aug 10

Zonnepanelen of zonnecollectoren?

Geplaatst door Marcel van der Steen in Energiebesparing, Uitleg, Zonne-energie 38 Reacties»

20140626_131259_artikelIn dit artikel leg ik uit hoe ik tot een keuze ben gekomen tot ofwel zonnepanelen (elektriciteit) ofwel zonnecollectoren. Ik ga uit van verwarming met een warmtepomp en daarbij wordt nogal snel gesteld dat het gunstig is om zonnecollectoren erbij te nemen om zo warm water te maken wanneer er veel zon is. Het voorraadvat wordt zo extra opgewarmd waardoor de warmtepomp een tijdlang dat niet hoeft te doen. Daarbij komt dat de warmtepomp ook een lager rendement heeft bij het verwarmen tot warm water.
Dit artikel gaat in op een vergelijk tussen zonnepanelen en zonnecollectoren. Er wordt gekeken wat men aan opbrengsten en kosten kan verwachten.

Update 20 Aug 2014: nav een opmerking is dit artikel nog verder geupdate met een bespreking van het mogelijk voorkomen van stagnatie door warmte op te slaan in de grond.

Situatieschets

Ik neem als voorbeeld mijn dakoppervlak waar ik de resterende ruimte wil benutten voor het genereren van energie.

Schuin_dak_artikel

Ruwe vergelijking, zonnecollectoren (heatpipes)

In de foto geef ik aan waar ik nog ruimte heb voor eventueel zonnecollectoren. Mijn keuze was gevallen op heatpipes omdat:

1) ik wil geen vlakkeplaat-collectoren die erg groot zijn en ik zelf niet kan plaatsen als gevolg van de afmetingen en het gewicht.

2) de heatpipes zijn, indien dubbelwandig, zo opgebouwd dat ik er vertrouwen in heb dat ze lang meekunnen (> 20 jaar); het vacuum is opgebouwd tussen twee lagen glas die zijn van een dubbele glaspijp; er is geen enkel glas en isolatie tussen metalen (koperen) centrale deel en het glas wat door verschil in uitzettingscoëfficient ervoor kan zorgen dat op de lange duur toch het vacuum verloren gaat waardoor de efficiëntie van de heatpipes hard terugloopt.

Ik heb een spreadsheet gemaakt waarin ik aangeeft welke collectoren ik zou kunnen gebruiken en hoeveel ze opbrengen. Als je die inkijkt dan zie je dat ik gebruik heb gemaakt van de opbrengst van zonnecollectoren zoals bepaald volgens de norm EN 12975-2  (Thermal solar systems and components – Solar collectors – Part 2: Test methods). Zonder dit 144 pagina’s tellende verhaal door te lezen begreep ik van solar2all dat het hierbij gaat om de hoeveelheid energie die per jaar wordt opgewekt door de zonnecollector, ervan uitgaande dat deze optimaal geplaatst is (richting zuid).

zonnecollector_heatpipeZo is dan te zien uit de spreadsheet dat er verwacht mag worden dat er op het beschikbare gedeelte van het dak zo’n 10 GJ per jaar opgewekt kan worden. Deze 10 GJ komt overeen met 2800 kWh_thermisch.

Let wel dat dit opbrengst is wanneer je geen verliezen hebt. Hierop kom ik later terug.

Kosten van het systeem zijn als volgt opgebouwd:

1) zonnecollectoren zelf, gemiddeld 2900 euro voor de genoemde systemen

2) controller, temperatuursensoren, 2xpomp of 1x pomp en driewegschakelaar (om te kunnen schakelen tussen warmwatervat en verwarmingwatervat), 22 mm buis, hoge-temperatuur isolatiemateriaal (bijv EPDM), materiaal om isolatiemateriaal te beschermen tegen vogels, overdrukventiel, vul- en aftapventiel, expansievat, glycol tester, vulstation: je bent hier heel snel 1000 euro voor kwijt. Overigens is het gehele regelsysteem ook niet zo eenvoudig; je wilt namelijk dat er water van zeg 85 graden van de laatste collector naar de voorraadvaten gaat. Een in snelheid geregelde pomp is hierbij het mooiste: bij niet veel instraling loopt de pomp langzaam om toch zo water van 85 graden te hebben en bij meer instraling loopt de pomp sneller.

Ruwe vergelijking, zonnepanelen

Wanneer we zonnepanelen bekijken dan zie je aan de foto dat ik al zonnepanelen heb. Dit zijn 8 zonnepanelen en leverden het afgelopen jaar 1773 kWh op terwijl het vermogen 1920 Wp is (92 % van de Wp-waarde). De kosten van een dergelijke set panelen waren destijds 3200 euro. Ik heb dezelfde leverancier (dbCom te Best, Nederland) een offerte laten uitbrengen voor de rest van mijn schuine dak en dat kwam neer op:

REC250PE_BLK1) 10x panelen REC 250PE BLK

2) 1x Steca 1800 inverter (heeft een hogere efficiëntie dan de Fronius 20 die ik heb bij de eerste 8 panelen)

3) 1x kleine inverter voor 2x paneel links en rechts naast het dakraam

4) alle montagemateriaal voor montage op schuin dak

Slechts 6 panelen kan ik kwijt op het onderste gedeelte (4 onder het dakkapel en 1 links en 1 rechts van het dakraam naast de dakkapel), de 4 extra heb ik inmiddels boven de dakkapel erbij gelegd. De kosten van dit systeem waren 3950 euro, en dat is voor 10 panelen. Om makkelijk te rekenen houd ik even aan dat de kosten voor 6 panelen (1500 Wp) dan 2370 euro zouden zijn. Deze levert dan naar conservatieve verwachting zo’n 0.85 * 1500 = 1275 kWh_elektrisch per jaar op.

Samenvatting vergelijk

Nu in een tabel de bovenstaande gegevens samengevat, levert het dit op:

Systeem Energie/jaar Kosten Opmerking
Zonnecollector 2800 kWh_th 3900 EUR Maximale opbrengst, van thermische energie (*).
Zonnepaneel 1275 kWh_el 2370 EUR Netto opbrengst, van elektrische energie.

Er zijn twee belangrijke opmerkingen geplaatst bij “Zonnecollector”, te weten:

1) maximale opbrengst: je hebt extra verliezen agv onderstaande:

1) verliezen over de slangen/leidingen

2) verliezen agv het niet meteen gebruiken van de hoge watertemperatuur in het buffervat

3) verliezen agv het afschakelen van de zonnecollectorinstallatie wanneer het buffervat al de maximale temperatuur heeft.

Bij punt 3 is nog het volgende te melden, als het systeem uitgezet wordt dan gaat het in stagnatie. Dan staat het water stil en worden er hoge temperaturen opgewekt. De glycol in het water zal daar niet zo goed tegen kunnen en dient dan, zeg iedere drie jaar, verwisseld te worden (extra kosten).

Het is mij niet geheel duidelijk over hoeveel dit gaat, maar ik kan voor de stagnatie, die mij het grootste verlies lijkt en alleen in de zomer voorkomt naar ik aanneem, wel het volgende zeggen:

Mijn warmwaterverbruik zal ongeveer op 120 liter per dag liggen (2x douchen = 70 l en warmwaterverbruik in de keuken = 30 l en een A+ wasmachine met 3 wasjes per week is 3×47/7 = 20 l, zie o.a. ook de info op de solar2all website). Stel het water is 45 graden geweest, dan komt dit overeen met een thermische energie van 120 l x 1000 g/l x 4.16 J/g/graad x 45 graden = 22.5 MJ = 6.2 kWh_thermisch per dag.

