Begin januari 2010 heb ik de woonkamer van mijn hoekwoning, die normaal via de cv met vloerverwarming en een radiator wordt verwarmd, een aantal dagen verwarmd met infrarood panelen, hierna genoemd IR-panelen. Het resultaat is verrassend. Verwarmen met IR-panelen kost 91% meer dan verwarmen met aardgas. Verder blijkt uit het experiment dat IR-verwarming minder comfortabel is dan verwarming met radiatoren of vloerverwarming.
Op 4 januari jl., in het hart van de winter, werden mij een aantal IR-verwarmingspanelen ter beschikking gesteld om te bezien wat het effect hiervan is en wat het energieverbruik is t.o.v. verwarming met aardgas.
De kamer
De kamer met open keuken is rechthoekig met een lengte van 10 m en een breedte van 4,70 m. De kamer wordt normaal verwarmd middels vloerverwarming met de leidingen op 17,5 cm afstand. Gezien de trage werking van de vloerverwarming is bij de aanleg aan de achterzijde van de kamer een radiator gehandhaafd welke is voorzien van een thermostaatknop. De keuken is van de kamer gescheiden door een binnenmuur van 2,5 m op 4,20 meter afstand van de achterzijde van de woning. Bij het IR-experiment werden de vloerverwarming en de radiator uitgeschakeld en werd de cv alleen gebruikt voor verwarming van de badkamer (boven) en het halletje dat zich als uitbouw aan de voorkant van de kamer bevindt.
Schema kamer
Experiment
Bij het experiment beginnende op maandag 4-1 om 14.00 uur werden er 3 IR-panelen geplaatst, aan de achterkant onder het raam een paneel van 750 watt, in de kamer tegen de buitenmuur een paneel van 660 watt en tegen de tussenmuur een paneel van 385 watt. De kamer was toen al voorverwarmd door de vloerverwarming, die nog de nodige restwarmte in de vloer had achtergelaten. De thermostaat van de IR-panelen werd ingesteld op 20 graden. Deze bevond zich op 1,20 m hoogte aan het einde van de tussenmuur.
Het IR-paneel
Op dinsdag 5-1 bleek dat het totale vermogen onvoldoende was om de kamertemperatuur op 20 graden te krijgen. De gemiddelde etmaaltemperatuur (-0,9˚) was hoger dan maandag (-2,8˚), maar de inmiddels ingestelde temperatuur van 20,5 graden werd niet gehaald. Woensdag 6-1 was de etmaaltemperatuur (-3,2˚) lager en was het om 11 uur nog maar 18,8˚. Daarom werd de vloerverwarming weer bijgeschakeld en is er om 17.00 uur een extra paneel van 730 watt bijgeschakeld, zoals op de tekening is aangegeven. Hierdoor kwam het totale vermogen op 2525 watt. Om 23.00 uur ging de nachttemperatuur in van 17,5 graad. Uiteindelijk werd op donderdag 7-1 een operationele situatie bereikt, waarbij de IR-panelen om 6 uur werden ingeschakeld. Hierdoor was er pas op 7 januari sprake van een werkbare situatie. Op donderdag 7-1 werd de dagtemperatuur (20,5˚) om 6 uur geprogrammeerd. Langzamerhand zie je de temperatuur vanaf 17,5 graad (nachttemperatuur) oplopen, die rond 18 uur op 20 graden komt. De ingestelde temperatuur van 20,5 graden werd voor 23 uur niet gehaald. De thermostaat heeft de panelen derhalve niet uitgeschakeld, behalve van 15:15 uur tot 16:16 toen de zon door het zijraam de thermostaat heeft beschenen en de temperatuur van de opnemer een piek vertoonde. Tegen 23.00 uur naderde de temperatuur de door de thermostaat gewenste waarde. Op vrijdag 8-1 werd de inschakeling vervroegd naar 5.00 uur vanwege de te verwachten lage nachttemperatuur. Het verloop van de temperatuur was analoog aan die van donderdag, zij het dat de gewenste temperatuur op 0,5 graad na werd bereikt. Je zou hieruit de conclusie kunnen trekken, dat het totale vermogen (2525 watt) net voldoende was om de warmtelek te compenseren. Bij een vluchtige berekening van de warmteweerstanden van muren, ramen, vloer en plafond van de kamer kwam ik bij -8 graden buitentemperatuur en rekening houdend met temperatuurverschillen in de verschillende vertrekken uit op een benodigd vermogen van 2460 Watt.
Temperatuurverloop met gebruik van de IR-panelen t/m 8 januari, daarna weer gebruik CV
Bevindingen
Het idee achter IR-verwarming is dat men IR-straling als aangenaam ervaart ook als de lucht om je heen kouder is zoals je ook ervaart op een zonnige dag in het voorjaar.
Toch werd de IR-stralingswarmte door ons als minder behaaglijk ervaren dan die van de vloerverwarming, die een homogene warmte verspreidt. En op de momenten dat de thermostaat even uitschakelde (op de dag van binnenkomst, toen de kamer al door de CV was voorverwarmd), werd het tijdelijk gemis aan stralingswarmtewarmte als oncomfortabel ervaren. Verder bleek de warmteverdeling niet homogeen. Een thermometer die op een bankleuning op 1,20 meter afstand van een IR-paneel werd geplaatst gaf een temperatuur aan van 20,6 graden. Achter de leuning was dat 17,9 graden. IR-warmte verwarmt in feite dan ook niet de lucht, maar de voorwerpen die rechtstreeks worden bestraald. Dit heeft wel als effect dat de lucht indirect door convectie wordt verwarmd. Per slot moet de thermostaat via verwarming van de lucht worden aangestuurd.
Indien we kijken naar de temperatuurweergave van de eigen klokthermostaat blijkt deze 0,3 graad lager weer te geven. Deze komt uiteindelijk rond 23 uur op het maximum van 20,1 graden uit. Op 8 januari is het inschakelpunt vanwege de te verwachten kou vervroegd naar 5 uur. Hoewel de gemiddelde etmaaltemperatuur op 8 januari dezelfde was als op de 7e, was de gemiddelde windsnelheid met 4 m/sec hoger dan de 2,5 m/sec van de 7e en de zonnestraling was minder. Dit bleek merkbaar bij het stoken, want de gevraagde temperatuur van 20,5 graad werd niet bereikt. De temperatuur bleef steken op 19,9 graden. Kennelijk was het totale vermogen van de IR-panelen (2525 watt) net voldoende om de kamer in deze periode op 20 graden te krijgen. Na eigen berekeningen van de K-waarde van de kamer blijkt deze bij een temperatuur van -5 graden circa 2460 Watt vermogen nodig te hebben om een temperatuur van 20 graden te handhaven afgezien van wind en zonnestraling.
Temperatuurverloop op 7 en 8 jan. in rood en op 9 en 10 jan. in blauw
Om een goed inzicht te krijgen in het temperatuurverloop heb ik in bijgaande grafiek het temperatuurverloop in de kamer weergegeven van zowel de IR-verwarming als de cv-verwarming.
Met de rode lijn is de temperatuur weergegeven van de kamer bij IR-verwarming gedurende de dagen 7 en 8 januari. De blauwe lijn geeft het temperatuurverloop van de kamer op 9 en 10 januari, waarbij weer werd teruggevallen op de normale verwarming. Aan de rode lijn is af te lezen dat de capaciteit van de IR-panelen aan de krappe kant was, want op 7 januari werd uiteindelijk 20 graden op 17:30 uur gehaald, een waarde die op de 8e niet is gehaald. Uit de blauwe grafiek is te zien, dat bij het begin van 9-1 door het ontbreken van bufferwarmte in de vloer de temperatuur snel is gedaald, waarbij de cv-ketel om 5:30 uur is geactiveerd vanwege het bereiken van de ingestelde nachttemperatuur van 16 graden. Door de langzame werking van de vloerverwarming wordt uiteindelijk om 17:30 uur de 20 graden bereikt en na 21.00 uur (het tijdstip van de nachtverlaging) is te zien dat temperatuur veel minder snel daalt dan bij de IR-verwarming die tot 23:00 uur actief bleef. Op 10-1 wordt de temperatuur van 20 graden rond 12 uur bereikt. Er moet wel worden vermeld dat de gemiddelde etmaaltemperatuur op 7 en 8 januari -4,8 graden bedroeg, op 9 januari -2,2 graden en op 10 januari -0,9 graden. Verder werd op zowel 7 als 8 januari van 15:15 tot 16:15 uur de IR-verwarming tijdelijk uitgeschakeld, doordat de zon in die periode via het zijraam op de thermostaat heeft geschehenen. Dat laatste is gezien het verloop van de grafiek ten koste gegaan van een stijging van 0,2 graad.
Ook dient bij cv-verwarming rekening te worden gehouden met de cv-pomp, die op dit soort dagen een energieverbruik vergt van circa 1 kWh.
