrokken.
Ik ben het dan ook volledig met de strekking van het artikel eens, het is veel eenvoudiger om te spreken van een power plant welke voor een vaste prijs energie maakt.
En tweede punt waar ik het mee eens bent is dat een PV centrale beter rendeert dan een spaarrekening (3,25% anyone?).
Ik bedoel natuurlijk dat het rente op rente effect sterker werkt wanneer de rente maandelijks wordt uitgekeerd (in het geval van PV).
@ Harmen J,
1. Sparen is een wezenlijk andere economische activiteit dan investeren in een installatie die jou voor een bepaalde levensduur in een behoefte voorziet, en die je anders maandelijks zou inkopen. Je bespaart dan niets, je financiert alleen volgens een heel andere constructie. Deze constructie kan je het best vergelijken met het vooraf inkopen en afrekenen van al die maanden (30*12) electriciteit, tegen een ook vooraf bepaalde prijs.
2. Dat klopt, je zou ter vergelijk de effectieve vermogensrendementheffing van de gemiddelde 6% rendement af kunnen trekken: 6% – 1,2% = 4,8%. De vergelijking is in zoverre te maken dat in beide gevallen productiemiddelen worden gefinancierd. Of dat nu via de beurs op grote schaal en anoniem via NV’s gebeurd, dan wel in de private sfeer doet van dat principe niets af. Wel is het zo dat investering in private sfeer een lagere risicospreiding oplevert. Als nu net jouw installatie het begeeft, zit jij met alle schade. Daarom is garantie over een zo lang mogelijke periode verschrikkelijk belangrijk.
3. Inderdaad.
4. Dank voor de tip!
5. Natuurlijk is de kwaliteit van output nooit beter dan de kwaliteit van de input in ieder model. Rubbish in => rubbish out. Omdat we het toch over een vrij lange periode (30 jaar) hebben, is het wel degelijk redelijk met lange termijn gemiddelden te rekenen. Wat dat betreft zou je eveneens de gemiddelde jaarlijkse prijsstijging van energie mee moeten nemen. Maar wachten op grid-parity voor overgang op PV zal altijd voordeliger blijken dan overgang voor dat moment (van grid-parity).
6. Dat klopt, maar dat is in feite rekenen met subsidie, en de grap was nu juist daarbuiten te rekenen.
Onder de huidige omstandigheden renderen een zonnecollector installatie en een windmolen het best, dan de spaarrekening, dan de PV panelen. Dat neemt niet weg dat iets waar je heel veel plezier aan beleeft geld mag kosten. Ook jezelf iets wijsmaken mag best wat leergeld kosten.
@ Guido van Belle, duidelijk verhaal van die David Fleming. Ik zou al mijn beschikbare eurootjes zo snel mogelijk inzetten op de oplossing waarmee ik zoveel mogelijk CO2 vrij in energie voorzie. Oftwel: de meeste groene energie per geinvesteerde euro. Dat is van de hier en nu te NL beschikbare alternatieven met vlag en wimpel windenergie te land.
@ Harmen J,
1. Korrektie: je spaart dan niets, je financiert alleen volgens een heel andere constructie, die eventueel tot lagere kosten leidt (=besparing op kosten voor hetzelfde goed). Die besparing zal binnen het huishoudboekje leiden tot andere geldstromen, bijvoorbeeld (meer) gaan sparen. En dat is nog steeds een andere sport: Bij sparen behoud je (in principe – zelfs bij Icesave 😉 altijd je inleg.
@ Harmen J,
1. Aanvulling: Voorzover je totale vermogen toch onder de vrijstelling (circa 20.000 euro per persoon) zou blijven gaat dit natuurlijk weer niet op.
@ Guido van Belle, Deze gehele post staat in het teken van de (echte) prijs van PV panelen. Ik weet niet hoe jij prijzen bekijkt, maar een verkoper die niet rekent is snel out of business, en een inkoper ook. Veel nederlandse huishoudens blijken ook slecht te kunnen rekenen en kloppen in steeds grotere getale bij schuldsanering aan. Kortom: blijf rekenen (naast ademen)! 😉
Voor de goede orde: Ik vind het absoluut geweldig dat mensen op wat voor manieren dan ook meer hun leven in eigen hand nemen. Dat geldt voor een vitaal element energievoorziening zeker. Dus ook installatie van PV panelen juich ik toe als een daad in zelfbeschikking en onafhankelijkheid ten aanzien van anonieme partijen met eigen niet altijd even doorzichtige agenda’s. Daarom help ik graag mee de financiele kant van PV panelen zo helder mogelijk te belichten.