Een 10 GJ systeem geeft dus op jaarbasis 2800 kWh_thermisch wat 7.6 kWh per dag is. Echter in juli heb ik veel meer energie dan in januari, en dat verschil is te halen door gebruik te maken van de calculator op de solar2all website. Men kan met NASA gemiddelden rekenen over de laatste 10 jaar en dan bepalen hoeveel van die 2800 kWh_thermisch er in de zomermaanden per dag wordt opgewekt. Daarvan heb ik weer een kleine spreadsheet gemaakt en die berekent dat er 23 % verlies zal zijn.

Daarnaast zijn er nog verliezen agv het weglekken van warmte wanneer deze opgeslagen is en het verlies van warmte over de leidingen. Ik weet daar niet veel vanaf en laat deze verliezen even buiten beschouwing. Samenvattend is dat het verlies minimaal 23 % zal zijn.

2) thermische energie is wat de zonnecollector oplevert

Het zonnepaneel levert elektrische energie. Deze echter is ook te gebruiken om thermische energie op te wekken, zowel voor warmwater alsook voor verwarmingswater. Het type warmtepomp dat ik genomen heb is een Heliotherm HP08S10W-web en de productfolder geeft daarin de Coëfficient of Performance waardes aan.

COP_waardes_Heliotherm_HP08S10W-web

Hierin staat op de x-as de verdampingstemperatuur en op de y-as het Leistungszahl, oftewel de Coëfficient of Performance (COP). We mogen uitgaan van een gemiddelde aanvoer-watertemperatuur van 7 graden Celsius (komt uit de grond waar ik 2 x een 120 m diep gat heb laten boren) en dat het verwamingswater op 35 graden staat en het warme water op 50 graden. Dan gelden voor deze beiden een COP van resp 6.8 en 4.2.

COP_waardes_Heliotherm_HP08S10W-web_COPvalues

Dat wil zeggen dat een elektrisch vermogen van 1 kWh zou leiden tot een verwarmingsvermogen van resp. 6.8 kWh en 4.2 kWh!

 

Nu nogmaals de vergelijkingstabel maar dan alle eenheden in thermische energie en de naar eigen verwachting grootste verliespost voor zonnecollector meegenomen:

Systeem Energie/jaar Kosten Opmerking
Zonnecollector 2156 kWh_th 3900 EUR
Zonnepaneel 5355 kWh_th – 8670 kWh_th 2370 EUR Laagste waarde is bij alleen warmwater van 50 graden. En hoogste waarde is bij verwarmingwater van 35 graden. Neem het gemiddelde van 7000 kWh_th

Hierin wordt duidelijk dat zonnepanelen veel meer energie opleveren dan zonnecollectoren.

Conclusie en nabeschouwing

De ruimte die vrij is op mijn schuin dak, op het zuiden gericht, kan gebruikt worden voor zowel zonnecollectoren alsook zonnepanelen. Ik maak verder gebruik van een warmtepomp die op het water-water principe werkt. De zonnepanelen leveren in dit geval veel meer energie op en dat tegen lagere kosten dan het zonnecollectorsysteem.

De aanpak zoals gedaan in dit artikel kan ook gebruikt worden om uit te rekenen wat het beste is in andere situaties, bijvoorbeeld wanneer er nog gebruik gemaakt wordt van een gasketel, of wanneer de oriëntatie van het huis niet op het zuiden is.

In mijn situatie leveren de zonnepanelen veel meer energie op dan de zonnecollectoren. Een zonnecollectorsysteem van 3900 euro zou 2156 kWh_thermisch opleveren terwijl een zonnepaneelsysteem van 2370 euro ron de 7000 kWh_thermisch zou opleveren. Daarnaast is een zonnepaneelsysteem veel eenvoudiger in de opbouw en behoeft geen onderhoud.

En zo ziet het er nu uit. 8 x REC 240 en 10 x REC 255 = 4470 Wp.

SolarPanels_dak_20140801_130955

 Update 20 Aug 2014, Stagnatie voorkomen, opslag warmte in bron

Nav de opmerking nr 13 in de blog hieronde heb ik deze uitbreiding geschreven. Er wordt geopperd om stagnatie te voorkomen door, wanneer het voorraadvat warm is en geen warmte meer nodig heeft, door dan uiteindelijk overtollige warmte dan op te slaan in de bron. Het jaargetijde waarin dit kan voorkomen is alleen in de zomer, wanneer ik dan slechts alleen het warmwatervoorraadvat te verwarmen heb en niet het verwarmingwatervat. Dus slechts 1 vat te verwarmen en dan nog in de zomer wanneer er veel zon kan zijn en dus veel warmte.

Ik heb inderdaad overwogen om het in stagnatie gaan van het zonnecollectorensysteem te voorkomen. Wanneer op een aantal zonnige dagen het 500 l warmwatervoorraadvat inmiddels al op de maximale watertemperatuur van 80 graden staat, dan moet het zonnecollectorsysteem uit want het kan de warmte niet kwijt. Dat in stagnatie lopen van het zonnecollectorsysteem heeft dan de volgende nadelen:

1) er wordt geen energie meer nuttig gebruikt, die van de zon komt.

2) de temperaturen in het zonnecollectorsysteem lopen hoog op en dat is niet goed voor de glycol die in het watermengsel zit. Dit veroorzaakt een versnelde veroudering van de glycol waardoor deze sneller vervangen moet worden.

Aangezien ik een systeem zou willen hebben dat zo min mogelijk onderhoud heeft en zo lang mogelijk meegaat, wilde ik dus stagnatie voorkomen. Dat was mogelijk door een regeling zo te maken dat bij een volledig opgewarmd warmwatervoorraadvat de dan nog eventueel aanwezige warmte in het water van de zonnecollectoren dan maar de grond in te stoppen. Dat was mogelijk door middel van gebruik van een warmtewisselaar tussen het warme water, zie ook het schema.

Steen_2

Er is een aparte warmtewisselaar opgenomen die het warme water van de zonnecollector eventueel de grond in kan stoppen. Echter daarvoor:

1) moest ik de koelmogelijkheid opofferen omdat ik de aanwezige warmtewisselaar nu moest gebruiken om de warmte van het warmte water van de zonnecollector de grond in moest kunnen stoppen (via de warmtewisselaar die anders in de zomer koelte kon overbrengen aan het secundaire watersysteem waarmee ik dan middels de verwarmingen en de vloerverwarming kon koelen.

2) ik moest een nog uitgebreidere controller aanschaffen voor het geheel van zonnecollectoren, want nu zijn er twee voorraadvaten en een bron waarnaar warm water naartoegebreacht moet kunnen worden. Deze controller moest ook nog eens de motoren in snelheid traploos kunnen aansturen omdat ik niet een aan/uit regeling wilde.

3) moest er een extra pomp (of een extra gemotoriseerd driewegventiel) in het circuit opgenomen worden die aangezet wordt pas dan wanneer het zonnecollectorsysteem nog warmte afgeeft en het voorraadvat van het warme water vol zit (en ook het voorraadvat van het verwarmingswater echter die wordt in de zomer niet gebruikt, als ik geen verwarming en ook geen koeling heb).