Energieverbruik en kosten
In de periode van 4 t/m 8 januari was de gemiddelde etmaaltemperatuur T= -3,3 graden. Bij eerdere metingen heb ik bij mijn huis het verband tussen het gasverbruik per dag de buitentemperatuur vastgelegd. Volgens deze grafiek (y = -0,574 x T + 9,33) zou er in die periode bij gebruik van de vloerverwarming per dag gemiddeld 11,22 m3 gas zijn verbruikt, dus over 5 dagen 56,1 m3. In werkelijkheid is er aan gas 25,8 m3 verbruikt. De besparing aan gas was dus 30,3 m3 wat neerkomt op een bedrag van 30,3 x € 0,58 = € 17,57. Hiervoor in de plaats is 154,6 kWh aan elektrische energie gebruikt wat neerkomt op 154,6 x € 0,22 = € 34,01. Dat houdt in dat er 93,5% aan meerkosten is gemaakt door het gebruik van elektrische energie. Als ik bij het gasverbruik voor de verwarming nog 4 kWh meereken voor energieverbruik van de cv-pomp wordt de meerkostenfactor 88,5%.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat de gemiddelde binnentemperatuur in de meetperiode door een te geringe capaciteit 19,1 graden bedroeg. Bij normaal bedrijf zoals op 10 januari bedroeg de gemiddelde kamertemperatuur 19,6 graden. Volgens de stookgrafiek zou er dan per dag 0,28 m3 meer nodig zijn geweest om de kamer die halve graad te compenseren. Dat is over ruim 4 dagen 1,2 m3. Dit leidt tot een finale meerkostenfactor van 96%. Dit gegeven extrapolerend naar een jaarverbruik van 1000 m3 gas voor cv-verwarming zou er bij IR-verwarming 5304 kWh nodig zijn aan elektrische energie tegen een prijs van € 1167. Aan gas zou er voor € 580 zijn verbruikt en met de gasaansluitkosten van € 177 erbij wordt dat € 757. Dat zou netto € 410 extra kosten met zich meebrengen overeenkomend met 54%. Hierbij moet dan weer worden opgemerkt dat bij het ontbreken van een gasaansluiting ook het tapwater elektrisch moet worden verwarmd, hetgeen de meerkostenfactor weer extra verhoogt.
De leverancier heeft de IR-meetgegevens gebruikt van 7 januari en deze vergeleken met die van het normale verbruik van 3 januari, waarbij de buitentemperaturen resp. -4,8 en -4,1 graden bedroegen. Op basis daarvan constateert hij dat er voor de kamerverwarming met infrarood 44% minder energie is verbruikt dan met de CV op 3 januari ervan uitgaande dat 1 m3 aardgas gelijkwaardig is aan 9 kWh elektrische energie. Als je dit in kosten vertaalt, is de IR-verwarming 91,1% duurder dan verwarming met aardgas.
Commentaar leverancier op experiment
De werking van de panelen is de afgelopen 3 jaar permanent getest in een testhuis in Duitsland.
Visie leverancier
De panelen werden beschikbaar gesteld door een leverancier/importeur die overtuigd is van de efficiënte werking van IR-panelen o.a. gebaseerd op eigen onderzoek in een testhuis in Duitsland gedurende 3 jaar in samenwerking met de universiteit van Trier. Daarnaast worden volgens hen deze bevindingen bevestigd door een vergelijkbaar onderzoek van de Universiteit van Kaiserslautern, waarbij in twee min of meer gelijkwaardige woningen zowel IR-verwarming als cv-verwarming werden toegepast. Zie ook het Duitse rapport: Beispielhafte Vergleichsmessung zwischen Infrarotstrahlungsheizung und Gasheizung im Altbaubereich.
Van de verkregen meetgegevens is door de fabrikant een analyse gemaakt, waaruit werd afgeleid dat er bij het IR-experiment 44% minder energie werd verbruikt dan bij het “normale” gebruik.
Gedurende de korte testperiode van enkele dagen was het voor Nederlandse begrippen behoorlijk koud. De periode was voor hen eigenlijk veel te kort om een optimale configuratie neer te zetten. Positionering van de panelen en het bepalen van het optimale vermogen is afhankelijk van diverse factoren en vergt de nodige tijd. Dat is op dit moment nog het zwakke punt van het verwarmingssysteem. Naarmate men meer ervaring krijgt in diverse typen huizen zal dit echter steeds sneller gaan.
Wanneer men de tijd had gehad om te optimaliseren, dan was er ook een meer homogene warmteverdeling ontstaan die een hoger comfort zou hebben gegeven. Dan was het mogelijk geweest om met dezelfde comfortbeleving de luchttemperatuur minimaal 1 graad lager in te stellen. Hierin zit een deel van de energiebesparing.
Daarnaast zit een deel van het comfort ook in het niet laten circuleren van de lucht, zoals dat bij convectieverwarming wel het geval is. Omdat er geen warme lucht door de kamer wordt gecirculeerd, zal er ook minder stof ronddwarrelen. Deze aspecten die door de leverancier/importeur als belangrijk worden gevonden zijn niet aan bod gekomen in het experiment.
Verder word gesteld dat (vochtige) muren na langdurige IR-straling droger worden en hierdoor op den duur een hogere isolatiewaarde verkrijgen.
De investeringskosten in IR-panelen zijn aanmerkelijk lager dan die van de kosten voor aanleg van een cv-installatie. Verder is een gasnet niet overal beschikbaar, zoals in Frankrijk waar op grote schaal wordt verwarmd met elektrische convectieverwarming. Daar zal de energiebesparing en daaruit voortvloeiende kostenbesparing gemakkelijker aantoonbaar zijn.
De fabrikant is van mening dat als men langer de tijd had gehad (bijv. een maand) met fine tuning van de opstelling en met betere meetapparatuur, men zeker die 50% energiebesparing had kunnen bereiken en aantonen.
Conclusie
Ook bij de door de fabrikant berekende energiebesparing van 44% is er hier sprake van elektrische energie die bij opwekking (in een centrale) en na het transport al zo’n 60% van de verbrandingsenergie heeft verloren.
Omdat elektrische energie 3,4 keer zo duur is als energie uit gas blijkt in het experiment dat IR-verwarming 91% meer kost dan verwarming met aardgas. In het experiment blijkt IR-verwarming minder comfortabel dan verwarming met radiatoren of vloerverwarming vanwege het ontbreken van een homogene warmte. Dat is wellicht te compenseren door een goed gebalanceerde opstelling van de panelenen. De directe stralingswarmte is echter wel snel voelbaar. Verwarming van kleine ruimtes zoals de badkamer zou in dat geval een optie kunnen zijn, daar de verwarming elektrisch kan worden geschakeld en gemakkelijk lokaal kan worden gedoseerd. Er gaat dan ook weinig energie door bufferwerking verloren zoals bij elektrische vloerverwarming. Zie ook het artikel Hoe (on)zuinig is elektrische vloerverwarming?, waarin elektrische vloerverwarming wordt vergeleken met aardgasverwarming.
262 reacties op “Verwarming met infrarood panelen”
Arie, zijn de geleverde IR-radiatoren wel vooraf afgestemd op de woonruimten (qua inhoud en Watt/m3 bv)?
Ik kan me voorstellen dat de demo-radiatoren mogelijk (iets?) onderbemeten zijn en daardoor moeite hebben de ruimte te verwarmen?
En kun je ons vertellen hoe je de temperaturen gemeten hebt? met een IR-temperatuurmeter, of gewoon vanaf een thermometer?
Verder wel interessant artikel!
@Niels,
De capaciteit van de IR-radiatoren was ingeschat door de leverancier, maar door de strenge kou begin januari bleek ook met de extra (4e) ingezette radiator de capaciteit net op het randje.
De temperatuur is gemeten door een thermometer/datalogger van de leverancier en was bevestigd op circa 30 cm onder mijn kamerthermostaat. De thermometer/logger gaf 0,3 graad meer aan dan mijn kamerthermostaat. Daarom werd de gevraagde temperatuur op 20,5 graad ingesteld. De leverancier suggereerde dat tegenover elkaar opgestelde IR-panelen elkaar versterken (wellicht door interferentie).
Ik heb het vermoeden dat de behaaglijkheid toeneemt als de stralingswarmte vanaf twee kanten wordt ervaren.
Ik ben van mening dat ook hier de 1e hoofdwet van de thermodynamica van toepassing is (de wet van behoud van energie). De hoeveelheid calorieën (oftewel kWh’s) is bepalend voor de temperatuur die een vertrek bij een gegeven buitentemperatuur aanneemt.
@Arie, Ik denk dat vooral de 2e hoofdwet in het geding is. Uit deze wet volgt dat warmte netto altijd van een object met hogere naar een object met lagere temperatuur stroomt, net zolang tot beide objecten dezelfde temperatuur hebben. Eenmaal op dezelfde temperatuur wisselen beide objecten precies zoveel warmte uit dat die temperaturen aan elkaar gelijk blijven.
Er zijn eigenlijk altijd 2 warmtestromen tussen 2 objecten. Ieder object straalt warmte uit (behalve bij een temperatuur op het absolute nulpunt). Hoe hoger de temperatuur van een object, hoe groter de straling. Het ene object op hogere temperatuur geeft meer warmtestraling dan het andere op lagere temperatuur.
NB: dit is niet de 2e hoofdwet zelf, maar een gevolg ervan.
Dus: een verwarmd huis staat altijd meer warmte af aan een koudere omgeving, dan het van die omgeving ontvangt. De snelheid waarmee dit gebeurd is afhankelijk van de isolatie EN van het temperatuurverschil. Dus hoe beter de isolatie, hoe minder warmte er per dag verloren gaat. En hoe minder er warmte hoeft te worden bijgestookt. Maar ook: hoe groter het temperatuurverschil (dus hoe kouder buiten bij dezelfde binnentemperatuur van 20 graden), hoe sneller de warmte naar buiten stroomt en dus hoe meer warmte er moet worden geproduceerd om het binnen op dezelfde temperatuur te houden.