Mocht uit mijn voorgaande commentaren de indruk ontstaan dat ik de (reeds gedane) aanschaf van PV panelen afkeur, dan bij deze excuus en korrektie: Ook dit is een lovenswaardige stap naar een betere wereld.
@ Jan Maarten: Besparen is het rendabelst, 2 spaarlampen besparen tov 2 gloeilampen ongeveer de jaarlijkse energieproductie van een zonnepaneel.
Maar als je alles al hebt geisoleerd , de desktop hebt vervangen door een laptop , niks standby laat staan (dat is dus nog rendabeler) en overal spaarlampen hebt zijn zonnepanelen aan te raden (ik heb er zelf 32, produceer veel te veel al stook ik electrisch en krijg helaas niks voor het teruggeleverde (behalve elk jaar veel correspondentie en discussie met de luitjes van greenchoice die een negatief jaarverbruik maar raar vinden))
Maar qua rendabelheid halen de paneeltjes het natuurlijk niet vergeleken met grote windmolens (kleintjes werken niet zo geweldig). Maar die grote molens zijn net iets te duur in aanschaf en wat lastig op het dak te zetten dus dan maar wat panelen.
PS Met de huidige subsidie zijn zonnepaneetjes trouwens heel erg rendabel. Daarom is die regeling natuurlijk ook zwaar overtekend. Slim zou zijn die subsidie zo hoog te maken dat je met het budget zoveel mogelijk panelen geplaatst krijgt.
Maar helaas zijn er zelfs plaatsen en provincies die bovenop de Senternovemsubsidie nog extra subsidie geven, niet erg snugger (rendement zero, aantal extra geleverde panelen ook zero), maar wel leuk voor de ontvanger natuurlijk.
PS2:
Gefinancierd met eigen geld waar je normaal vermogensrendementheffing over zou moeten betalen en uitgaande van 3,5 % op je spaargeld (dus netto 2.3%, 3% stijging van de kwh-prijs bij de energieboer per jaar, 3.30 per PiekWatt (dunne-filmcellen)en 20 jaar levensduur kom je op 0,20 cent per kwh. (zonder subsidie)
Met subsidie (ik neem even 50 cent) heb je in 7 jaar de boel terugverdiend en na 20 jaar nog bijna 9000 euro bovenop de aanschafprijs retour.
Wat doen de gas en stroom prijzen in 20 jaar? Als deze stijgen zoals de laatste jaren, dan valt een pv installatie nog gunstiger uit.
Gas zal wel fors stijgen in prijs want dat raakt tzt op, electriciteit is wat onzekerder. Stel dat pv grid-pariteit haalt (en windenergie ook), dan drukt dat de prijs.
Vanaf grid-pariteit zal PV steeds goedkoper worden , de vraag wordt groter, de productie dus ook en in dit geval zal de prijs door schaalvoordeel en verder technologische doorbraken verder dalen.
Op lange termijn wel zielig voor grote decentrale opwekkers, bij hen werkt het andersom (schaarste van grondstoffen en minder vraag maakt de kosten per eenheid hoger).
@ Rudie, Dank voor je info.
Als ik de met de gegevens van de PV panelen van Martin ga rekenen met 2,3% rente, dan kom ik op € 0,278, terwijl zijn Wp prijs toch echt € 3,10 is! Heb je dan zoveel goedkopere omvormers?
Niets verslaat inderdaad minder gebruik 😉
Een kleine windmolen haalt never nooit het rendement van een grote, het waait boven altijd meer. In je eentje is een grote molen niet te doen inderdaad, maar in een cooperatie wel, en die bestaan er al een paar. Bovendien wordt momenteel hard aan de weg getimmerd met een zelfleveringsmodel, zie mijn post van vandaag in de categorie ‘Windenergie’. Als dat lukt vervallen energiebelasting en BTW, net als bij electriciteit van eigen PV panelen.
het lijkt wel of ik het verslag lees van een bestuursvergadering van general motors, of shell.
als je eerlijk wilt gaan rekenen, reken dan ook de kosten voor publieke opruiming van borsele en de uistoot van de kolencentrale hemweg mee, dan heeft fossiel allang verloren.
we zullen dit in de toekomst moeten dragen, naast geld zijn er veel belangrijkere redenen om het juist wel te doen.
en de noordzee ? die zijn we vergeten.