Al met al dus niet zo heel eenvoudig en ook met extra kosten als ik stagnatie wilde voorkomen. Echter dat wilde ik dus ben ik ook gaan uitzoeken wat het voordeel is wanneer ik in de zomer warmte terugvoer in de bron.In principe weet ik al wat ik zal terugvoeren, dat heb ik namelijk bij bovenstaande al berekend, dat is 23 % van het totaal aan energie dat opgevangen wordt, in dit geval 23 % van 2800 kWh en dat is 644 kWh.

Nu heb ik van de boormaatschappij, die twee gaten van 120 m in mijn voortuin heeft geboord, ook een simulatie gekregen wat de gemiddelde grondtemperatuur doet als gevolg van jarenlang op rij steeds voor 2000 uur 8 kW aan warmte de grond uit te halen. Zie daarvoor het volgende plaatje.

grafiek 2

Hierbij wordt duidelijk dat ik slechts 1.5 graad gemiddeld ga verliezen (van 11.5 naar 10 graden aan het begin van de winter en van 5.5 maar 4 graden aan het eind van de winter), dit als gevolg van 2000 u x 8 kW = 16000 kWh an warmteonttrekking.

Stel nu ik stop er in de zomer weer 644 kWh terug in, dan is de temperatuurstijging agv deze 644 kWh wel uit te rekenen, dat is dan een gedeelte van die 1.5 graad en wel 644 / 16000 * 1.5 graden = 0.06 graden. Die 0.06 graden dat het water extra opgewarmd wordt, agv het door mijn systeem in de grond pompen van de overtollige warmte, is zo weinig dat de COP van de warmtepomp er niet noemenswaardig van stijgt. Vandaar dat het terugstoppen van de overtollige energie van het zonnecollectorsysteem niet leidt tot een extra toename van de COP omdat het water dat ik uit de grond haal in de winter dan meetbaar warmer is.

Conclusie

Er is te rekenen aan wat het oplevert aan extra warmte voor het water uit de grond als ik in de zomer een eventuele stagnatie van het zonnecollectorsysteem voorkom door de opgewekte overtollige warmte terug te voeren in de bron. Dit effect op de gemiddelde temperatuur van het water dat uit de grond komt is verwaarloosbaar. Het actief in de grond stoppen van de warmte heeft dus geen zin om de COP van de warmtepomp te verhogen om zo nog nuttig effect te hebben van de overtollige warmte opgewekt in de zomer.

Het tegengaan van stagnatie is wel mogelijk door gebruik te maken van het stoppen van warmte in de grond, echter daarvoor wil ik niet een complexere sturing, extra kosten van de extra pomp of driewegklep die ervoor nodig is en ook niet het verlies van het kunnen koelen van mijn huis.

 

 

 

38 reacties op “Zonnepanelen of zonnecollectoren?”

@: “duidelijk dat zonnepanelen veel meer energie opleveren dan zonnecollectoren”
Voor zonnecollectoren is uitgegaan van zelfvoorziening met een verlies van 23%.
Bij zonnepanelen is uitgegaan van “gratis” salderen, dus zonder verlies (het verlies wordt op de gemeenschap afgewenteld). Uiteraard zijn er hier geen opslagkosten
Ook is een COP van bijna 6 genomen. Bij een COP van 3 + een verlies van 23% verschilt de opbrengst nauwelijks! Het is maar hoe je rekent met appels en peren!

Hoi Roland,
Ik heb nergens rekening gehouden met verlis agv opslag, niet voor de zonnecollectoren en ook niet voor de zonnepanelen. Dus in dat opzicht vergelijk ik appels met appels.
Natuurlijk is het zo dat de opslag van elektriciteit ergens in de toekomst wellicht nog kosten met zich meebrengt, wanneer de politiek daartoe zou besluiten. Maar dat is (nog) niet het geval en dus gaat deze vergelijking nog prima op.
Verder is het zo dat ik geschreven heb over mijn situatie. En ik geef aan dat de warmtepomp ook een COP behaalt van 6.8 resp 4.2. Wanneer jij misschien een andere WP hebt met een andere omzetting en een lagere COP dan is het wellicht interessant dat je je ervaringen met ons deelt. Alleen ik zou dan graag een iets uitgebreidere berekening van je willen zien zodanig dat we er allen van leren.

@ Hans, hoe kom jij aan drie panelen? Ik zou zeggen maximaal twee (zie de breedte).
Echter ik moet mijn dakkapel nog kunnen onderhouden en daarom wil ik daar niet nog extra zonnepanelen opzetten.

Hoi Marcel,
Zoals aangegeven is uitgegaan van een (opslag)verlies bij zonnecollectoren van 23%. Uitgaande van eigen stroomopslag zou ook bij zonnepanelen (opslag)verlies meegerekend moeten worden. Dat maakt het (kosten)verschil een stuk kleiner. Anders blijft de berekening afhankelijk van de grillige politieke wind

Hey Roland, die 23 % heeft niet te maken met opslagverlies, maar met het niet kunnen opslaan van de overtollige energie. Dus, het buffervat is vol en op maximale temperatuur en er kan geen warmte meer bij. En in dat geval moet het zonnecollectorsysteem stil gaan staan en dus in stagnatie gaan. Dit issue treedt niet op bij elektriciteit omdat daar tot dusver altijd we de energie kwijtkunnen aan het algemene net.

Hey Marcel,
Min 23% want leidingverliezen en weglek komt daar nog bij.
Bij zonnecollectoren rekent wel een eigen beperkte opslag, doch bij stroom gratis opslag op het net bij de huidige regelgeving, Dat maakt de vergelijking scheef en politiek/subsidie afhankelijk. Het blijft appels met peren vergelijken.