@Jan Maarten,
Uiteraard is zoals je zegt ook de 2e Hoofdwet der Thermodynamica van toepassing, want die geeft aan dat er energie stroomt van een hoger naar een lager niveau (entropie).
En dan zal de warmtestroom naar buiten evenredig zijn met het temperatuurverschil (Tbinnen-Tbuiten) en omgekeerd evenredig met de warmteweerstand (=isolatie).
Maar de leverancier van de IR-panelen probeerde mij ervan te overtuigen dat de infrarood energievorm een toegevoegde waarde heeft, waardoor je met minder energie toe kunt dan die je uit verbranding van aardgas (rekening houdend met het warmteverlies in ketel en leidingen) krijgt om hetzelfde comfort te verkrijgen. Ik ben van mening dat de vorm van de toegevoerde energie niet van belang is. De hoeveelheid energie (of je dat nu uitdrukt in Joules, kWh of calorieën) is bepalend voor de temperatuur die een vertrek zal aannemen en de temperatuur is m.i. bepalend voor het comfort.
En in die zin verwijs ik naar de 1e hoofdwet, die in feite impliciet zegt dat er geen extra energie uit het niets kan ontstaan.
Ik leg daarom ook een relatie met mijn artikel op Olino over elektrische vloerverwarming, waarbij ook hoogwaardige elektrische energie voor directe verwarmingsdoeleinden wordt gebruikt.
Hierin werd in reactie 154 door Cal aangevochten, dat je elektrische energie niet met warmte-energie kan vergelijken.
De clou van dat verhaal was juist dat je (rekening houdend met het rendement van je cv-systeem) dat wel kunt doen. Het maakt voor de toegevoerde energie in je huis namelijk niet uit of deze nu uit de verbranding van aardgas in je HR-ketel wordt verkregen of uit elektrische energie verkregen uit de verwarming van weerstandsdraad (of IR-panelen).
Probleem is wel, dat het behaaglijk voelen van een mensch niet helemaal afhankelijk is de 1e en 2e hoofdwet.
Het (globaal) gemiddelde van stralingstemperatuur en luchttemperatuur, in combinatie met luchtbeweging (o.a. koude door slecht geisoleerde bouwdelen) en de relatieve luchtvochtigheid bepalen gezamenlijk of wij, als ‘mench’ het behaaglijk hebben. Dan heb ik het metabolisme van de mens (verbranding van energie in het lichaam waardoor warmte vrij komt) en de hoeveelheid CLO (mate van isolatie van het lichaam) nog niet genoemd.
.
Maar in grote lijnen, als de stralingstemperatuur veel hoger wordt (zon of paneel of stralers op een terras), dan mag de luchttemperatuur dalen en houden we het toch nog behaaglijk.
.
In de besproken situatie is de buitentemp heel laag, dus de oppervlakte temperaturen van de wanden aan de binnenzijde worden ook lager. De straling van de panelen moet dan al heel veel zijn om die koudestraling te compenseren. De luchttemperatuur is, als je met 100% stralingswarmte werkt, een afgeleide van de hoeveelhei straling die geabsorbeerd wordt door een aangestraald appervlak, waardoor dat oppervlak wordt opgewarmd en daarna de omringende lucht weer gaat opwarmen.
@Willem,
De discussie gaat er in feite om of een IR-verwarming een toegevoegde waarde heeft t.o.v. andere verwarmingsmethoden en of deze methode ook energiebesparend en dus milieuvriendelijk is.
Het kan dan wel zo zijn dat de panelen bij lage buitentemperaturen op vol vermogen moesten draaien om het warm te krijgen en ze minder energie zouden gebruiken bij hogere buitentemperatuur, maar een HR-ketel verbruikt bij een hogere buitentemperatuur ook minder gas.
Als je via IR op een indirecte manier via bestraalde oppervlakken de lucht verwarmt, zou je volgens jouw redenatie geen gewone thermostaat nodig hebben om de hoeveelheid straling te doseren.
Maar als je de luchttemperatuur wel als behaaglijkheidscriterium gebruikt, ontkom je niet aan de redenatie dat de hoeveelheid toegevoerde (elektrische) energie volgens de natuurkundige wetten (bij een gegeven buitentemperatuur) bepalend is voor de te bereiken binnentemperatuur.
Het nadeel tov gas is 91% dus kan ik concluderen dat het voordeel tov reguliere elektrische verwarming zeer groot is.
Dat is wel positief.
Beste Pat,
Ik weet niet wat je met reguliere elektrische verwarming bedoelt, maar elke vorm van elektrische verwarming is duur. Of je nu elektrische vloerverwarming, een straalkachel of infrarood verwarming gebruikt, de verwarming van je huis geschiedt met elektrische energie, waarbij je voor 1 kWh meer betaalt dan voor dezelfde hoeveelheid verbrandingsenergie uit aardgas. En de hoeveelheid kWh’s is bepalend voor de bereikte kamertemperatuur en daarmee ook de behaaglijkheid.
De enig denkbare toepassing voor infrarood verwarming zie ik in het verwarmen van je badkamer. Het voordeel is hierbij dat je de verwarming makkelijk aan- en uit kunt schakelen en de badkamer alleen verwarmt als je een douche of bad neemt. Een radiator op je CV-systeem laat je meestal de hele dag aanstaan.
Ik heb (nog) geen ervaring met IR panelen. Naast wetenschappelijke en semi-wetenschappelijke onderzoeken heb ik wel voldoende positieve ervaringen gelezen om zeer nieuwsgierig te zijn. Ik was dan ook van plan kleine paneeltjes te monteren onder bureaus en aan het plafond van de twee studeerkamers op de 1e verdieping en aan het plafond van de badkamer, ook op de 1e verdieping. Het hele huis heeft nu nog lelijke ruimteverslindende CV radiatoren. Er komt een pelletkachel op de begane grond. Er zijn veel subjectieve factoren die in bovenstaande onderzoeken niet zijn meegeteld en ook moeilijk in cijfers zijn uit te drukken, zoals (in mijn geval):
-Veel betaalde warmte vanaf woonkamer en keuken beneden verwarmt via plafond en opstijgende verwarmde lucht “gratis” nog eens de 1e verdieping
-In ongebruikte ruimtes hoeft op dat moment geen verwarming aan. Met CV radiatoren of vloerverwarming zal je zeker op koude winterdagen wel gek zijn om deze alleen aan te zetten als je een ruimte betreedt en meteen weer uit te zetten als je de ruimte verlaat. Bij IR panelen kan dat via een PIR sensor automatisch, je voelt de stralingswarmte zo snel je binnenloopt en verspilt geen energie meer zo snel je de ruimte verlaat.
-De zon op je huid in de winter is heerlijke warmte, wie kent niet de foto’s van wintersporters die uit de wind, in de sneeuw, in T shirt zitten te zonnebaden? Okee, ik ben nooit op wintersport geweest, maar hetzelfde gevoel staat me van de laatste winter nog goed bij. Bij temperaturen onder nul kun je het behaaglijk warm hebben.
-Een open haard, kampvuur, speksteenkachel of pelletkachel geven ook voornamelijk stralingswarmte, worden naar mijn bescheiden mening daardoor ook als zeer comfortabel ervaren. Ondanks dat ze je stoel en rug beslist slechter verwarmen dan een CV.
-Ik heb een aandoening waardoor ik het in kassen, musea, bouwmarkten, winkelcentra snel benauwd krijg, CV in het algemeen ervaar ik als zeer onprettige warmte.
-Ik heb me laten vertellen dat huisstofmijt, waar steeds meer mensen allergisch voor worden, floreert dankzij CV en niet zou houden van IR verwarming, maar daar heb ik verder geen objectieve of subjectieve data van gevonden.
-Mensen zijn warmbloedige wezens. We zijn warm niet door de verwarming maar door ons metabolisme. Verwarming en kleding dienen slechts te snelle afkoeling tegen te gaan (esthetische en culturele functies buiten beschouwing latend).
-Kortom, puur naar temperatuur kijken zegt niets over subjectieve warmtebeleving.
-Radiatoren zijn in de regel lelijk, design-radiatoren zijn peperduur
-Radiatoren nemen veel plaats in, vooral aan die muren die van ramen zijn voorzien en beperken de inrichting van de ruimte dus in ernstige mate.
-CV kost veel meer in aanleg,
-blijft onderhoudsgevoelig,
-hangt bij schilderen en behangen hopeloos in de weg,
-kan lek raken.
-IR panelen kunnen in elke kleur, als spiegel of gedecoreerd met je favoriete foto of schilderij geleverd worden, die zijn wel veel duurder dan witte.
-IR panelen kunnen gevoed worden met bijvoorbeeld PV panelen, hoewel zelfs huizen met een groot schuin dak op het zuiden niet snel voldoende zon zullen vangen om een groot huis geheel met IR comfortabel te krijgen.
-Als je kookt op inductie, water verwarmt met een zonneboiler en geen CV gebruikt, kun je volgens mij 100% zonder gas, dus ook het vastrecht en andere leveringskosten is dan een besparing.
-aanvullende warmte kan worden gewonnen met een warmtepomp (die ook nog eens in de zomer het huis koel kan houden) en/of met warmteterugwinning uit ventilatielucht.
-aanvullende elektriciteit kan worden gewonnen met een windmolentje, een pelletkachel met sterlingmotor of microturbine, een parabool-reflector met idem enzovoorts.
