Subsidies stagneren klimaatdoelstellingen
Geplaatst door Tjalle Fijlstra in Overheid, Windenergie, Zonne-energie 8 Reacties»
Het gras is groener bij de buren. Dat denk ik vaak als ik van mijn werk naar huis rij. Ik ben een zogenaamde grensbewoner en zodra ik Duitsland binnenrij zie ik overal gebouwen die uitgerust zijn met PV (photovoltaic). De grens is duidelijk waar te nemen: Nederland begint daar waar de windmolens ophouden. Deze waarnemingen zetten mij aan het denken. Hoe kan het nou dat deze verschillen zo duidelijk zichtbaar zijn? En welke bijdrage levert het Nederlandse energiebeleid aan deze achterstand? In dit artikel is geprobeerd om deze vragen beantwoord te krijgen.
Subsidies
Het lijkt zo mooi: subsidie voor duurzame energie, subsidie voor energiebesparing, subsidie voor duurzaam verbouwen. Overal is wel een potje voor. Om daadwerkelijk een subsidiebedrag op je rekening gestort te krijgen moet vaak enorm gepuzzeld worden. De Nederlandse overheid heeft namelijk als doelstelling het subsidiebeleid te koppelen aan de waan van de dag. Een regeling kan elk moment worden geïntroduceerd en even snel weer verdwijnen. Je moet dus geluk hebben dat er, op het moment dat jij maatregelen treft voor bijvoorbeeld energiebesparing, ook daadwerkelijk een potje voor beschikbaar is. Bovendien vindt de overheid het niet nodig subsidieregelingen via één loket te organiseren. Subsidieregelingen lopen via het rijk, provincies, gemeenten, SenterNovem, belastingdienst, banken en vele anderen.
SDE subsidie
Schrijnend voorbeeld is de SDE subsidie. Met veel bombarie werd de regeling aangekondigd. Alleen bleken er, op het moment dat de regeling startte, zoveel aanvragen binnen te komen dat binnen een paar uur het budget uitgeput was. Is er dan sprake van een succes? Heel veel mensen en bedrijven hebben de intentie om iets te doen, indien de overheid ze daarin ondersteund. Bijna iedereen werd teleurgesteld en heeft uiteindelijk niets gedaan. In plaats daarvan wachten ze op een nieuwe regeling of willen na deze ervaring helemaal niets meer van duurzame energieopwekking weten. SDE is één voorbeeld, maar eigenlijk verlopen alle regelingen op een soortgelijke wijze. Er is sprake van een schokkerig hollen en stilstaan proces waarmee Nederland zijn klimaatdoelstellingen probeert te halen. Waarschijnlijk zou er zelfs zonder subsidie meer bereikt worden, omdat er dan geen afwachtende houding hoeft te worden aangenomen.
Daadkracht
En waarom gebeurd het op deze manier? Is er dan geen betere methode? Zijn dit de kinderziektes die bij de “energietransitie” horen, zoals de politiek het huidige energiebeleid graag noemt? Een diepgaand onderzoek is niet nodig om hierop een antwoord te vinden. Een kijkje bij onze oosterburen is voldoende. Rij maar eens de grens over en een oase van windmolen en pv-daken komt je tegemoet. Blijkbaar lukt het daar wel. Wat doen zij dan wat in Nederland niet gebeurd? In Duitsland wordt “daadkracht” getoond en laat men zien over een lange termijn visie te beschikken.
Windmolens markeren de grens tussen Limburg en Duitsland
In Duitsland zijn energiebedrijven wettelijk verplicht om groene stroom af te nemen tegen een vaste vergoeding die een investering in duurzame energie opwekking rechtvaardigt. Hierdoor zijn er veel initiatieven voor duurzame elektriciteit opwekking, zowel bij particulieren als bedrijven. Dit leidt weer tot meer vraag naar o.a. pv-panelen en windmolen wat een boost geeft aan het bedrijfsleven. Productie opschaling betekent een lagere kostprijs etc. Het is een versterkend geheel en dat blijkt te werken. En het mooie komt nog: het kost de Duitse overheid geen cent!
In plaats van iets succesvol te kopiëren blijft de Nederlandse politiek zijn eigen doodlopende weg bewandelen. Waarom ziet de regering niet in dat het korte termijn oogkleppen beleid averechts werkt? Zijn het persoonlijke ego’s van politici of is het de lobby van de gasindustrie? Misschien ligt de oorzaak wel buiten de overheid en komt het door al die burgers die windmolens en pv-daken als milieuvervuiling zien.
Wat het ook is, feit blijft dat er veel werk wordt verricht, maar bar weinig resultaat geboekt. Het motto “Meer met Minder” zou wat serieuzer genomen moeten worden. De succesformule ligt klaar, alleen de “daadkracht” ontbreekt nog.