Hoi Roland, ik heb in mijn stuk niets gezegd over de verliezen agv warmtetransport over leidingen en ook niet over het verlies agv de tijdelijke opslag van erg warm water (tegen de 80 graden) in het buffervat. Dit omdat ik dat niet makkelijk kan inschatten daar ik de mate van isolatie niet ken, de leidinglengte niet en ook niet weethoe lang dat erg warme water in het vat moet zitten voordat het gebruikt wordt. Dus het enige waar ik wel wat aan kon rekenen is wat er teveel aan energie dagelijks gegenereerd wordt door de set van zonnecollectoren die ik had gekozen en het meerdere van wat ik in mijn gezinssituatie nodig heb is dan verlies omdat het systeem stilgezet wordt en niet die energie opneemt omdat het die toch niet kwijtkan.
Dus, in de huidige tijd, waar ik bij elektriciteit nog voldoende vrij mag salderen, kan ik gewoon al mijn elektrische energie overdag kwijt op het net aan mijn buren en gedurende de avond opnemen. Die opslag is inderdaad mooi meegenomen en zij is actueel dus mag ik daarvan uitgaan vind ik. Door nu te stellen dat de politiek in de toekomst besluiten kan maken die daar een grote verandering in kunnen brangen dan ben ik het daarmee eens. Om daarom nu maar te stellen dat dit verhaal, op dit moment, appels met peren aan het vergelijken is ben ik het niet mee eens. We weten dat de politiek een langetermijnplan in Nederland op het gebied niet heeft. En dat maatregelen per jaar en zelfs in het jaar zelf kunnen varieren/ophouden etc. Dat wil niet zeggen dat daardoor ieder artikel, ieder uitgezocht materiaal, idee etc maar appels met peren vergelijken is of dat het zinloos is. Onze functie als OliNo is om, daar waar we kunnen, zichtswijzen, ideeen en voorstellen aan te dragen en mensen zelf uit te dagen voor zichzelf te denken, uit te zoeken wat ze willen en dan zelf te beslissen en actie te ondernemen. Dit artikel draagt daaraan bij. Wanneer het zover komt dat onze (op het gebied van alternatieve energie in mijn ogen kortzichtige) overheid regels gaat verzinnen waarbij we bijv weinig betaald krijgen voor de door onze zonnepanelen opgeleverde energie overdag, dan zullen we ook weer op dat moment kijken wat mogelijke oplossingen hiervoor zijn. Mogelijk dat we gaan komen met een voorstel hoe energie zelf op te slaan. En dan is dat weer een inhoudelijke bijdrage. Als dan een reactie weer is dat de politiek zijn beslissing weer verder kan veranderen (bijvoorbeeld BTW heffen op zonnepanelen) en dar daardoor dat mogelijke nieuwe artikel weer appels met peren is, dan hebben we weer een verschillend inzicht. We leven (helaas) niet in een land met een stabiel energieplan waarbij we acties mogen verwachten die in lijn zijn met zo’n energieplan en waarbij we als kleine ondernemers ook op lange termijn zouden kunnen rekenen aan een eventueel financiële besparing met financiële terugverdientijden van zeg 8 jaar. Dat is zo, en dat betreur ik/ Op dit moment ben ik in Tübingen voor een cursus Duits en heb als opdracht om een presentatie te maken. Ik wil die gaan doen in een klein groep en wil uitzoeken of er iets bestaat als Tübingen energie-neutraal. Blijkt dat Tübingen stad geen schulden heeft en dat ze een doel hebben dat bestaa uit 50 % van het eigen energiebebruik zelf met duurzame middelen op te wekken. Ik ga de komende weken spreken met vertegenwoordigers en als ik overtuigd ben dan bericht ik ook daarover. Het zou dan een voorbeeld zijn van politiek op Energiegebied met langetermijnplan.

Hoi Marcel,
“dat de politiek een langetermijnplan in Nederland op het gebied niet heeft”
Welk land heeft dat wel? In Spanje heeft de regering zodanig ingegrepen, dat winstgevende projecten plots (zwaar) verliesgevend werden. In Duitsland is het tarief voor teruggeleverde stroom ongeveer de helft van de stroomprijs voor kleinverbruikers en dit verandert snel.
Subsidie is altijd politiek gevoelig en subsidie voor consumptie moet goed onderbouwd zijn. Het schrappen van een max saldering subsidieert de grootverbruiker, dus verbruiksbevorderend. Veel zinniger is het verschil tussen klein- en grootverbruiks tarief te verminderen. Ook al zijn de energiekosten niet bij elke grootverbruiker een belangrijke kostenpost.

Leuk artikel met een voor mij verrassende uitkomst. Dat komt door het gebruik van een warmtepomp.

Ik ben het met Marcel eens dit een op dit moment eerlijk beeld geeft van de situatie.

Zoals Roland aan geeft kan het gratis salderen het beeld op een gegeven moment veranderen. Maar wie weet, als het zover is dan kan opslag interessant worden, autobatterijen, omzetting in waterstof etc.

Wat ik meer een probleem vind met het kostenbeeld is dat in het zonnepanelenscenario de kosten voor de warmtepomp niet worden meegenomen.

Het is jammer dat de meeste zonne-energie wordt opgewekt wanneer het het minst nodig is voor warm water/verwarming. Met de zonnecollectoren kan je beter het dag-nacht ritme opvangen maar veel minder het zomer-winter ritme.

Maar goed, mocht salderen worden afgeschaft dan kan Marcel er nog steeds voor kiezen om het teveel aan geproduceerde elektriciteit in warmte om te zetten in het buffervat of (in de winter) het huis iets warmer te “stoken”. In de zomer is een airco, zag dat de HP08S10W-WEB ook optioneel kon koelen, een optie … 😉

Hoi Mike,
De warmtepomp staat er in mijn geval los van, want ik wilde als doel van het gas afkomen. Dus eerst een inductiekookplaat en dan de warmtepomp. En daarna heb ik bekeken wat ik nog extra kan doen om meer zonne-energie te gebruiken, dat was een voor vele logische keuze van zonnecollectoren (omdat ik een WP heb) of anders zonnepanelen. En omdat ik eea daaraan gerekend heb ben ik daardoor ook verrast dat zonnepanelen zoveel meer energie leveren. En dat niet alleen, het is ook een heel stuk makkelijker te installeren en onderhoud is er niet aan.
Mocht je zelf een gasketel hebben dan kun je delen van deze berekening gebruiken en verder dezelfde aanpak aanhouden. De thermische opbrengst van de zonnekollektoren blijft gelijk (inclusief de grootste verliespost). De elektrische opbrengst van de zonnepanelen ook. De thermische energie minus verlies zorgt er dan voor dat je minder gas hebt hoeven stoken. Die besparing aan gas kun je dan uitdrukken in een kostenbesparing. En deze kostenbesparing vergelijk je dan met de kostenbesparing die je hebt agv het opwekken van elektriciteit.
.
Waar je dan weer op moet letten is hoeveel kWh aan thermische energie er uit een kuub gas komt. Aardgas heeft een calorische bovenwaarde van 35.2 MJ per kuub en een calorische onderwaarde van 31.7 kWh per kuub. Wanneer de ketel bij alle verbranding de warmte uit de waterdamp kan meenemen heb je de bovenwaarde, anders de onderwaarde. Een energieefficiente gasketel kan beter de bovenwaarde bereiken wanneer de afgegegen warmte zo laag mogelijk is, dat wi lzeggen hoe hoger de temperatuur van het afgegeven warme water, deste lager er nog warmte uit de waterdamp gewonnen kan worden. En aangezien er bij normale CV en bij normaal warmwater 75 resp 55 graden warm water wordt opgewekt ga maar niet uit van de bovenwaarde. Een 33 MJ/kuub als gemiddelde is mogeljk realistisch hierbijm, en dit komt dan overeen met 9.2 kWh/kuub.
.
Een besparing van 2156 kWh is dan 235.2 kuub en met kuubsprijs van 70.2 cent (dit is incl BTW) dan is de besparing: 165 euro per jaar.
Bij elektriciteit is er 1275 kWh opgeleverd en bij 22.6 ct/kWh is dat een besparing van 288 euro per jaar.

Bij stadsverwarming vervalt vaak de gasaansluiting, dus gedwongen van het gas af. Gebruikers moeten dan elektrisch koken met de huidige stroom betekend dat deel op kolenstroom, waarmee gas deels door kolen wordt vervangen. Voor de stadswarmte blijft natuurlijk de afhankelijkheid van gas!

Beste Marcel,

Met interesse heb ik je artikel gelezen. Toch wil ik wat opmerkingen plaatsen bij jouw naar mijn mening ‘gekleurde’ verhaal. nu werk ik zelf bij een zonneboiler fabrikant maar ik zal het verhaal zo objectief mogelijk houden:

1.) keuze vacuümbuis
veelal wordt beweerd dat de vacuümbuis een hogere opbrengst heeft. dit klopt wel maar is met name in het temperatuurgebied met een delta T van 70 Celsius. Dit temperatuurgebied komen we in NL nooit tegen waardoor de meeste vlakke plaat collectoren minstens zo goed presteren(de vacuümbuis is oorspronkelijk ontwikkeld voor proceswarmte waar het temperatuurbereik veel hoger ligt. esthetisch vindt ik de vlakke plaat mooier maar dat is smaakafhankelijk.