-gas is vrijwel 100% fossiele brandstof, ik ben er uiteraard niet voor om IR panelen op grijze stroom te laten werken, dat zou inderdaad nog extra fossiele brandstof kosten.
-Bij IR panelen is naast de plaatsing van de panelen zelf ook de inrichting van de ruimte van belang. Daar zie ik niets van terug in bovenstaand plaatje.
Beste Maggy,
Zo te lezen heb je je behoorlijk goed verdiept in de materie en je argumentatie is niet onredelijk.
Ik heb bovenstaand artikel geplaatst om aan te geven dat bij promotie van IR-panelen belangrijke informatie wordt verzwegen. Er worden alleen voordelen genoemd, die vaak heel suggestief zijn. Je leest nergens op Internet objectieve vergelijkingen van IR-verwarming met CV-verwarming.
Elektrisch warmte (elektrische vloerverwarming, straalkachels of IR-panelen) is een factor 3,4 duurder dan warmte uit aardgas, hoewel er bij aardgas (HR-ketel) circa 15% aan warmte verloren gaat. En warmte van een CV-systeem is wat lastiger per kamer te regelen en te doseren. Een oplossing in slaap/studeerkamers is het gebruik van thermostaatkranen, die je opendraait als je de kamer gebruikt.
Een CV-systeem aanleggen is zoals je aangeeft weliswaar duur, maar als het er toch al ligt heb je geen extra kosten. En in CV-radiatoren is er tegenwoordig een behoorlijke keus uit modellen. IR-panelen nemen ook een behoorlijke hoeveelheid ruimte in beslag. In mijn kamer kreeg ik het met 4 panelen nog niet warm genoeg.
Warmtebeleving is zoals je zegt subjectief. Maar straling van IR-panelen is niet vergelijkbaar met de warmte van de winterzon die je op elke plek hetzelfde ervaart (onafhankelijk van afstand). IR-paneelwarmte vermindert met de toename van de afstand.
Mijn vrouw was overigens blij dat het experiment was afgelopen. Het is in die periode nooit behaaglijk geweest. Het feit dat men beweert dat de thermostaat een of twee graden lager kan, komt omdat de lucht minder wordt verwarmd en de thermostaat juist werkt op de lucht die er langs stroomt.
PV-panelen (ik heb er zelf 4 die jaarlijks 365 kWh opleveren) leveren ’s winters weinig energie. Om je IR-verbruik er mee te dekken heb je ongeveer 80 tot 100 PV-panelen nodig met terugdraaiende kWh-meter.
Verder is een zonneboiler wel zinvol, maar elektrische naverwarming is ook weer duurder dan met een HR-combiketel.
Warmtepompen zijn zinvol, maar een efficiënte warmtepomp vereist een pijp van circa 100 m in de grond en het nodige aan apparatuur met de nodige kostbare investering. Voor een goed rendement moet je je huis dan wel verwarmen met lage-temperatuurverwarming, zoals b.v. vloer- of wandverwarming.
Een windmolentje op je dak (als je daar al vergunning voor krijgt) levert nauwelijks wat op (zie mijn artikel http://www.olino.org/articles/2009/05/28/hoeveel-energie-levert-een-windmolen.
Grote windmolens doen er wel toe vanwege het rotoroppervlak en de hogere windsnelheid op grotere hoogten. Ik ben zelf lid van De Windvogel (www.windvogel.nl), die gaat voor duurzame energie.
Het sluiten van een groen-energiecontract is zeker aan te bevelen, maar ik heb daarover wel mijn bedenkingen. De hoeveelheid duurzame energie wordt bepaald door de duurzame bronnen en is in die zin eindig (afhankelijk van wind en zon). Die kunnen bij extra vraag niet zo maar extra leveren.
In Nederland wordt het merendeel geïmporteerd uit de van waterkracht afkomstige energie uit Noorwegen dat hiermee een exportkanaal heeft voor een veel gevraagd product dat anders aan eigen bewoners zou worden geleverd. Bij een tekort voor eigen bewoners wordt goedkope kernenergie uit Zweden geïmporteerd.
De kosten zullen bij het toepassen van groene stroom niet lager zijn.
De enig denkbare toepassing voor een IR-paneel zie ik in de badkamer, waar je de inschakeling aan de lichtschakelaar of een sensor zou kunnen koppelen. Je stookt dan alleen als er warmtevraag is.
Verder zou je de radiatoren niet meer nodig hebben als je vloerverwarming (aangesloten op je CV-systeem) toepast. Ik heb er zelf al 14 jaar ervaring mee. Het geeft een homogene warmteverdeling en ik heb sindsdien nooit meer last van koude voeten. Met radiatoren ontstaat een koude luchtstroom net boven de vloer (vanwege de aanzuiging door de radiatoren).
Veel succes met de keuze.
Geachte heer Groenveld,
Ik heb enkele kleine vraagjes, zoals:
Wordt er in de berekeningen ook meegenomen dat de installatiekosten zeer beperkt zijn.
Bij vloerverwarming moet er nog al wat gedaan worden m.b.t. installatie en vraagt veel extra onderdelen hetgeen allemaal weer tijd en geld kost. Zo te zien zijn ze makkelijk verplaatsbaar en dus ook makkelijk vervangbaar. Hoe lang gaan deze panelen volgens de fabrikant eigenlijk mee?
Met hartelijke groet,
Beste heer Blok,
Op zich zijn dit natuurlijk relevante vragen. De installatiekosten van IR zijn er nauwelijks, want je kunt de panelen gewoon via stopcontacten voeden, als je voldoende groepen hebt.
Maar een vergelijking met vloerverwarming hoeft niet te worden gemaakt, want je kunt natuurlijk ook een gewone cv-installatie met radiatoren gebruiken.
Als het gaat om nieuwbouw en er nog moet worden gekozen voor een verwarmingssysteem, ligt de zaak anders.
Ook dan is het nuttig om energie op een efficiënte manier te gebruiken.
IR-verwarming en ook elektrische vloerverwarming zijn op een relatief voordelige manier aan te brengen, maar als je de structurele kosten beziet en ook het milieu-effect, is elektrische verwarming niet verstandig zeker niet in een land waar nog maar circa 5% van de elektrische energie duurzaam wordt opgewekt.
En als je op een zakelijke manier naar verwarming kijkt, heb je de kosten van de investering in een cv-systeem binnen 5 tot 10 jaar terugverdiend.
De kosten bij mij thuis van de verwarming van huis en tapwater komen bij 1300 kuub op circa 900 euro. Bij elektrische verwarming zou dat jaarlijks minimaal op zo’n 2000 euro komen. Voor dat verschil kun je bij 15 jaar afschrijving flink wat investeren. En IR-panelen zijn ook niet gratis.
Erg interessante discussie!
Wij zijn op zoek naar een comfortabel, gemakkelijk te installeren verwarmingssysteem voor ons huis in Spanje. De gemiddelde wintertemperatuur daar is 15 graden Celcius en vorst kent men bijna niet.
In het huis is nog geen verwarming aangelegd of voorbereid, enkel de centrale airco kan de lucht verwarmen, maar dat is zowel duur als onprettig. We hebben de keus tussen oliegestookte centrale verwarming, gaskachels (met gasflessen op de veranda dus, lelijk) of elektrische radiatoren. We hebben geen aardgas.
Het zal voornamelijk gaan om verwarming van de woonkamer (32 m2), het kantoor (16m2) en twee badkamers (6 m2 per stuk). Slaapkamers verwarmen in Spanje is eigenlijk nooit nodig. Electriciteit is in Spanje goedkoper dan in Nederland.
Ik ben erg beniewud welk advies jullie ons hier kunnen geven.
Groet,
Monique
Beste Monique,
Als de gemiddelde temperatuur niet erg laag is, is een airco-unit misschien toch niet zo gek.
Die kan je als een soort warmtepomp gebruiken en je kunt er ’s zomers mee koelen. Ik denk dat zo’n airco efficiënter is dan elektrische vloerverwarming.
Wat je als verwarming gaat aanbrengen zou o.a. ook kunnen afhangen van de intensiteit van bewoning. Als je er in het stookseizoen niet vaak bent, moet je niet te veel investeren.
Het zou ook geen kwaad kunnen om eens bij huizen in de buurt rond te kijken en naar energierekeningen te vragen.
Zo te zien gaat het niet om veel energie vanwege de beperkte ruimtes die je warm moet stoken. Elektrisch verwarmen in Nederland is duur en inefficiënt. Lokaal advies inwinnen lijkt me zeer nuttig.
Dank je wel voor je reactie Arie.
Wij gaan permanent in Spanje wonen en verwarming is zeker wel essentieel. We gaan voornamelijk vanwege de gezondheid van mijn man en kou is funest voor hem.
Vloerverwarming wordt het ook niet, de vloeren zijn allemaal al netjes betegeld en breken willen we niet. Een aircoverwarming is warme lucht die in de ruimte geblazen wordt en dat is echt niet prettig. Bovendien is het een centraal aircosysteem die dus de warme lucht door het hele huis zal blazen. Ik wil helemaal geen warme slaapkamers 😉
Ik ga inderdaad zeker lokaal informeren, maar als het IR wordt, worden het dus wandpanelen.
Groet,
Monique
@ Monique :
Voor badkamer zou je ook infrarood stralers kunnen toepassen.
Bijv. Solamagic (die zien er bovendien fraai uit).