Tjalle Fijlstra
8 reacties op “Subsidies stagneren klimaatdoelstellingen”
De enige juiste vraag wordt inderdaad door de auteur gesteld, zij het enigszins omslachtig: “Waarom ziet de regering niet in dat het korte termijn oogkleppenbeleid averechts werkt?” Een poging om een analyserend antwoord te formuleren blijft echter naar mijn mening in de lucht hangen. Hier de mijne.
Er zijn twee hoofdredenen:
A: De overheid zit zelf tot over zijn oren in de fossiele industrie en handel – een technologie uit 1814 – en afstevenend op een debacle, want olie, gas, uranium, enzovoort, hebben tal van nadelen als ernstig vervuilend en op betrekkelijk korte en afzienbare termijn eindigend. Turf en hout gingen ons voor, want van het oorspronkelijke tweederde deel van Nederland dat was bedekt met hoog- en laagvenen, zijn zonder dralen tot op de laatste vierkante meter vergraven en in de randstad opgestookt, terwijl ons eveneens geen centimeter natuurlijk bos meer rest omdat deze vooral in de diverse oorlogsvoeringen (VOC-achtige activiteiten) zijn verslonden om van zoveel mogelijk buitenland binnenland te maken. Voorts voert de overheid in haar energiebeleid niet alleen een dubbele boekhouding, haar netwerk met de grootindustriëlen is uiterst nauw en de lijnen zeer kort, de laatsten hebben stevige posities in de de haagse residentie.
B. De overheid heeft geen enkele vertrouwen in de burger. Op vrijwel elk terrein, huizenbouw, de inrichting van ons land, het op- en inrichten van steden, de energievoorziening, het politieke bedrijf in casu de democratie, de pensioenfondsen, enzovoort, enzovoort, is de werkelijke invloed van de burger heden ten dage nagenoeg ausradiert. Bouwde de goede man en vrouw tot een eeuw geleden nog zijn huisje zelf, een restant daarvan is heden in het openluchtmuseum te bewonderen, en vormde hij zijn mooie en afwisselende landschappen ooit eveneens geheel naar eigen inzicht in eigen hand, heden is ook dat in handen van ambtenaren als uitvoerenden van een zichzelf benoemend clubje, ook al heten zij Natuurmonumenten en provinciale landschappen, waarvan de individuele clubleden na eerst te zijn ‘gekozen’ hun hele lange leven her en der in de maatschappij op de diverse te verdelen posten herverschijnen (je komt er praktisch nooit meer van af). De overweldigende bureaucratie verstikt onze samenleving. Ideeën en nieuwe gewenste ontwikkelingen druisen niet zelden in tegen gevestigde belangen van het zichzelf benoemende gezelschap.
Kortom: aan het fossiele goedje wordt heel veel geld verdiend en tragisch genoeg steeds meer naarmate het schaarser wordt. Hoe schaarser, des te heviger er om gevochten zal worden. Een overwogen energietransitie naar duurzaam in de vorm van zonnepanelen en windmolens past daar niet bij.
Als je het verbruik wil vergroten geef je subsidie.
Als je het huidige energieverbruik te hoog vindt,
moet je dat dus NIET subsidieren.
Zeer goed artikel en ook 2 zeer goede Reply’s. Overigens worden de bruin en de steenkool winning in bv Duitsland zwaar gesubsidieerd, in het verleden zijn kerncentrales ook sterk gesubsidieerd. Je kan natuurlijk nu ook zelf aan de slag gaan als je je huis goed isoleert heb je dat in minder dan 10 jaar al terug verdient. Na die 10 jaar betaal je nog steeds een veel lagere rekening t.o.v. je buurman die ze huis niet geïsoleerd heeft! En je hebt direct meer comfort in huis.Dus kom vandaag nog in actie 🙂
@Danny: kerncentrales worden nog altijd gesubsidieerd. Kerncentrales zijn bij commerciële verzekeraars onverzekerbaar, terwijl dit bij windturbines, zonnestroompanelen en ook gas-, olie- en kolencentrales de normaalste zaak van de wereld is.
De staat neemt de verzekering op zich zodat we als burger dubbel de klos zijn bij een groot ongeval: we mogen lekker stralingsprodukten inademen en ook meebetalen aan de opruimkosten. Dubbel oneerlijk dus.
Ik begin er hoe langer hoe meer achter te komen dat hoe minder duurzaam een technologie is (fossiele brandstoffen, kernenergie, auto’s, e.d.) hoe oneerlijker de voor- en nadelen verdeeld zijn.