Overigens hebben wij een collector met exact gelijke afmetingen als een PV-paneel (1,6 m2) die 25 kg weegt en dus mooi te integreren had kunnen worden op jouw dak. (dit alles los van de discussie en onafhankelijk omdat niet iedere vlakke plaat fabrikant dit heeft).

Dan de opbrengst van de collectoren:
De opbrengst van circa 10 GJ = 2800 kWh is gelijk aan wat ik bereken volgens de NEN7120 en wat de gemiddelde vlakke plaat ook doet. niks mis mee dus.
Echter de stagnatie verliezen klopt niet. De gegevens vanuit je spreadsheet die zijn gemeten voor het SolarKeymark (ata_0, a_1a en a_2a) zijn volgens de NEN7120 allemaal al gemeten gegevens. dit betekent dat het systeem is getest in een volwaardige opstelling met seizoensinvloeden waarbij dus ook rekening is gehouden met alle te verwachten te verliezen (stagnatieverliezen, stilstand verliezen boilervat, leidingwerkverliezen enz.) met andere woorden de gegevens die zijn gegeven zijn loepzuivere waarden die in de praktijk echt en vaak minimaal zullen worden behaalt! Hiermee zullen de verschillende A-merken collectoren niet heel veel verschillen.

Niet om de warmtepomp naar beneden te halen (in tegendeel) maar de mooie COP waarden zijn theoretische waarden die in het laboratorium zijn behaald. Tegenwoordig is er ook de meer praktische SPF (Seasonal Performance Factor). Dit betekent circa 0,7 aftrek van je COP waarde. (dan nog presteert je Heliotherm goed)

Kosten:
Ik snap niet hoe je de kosten hebt opgebouwd maar je zegt € 2900 voor alleen de collectoren. ik ken niet alle prijzen maar wij houden wel een jaarlijkse benchmark. De gemiddelde consumentenprijs van A-merken voor 10GJ p/j is € 1500 inc. BTW en dakmontagemateriaal.
Je gaat er denk ik vanuit dat er één vat wordt toegepast voor warmtepomp en collectoren (dat kan ook prima en geeft het hoogste rendement). dan komt daar nog bij; pompset + regelaar + expansievat + leidingwerk voorzien van isolatie en aansluitingen). Totaal:€ 850 inc.
BTW. volgens Benchmark.
Compleet dus € 2350,00 inc. BTW
Ik ga er hierbij nog vanuit dat de installateur ruim 20% marge maakt op deze componenten (marge waar de gemiddelde PV leverancier jaloers op zou zijn maar dat is een andere discussie 🙂 )

Rekensommetje wordt nu iets anders:
2800 kWh per jaar voor € 2350,00

Wat je daarnaast niet meeneemt is dat de collectoren het vat veel sneller warm zullen maken. Belangrijker, de warmtepomp hoeft ook veel minder te draaien. Je bespaart daarbij dus ook op je elektriciteit.

verder geef je van zonnecollectoren zo’n beetje alle nadelen op:
waaronder moeilijke regeling en het onderhoud. is dat wel helemaal eerlijk?
je spreekt in je vergelijk niet over het vervangen van je omvormer. bij een centrale omvormer die bestaat uit een condensatorbank weet hopelijk inmiddels iedereen dat deze minimaal 1x keer tijdens de economische van levensduur (20-25 jaar) vervangen zal worden. wat kostte de Steca? Valt natuurlijk altijd buiten de garantietermijn van 7 jaar van Steca ;-). Verder is degradatie van de panelen ook niet meegenomen. wedden dat de kosten omvormer + inkomstenderving degradatie hoger liggen dan de onderhoudskosten van een zonneboilersysteem? eventuele verliezen op je bron door degeneratie niet meegenomen.

Over het salderen zal ik niet flauw doen, al ben ook ik van mening dat deze verminderd zal worden.

Begrijp me niet verkeerd, ik ben helemaal niet tegen PV. Wij als zonneboilerfabrikantenmoeten alleen het verhaal eens beter gaan vertellen :). Daarnaast zou de combinatie thermisch + PV heel mooi passen.

Rest nog een ding die ik je niet verwijt dat je die niet meeneemt en dat is zonthermisch toevoegen aan de primaire zijde van de warmtepomp.
Hier doen we eigenlijk hetzelfde als jij met PV-stroom. we krikken de warmte aan de primaire zijde van de warmtepomp fors omhoog waardoor de COP of SPF (laat ik consequent blijven) ook zeer fors omhoog gaat.
Dit zorgt er dus voor dat we het directe hoge rendement van de zonnecollectoren ook door de warmtepomp halen.

Daarbij geeft dit een zeer belangrijk voordeel en dat is dat je met eventueel overschot aan zonnewarmte in de zomer je bron kan regenereren. waardoor je geen verlies op je born hebt en meer warmte genereert in de winter.

Techneco heeft de eerste systemen met onze collectoren beschikbaar. De regelaar van hun warmtepomp bepaalt volautomatisch of het interessant is zonnewarmte direct in te zetten voor tapwater (waar de warmtepomp slechter in is), te verwarmen voor het huis OF de bron te regenereren.

Meet je het systeem ook? ik ben benieuwd naar de resultaten.

Hoi Robbert,
Bedankt voor je waardevolle en technisch inhoudelijke opmerking. Dat zie ik ten eerste graag. Ik zal op enkele zaken terugkomen.
Mbt de opbrengst zijn we het mee eens. Ik heb echter van Solar2All begrepen dat de GJ waardes allemaal waardes waren waarbij uitgegaan wordt van dat alle energie daadwerkelijk ook gebruikt wordt. En jij zegt van niet, en dat de stagnatieverliezen ook meegenomen worden. Dat kan ik niet geloven, en wel om het volgende: de stagnatieverliezen zijn dermate klein wanneer men een niet zo grote zonnecollectorenset gebruikt. De set die ik wilde voorstellen, in samenwerking met een 500 l vat (en groter kan ik niet nemen omdat dat niet door mijn deuren past), welnu die set zou wel degelijk erg vaak in stagnatie gaan. En daar is niet vanuit te gaan wanneer ik een kleinere set had genomen, of een groter buffervat. Ik spreek uit ervaring daar mijn zakenpartner Jeroen een 14 GW systeem heeft en dat nog deels in de schaduw staat aan het eind van de dag en dat systeem staat geregeld in stagnatie agv dat zijn 500 l vat maximaal opgewarmd is. Het leidt tot een verlies van 23 %. Die zijn in mijn ogen zelfs nog niet eens bepalend voor het eindresultaat.

Die COP waardes van de Warmtepomp zijn gegevens van de fabrikant zelfs, ik wil best geloven dat die in de praktijk lager zullen uitvallen. Ik zal het zeker gaan meten en ook rapporteren.

Die kostenopbouw van 2900 euro is direct terug te vinden als gemiddelde prijs van de verschillende systemen die ik bekeken heb, en zie daarvoor de excel sheet (makkelijker kon ik het toch niet maken). Ik heb natuurlijk niet geheel Nederland gevraagd maar vond dat ik met 4 verschillende bedrijven toch genoeg gezocht had. Ik had er overigens nog 4 meer aangeschreven per mail maar daarop geen reactie gekregen. Jammer maar dan ga ik met zo’n partij niet door. Die 20 % marge maakt een installateur wellicht echter die was bij deze doe-het-zelf pakketten zeker niet inbegrepen. Ik heb het hier over doe-het-zelf pakketten en daar gaat verder geen 20 % vanaf.