Beste hr. Groeneveld.
Ik lees hier alleen ervaringen en meningen over vervanging. Is er iets bekend over meetresultaten als IR panelen als bijverwarming worden gebruikt?
Onze huiskamer is voorzien van CV zonder vloerverwarming, maar met een koude tegelvloer. Mijn partner is reumatisch en heeft het dus altijd koud, want koude voeten … die zijn dus ’s avonds altijd ‘van de vloer’.
Zou een paneel aan het plafond boven het zitgedeelte die behaaglijke warmte kunnen geven die gewenst is? De woonruimte wordt door de cv op een redelijke temperatuur gebracht en door de straling met een klein paneel zou je lokaal dus een aangenamer klimaat kunnen scheppen.
Wat zijn uw gedachten hierover en is daar ervaring mee?
mvrgr,
Pieter.
Beste Pieter,
Overigens is mijn naam niet juist gespeld, een e-tje teveel. Maar wat betreft de klachten van jouw partner denk ik niet dat het opgelost kan worden met IR-panelen.
Ikzelf heb al geruime tijd last van het “koude voeten” probleem.
Toen ik in 1996 de verwarming in mijn kamer had vervangen door vloerverwarming ben ik er een tijd van verschoond gebleven, maar geleidelijk is dat weer teruggekomen en als ik een avond op visite ben in een huis met radiatorverwarming ga ik meestal met koude voeten naar huis.
E.e.a. heeft uiteraard te maken met een slechte doorbloeding van de voeten, maar ook met de vloertemperatuur.
In een kamer met radiatoren ontstaat door de stijgende warme lucht bij de radiatoren een koude onderstroom elders in de kamer. Dat kun je zichtbaar maken door het plaatsen van een kaarsje op de vloer.
Die onderstroom neem je niet weg met vloerisolatie, zoals ik destijds heb gemerkt, maar de vloertemperatuur zal daardoor vermoedelijk wel iets stijgen. Na de installatie van vloerverwarming heb ik een tijd geen last meer gehad van koude voeten. Maar geleidelijk is het koude- voetenprobleem weer teruggekomen (zal wel door de leeftijd komen). Ook schakelt mijn vloerverwarming om 21.00 uur uit, omdat er dan nog veel warmte in de vloer zit, maar die wordt daarna langzamerhand kouder.
Ik experimenteer nu met twee paar sokken en van bont voorziene pantoffels en dat lijkt te gaan helpen.
Of een IR-paneel aan het plafond uw probleem oplost weet ik niet.
Het gaat immers om de temperatuur net boven de vloer. Wellicht is het zinvol om een elektrische voetenwarmer aan te schaffen. Ik zag advertenties op het Internet. Als je de warmte brengt op de plek waar je hem nodig hebt, is het effectiever en het spaart kosten.
Dank voor de test en info. Rest mij een vraag: hoe verklaar je het verschil tussen je bevindingen en die van het duitse universitaire onderzoek? (te downloaden via de link) Dat onderzoek is wel heel positief, terwijl jij het tegendeel ervaart.
@Bavo,
Het is deels intuïtie en deels mijn kennis over de diverse vormen van energie (kinetische, warmte, potentiële) die een zekere verwantschap hebben. Behaaglijkheid is objectief en moeilijk te meten. De hoeveelheid energie die nodig is om een kamer met lucht te verwarmen kun je berekenen. Ik had het gevoel dat er iets niet klopte, zoals bij elektrische vloerverwarming, waarover alleen de leveranciers positief zijn.
Als je in een huis met IR-verwarming een thermostaat plaatst die bepalend is voor de toevoer van energie, waar moet je die dan plaatsen? In het stralingsveld? Wat gebeurt er dan als er genoeg behaaglijkheid wordt “gemeten”? Dan schakelt de thermostaat de energietoevoer uit of vermindert deze.
Maar dan valt meteen de straling weg. Als de omgevingslucht dan warm genoeg zou zijn, moet er dus voldoende stralingsenergie omgezet zijn in warmte-energie en dan heb je al meteen een theoretisch conflict.
Mijn verklaring is een veronderstelling, dat bij het ontwikkelen van een nieuwe vinding wetenschappers enthousiast zijn en zoveel mogelijk positieve argumenten aanvoeren om naar het gewenste resultaat toe te werken. Er worden ook prognoses opgevoerd over de ontwikkeling van de gasprijs en die van elektriciteit. Zijn die wel juist?
Ik heb onvoldoende zekerheid over de onafhankelijkheid van het onderzoek. Dat kan gesponsord zijn.
beste,
ik heb vroeger elektrisch verwarmt en ben dan overgeschakeld naar CV, met condensatieketel. Met de CV was het warmtegevoel veel aangenamer. De energiekost algemeen is met 35% gedaald. Ik heb zelf wel een regelsysteem uitgewerkt om kamers enkel te verwarmen als het nodig is en het is ook gekoppeld aan het licht van betreffende ruimte (overgenomen van de sturing elektrische verwarming). Zo kan ik in de weinig gebruikte ruimtes mij beperken tot het breken van de koude. Zo kunnen de diverse ruimtes volgens een bepaald schema op temperatuur worden gehouden. Dit is opgelost door op de vertrekcollector CV, diverse kringen te voorzien van een automatisch bedienbaar ventiel. De condensatie CV temperatuur staat op 38° C en max. op 45°C (in putje winter), zo is er ook een goede recuperatie van warmte met de condensatie ketel. Als de ketel temp boven de 65° staat is er weinig energie recuperatie uit de condensatie ketel, hoe lager de temperatuur, hoe meer recuperatie. Hiervoor dien je wel de circulatie pomp meer naloop tijd te geven, maar deze verbruiken zeer weinig.
Voor een meer optimale regeling overweeg ik een draadloze temperatuurmeting te plaatsen, per ruimte, om zo optimaler elke kamer te regelen. (zie Danfoss, Honeywell,….”draadloze regelsystemen”)
Daar ik een overschot heb aan zonne-energie, kan ik dit verder combineren met de elektrische verwarming en de weinig gebruikte kamers op een lagere temperatuur houden met de CV verwarming. In combinatie met de elektrische verwarming kan de gewenste temperatuur sneller worden behaald.
Verder heb ik ook twee elektrische verwarmingen direct tegen de radiatoren geplaatst, een primitieve manier van warmtewisseling.
Dit om het starten van de brander CV te verminderen. De meeste CV’s werken volgens het principe, als de retour temperatuur 10° lager is dan de gevraagde temperatuur (instelling CV) schakelt de brander aan om bij te warmen.
Wat betreft de Duitse studie en de bevindingen van de test, meen ik dat het uitgangspunt divers is.
De Duitse testwoning was ideaal geïsoleerd, wat bij Arie zijn woning niet zo zal zijn geweest.
Bij meer verlies dienen de elektrische toestellen meer te presteren en schakelt de temperatuur beveiliging (niet de thermostaat) het toestel regelmatig uit, hierdoor dien je een groter vermogen te installeren om het resultaat te behouden. Elektrisch is ook “aan” of “uit” een dynamische regeling is moeilijker of je dient er heel wat apertuur bij te plaatsen.
Uiteindelijk zijn er meer elementen dan de gewoon geïnstalleerd elektrisch vermogen en CV vermogen. Een Condensatieketel ingesteld op 65° of 50 ° zal voor het zelfde kamer temperatuur al minder verbruiken.
Ik heb vorig jaar mijn woning beter laten isoleren en heb de werking van de verwarming ook op een positieve wijze kunnen aanpassen.
Verder vind ik het een goed artikel, meten is weten en geven soms een heel ander beeld dan de perceptie die er bestaat, ook de reacties zijn positief meegenomen, vandaar deze bijdrage betreffende mijn eigen ervaring.
Beste Eddie,
Bedankt voor je bijval aan het artikel, waarin ik met een praktijksituatie de theorie heb getoetst.
De theorie is de eerste hoofdwet der thermodynamica (wet van behoud van energie).
Dit staat overigens los van de mate van isolatie. De hoeveelheid energie die nodig is (of dat nu via een CV-ketel wordt geleverd of elektrisch) is afhankelijk van het buitenoppervlak, de warmteweerstand van de woning en het verschil tussen de binnen- en buitentemperatuur. Ook spelen de zonne-instraling en de windsnelheid hierin een rol.
Wat betreft het experiment in vergelijking met de Duitse test, kan ik meedelen, dat er geen sprake was van een thermische beveiliging. Een centrale klokthermostaat was uitgerust met een zender die de radiografische contactdozen van de IR-panelen bediende. Vanwege de toevallige extreme koudeperiode werd er nauwelijks geschakeld, hetgeen ook blijkt uit de hoeveelheid verbruikte energie. Mijn hoekhuis is redelijk goed nageïsoleerd, maar het totale ingezette vermogen van de IR-panelen was in feite onvoldoende voor buitentemperaturen van zo’n 5 graden onder nul. Dat was zichtbaar uit de lange opwarmtijd van de huiskamer.
Ik denk dat het zoals in jouw situatie handig is om elk vertrek van een onafhankelijke regeling te voorzien, maar dat is niet weggelegd voor een gemiddeld huishouden.
En kennelijk heb je zoveel zonnepanelen, dat je bij normaal gebruik meer energie produceert dan je verbruikt, waardoor je de overtollige energie maar gebruikt om bij te verwarmen.