@Jan Maarten
Ik denk dat we beide op hetzelfde uitkomen. Ik ga uit van 21 cent in jaar 1 met stijging van 3% per jaar (de door mij verwachtte stijging van de reguliere KWh-prijs).
Als je de gewone KWh-prijs niet zou indexeren ben je die onbewust aan het bevoordelen.
Oftewel je hebt grid-pariteit bij 27 cent en niet bij 21.
Maar wat Eric suggereert: je hoeft niet altijd met rente rekenen als het om dit soort zaken gaat, doet vrijwel niemand bij de aanschaf van andere zaken. Als je er van uit gaat dat mensen tzt al hun geld uitgeven hoeft dat ook niet. Je kunt ook 1 keer een auto kopen die 10000 euro goedkoper is dan gebruikelijk en dat uitgeven aan panelen (op is op).
En kijk maar eens naar de gemiddelde rente die mensen vangen op hun spaargeld, gemiddeld een ruim procentje? Het meeste staat nl geparkeerd op betaalrekeningen (vaak 0%) en laag-rentende spaarrekeningen (bij ing en rabo 1,5 tot 2%).
PS Als je moet lenen wordt het anders natuurlijk. Dan zit je bij greenloans op 5,8 minus belastingvoordeel (2,8 tot 3,8 %).
Interessant. De discussie die we nu voeren geeft al aan hoe ontzettend complex het is om zonnestroom te vergelijken met grijze stroom die we normaal geleverd krijgen.
Ik ben intussen nog steeds hardstikke blij met mijn zonnepanelen, als het aan mij ligt komt er nog meer op het dak te liggen. Ik heb nog ongeveer 600Wp extra nodig om netto, voor het energiebedrijf op 0 uit te komen. Dan gebruik ik het stroomnet nog puur als batterij.
Voor de rest had ik veel liever veel eerder met dit alles willen beginnen. In ruim 1 1/2 jaar terug van 200euro/maand naar 50 euro in de maand aan energie. 🙂
Ik vind het opvallend dat bij de discussie over grid-pariteit niet voldoende wordt gekeken naar de kosten van de stroom. De stroom komt bij de meeste huishoudens gewoon van het net. Stel dat deze kosten voor circa 50 % bestaan uit brandstofkosten, electriciteitsproductiekosten en vastrecht electriciteitsproductie. De andere helft bestaan dan voor circa 50% uit belastingen en 50% uit transportkosten.
Ik ga er nu even vanuit de voor het in stand houden van het transportnet de bijdragen van de afnemers niet mag afnemen en de overheid wil ook niet minder belasting ontvangen.
De huishoudens die zelf hun stroom produceren en ook aan het net leveren betalen geen transportkosten en geen belasting. Als er 1 % van de huishoudens nu genoeg stroom produceren voor eigen gebruik moeten de 99% van de andere huishoudens ook die 1% van transportkosten en belasting opbrengen. Dat betekent niet meer dan een verhoging van een 0,5% van de totale stroomkosten.
Het stroomkosten nemen al veel meer toe als 10% van de huishoudens alle zelf gebruikte stroom ook zelf produceren en ook het net blijven gebruiken. Dan kan de stroomkosten alleen al door de herverdeling van de transport- en belastingkosten 5% stijgen. Dit is al aanzienlijk.
Gaat iedereen nu denken het wordt toch veel voordeliger eigen stroom te produceren dan bereiken we dit nog sneller.
Als 33% van de kleine huishoudens dan zoveel stroom produceren dat ze netto niet meer stroom afnemen van de grote producenten van het net dan heeft dit hele grote gevolgen voor de rest. Ik ga even uit dat de transport- en belastingkosten hetzelfde blijven en worden verdeeld over de huishoudens, die nog niet zelf produceren, 66% van totaal. Deze huishoudens moeten nu 50% meer betalen aan transport- en belastingkosten. Hun stroomkosten zijn dan met 25% gestegen, zonder rekening te houden met andere kosten die stijgen.