Of de collectoren het vak snel of langzaam warm maken maakt mij lijkt me niets uit. Ik ga ervan uit wat de netto energie is (die van wat gepubliceerd is in GJ en daarvan af de 23 % verlies in mijn berekende geval agv stagnatie) en dat dan omgerekend naar het warmer worden van water.

Verder heb ik het over onderhoud niet inhoudelijk gehad. Er zijn zeker kosten aan zonnecollectoren agv in stagnatie lopen en dat gaat eens in de drie jaar leiden tot vervangen van alle water plus glycol. Ook eens per jaar testen en daarvoor moet ik ook een apparaat hebben.
Bij zonnepanelen is het zeker te verwachten dat een converter de geest laat. En dan moet ik daarvoor een nieuwe kopen. Inderdaad. Ik zal berichten hoe het daarmee gaat.De eerste 7 jaar verwacht ik van niet omdat ik die garantie heb.

Toevoegen warmte direct aan de bron om stagnatie te voorkomen en om de COP van de warmtepomp te verhogen. Ik heb dat zeker bekeken en ook wilde ik steevast dat toepassen. De mogeljkheid die ik had was via een warmtewisselaar het warme water van de zonnecollectoren erdoorheen leiden en daarmee het bronwater verwarmen en terug de grond instoppen. Een paar zaken die daarbij kwamen die ik als nadeel ondervond waren de volgende:
1) er moest een extra pomp bijkomen of een extra driewegklep
2) de sturing moest met twee voorraadvaten omkunnen en als derde het bronwatersysteem. Hierdoor moest ik een nog duurdere sturing kopen die met die drie zaken overweg kon. Het geheel werd er in ieder geval ook niet eenvoudiger op.
3) ik kon niet meer koelen met mijn warmtepomp in de zomer, dit omdat de warmtewisselaar in gebruik was om de warmte van de zonnecollectoren de grond in te stoppen en omdat er warm water direct de grond ingepompt werd dus dat moest ik niet gebruiken om ook nog eens te koelen (anders had ik per geboord gat twee lussen moeten laten leggen. Dat kost marginaal meer geld maar daar geloof ik niet in want je kunt in mijn ogen niet EN warm water erin pompen EN koud water eruit).
4) en dit is de belangrijkste reden: ik heb de simulaties gezien van de grondboorder. Die lieten zien dat ik uiteindelijk twee graden zou verlagen in gemiddelde bronwatertemperatuur agv het jaarlijks door mij uit de grond halen van warmte (2000 uur op 8 kW warmte eruit). Die twee graden, dat is het gevolg van dus 2000 uur 8 kWh en dat zorgt voor 2 graden verlies (natuurlijk omdat ik 240 m diepte heb wat ruim is en daardoor niet zoveel nadelig effect). Als ik in de zomer misschien 1/4e van dat geheel zou terug kunnen stoppen dan zou dat mooi zijn, dat scheelt dan 0.5 graad aan gemiddelde bronwatertemperatuur. Je kunt de COP waardes erop naslaan maar die stijgen maar heel erg weinig, de COP wordt dan ongeveer 0,2 hoger. Ook dat heb ik even omgerekend: (8 kW x 2000 uur = 16 MWh. COP op 6,8, of met de door jou genoemde 0,7 minder (heb je daar een achtegronddocument voor?) is dat een COp van 6,1, dus kost dat 2623 kWh. En bij een COP van 0,2 hoger, dus 6,3, kost dat 2540 kWh, dat is slechts 83 kWh verschil/besparing. Dus voor die 83 kWh per jaar leek het mij overdreven om de stagnatie tegen te gaan door het bronwater te laten opwarmen, daarvoor een ingewikkeldere regeling te maken en de mogelijkheid tot koelen te verliezen.

Zoals gezegd, ik ga verder zeker meten aan het systeem en ook aan de zonnepanelen. Ik zal daar herhaaldelijk over berichten. Ik had ook werkelijk het idee om toch nog eens ook zonnecollectoren te installeren. Ik heb daar zelfs ook de voorraadvaten voor geschikt gekocht omdat er al spiralen inzitten. Alleen, de berekening zoals in dit artikel gedaan en zoals ik dat nu nog verder uitleg laten me niet kiezen om dat te installeren. Ik heb nog ruimte voor een zonnecollector op een stuk platdak recht bovenop mijn garage. Ik heb eraan gedacht om daar alleen een zonnecollector te monteren en die te monitoren. Ik krijg zelfs als cadeau van Heliotherm een warmtemeter. Tevens heb ik de controller al liggen en die zou ik kunnen inzetten. Echter, het vraagt dus nog best wat investering en werk mijn kant (want ik installeer dan alles) om een zonnecollector a la doe het zelf te kopen en installeren. Vandaar dat ik dat tot dusver nog niet heb besloten te doen. Als jij een goed voorstel hebt dan wil ik best een van jouw zonnecollectoren plaatsen op het platte garagedak en met de controller die ik heb en de warmtemeter bepalen hoeveel energie er vanaf komt. Wat ik niet wil doen is de stagnatie voorkomen, en warmte in mijn bron gaan steken, want dan verlies ik mijn koelfunctie.

“Wat ik niet wil doen is de stagnatie voorkomen, en warmte in mijn bron gaan steken, want dan verlies ik mijn koelfunctie”
Ik kan niet zo goed het hydraulisch schema lezen, maar wat als je een platenwisselaar opneemt in je retourleiding naar de bron, nadat het bronwater gebruikt is voor koeling? Dan kan je blijven koelen via je huidige schema en voor het water uit je zonnepanelen met een driewegklep kiezen tussen ‘richting vat’ en ‘richting platenwisselaar’ die het water naverwarmt voor het de bron in gaat?
Waar haalde je info vandaan over warmtepompen die in het hoge temperatuurbereik een goede COP hebben?

Ard, ik heb platenwisselaar opgenomen om het relatief koele water wat opgepompt wordt, te gebruiken om het water in de secundaire lus koel te maken. Dat water van de secundaire lus loopt door het verwarmingswatervoorraadvat en de verwarmingen.
Nu zou ik dan nog een platenwisselaar moeten opnemen. Dat zou kunnen, alleen dan heb ik twee platenwisselaars opgenomen. Dat is dus weer een extra component en dus extra kosten. En dan heb ik aan de primaire zijde dus een splitsing tussen ofwel water uit de bron naar de warmtepomp ofwel water naar de twee warmtewisselaars. Ik vind het echter veel kosten en componenten worden. Tevens heb ik berekend dat het nut van opslag van de overtollige warmte in de bron geen voordeel biedt voor de COP van mijn warmtepomp in de winter.

De info van de warmtepomp komt uit de folder van Heliotherm.

Mooi artikel, al vind ik de vergelijking nogal scheef.
In uw situatie heb je al een boilervat en warmtepomp. Dus dan is het logisch dat PV interessanter zal zijn. Daarvoor moet je zelfs niet gaan rekenen.
Heb je beide nog niet, dan is PV zelden (nooit) interessanter: kosten warmtepomp + boringen komen bovenop de kosten van PV/collectoren + boilervat.

Volledige doe-het-zelf pakketen, inclusief boiler van 800 liter kosten amper €3000.
Jij hebt al een boilervat, dus ik snap echt niet waar jij die prijzen haalt. Zonder buffervat moet je dat kunnen plaatsen voor minder dan €2000.