In feite zonde van de elektrische energie. Het zou in feite zo moeten zijn dat je bij netto teruglevering voor deze kWh’s een vergoeding zou ontvangen.
Verder begrijp ik uit je verhaal dat je de elektrische ontsteking wilt sparen door het retourwater elektrisch wat bij te verwarmen. Ik begrijp niet helemaal wat je hiermee beoogt.
Hallo,eindelijk eens iemand die een test heeft gedaan met infraroodpanelen.Mijn eerste vraag is zijn het infraroodpanelen met een straling van 10.000nm de zo genaamde zwarte infrarood genoemd? Zo ja dan spreken over dezelfde soort infraroodverwarming.(dit zijn de volgende merken waar ik info heb van gevonden:Lexin,Sunnyheat,Advenso,energyproducts=Belgisch)deze beweren dat ze minimum 50% minder verbruiken dan een gewoon elektrisch verwarmingstoestel(ook gelezen in het duits onderzoek IR 50% zuiniger dan Gas).Blijkt nu uit uw testen toch niet waar te zijn.U hebt de mogelijkheid gehad om dit uit te testen maar iedereen kan dit zomaar niet.Nu de panelen stonden wel niet ideaal opgesteld volgens de richtlijnen dat ik heb gelezen,ze zouden best aan het plafond worden gehangen maar of ze dan volwaardige verwarming leveren weet ik ook niet.Indien ze wel volwaardig zijn zouden ze zeer belovend zijn namelijk zeer goed voor de gezondheid,betere bloedsomloop,cholestorolverlagende werking,pijnbestrijdend etc..Dus had ik graag uw gedacht over deze IR panelen of U ze nog zou aankopen of niet daar ze volgens Uw test zeker geen duurzame energie verbruiken.
Beste Michel,
De door mij geteste panelen zijn van Infracomfort. Ik weet niet exact op welke golflengte ze stralen, maar het fabeltje dat IR-panelen zuiniger zijn dan gasverwarming klopt niet. Niet volgens de theorie en ook niet in de praktijk. Om een ruimte op een bepaalde temperatuur te brengen is namelijk een bepaalde hoeveelheid energie nodig (kan worden uitgedrukt in kwh, calorieën of Joules). Of dat energie is uit een elektrische kachel, een IR-paneel of radiator maakt niet uit. De hoeveelheid elektrische energie is gemakkelijk te bereken door het vermogen in Watt van een paneel of kachel te vermenigvuldigen met de tijd. Je krijgt dan energie in Wattuur (en gedeeld door 1000 in kWh).
Zo’n IR-paneel is geen perpetuum mobile, dus er komt geen extra energie uit. Elektrische energie is circa 2,5 keer duurder dan warmte-energie uit aardgas.
Stralingsenergie is wel behaaglijk als je er niet te ver vanaf zit, maar het komt maar van een kant. En verder moet deze energie toch ook de lucht verwarmen, anders valt de warmte weg als de thermostaat de panelen uitschakelt.
Wat betreft de gezondheidswerking. Dat zijn pure verkoopargumenten. Zijn ze wetenschappelijk onderbouwd?
Ik heb de test gedaan, omdat ik de theorie wilde toetsen. Ik gebruik zelf vloerverwarming, die ik in 1996 heb aangelegd. Dat geeft comfortabele homogene warmte. Er hangt nog een radiator in de kamer om de ruimte ’s morgens wat sneller op temperatuur te brengen. Ik ga zeker niet over op een vorm van elektrische verwarming. Hooguit is een IR-paneel of stralingslamp in de badkamer handig, omdat je de warmte maar een korte tijd nodig hebt.
Gas of elektrische verwarming is sowieso niet duurzaam. Gas is nog steeds fossiele energie en elektriciteit wordt in Nederland voor circa 94% geleverd uit kolen- gas- of kerncentrales. Deze vormen van energie zijn niet duurzaam.
Er bestaan momenteel overigens wel zonneboilersystemen, waarvan de warmte ook kan worden gebruikt voor huizen met lage-temperatuurverwarming, maar daar kun je ook geen wonderen van verwachten, zeker niet hartje winter, want dan staat de zon (als hij schijnt) laag en is maar weinig uren actief.
Beste Arie G,
Goed artikel en interessante bijdrages. Ik woon in de ardennen en heb alleen vloerverwarming beneden. Na enig regelen zitten we nu op 18 °C overdag en 17° s’nachts, wat comfortabel is als je niet in korte broek rondloopt. Op de boven verdiepein heb ik (lage temperatuur) radiatoren met thermostaat. Ik verwarm zo min mogelijk boven. Het probleem is de badkamer. Moet ik de centraleverwarming laten lopen om de badkamer te verwarmen, die maar korte duur gebruikt wordt? Het lijkt me niet efficient. Ik had vloerverwarming willen hebben in de badkamer, maar dan moet je ook de hele tijd verwarmen. Dus lijkt me infrarood verwarming of stralings/hete luchte verwarming het meest comfortabel en de meest economische oplossing. Wat denkt men daarvan?
@ SANOU,
Zoals je zelf al aangeeft is verwarming in de badkamer alleen nodig als je er vertoeft. Continue verwarming is dan niet nodig. Het voordeel van IR-verwarming of een straallamp is dat je die aan kunt zetten met een aparte schakelaar of timer.
Ikzelf heb in de badkamer een te kleine sierradiator, waardoor het er niet echt behaaglijk is. In zo’n geval is de IR-oplossing een uitkomst.
Laat je goed voorlichten door de vakhandel. Desnoods laat je zo’n apparaat eens uitproberen. Als men graag wil verkopen, moet je toch weten hoe je het zelf ervaart.
Als je hebt gekozen, lees ik graag je keuze en ervaring.
Veel succes.
Beste Arie,
Ik was me aan het verdiepen in electrische verwarming kom hier lees de rapportage van jouw experiment tegen.
Ik had al het idee dat het gebruik van een kamerthermostaat quatsch was bij een IR systeem, maar dan zie ik nu toch mijn bedenking bewezen.
Maar wat nou als je de kamer niet op een constante temperatuur wil hebben maar louter de straling op het moment dat je alleen in het vertrek zit?
Ik heb best een grote woning, maar ik zit voornamelijk op mijn werkkamer als ik thuis ben en verder ben ik aan het werk.
Ik stook desondanks toch nog wel een dikke 3100 tot 3500 kuub gas weg.
Niet alleen de belastingen die er over geheven worden tikken aan, maar ook de correctiefactor die de energieleverancier er eerst nog eens bovenop gooit maakt het zonde geld. Nadeel is dat de bovenverdieping kouder is dan de benedenverdieping.
Ik heb geen HR ketel en de woning is maar deels van dubbelglas voorzien. Een HR ketel past niet omdat het centrale afvoersysteem de andere uitlaadt in de weg zit. (Bovendien zit ik met de beperking van een VVE waardoor ik niet aan de buitenkant van mijn woning mag laten verbouwen.)
Lijkt me dat in dit soort situaties plaatselijke verwarming toch wel beter toepasbaar is, maar dat is met CV waardeloos te regelen. Een thermostaat kraan dichtdraaien en de ruimtes dichthouden maakt de CV er zelf niet efficienterder op draaien heb ik gemerkt.
Beste Vincent,
Een lastig probleem, dat je m.i. niet oplost met elektrische verwarming. Je zou eens kunnen experimenteren met een elektrische kachel, maar elektrische warmte is wel ruim 2 keer zo duur.
Isolatie zou ik zeker adviseren, want dat betaalt zich redelijk snel terug. Dan heb je ook je kamer sneller op temperatuur.
Het plaatsen van een HR-ketel zou misschien wel kunnen, maar dan moet je de invoer van lucht voor de verbranding via een apart kanaal laten lopen. Ik weet niet of dat mogelijk is.
Je bovenverdieping zal altijd koude blijven dan de benedenverdieping, als je alleen beneden verwarmt, maar als je boven gaat verwarmen wordt je energierekening zeker hoger.
Ook boven isoleren helpt. Ik heb ontdekt dat er door het aanbrengen van dubbel glas (HR++) in het hele huis jaarlijks circa 450 m3 gas werd bespaard t.o.v. de situatie dat ik alleen dubbel glas in de kamer had. De warmte van je kamer stroomt ook naar boven, maar als het boven minder makkelijk weg kan, krijg je een gunstiger warmteverdeling in je huis.
Verder helpt het ook als je een eventuele zolder (met schuin dak) isoleert.
Zie ook mijn artikel: http://www.olino.org/articles/2006/07/12/energiebesparing-thuis-een-praktijkgeval, waarin ik aangeef hoe ik een jaarlijks gasverbruik van circa 4500 m3 heb teruggebracht heb tot circa 1300 m3. Hierbij moet wel worden opgemerkt, dat er nu 2 personen minder wonen dan in de beginsituatie, hetgeen natuurlijk ook gas voor tapwater bespaart.
Heel interessant deze berichten. Misschien mag ik ook een vraagje stellen.
Ik heb een goed geïsoleerd huis. Ik heb op de begane grond vloerverwarming. De badkamer bevindt zich op de begane grond, met twee buitenmuren. De vloerverwarming is niet toereikend voor verwarming. Ik heb een extra electrische designradiator. Deze geeft wel warmte maar vraagt veel energie. Bovendien duurt het een vijftiental minuten alvorens de radiator warm is. De stralingswarmte is beperkt. Ik overweeg nu de elektrische radiator te vervangen. Er zijn mijns inziens twee opties voor bijverwarming: een straalkachel met ventilator of infraroodverwarming. De infraroodverwarming kan middels stralers of via panelen. Wat zou de voorkeur verdienen? Mijn badkamer is ca 12 m2 groot.