Het is in Nederland triest gesteld. Ik hoorde van een Duitse kennis een opmerking die in een bepaalde sqetch / voorstelling werd gemaakt en precies dat gene raakt. Vrij vertaald: De Hollander praat net zo lang, dat het zelfs lijkt alsof hij er verstand van heeft. Daar zit het probleem. De politiek in Duitsland heeft nadat ze om waren niet verder gepraat, maar spijkers met koppen geslagen. Zei hebben nog een heel belangrijk punt: Alles wat duurzaam is, of wat men probeert om duurzaam bezig te zijn, moeten we aanmoedigen. Door alle verschillen te zien, ontdekken we wat de beste mogelijkheden zijn. Daarbij komt het er niet direct op aan, hoeveel men bespaart, elke vorm van duurzaamheid is beter dan niets doen, levert toch iets op en geeft bewust wording. Er wordt in Nederland maar gepraat en gepraat, er zullen nog vast wel een paar onderzoeken komen door de overheid, daar zijn ze heel goed in. Tegen de tijd dat ze er uit zijn, dan is het te laat! Vooral dus bij de fossiele brandstoffen blijven. Als straks de energie onbetaalbaar is geworden, inclusief de voedsel prijzen, vraag ik mij af of er dan nog geld is om een zonnepaneel op het dak te zetten. Dus niet zeuren, maar de daken vol met zonne panelen pleuren!
@Jeroen Haringman: Het is zelfs zo dat de Nederlandse staat niet alle kosten van een mogelijk ongeluk/aanslag bij een kerncentrale zal dekken. Dat is ook logisch aangezien een eventuele fallout in de Randstad ook bij kleine oppervlakten al tot astronomische kosten zal leiden (Stel je voor dat een stad als Rotterdam voor 50 jaar als onleefbaar gebied verklaard zou worden). De mogelijke kapitaal vernietiging als gevolg van zo’n ongeluk zijn niet te bevatten in geld uitgedrukt (laat staan de overige gevolgen).
Kortom, geen verzekeraar of overheid kan een kerncentrale verzekeren. Daarom zullen alle kosten rechtstreeks op de burger en bedrijfsleven worden afgewend.
Dit staat in schril contrast met alle andere vormen van energie opwekking. Mocht een wiek van een windmolen afbreken en een auto vernielen zal de verzekering van de windmolen de schade dekken. Techniek en vooral mensen [1] zijn niet perfect vandaar dat ik liever andere vormen van energie opwekking zie, liefst duurzaam natuurlijk.
[1] Eén van de vele (!) ongelukken en foutjes dat aantoond dat de kernindustrie niet volwassen en veilig is: http://www.algemene-energieraad.nl/newsitem.asp?pageid=16377
Zeer mooie blog en interessante reacties hierop.
Mijn mening:
Hoe erg het ook is, de Nederlandse regering wilt gewoon niet veranderen een een betrouwbare regeling instellen zodat het voor IEDEREEN aantrekkelijk wordt om een zonnepanelen-installatie te plaatsen.
Misschien kan de “Club van Rome” (link: http://nl.wikipedia.org/wiki/Club_van_Rome)
die een deze dagen in Nederland plaats vindt, grip op het TOTAAL verkeerde beleid van Nederland krijgen… want momenteel wordt gezegd dat ‘Misschien’ 2011 de verandering gaat plaats vinden…
Dan komt de volgende vraag: Door wie dan?! Hoogstwaarschijnlijk is in 2011 de rechtse regering aan de mach die totaal niets voelt voor het duurzame energie verhaal..
Tijd om met elkaar de handen in een te slaan en iedereen te laten zien dat het wel kan… Mede door de vele kleine subsidies te koppelen aan een financiering, fiscale mogelijkheden en de dalende prijzen van een installatie!
Misschien duurt het in Nederland een paar jaar langer, maar ook in Nederland zullen de daken worden voorzien van zonnepanelen…
Uit het Duitse Grundgesetz = Grondwet (heb ik in uitgebreide analyse van NRC artikel van 18/10 juli 2009 besproken op Polder PV):
Artikel 20a
“Der Staat schützt auch in Verantwortung für die künftigen Generationen die natürlichen Lebensgrundlagen und die Tiere im Rahmen der verfassungsmäßigen Ordnung durch die Gesetzgebung und nach Maßgabe von Gesetz und Recht durch die vollziehende Gewalt und die Rechtsprechung.”
Vertaling van het eerste deel door Paul Cohn (met dank, hij zit bij Opgewekt.nu):
“In haar verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties beschermt de Staat de basiselementen van alle leven op aarde.”
Ga nu zelf zoeken wat er in de Nederlandse Grondwet over “milieu” (en over “verantwoording naar toekomstige generaties) staat, en trek je eigen conclusies. Nederland en Duitsland liggen op twee verschillende planeten…
Overigens is Duitsland beslist geen heilstaat (ook niet in dit opzicht, ga maar eens aan de rand van een bruinkool dagmijn staan…). De zwarte machten zijn zich alweer aan het organiseren om hun verloren gegane marktaandeel op slinkse wijze terug te winnen. Tel uw zegeningen. Elke dag weer.