Het idiote is dat de brandstofkosten helemaal niet hoeven te stijgen om sneller grid-pariteit te krijgen als de totale kosten verdeeld moeten worden over een steeds kleiner groep.
Hoe dit afloopt weet ik niet. Wel weet ik dat het transportnetwerk veel geld kost en dat de overheid haar belastinggeld binnen wil krijgen. Dit gaat betaald door het gemiddelde huishouden al produceert die al haar stroom zelf.
Ik zou het niet vreemd vinden als de overheid voor het behoud van haar belastinginkomsten ook haar subsidiebeleid bewust beperkt.
Hetzelfde probleem krijg je als een aanzienlijk aantal autorijders overgaat naar rijden op electriciteit. Dan nemen ook veel belastinginkomsten af en de overheid zal deze belastingvermindering dan op een andere manier willen compenseren.
@ Rudie, Het verbaasd mij ook dat mensen zo makkelijk zoveel geld aan een auto uitgeven. Maar ik neem aan dat de bijbehorend status/uitstraling dat goed voor ze maakt. Zoiets kan natuurlijk ook voor PV panelen opgaan: Kijk eens: ik heb ze! En tegelijkertijd tevreden met een ruim procentje rente voorzover men uberhaupt de moeite neemt overtollige liquiditeit op een spaarrekening te parkeren. Het toont aan dat het financieel inzicht van onze gemiddelde medeburger bedroevend laag is. Geen wonder dat het financiele systeem door enkele slimmerikken onevenredig zelfzuchtig kan worden benut, zoveel schaapachtige deelnemers maken de wolf wel in je los 😉
Als die PV-kWh prijs inderdaad € 0,27 is, dan zou ik alvast de investering voor PV panelen op een spaarrekening (en een goeie!) reserveren, en tot aktie overgaan als de netprijs ook die € 0,27 (of iets hoger ter compensatie van het eigen risico bij eigen PV installatie) heeft bereikt met redelijk uitzicht op verdere stijging.
Ondertussen het zelfleveringsmodel voor windmolens steunen.
@ Bert, dat transportnetwerk gaat vooral op een andere manier gebruikt worden. In plaats van 1 richting gaat het 2 richtingen op gebruikt worden. De zon schijnt namelijk altijd wel ergens, en de wind waait dat ook. Maar op een vaste locatie is het wisselvallig. Daarmee zal er zowel teruglevering als toelevering plaats gan vinden.
Voorts zal de overheid inderdaad snel genoeg andere fiscale wegen ontwerpen om haar budget op peil te houden. Het mooist is natuurlijk compensatie door minder subsidie, dat zou terecht zijn, immers in die situatie heeft de subsidie haar doel (groene energie en mobiliteit) grotendeels bereikt.
@ Martin, Hartstikke leuk voor je dat je een verdere besparing van € 150 per maand in het verschiet ziet. Maar je vermeld er niet bij dat dat tot 30 jaar beperkt is, en dat de investering daarvoor omgerekend meer kost dan 30 jaar lang maandelijks € 150 betalen. Oftwel: als je de investering op een goeie spaarrekening zet, en van die spaarrekening maandelijks € 150 haalt, heb je na 30 jaar nog wat geld over. Zou je het in een goed gespreide beleggingportefieulle (gericht op groene energie en duurzaamheid) steken, dan zou je waarschijnlijk (maar met iets meer risico) nog meer overhouden.
En ongeacht wat je uiteindelijk doet, daarnaast kan je altijd lid worden van een windmolencooperatie.
@ Eric, Nu doe je net of het enig alternatief voor PV panelen uit kolen- en kerncentrales bestaat. Dat is natuurlijk niet zo. Er bestaat al een leuk begin aan gecombineerde wind- en waterenergie. Windenergie in Nederland, waterkrachtcentrales in Noorwegen. De waterkrachtcentales in Noorwegen kunnen weer nog makkelijker schakelen van hoog naar laag en vice versa, dan gascentrales. Daarmee zijn fluctuaties in windenergie en het gehele verbruik heel goed op te vangen. Sinds enige tijd is er een electriciteitslijn tussen Nederlend en Noorwegen (de norned-lijn) in bedrijf die dit ondersteund.