@ Adri,
Ik neem aan dat de vloerverwarming doorloopt in de badkamer, maar onvoldoende warmte geeft. Dan zou je inderdaad een IR-paneel kunnen plaatsen. Dat zal niet voldoende zijn om de hele badkamer van warmte te voorzien, maar kan op het moment van douchen voldoende zijn om een aangename temperatuur te verkrijgen. En het voordeel is dat je hem na verlaten van de badkamer weer kunt uitzetten, waarmee je zuinig met energie omgaat.
Wellicht kun je bij een bedrijf een paneel tijdelijk op proef krijgen.
veel succes.
Dank voor je antwoorden Arie.
Dubbel glas heeft zeker voordeel inderdaad.
In mijn vorige woning had ik op alle etages dubbel HR++ glas laten aanbrengen. Daarbij nog een HR ketel laten inbouwen. Mijn verbruik was hooguit 2200 kuub per jaar.
In mijn huidige woning mag ik helaas niks aan de kozijnen laten veranderen. En zoals je zei, voor een HR ketel heb je een aparte inlaat nodig, daar moet hoe dan ook een extra gat voor naar buiten waarvoor ik ook geen toestemming van de VVE krijg want dat is namelijk de hele pest hiervan.
Isolatie van binnenuit kan ik misschien nog iets mee, maar dan ben ik dus inderdaad min of meer gedwongen om lokale verwarming te gebruiken en de rest van de woning onverwarmd te laten.
@Vincent: wellicht goed informeren bij de vakhandel: hier zit op mijn woning 1 dakdoorvoer, waarbij aan de binnenzijde de mechanische luchtventilatie (uitgang), de CV luchtinvoer, en CV-uitlaatgas in 1 zijn geintegreerd.
Aan de buitenzijde heb je dan slechts 1 pijpje/schoorsteentje 🙂
Werkt perfect.
Merk/type weet ik zo niet, maar wellicht dat hier iets te vinden is: http://www.burgerhout.nl/dak-en-geveldoorvoeren/hr-en-vr-combi-dakdoorvoeren/ (willekeurige link met google gevonden, voor beeldvorming van de enkele pijp met daarin luchttoevoer en afvoer in 1).
Bij ons in het dorp Spakenburg is een bedrijf wat bezig is met First Heating.www.firstheating.nl Wij hebben dit afgelopen weekend thuis getest in onze serre van 4 x 6 meter. Binnen korte tijd was het heerlijk behaaglijk met een IR paneel van 60 x 90. Na deze test hebben we er 1 besteld. Energie kosten rond de € 80,- per jaar. Nu hangt er een terras verwarmer lamp die we ruim 2 uur van tevoren aanzetten om het een beetje warm te krijgen. Wij gaan voor First Heating. Wel jammer dat het paneel pas 15 januari geleverd worden. Ik had deze graag met de kerst al gehad.
@ Evelien,
In een serre gebruik je zo’n IR-paneel incidenteel. Dan is IR-paneel niet eens zo’n slechte keus. En dat geldt ook voor badkamers, waarbij je niet continu warmte nodig hebt. Het is wat anders als je daarmee je hele huis gaat verwarmen. Dan zit je al gauw op een prijs van boven de € 1200 per jaar.
Als je nu voor je electriciteitsopwekking voor de IR verwarming je eigen stroom opwekt via bv. zonnepanelen heb je niet het inefficiente van ‘normaal’ grijze stroom. Hiermee sla je 2 vliegen in 1 klap. duurzame warmte en duurzame stroom.
@Reinder,
Op zich een positieve gedachte. Maar in de praktijk heb je dan wel 80 tot 100 zonnepanelen nodig, veel dakoppervlak en meer dan 15 extra groepen voor de aansluiting. Kortom een force investering. In de zomermaanden zul je dan voornamelijk energie aan het net terugleveren, want dan stook je niet. In de wintermaanden is de opbrengst van de pv-panelen gering, terwijl je dan de energie hard nodig hebt. Zie ook reactie 10.
Verder kun je duurzaam opgewekte elektriciteit beter gebruiken door daarmee een warmtepomp als verwarmingssysteem te voeden, want dan kun je nog een factor 3 tot 6 extra energiewinst behalen.
Nu ben ik helemaal geen deskundige in dit opzicht. De getoonde rekensom begrijp ik niet.
Ik betaal 11,07 cent per kwh, snachts en in het weekend 6,63 cent per kwh.
Bij mij ziet het sommetje er dan heel anders uit dan:
Quote
op 154,6 x € 0,22 = € 34,01. Dat houdt in dat er 93,5% aan meerkosten is gemaakt door het gebruik van elektrische energie.
Einde quote.
154,6 x E 0,11 = E 17,11. Zo ongeveer, niet in 3 cijfers achter de komma uitgerekend. Dan laat ik de verwarming in de daltarieven nog buiten beschouwing.
@ AJ,
Als je je energierekening bestudeert, kom je tot de conclusie dat je naast deze tarieven ook nog energiebelasting betaalt. Deze bedraagt in 2011 13,34 ct per kWh.
Als je elektrisch verwarmt, valt het verbruik grotendeels in het dagtarief, waardoor je 24,41 ct per dag-kWh betaalt.
Ik heb de energietarieven vorig jaar bestudeerd en heb er een artikel over geschreven in het kwartaalblad “De Windvaan” van http://www.windvogel.nl.
Zie: http://www.windvogel.nl/wp-content/uploads/2010/10/windvaanseptemberweb2010a.pdf op pagina 13.
ik heb de markt van de infrarood ook eens goed bestudeerd en zie dat er toch veel verschillen zijn inzake die panelen. Je hebt er met korte golf straling, die veel goedkoper zijn en je hebt er met langestraling. die zijn wel duurder maar claimen veel betere resultaten. het ziekenhuis waar ik werk heeft zo’n panelen boven desks geplaatst en ook in recovery ruimtes, dat geeft toch wel goede resultaten maar ’t zijn wel de duurdere versies.
kan het dat die lange gols panelen beter en zuiniger resultaat geven ????
@ Hannes,
De objecten, die zich in het stralingsveld bevinden worden alleen aan de voorkant warm en wellicht is dat warmtegevoel sterker bij lange-golfstraling. De ruimte zal op den duur ook wel warmer worden, maar dan hangt de temperatuur die je wilt bereiken afhankelijk van de hoeveelheid elektrische energie (in kWh) die je er in steekt. Dat is onafhankelijke van de manier waarop je (elektrisch of infrarood) verwarmt. Je kunt dat uitrekenen met de wetten van de warmteleer.
Er bestaat geen perpetuum mobile. Ik sluit niet uit dat IR-straling met een bepaalde golflengte warmer aanvoelt dan met een andere golflengte.
Beste Arie, interessant experiment. Als ik het verbruikte gas (30,3m^3) vermenigvuldig met de gemiddelde energie-inhoud van aardgas (9,77 kWh/m^3), kom ik op 296kWh. De elektrische energie die verbruikt was in de panelen is 154,6kWh. Dat is bijna de helft. Het lijkt daarmee dat IR wel efficiënter is. Probleem lijkt dat gas te goedkoop is… 😉
Beste Rob,
Dat heb je aardig uitgerekend. Je moet in je redenatie echter wel betrekken dat aardgas een primaire energiedrager is. Als je dat gebruikt om daar elektriciteit van te maken, kom je op een rendement van ongeveer 40%. Dan levert 1 kuub aardgas nog maar 40% van 8,8 kWh = 3,52 kWh. En 30,3 kuub 107 kWh. Ik ga hierbij uit van de onderwaarde (8,8 kWh) van de verbranding van 1 kuub gas. De bovenwaarde (9,77 kWh) verkrijg je bij terugwinning van de condensatiewarmte van de waterdamp in de rookgassen. Dat is bij een HR-ketel wel mogelijk, maar in een gasgestookte centrale betwijfel ik dat.
In andere woorden: Elektrische energie is een kwalitatief hoogwaardige en universele vorm van energie, die vanwege de opwekking en de hiervoor benodigde infrastructuur per kWh duurder is en daardoor in feite ongeschikt voor elektrische vormen van verwarming. Per slot verdwijnt in een elektrische centrale circa 60% van de energie in het koelwater. Door deze in de winter te gebruiken voor stadsverwarming kun je het totaal rendement van een centrale nog wat opkrikken.
Het is dus terecht dat elektriciteit per kWh duurder is dan die per kWh bij verbranding van aardgas.
Als je een kuub gas in je HR-ketel verbrandt, komt er aan warmte circa 9,2 kWh vrij. Bij een cv-rendement van 85% blijft hier effectief 7,82 kWh van over. Een kuub aardgas kost ongeveer 56 ct.
Als je 7,82 kWh elektrische energie voor verwarming gebruikt, kost dat 7,82 x 0,22 = 172 ct, hetgeen 3,1 keer zo duur is als diezelfde hoeveelheid energie uit aardgas.
Alleen bij de aanwending van elektrische energie voor warmtepompen, kun je uit 1 kWh elektrische energie circa 3 tot 5 kWh aan warmte halen. In dat geval is elektrische energie zeker rendabel om als warmtebron te gebruiken. Maar een warmtepomp vereist meestal een flinke investering.