Robin, ik hoor echter vaak dat, wanneer ik een warmtepomp heb met boilervat, dat ik dan juist zonnecollectoren moet nemen. En dat heb ik nu juist eens uitgerekend. En blijkt dat dat niet zo is. Jij geeft aan dat dat overduidelijk (voor jou) is, echter ik hoor juist ook andere verhalen zoals ik net aangaf.
De kosten van de zonnecollectoren heb ik in de excelsheet staan. Daarbij komen nog additionele kosten zoals genoemd in het artikel. Een boilervat, daarmee bedoel je misschien het voorraadvat. Een van 800 liter zou ik waarschijnlijk niet eens door mijn deur krijgen, want die van 500 l die ik nu heb paste er net, met wat hard drukken, doorheen.
Als je een gasketel hebt en zou moeten kiezen tussen zonnepanelen op het dak oftewel zonnecollectoren (maar dan moet er ook een voorraadvat bij), dan heb ik een korte berekening gemaat als reactie, in opmerking 11.

Ik zou het erg aantrekkelijk vinden als je zonnecollectoren mag laten terugleveren aan de stadsverwarming…
Binnenkort gaan we verhuizen naar een koophuis met stadsverwarming :-(. Wie o wie kent de mazen in de regelgeving?

@ Marcel,

Een interessant artikel.
Ik heb ook eens een berekening gemaakt vanuit een andere invalshoek.
Ik verwarm mijn huis middels een CV-systeem met HR-ketel en heb de afweging ook al eens gemaakt om op een deel van mijn dak een zonneboiler te plaatsen. Aan de hand van mijn gasverbruik in de zomermaanden (circa 15 kuub) dat voornamelijke wordt gebruikt voor tapwater is mijn gasverbruik voor tapwater ongeveer 180 kuub. Bij een gasprijs van 60 cent per kuub komt dat neer op € 108. Stel dat ik hiervan 60% kan besparen met een zonneboiler, dan bespaar ik per jaar € 65 waar een investering tegenover staat van naar schatting € 2000.
Als je dan ook rekening houdt met onderhoudskosten en een gering elektriciteitsgebruik voor de pomp, is de berekening snel gemaakt.

@Arie G,

Ik heb zelf een zonneboiler met heatpipes. Deze produceren ook warmwater als het buiten koud is. In de periode maart t/m oktober krijg ik 100% van mijn warmwater van mijn heatpipes. De verwachting is dat je met een CV ketel ongeveer 30% spendeert aan gas voor sanitair. Mijn gasverbruik zat op 1500m3 per jaar (voordat ik mijn warmtepomp geïnstalleerd heb). Een snelle berekening laat zien dat ik dan 0.3 x 1500m3 x (8/12) = 300m3 gas bespaar per jaar. Met een prijs van 60 cent / m3 is dat dus 180 euro / jaar. Verder moet je wel rekening houden dat de gasprijs elke jaar gemiddeld genomen met 7% stijgt (over de afgelopen 10 jaar). De besparing zal dus alleen nog maar verder toenemen.

Een ander belangrijk aspect is zekerheid. Gezien dat onze eigen gasproductie al gepiekt is, dat ons gas van steeds meer onbetrouwbare leveranciers (zoals Rusland) moet komen is het maar de vraag of we over een aantal jaar nog voldoende gas geleverd krijgen, of tegen welke prijs…….

Verder is het verbranden van gas natuurlijk NIET duurzaam en veroorzaakt CO2 uitstoot. Dat zijn ook goede redenen om over te stappen naar een duurzamere oplossing. Mijn eigen installatie (zonneboiler + warmtepomp) wordt 100% voorzien van duurzame stroom (50% eigen PV panelen en 50% windenergie via de windcentrale).

Vraagje over toerental geregelde zonnepomen.

Kan iedere zonnepomp toerental geregeld worden (als de juiste controller gebruikt wordt?)
Of is dit enkel mogelijk met intelligente pompen met een 0-10v of PWM aansluiting?

Ik ben namelijk op zoek naar een dergelijke energiezuinige pomp voor een zelfbouw projectje.

Hoi Marcel,
Dank voor je uitvoerige uiteenzetting van dit verhaal.
Wat ik een tijd terug tegen kwam en wellicht een oplossing kan zijn voor jouw stagnatie probleem is het volgende.
Oude dikke radiatoren in de grond en daarboven vers gekapt hout. Iedere keer bij dreigende stagnatie gaat het overdrukventiel open en laat het systeem afkoelen middels de hout-droog-lijn.
Effect: na 1 zomer gedroogd hout, genoeg om CO2 vriendelijk de winter door te kunnen komen.
Wie weet is het iets voor je.

Bedankt Jaap voor het idee. Ik heb echter geen zonnecollectoren aangeschaft dus zal dit ook niet toepassen. Maar wellicht een idee voor andere zonnecollectorgebruikers om stagnatie te voorkomen.

Hoi Marcel,
Ik heb nog eens over die stagnatie nagedacht.
Mooi weer, zomer en teveel zon….
Wat doet ieder mens: zoekt de schaduw op.

Als je een automatisch sunscreen koppelt aan de temperatuur van de boiler,
Zodanig dat bij te hoge temperatuur hij de heatpipes afdekt,
Is het probleem opgelost. Gaat temperatuur weer omlaag, gaat de sunscreen omhoog.
Wellicht een wat dik pakket op je dak zo, maar eenvoudiger en goedkoper dan via een bron.

Groet, Jaap.

Hoi Jaap,
Een sunscreen is wellicht een oplossing. Alleen ik heb al besloten om geen zonnecollectoren te gaan gebruiken. Ik vind het veel te ingewikkeld in vergelijk met zonnepanelen: de benodigde controller, de temperatuursensoren, de pomp en schakelventielen, de isolatie, de isolatiebescherming, het vullen en bijvullen van glycol…. En dan nu ook nog eens iets mechanisch monteren om stagnatie tegen te gaan. Aiai, dat wordt me toch echt teveel aan componenten en gedoe in vergelijk met zonnepanelen. Waarbij ook rekening gehouden moet worden dat mijn warmepomp een COP van 4 heeft (gemeten over deze winter) en dus iedere kWh die ik erin stop aan elektriciteit levert me dan 4 kWh thermisch op. Ik laat die zonnecollectoren dus maar mooi weg.

Hallo Marcel,

Bedankt voor je uitvoerige verslag op deze site.
Ondanks een niet vergelijkbaar huis qua dak en ligging kan ik mij goed vinden in jouw verhaal.
Zelf ben ik door schade en schande wijs geworden en de kritiek die hier gegeven wordt is in veel gevallen met een korreltje zout te nemen.
Mijn tab water wordt nu door een standaard Combi ketel verwarmd. Het huis met pellets en een klein deel elektrisch. En 8,5kWp op Oost,Zuid en West zorgen voor de totale elektriciteit behoefte (na saldering).
Voordat minister Kamp de demotiverende maatregelen gaat starten in 2020 zijn wij al lang over het punt van terug verdienen heen.
Het gaat ons uiteindelijk om onze portemonnee.
Hierna zien we wel weer en zijn er al mogelijkheden genoeg om met kleine aanpassingen toch weer flink te besparen 🙂

Laat de zon maar schijnen.