@arie
ik heb even nagevraagd bij de verantwoordelijke van de installaties in het ziekenhuis.
zij beweren dat ir sowieso de goedkoopste elektrische verwarming is. tov verwarming met aardgas berekenden zij het warmteverlies bij door eigen tests, daar de deur daar enorm veel open en dicht gaat.
Afgaande op de berekening van het verschil ir en aardgas, rekening houdende met het warmteverlies doordat de lucht word opgewarmd, dwz, kleine kiertjes, deur open en dicht, gewone isolatie en geen ‘supergoede’ isolatie, was voor hen ir de goedkoopste verwarming.
kan dat kloppen ????
Waar ik me over verbaas is dat er vergeleken wordt met het veel effectievere vloerverwarming en niet met een conventioneel systeem met alleen radiatoren.
Een “duurzaam” gebouw krijgt tegenwoordig lage temperatuur vloerverwarming omdat dit een van de meest energiezuinige verwarmingsmethoden is. Een ketel die op 20% staat te moduleren is zuiniger dan een die op 70% staat te moduleren… die gedachte zeg maar…
Ik denk dat die 96% extra kosten dus echt wel lager uitvallen ten opzichte van een conventioneel systeem. Ook wanneer je alleen verwarmt als je er bent en dus alles goed stuurt zul je veel lager uitkomen. Ik vind de periode van testen dan ook veel te kort en ben van mening dat de conclusies dan ook niet kloppen. Wellicht de fabrikant nog eens vragen om de boel te optimaliseren en de panelen gedurende een heel jaar te laten staan, inclusief temperatuur- en aanwezigheidsregeling. Als het zuiniger kan, kunnen ze dat dan bewijzen. Zo niet, laat je ze het verschil betalen.
Heb verder geen ervaring met die panelen, maar zou ze op basis van dit verslag toch echt niet in de opslag laten liggen.
@ Hannes,
Als je de theorie er bij betrekt zoals in het artikel is IR een vorm van elektrische energie, waarbij de natuurkundige wetten leidend zijn. Dan is elektrisch verwarmen een factor 2 tot 2,5 keer duurder dan het stoken met een HR-ketel.
Dat geldt ook voor de verwarming van een groot utiliteitsgebouw en daarin gaat het om grote hoeveelheden energie.
Een uitzondering zou ik willen maken voor vertrekken, die incidenteel worden verwarmd. Het nadeel van CV in grote gebouwen is de regeling van de vertrekken afzonderlijk. Als je in elk vertrek afzonderlijk wilt regelen, zou je in elk vertrek een thermostaat moeten hangen, waarmee je thermostatische ventielen bedient. Ik kan me niet voorstellen dat men een heel ziekenhuis IR verwarmt.
IR is beter te regelen, zoals b.v. in een badkamer waar je de warmte naar behoefte wilt regelen, omdat dit kan afwijken van de warmtebehoefte in de woonkamer.
Wat betreft berekeningen. Het aantal benodigde calorieën, kWh’s of Joules kan men i.h.a. wel berekenen. Het is echter wel zo dat elektrische energie door de manier van productie (50% tot 60% rendementsverlies in elektrische centrales) daarom ook een factor 2 tot 2,5 maal zo duur is als die van gasverwarming.
@MarijnvZ,
Of vloerverwarming veel efficiënter is dan radiatorverwarming is nog maar de vraag. Misschien 5 tot 10%.
Ik heb in mijn artikel http://www.olino.org/articles/2006/07/12/energiebesparing-thuis-een-praktijkgeval
metingen verricht waarbij ik per maand de hoeveelheid verbruikt gas heb uitgezet tegen het aantal graaddagen en dat voor een aantal jaren.
In 1996 heb ik vloerverwarming aangelegd in mijn woonkamer. Het viel mij op dat de helling van de “stooklijn” van het seizoen 96/97 groter was dan die van het seizoen 81/82, terwijl de lijnen elkaar sneden.
Bij lage temperaturen verbruikte ik meer en bij hogere temperaturen minder. Misschien ligt dat aan de te beperkte vloerisolatie.
Verder heb ik geëxperimenteerd met de max. watertemperatuur van mijn HR-ketel. Bij 58 graden is de hoeveelheid condenswater minder dan 50% van de theoretische haalbare hoeveelheid. Bij 50 graden haalde ik soms 66% van het maximum. Voor het totaalrendement van de ketel maakt dat verschil dus niet zoveel uit, want het verschil in rendement van een HR-ketel bij geen condensatie en 100% condensatie is 11%.
Je hebt gelijk als het gaat over de flexibiliteit van de regeling van IR-verwarming. Die kun je met een timer regelen. Voor een badkamer kan dat een goede optie zijn.
Ik zou er niet mijn hele huis mee verwarmen. Elektrisch verwarmen is nou eenmaal duur.
@46, Arie
Je geeft zelf al aan dat je isolatie wellicht de oorzaak is.
Welke RC zit er dan onder je vloer?
Met radiatorverwarming is dat een factor die volgens mij verwaarloosd kan worden, met vloerverwarming stook je echter het beton van de vloer warm (dat is dan je radiator!) en dus ga je daar het meeste verliezen. Isolatiewaarden Rc=4 of hoger onder de vloer brengen de winst. Maar dat is al gauw 15cm schuimisolatie. Anders ben je constant 25C tegen 10C aan het verwarmen, de Aarde is nogal een fors koellichaam…
Slechte isolatie doen een constant temperatuursysteem als vloerverwarming dus geen goed. Een vriend van me heeft 30cm tempex onder de vloer (en 20cm glaswol in de wanden en plafond) en die stookt amper wat.
Verder een mooi artikel, door jouw geschiedenis wordt al snel duidelijk dat met meerdere samenhangende maatregelen het meeste wordt bereikt. Inspiratie genoeg in ieder geval.
@Marijn,
In 1981 heb ik onder de betonnen broodjesvloer 6 cm steenwol aangebracht.
En bij de aanleg van mijn vloerverwarming in 1996 heb ik op de betonvloer een laag alkreflex gelegd met aan de zijkanten ook isolatie. De daarop aangebrachte vloerverwarming in beton is dus zwevend. Of de isolatie de oorzaak is? Ik weet het niet. In bestaande bouw blijft het improviseren geblazen. Bij nieuwbouw kun je het wat fundamenteler aanpakken. Er zal vast wel wat warmte naar de vloer weglekken, maar dat verlies heb ik zoveel mogelijk beperkt. Mijn gasverbruik is na de ingreep niet gestegen.
Het uitrekenen van de warmteweerstand lijkt me redelijk complex. Onder mijn vloer staat water. Het zou best kunnen dat de steenwol niet optimaal isoleert. Maar voor een hoekwoning zit ik met een gemiddeld gasverbruik (inclusief voor tapwater) van 1300 kuub aan de lage kant.
@Arie
6cm steenwol is hooguit Rc van 2.
Die alkreflex maakt er misschien 3 van omdat dit nogal wat reflecteert.
Maar je hebt een kruipruimte die nat is, dat is heel ongunstig voor je isolatie omdat de grond dus veel warmte kan geleiden, de warmte in je kruipruimte wordt weggekoeld door de grond. Droge grond isoleert vel beter. Daarnaast heb je kans dat je steenwol vochtig is en dat werkt ook nadelig. Als je nog wat wilt winnen zou je dit probleem moeten aanpakken, misschien helpt een extra drainageslang leggen.
Misschien zou je daar eens een meting kunnen doen. temperatuur van de bodem, en van de lucht in de kruipruimte in relatie met de temperatuur in de ruimte erboven. Op basis daarvan kon je volgens mij de Rc van je vloer berekenen.
Maar je zit erg laag inderdaad met 1300m³.
We hebben net een huis gekocht in Glasgow, Schotland. Aangezien er geen centrale verwarming is en de gasprijzen de pan uit rijzen. Hebben we besloten na veel wikken en wegen om ons huis volledig te voorzien van infrarode verwarmingspanelen. Welk merk ben ik nog niet helemaal uit. Het zal afhangen van leverbaarheid en prijs en kwaliteit. Er zijn een aantal merken hier in de Schotland leverbaar en uiteraard vanuit Duitsland. Aangezien er zoveel tegenstrijdige informatie is over de besparing en of het echt werkt. Zal ik uitgebreidt verslag doen van het hele proces vanaf de aanschaf tot en met het gebruik van de komende winter. Het huis wat wij gekocht hebben is een typisch Tenement style zandsteen woning in het centrum van de stad. Het is gebouwd in 1897 en dus niet een hoogstaand energy besparend huis. Het heeft 2 slaapkamers, keuken, badkamer, woonkamer en gang. Totaal ongeveer 120m^2. Het klimaat hier is natter en kouder dan Nederland. We hebben afgelopen winter in een vergelijkbare woning gewoond met centrale verwarming. We hebben dus een vergelijkbare maatstaf mbt stookgedrag. Zodra ik wat meer details heb zal ik deze posten. Ik zal proberen om verslag te doen op een wetenschappelijke manier zoals het verslag van de TU Kaiserslautern. http://www-user.rhrk.uni-kl.de/~kosack/menu1/1.shtml
Ik hoop uiteraard dat het kostenbesparend zal zijn, maar indien dit niet het geval is dan hebben we in ieder geval deze kennis voor de toekomst. Indien iemand tips en/of vragen heeft dan hoor ik dit graag.