Je dak is zeker zuidwest georienteerd? Anders had ik dat paneel naast je dakkapel weggelaten. Dit paneel laat je hele systeem misschien slechter produceren. Panelen op je dakkapel is onverstandig. De opbrengst van het hele systeem gaat hierdoor in de winter omlaag door schaduw op de panelen achter je kapel.

Hoi Randall, het zou kloppen, wanneer alle panelen op hetzelfde dak in serie met elkaar zouden staan en dan op 1 inverter. Dat is echter niet het geval. De twee panelen naast het dakkapel hebben ieder een eigen inverter en dus doen wat ze kunnen, maar beïnvloeden de anderen niet.
Zie voor alle info het OliNo Labs op Zonne-energie artikel op one site.

Erg goed verhaal; jammer dat ik het nu pas lees Marcel.
Je roert het onderwerp stagnatie aan en zie dat je een drukgevuld systeem hebt.
Wel eens aan een z.g. drainback systeem gedacht of overwogen?
Is geheel drukloos, geen stagnatie, geen glycol, geen overdrukventiel, geen ontluchtventiel, geen expansievat en last but no least: geen onderhoud.
Als je dan een kunststofvat van polyprop. inzet heb je geen anode nodig!
Kunststofvaten met een of meer warmtewisselaars zijn in Duitsland verkrijgbaar.
O.a. : http://bunksolar.com/

Hoi Martin,
Ik heb al twee vaten met een spiraal erin. Dus als ik een zonnecollectorgebaseerd systeem zou toepassen, dan moet dat toch gewoon kunnen op de 500 L vaten die ik al heb? Die twee vaten staan in de garage en staan vorstvrij.
Als ik je opmerking over drainback systeem lees, dan komt in mij op een systeem dat zich in het buitengedeelte kan ontvullen (water eruit), in dan twee situaties:
1) bij stagnatie (warmte niet meer nodig)
2) bij vriezen buiten (daar je geen glycol in je water hebt moet het dus bij het vriezen leeg zijn)
Dat water moet dan zich uit de buitengedeeltes van het loodgietersbuizenwerk kunnen terugtrekken naar dat gedeelte van de buizen dat in een niet-vrieszone zit (in mijn garage dan).
Echter er moet dus wel een extra vat komen waar het water ingaat dat anders in het buiten-buizengedeelte zou zitten. Daarnaast moet ik nog wel een controller hebben die eea aanstuurt op basis van buitentemperatuur en op basis van vloeistoftemperatuur. En alle isolatie, bescherming van isolatie. Tevens ben ik dan dakoppervlak aan het weggeven aan een zonneboilerplaat waar ik anders een elektrisch paneel zou kunnen hebben gezet. Zie inmiddels dit artikel over alle elektrische panelensystemen die ik inmiddels heb, en het weinige ruimte dat ik nog heb….

Ik heb vergeten te melden dat zowel de buizen alswel de collectoren op afschot moeten worden geplaatst. Ca. 3 cm/meter.
Bij ingestelde warmte in het vat stopt de pomp en schakelt in als warmte gevraagd wordt.
Bij temp. onder 4 gr. stopt de pomp en het syteem loopt leeg.
Bij bereiken van ingestelde temp.stopt de pomp en systeem loopt leeg waardoor geen stagnatie.
Een terugloopvat is niet nodig daar water in vat zelf loopt.
Vat staat in verbinding met de buitenlucht d.m.v. een kleine opening.
In Duitsland heeft Rotex/Daikin zie bv. http://www.rotex-heating.com/products/solar-system/stratified-solar-storage-tank.html zoiets en ook AgritecSolar. (http://www.greentech-germany.com/effiziente-aqua-drain-solarsysteme-mit-schutz-vor-ueberhitzung-frost-und-dauer-reparaturen-a214637)
Met beide uitgebreid contact gehad en veel van geleerd.
‘k Heb zelf, naast 5010Wp zonnepanelen nog, 20 m2 zuiddak beschikbaar doch de “geldbeschikbaarheid” is er helaas niet!
Op die 20 m2 passen 100 st. heatpipes en oogsten (berekend) rond 21 Gj.
Komt overeen met 38% van onze jaarlijkse warmtevraag.

Duidelijk. Bedankt voor de uitleg. Ik ga het niet voor mezelf toepassen, maar wellicht is het voor jou wel gunstig. Zeker bij grote hoeveelheden aan zonne-energie zul je wel eens in stagnatie komen. Je verliest dan wel de energie die je anders met zonnepanelen wel had kunnen oogsten. Maar dat wist je al gezien je een mooie set van panelen hebt.

Even een aanvulling.
Je noemt een “controller”; dit is een zonnestralingssensor welke op een schaduwvrij punt van de heatpipe of plaatcollector komt.
Ik geef de voorkeur aan pipes daar deze zo’n 25 à 30% meeropbrengst heben; speciaal in voor- en naseizoen.

Klopt, zon echter ook temperatuur. Controller kan simpel zijn. In mijn geval zou ik eerst de ww tank willen opwarmen en daarna de tank voor verwarmingswater.
Waar heb je vandaan dat de panelen meer energie per m^2 in jet voor cq naseizoen uit de zonnestralen halen?
Op zich blijft mijn berekening in t artikel nig steeds staan, vanwege dat ik gebruik heb gemaakt van de jaaropbrengsten die gespecificeerde werden.

Hallo Marcel,
Door tijdgebrek deze discussie helaas een lange tijd niet gevolgd.
Een van de deelnemers vroeg hoe ik wist dat heatpipes ca. 25% meer oprengst genereren dan vlakke panelen.
Ik meen dit gelezen te hebben op:
http://www.oeko-energie.de/
Een bizonder interessante site met erg veel info waaruit ook blijkt dat men in Duitsland hiermee erg bezig is!
Ook stelde iemand dat hij geen groter vat dan 500 liter (kan niet door deur) kon plaatsen.
Zie: http://bunksolar.com/index.html; deze hebben ovale vaten welke wel door een deur kunnen!
‘k Ben trouwens zelf nog geen stap verder gekomen met m’n plan een collectorsysteem aan te leggen.
Heb 20 m2 -zuid, voor 100 heatpipes dakruimte.
Ca. 35 % opbrengst van jaarverbruik aan gas.

Hallo, Hier en daar wat gelezen dus vergeef mij als het al behandeld is. Mijn plan luidt: Met 20 m2 vlakkeplaat ’n goed geisoleerde waterzak van 20m3 te verwarmen en dat hete water waarvan ik denk dat dit in de zomer wel 85 grC zou kunnen worden, aan te wenden om in het stookseizoen 30 m2 vloeropp. voorzien van LTV te verwarmen. Mijn idee is dat er in dec. bij veel waterberging nog 55 a 60 gr c over is en dat met ’n doorstroom in de LTV van 25 gr.C. de vloer op 19 a 20 gr C te brengen is welke ’n comfortabele gevoelswarmte geeft van 21 gr. C. Dus geen warmtepomp en geen gas. Warm tapwater halen we ook uit de zak.
Vele huizen hebben ’n kruipruimte of kelder waarin eea geplaatst zou kunnen worden. Met klein pompje van 15 watt zou eea moeten kunnen circuleren dunkt me. Kan dit voor ca € 7000,00 gerealiseerd worden. Graag jullie zienswijze.
Bvd,
Joop.

Wat een fantastisch artikel dit. Echt super verhelderend met de ondersteunende grafieken en schema’s. Kortom zonnepanelen zijn the way to go!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *