Vaak hoor je in de discussie over de problemen met het broeikas effect of de aankomende energie crisis, kernenergie naar voren komen als oplossing. Met kernenergie zouden we geen CO2 uitstoot meer hebben en tevens kunnen we hiermee al onze energie problemen oplossen.
Echter diepgaand onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat dit helemaal niet het geval is. Een gemiddelde kerncentrale begint pas na 10 jaar energie te leveren, levert netto weinig energie op en produceert jaarlijks meer dan 1 miljoen ton CO2….
Update: 13-3-2011
Extra informatie over veiligheid van kerncentrales
Wat is kernenergie
Als men het in de volksmond heeft over kernenergie, dan wordt hier vaak kernsplijting mee bedoeld. In dit proces worden zware kernen, meestal uranium isotopen gesplitst in nieuwe atoomkernen die samen iets lichter zijn dan de som van de uitgangsmaterialen. De ontbrekende massa is omgezet in energie volgens de beroemde formule van Einstein:
E = mc²
Omdat de term c² zo groot is, ongeveer 300.000.000 meter per seconde, komt er bij kernreacties zeer veel energie vrij, ook als maar een klein gedeelte (een paar procent) van de massa wordt omgezet. Ook andere kernen, zoals die van plutonium en thorium zijn splijtbaar. Plutonium ontstaat vanzelf uit uranium tijdens de kernreacties in de reactorkern en wordt ook gedeeltelijk gespleten, waarbij natuurlijk ook energie vrijkomt. Gebruikte splijtstof kan voor circa 95% hergebruikt worden, men spreekt van recycling. De overige procenten, en de materialen die als verpakking hebben gediend van de splijtingsmaterialen en die ook in meerdere of mindere mate radio-actief zijn geworden, vormen samen het zogenoemde kernafval. [1]
De nucleaire brandstof cyclus
Om meer inzicht te krijgen in het hele kernenergie opwekking proces is het belangrijk om te kijken naar de gehele nucleaire brandstof cyclus. Deze cyclus bestaat uit de volgende onderdelen:
- Uranium winning
- Conversie
- Verrijking
- Het maken van de brandstofstaven
- Energie opwekking in de kerncentrale
- Tijdelijke opslag brandstofstaven
- Afkoelen nucleaire onderdelen
- Ontmantelen nucleaire onderdelen
- Verwerken nucleair afval
- Opslag nucleair afval
Alleen in de stap: “Energie opwekking in de kerncentrale” wordt daadwerkelijk energie opgewekt, de andere stappen kosten alleen maar energie. Om inzicht te krijgen hoeveel energie er nu netto opgewekt wordt in een kerncentrale is het belangrijk om naar de volledige nucleaire brandstof cyclus te kijken. Hieronder staat het schema van de volledige nucleaire brandstof cyclus.
De nucleaire brandstof cyclus bij kernenergie opwekking. Bron: [5]
Uranium winning
“Yellowcake” (ammoniumdiuranaat) is een uraniumerts dat van nature op aarde voorkomt. Het bevat 70 tot 80 gewichtsprocent uraniumoxide (U3O8).
Uraniniet is een ander voorkomend uraniumerts. Om U-235 te winnen moeten grote hoeveelheden erts gedolven worden. Bij erts met een uranium percentage van 0,05% (zoals bij de Olympic Dam mijn in Australie) zit er in 2000 kilo erts slechts 1 kilo van dit uranium isotoop. [6]
Uranium mijn Rabbit Lake
In tegenstelling tot olievelden, waarvan er wereldwijd meer dan 4000 zijn, zijn er maar een paar uranium mijnen in de wereld. Op dit moment komt meer dan 73% van de uranium uit slechts 10 mijnen. Hierbij een overzicht van de 10 grootste uranium mijnen.
| Mijn | Land | Voorraad (tU) * | Uranium percentage ** | Productie 2005 (tU) | Percentage wereld productie |
|---|---|---|---|---|---|
| McArthur River | Canada | 75.118 | 20,7% | 7.200 | 17,3% |
| Ranger | Australia | 22.073 | 0,165% | 5.006 | 12,0% |
| Olympic Dam | Australia | 58.512 | 0,051% | 3.688 | 8,9% |
| Rossing | Namibia | 4.255 | 0.029% | 3.147 | 7,6% |
| krazbokamensk | Russia | – | – | 3.000 | 7,5% |
| Rabbit Lake | Canada | 1.192 | 0,68% | 2.316 | 5,5% |
| McClean Lake | Canada | 4.912 | 0.68% | 2.112 | 5,1% |
| Akouta | Niger | 7.909 | 0.46% | 1.778 | 4,3% |
| Arlit | Niger | 16.716 | 0,3% | 1.315 | 3,2% |
| Beverley | Australia | 17.800 | 0,15% | 825 | 2,0% |
| Top 10 totaal | 30.387 | 73,1% | |||
* Som van opgeslagen -en bewezen voorraad uranium erts.
** Percentage is het gewogen gemiddelde van opgeslagen -en bewezen voorraad uranium erts.
Bij de mijn blijven in veel gevallen grote hoeveelheden radioactief afval en verzuurde modder achter. Als voorbeeld: de Olympic Dam mijn in Australië gebruikt nu dagelijks 60 miljoen liter water – het managen van de verzuurde modder en het radioactieve afval die hierbij ontstaan is groot milieu probleem. [9]
In de jaren 80 werd dit afval van sommige mijnen gewoon gedumpt in de natuur. Het is onduidelijk wat er nu precies gebeurt met dit afval.
In de jaren ’80 werden miljoen tonnen vast en vloeibaar (radioactief) afval afkomstig van de Beaverlogde uranium mijn gedumpt in Fookes Lake. Bron: [18]
Conversie naar UF6
Voordat men de uranium kan verrijken moet deze eerst omgezet worden in gas. Uraniumhexafluoride (UF6) is hiervoor de enige geschikte chemische samenstelling, omdat dit al op kamertemperatuur een vereiste hoge dampspanning heeft.
Uraniumhexafluoride wordt gemaakt door uranium te binden aan fluor, waarna deze verbinding bij kamertemperatuur gasvormig wordt gemaakt door de druk te verlagen.
Het chemische proces waarmee UF6 wordt geproduceerd, wordt conversie genoemd. [17]
Verrijking
Verrijkt uranium is uranium waarin de isotoop U-235 meer vertegenwoordigd is dan in uranium zoals het van nature voorkomt. Het wordt toegepast bij kernenergie en in kernwapens.
Uranium zoals dat van nature voorkomt, bestaat hoofdzakelijk uit U-238, een kleine fractie U-235, en sporen van U-234. Hiervan is alleen U-235 splijtbaar. In natuurlijk uranium zit gemiddeld 0,7% van dit uranium-235. Voor het op gang houden van een kettingreactie is een hoger percentage U-235 noodzakelijk dan in natuurlijk uranium wordt gevonden. De meeste kernreactoren hebben uranium nodig waarin minstens drie procent uranium-235 aanwezig is. Het bereiken van een hoger percentage wordt ‘verrijken’ genoemd.
Voor verrijken worden momenteel twee methoden gebruikt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het feit dat U-235 lichter is dan U-238. Het gehalte van U-235 kan worden verhoogd door gascentrifuge of door gasdiffusie.[10]
Een rij van centrifuges bij de Urenco fabriek
Maken van de brandstofstaven
Na verrijking kan men de brandstof gaan maken voor de kerncentrale. Hiervoor wordt UF6 omgezet in uraniumoxide (UO2). Reactor brandstof komt het meest voor in de vorm van keramische pellets. Deze worden gemaakt uit samengeperste uraniumoxide, die op een hoge temperatuur (meer dan 1400°C) worden gesinterd (gebakken). De pellets gaan dan in metalen omhulsels en vormen op die manier brandstofstaven, die als splijtstof pakketten worden gearrangeerd voor gebruik in een reactor.[17]
De brandstofstaven. Bron [19]
Kern centrale
De brandstofstaven met verrijkt uranium worden in de kerncentrale gebruikt voor het kernsplijtings process.
De uranium brandstofstaven worden geplaatst in de kerncentrale. Credits: Yann Arthus-Bertrand/Impact Photos
Bij het splijten van uranium komt een grote hoeveelheid warmte vrij. Dit splijtingsproces vindt plaats in de kernreactor van de centrale. Met de warmte die vrijkomt door kernsplijting wordt water verhit tot stoom. Deze stoom drijft een turbine aan. Die is gekoppeld aan een grote dynamo: de generator. Deze generator levert op zijn beurt de elektriciteit aan het openbare net.[2]
Kerncentrales in de wereld
Op dit moment draaien er wereldwijd 442 kerncentrales. Deze wekken samen jaarlijks 2626 miljard kWh op, dit is 16% van de totale elektriciteitsvoorziening. Deze centrales gebruiken per jaar 65.478 ton uranium.
Op de achtergrond twee grote koeltorens en op de voorgrond twee kernreactoren. [2]
Er zijn momenteel 38 nieuwe kerncentrales gepland om bij te bouwen en er liggen voorstellen voor nog eens 115 extra kerncentrales. [3]
Typen van kerncentrales
Er zijn veel verschillende typen van kerncentrales. Hieronder staat een overzicht van de typen van centrales die nu in gebruik zijn.
| Reactor type | Landen | Aantal | GWe | Brandstof | Koeling | Moderator |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Pressurised Water Reactor (PWR) | US, France, Japan, Russia | 268 | 249 | verrijkt UO2 | water | water |
| Boiling Water Reactor (BWR) | US, Japan, Sweden | 94 | 85 | verrijkt UO2 | water | water |
| Gas-cooled Reactor (Magnox & AGR) | UK | 23 | 12 | natuurlijk U (metaal), verrijkt UO2 |
CO2 | grafiet |
| Pressurised Heavy Water Reactor ‘CANDU’ (PHWR) | Canada | 40 | 22 | natuurlijk UO2 | zwaar water | zwaar water |
| Light Water Graphite Reactor (RBMK) | Russia | 12 | 12 | verrijkt UO2 | water | grafiet |
| Fast Neutron Reactor (FBR) | Japan, France, Russia | 4 | 1 | PuO2 end UO2 | vloeibaar natrium | none |
| TOTAL | 441 | 381 | ||||
Bron: [4]
Tijdelijke opslag
Na de operatie cyclus wordt de kernreactor gestopt voor het vervangen van de brandstofstaven die opgebruikt zijn. De opgebruikte brandstofstaven zijn dan hoog-radioactief en hebben gemiddeld 3-6 jaar in de reactor gezeten. Deze opgebruikte brandstofstaven worden eerst opgeslagen in een zogenaamde “spent fuel pool”. Hier moeten brandstofstaven eerst afkoelen in water basins. Het water zorgt voor de koeling en voor de afscherming van de hoog-radioactieve straling. Dit afkoelen duurt 10-20 jaar.
[20][21].
Ontmanteling
De ontmanteling is de laatste fase van de levensduur van een kerncentrale en omvat alle organisatorische, administratieve en technische activiteiten van het afsluiten van de centrale tot het terugkeren naar de groene wei situatie.
Bij de bouw van een kerncentrale wordt veelal uitgegaan van een bedrijfsduur van 40 jaar. In uitzonderlijke gevallen kan na die 40 jaar de levensduur met nog maximaal 20 jaar worden verlengd. In de praktijk is de levensduur als gevolg van economische, politieke en veiligheidstechnische overwegingen in de meeste gevallen korter. In 2004 was de gemiddelde leeftijd van de op dat moment 107 gesloten kerncentrales 21 jaar. [12]
De kosten voor het ontmantelen van een kerncentrale hangen af van het type centrale. De kosten varieeren tussen de 200$/kWe – 2700$/kWe.
Hier volgt een overzicht van de verschillende kerncentrales die nu nog in bedrijf zijn en wat de kosten zouden zijn als deze ontmanteld moeten worden.
| Berekening ontmantelingskosten bestaande centrales | ||||
|---|---|---|---|---|
| Type | Kosten per kW (Gemiddeld) | Centrale | Vermogen (MW) | kosten ($) |
| PWR | $350 | Daya Bay 1 (China) | 984 | 344 miljoen |
| VVER | $330 | Balakovo (Rusland) | 950 | 313 miljoen |
| BWR | $425 | Shika 2 (Japan) | 1304 | 554 miljoen |
| CANDU | $350 | Bruce Power (Canada) | 820 | 287 miljoen |
| Gas-cooled | $2600 | Wylfa Magnox (UK) | 980 | 2,5 miljard |
De prijs van uranium
De vraag naar uranium is groter dan de hoeveelheid uranium die nu gewonnen wordt in de mijnen. Dit gat wordt momenteel gedicht door het recyclen van uranium afkomstig van ontmantelde nucleaire wapens, vooral uit Rusland. Als deze wapens straks allemaal recycled zijn verwachten analisten dat er ondanks de hogere productie door de nieuwe mijnen er nog steeds een tekort is aan uranium van 22 miljoen pond in 2010. Het huidige tekort is 25 miljoen pond. [11]
Door dit tekort aan uranium en de stijgende vraag naar uranium door de aanbouw van nieuwe kerncentrales zal de prijs van uranium nog sterk gaan stijgen.
De nominale prijs van uranium
De netto energie opbrengst
In een zeer diepgaand onderzoek hebben Jan Willem Storm van Leeuwen and Philip Smith [5] uitgerekend hoeveel energie een kerncentrale nu daadwerkelijk oplevert als je de volledige nucleaire brandstof cyclus meeneemt in de berekeningen. Het resultaat van hun berekeningen is terug te vinden in onderstaande grafiek. De grafiek is een representatie van de energie kosten -en opbrengsten van een kerncentrale. Alleen bij de lijnen die lopen in het witte gedeelte van de grafiek is de energie opbrengst hoger dan energie kosten.
Netto energie productie kerncentrale. Klik op grafiek voor details. Bron: [5]
Deze grafiek toont aan dat een kerncentrale,zelfs met de meest rijke uranium erts, dat het 10 jaar duurt voordat de centrale meer energie begin op te wekken dan de energie die het gekost heeft om hem te bouwen en draaiend te houden. Voor uranium erts met een laag uranium percentage, is de situatie nog erger:
Voor uranium erts met een uranium percentage van 0,05% of lager produceert een kerncentrale netto geen energie meer. De hoeveelheid energie die nodig is om hem op gang te houden is hoger dan de energie die de centrale daadwerkelijk opwekt.
CO2 uitstoot
In de discussie over kernenergie hoor je vaak dat het een goede oplossing is omdat er geen CO2 uitstoot is. Echter als je de volledige nucleaire cyclus meeneemt dan produceert een kerncentrale wel degelijk CO2. De hoeveelheid CO2 productie is sterk afhankelijk hoe rijk de uranium erts is. Hoe lager het percentage uranium in de erts, hoe hoger de CO2 uitstoot.
In onderstaande grafiek is de CO2 uitstoot uitgezet van een kerncentrale, als percentage CO2 van een gascentrale, tegen het percentage (grade) uranium in de gewonnen uranium erts.
CO2 uitstoot kerncentrale. Klik op grafiek voor details. Bron: [5]
In het meest gunstige geval, waarbij men uranium erts gebruikt met een zeer hoog uranium gehalte, dan produceert een kerncentrale 33% van de hoeveelheid CO2 van een gas-centrale, oftewel 133 gram CO2 / KWh.
Dat betekend dat een PWR kerncentrale van 1000 MW met een capaciteitsfactor van 90% (Cummins, 2004) en een jaarproductie van 7,88 TWh elk jaar meer dan 1 miljoen ton CO2 produceert.
Zodra men uranium erts begint te gebruiken met een lager percentage uranium dan neemt de CO2 productie steeds meer toe.
Indien men uranium erts met 0,013% of lager gebruikt dan is de CO2 productie bij een kerncentrale zelf hoger dan bij een gascentrale. Oftewel meer dan 3,15 miljoen ton CO2 per jaar.
Langere termijn
Op niet al te lange termijn zullen de mijnen die een hoog uranium percentage hebben steeds meer opraken. Hierdoor zullen steeds meer mijnen met een laag uranium percentage gebruikt gaan worden.
Het gevolg is dan dat de CO2 productie in de totale nucleaire cyclus steeds meer gaat toenemen en dat de kerncentrales netto steeds minder energie gaan produceren.
Door de stijgende vraag naar uranium en het reeds ontstane tekort in de productie van uranium, wat nu tijdelijk wordt opgevangen wordt door het recyclen van nucleaire wapens, zal de prijs van uranium steeds meer gaan stijgen.
Veiligheid op papier
Bij een kerncentrale vindt continue een gecontroleerde vorm van kernsplitsing plaats. Dit gebeurt enerzijds door de kernreactor continue te koelen en anderszijds door het gebruik van een moderator. De moderator zorgt ervoor dat de neutronen die vrijkomen tijdens kernsplitsingsreactie afgevangen worden en/of afgeremd worden. Zou dit niet gebeuren dan ontstaat er een kettingsreactie die niet meer te stoppen is. De kernreactor zal dan zo heet worden dat deze smelt en door de beschermingsmantel heen in de grond zakt. Je praat dan over een zogenaamde kernsmelting (Meltdown). Als dat optreedt dan kan niets dit proces meer stoppen. De kernreactor is dan blootgesteld en nucleair materiaal kan ontsnappen. Als de extreem hete kernreactor in contact komt met grondwater dan kan er een zeer grote chemische explosie ontstaan die zorgt voor het wegslingeren van het radioactief materiaal. Dit is een “worst-case” scenario.
In geval van een calimiteit kan een kerncentrale afgeschakeld worden. Echter door de normaliter extreme hete kernreactor duurt dit afschakelen ongeveer 6 dagen. Tijdens die periode is het nog steeds van groot belang dat de centrale gekoeld blijft. Gebeurd dat niet dan kan er alsnog een kernsmelting plaatsvinden.
De veiligheid van zo’n kerncentrale is er dan ook grotendeels op gebaseerd dat de centrale ten alle tijden goed gekoeld wordt en dat de moderator werkt. Op papier lijken de meeste kerncentrales erg veilig. Ze zijn uitgerust met veel sensoren en veiligheidssystemen. Behalve het primaire koelingssysteem is er altijd een backupsysteem om de centrale te koelen.
Veiligheid in de praktijk
In de praktijk kan er toch veel misgaan waar van te voren geen rekening mee is gehouden.
Hier zijn een paar voorbeelden van zeer ernstige nucleaire incidenten:
11 Maart, 2011 – Fukushima Kerncentrale Japan
Door een aardbeving met een kracht van 8.9 op de schaal van richter valt de elektriciteit uit in de centrale. Hierdoor vallen de koelingsystemen stil. Er zijn dieselgeneratoren die in bedrijf komen die zorgen voor de backup stroomvoorziening. Echter door de aardbeving onstaat er ook een grote tsunami die het complex (wat aan zee ligt) overspoelt. De dieselgeneratoren vallen uit en de koeling valt stil. Oververhitte stoom zorgt voor de ontwikkeling van waterstofgas. Door een waterstofexplosie wordt de helft van het gebouw weggeblazen. De kernreactor is inmiddels zo heet geworden dat er een (gedeeltelijke) kernsmelting plaatsvindt. Meer info: Fukushima I Nuclear Power Plan
April 26, 1986 — INES Level 7 – Prypiat (Chernobyl), Ukraine (then USSR)
Uitvallen van de stroom, explosie en volledige kernsmelting.
March 28, 1979 — INES Level 5 – Middletown (Three Mile Island), Dauphin County, Pennsylvania, United States
Gedeeltelijke kernsmelting.
May 1967 – Dumfries and Galloway, Chapelcross Scotland, United Kingdom
Gedeeltelijke kernsmelting.
Hier is de complete lijst van nucleaire incidenten: List of civilian nuclear accidents.
Situatie in Nederland
De Nederlandse kerncentrale in Borsele is net zoals de Fukushima kerncentrale in Japan een lichtwater reactor. Koeling van de centrale is dan ook zeer belangrijk voor de veiligheid. Echter de Borsele centrale is net zoals in Japan aan het water gebouwd.
De Borsele kerncentrale is gebouwd vlak aan de Nederlandse kust
Lokatie Borsele in detail
In 1953 hebben we een grote watersnoodramp gehad in Nederland. Toen zijn grote gedeelten van Zeeland onder water gelopen.
Het is bekend dat vanwege klimaatverandering de kans groter is dat er sterkere stormen gaan komen. Als zo’n grote storm nog een keer toeslaat in Zeeland (waar kerncentrale Borsele staat) dan kun je hetzelfde scenario krijgen als in Japan.
Samenvatting
Als je alle aspecten van kernenergie meeneemt dan lijkt kernenergie toch niet DE oplossing van ons energie probleem.
Zoals hierboven beschreven heeft kernenergie de volgende problemen:
- Een kerncentrale begint in het gunstigste geval pas na 10 jaar energie op te wekken. In geval van uranium erts met een laag uranium percentage levert een kerncentrale zelfs netto helemaal geen energie meer op.
- De bouw van centrale kost ongeveer 10 jaar, de levensduur is gemiddeld 21 jaar en daarna duurt het nog 150 jaar voordat deze volledige ontmanteld is. En dat terwijl de centrale effectief maar 10 jaar energie produceert.
- Een gemiddelde kerncentrale produceert elk jaar meer dan 1 miljoen ton CO2.
- De prijs van uranium zal de komende jaren sterk gaan stijgen. Hierdoor zal de kostprijs voor kernenergie alleen nog maar gaan toenemen.
- Op papier is een kerncentrale veilig. Echter de praktijk laat zien dat nucleaire incidenten met ernstige gevolgen niet uit te sluiten zijn.
297 reacties op “Kernenergie de oplossing?”
Interessant artikel.
Wat ik merkwaardig vind is dat hier de volledige cyclus volledig meegenomen wordt in de berekeningen, terwijl in vrijwel alle andere gevallen (auto’s!) alleen naar het brandstofverbruik wordt gekeken en niet naar de milieubelasting van het bouwen en later weer verwerken van de materialen van de auto. Of is dat typerend voor de milieubeweging: alles is verkeerd maar wat dan wel goed is weten ze zelf ook niet….
Wat is er mis met het feit dat een kerncentrale slechts 33% CO2 uitstoot heeft tov een gascentrale. Lijkt mij voor de komende 20-30 jaar toch een prima alternatief, bovendien is CO2 een veelvoorkomend gas in de natuur en is Global Warming een hypothese die niet bewezen is….
@ Johan,
Het is helaas niet altijd goed mogelijk om LifeCycleAnalyse gegevens te verkrijgen van allerlei producten. In een dergelijke analyse is bepaald hoeveel energie er nodig is voor de productie, voor het gebruik en verder voor de recyclering van een product. Voor energie producerende producten, zoals zonnecellen en windmolens, geldt dan een zogenaamde energie terugverdientijd, die aangeeft in hoeveel tijd de energie die het gekost heeft over de gehele levensduur, terug te verdienen door het product zelf. Zie daarvoor ook dit artikel.
Voor verbruiksartikelen, zoals een auto, is het dan interessant te weten hoeveel zo’n artikel verbruikt over de levensduur, en deze te vergelijken met andere vergelijkbare artikelen. Aangezien dergelijke gegevens niet voorradig zijn noch makkelijk te vinden, zorgen we af en toe zelf op deze website voor een analyse. Daar onze missie is om uiteindelijk te komen tot een duurzame energiesamenleving, waarbij we onze nakomelingen en ook onszelf een gezonde en duurzame omgeving toewensen (ons inziens geen slecht streven) richten we ons op uitgewerkte analyses van energieproducerende artikelen. Daarom gaan we dus niet meteen diepgaand in op auto’s of allerlei andere artikelen maar richten we ons vooral op de energie producerende opties.
Daarmee niet gezegd dat vergelijk op LCA voor auto’s, lampen etc etc niet belangrijk zijn, maar daarmee wel zeggende dat zelfs zonder een uitgebreide analyse te hebben gedaan van alles wat maar mogelijk is, toch een uitspraak te kunnen doen over de energieopties zelf.
@ Barry,
De CO2 uitstoot van een kerncentrale is wellicht minder slecht dan die van fossiele brandstoffen, maar dan nog is kernenergie geen optie die duurzaam is (voor eeuwen en eeuwen).
Er is een hoop natuurverlies, door de winning van de grondstoffen, er is een groot probleem om 100 % zeker te zijn van goede opslag van het radioactieve afval, er is veel onduidelijkheid over de subsidies die gegeven worden waardoor een duidelijke en allesomvattende analyse mogelijk is vwb energiebalans. Verder is het bouwen van een centrale ene dure en langdurige operatie, en die moet je over een hele lange tijd afschrijven. Het zijn dus niet opties die je inzet voor 20 jaar, maar voor minimaal 40 jaar. Dat gaat met windenergie en zonne-energie makkelijker, die kun je na 20 jaar weer afbreken en als er een beter en duurzamer energieproductiemiddel tegen die tijd is (en bewezen is dat het goed is) dan breken we de windturbines en zonnepanelen af en plaatsen we geen nieuwe. Het voordeel is dat de natuur er weer zo uitziet als vroeger.
wat me dan weer verbaast is dat er niet bijgezegd wordt dat windmolens ook co2 uitstoot hebben, ze moeten immers ook geproduceerd, getransporteerd, geplaatst, onderhouden… etc.
Gas en kolencentrales kosten ook energie om te plaatsen.
Ook komt gas niet co2 neutraal de grond uit, het moet ook geboord worden, transport etc.
dit onderzoek schetst wel een beetje een oneerlijk beeld op deze manier.
Wordt hier ook bij betrokken de CO2 uitstoot van de vele honderden mensen die jarenlang on site betrokken zijn bij de bouw (vervoer, verwarming, personele CO2-uitstoot?
En voor wat betreft het al dan niet aantasten van de natuur, de natuur kan heel veel aan en heel veel zelf herstellen.
In Duitsland zijn voormalige zwaar vervuilde mijn- en hoogoven-sites teruggegeven aan de natuur terwijl sommige industrieel-monumentale gebouwen op die plaatsen een andere functie hebben gekregen. Hier is een heel bijzonder natuurgebied aan het ontstaan, een nieuw eco-systeem.
Natuur is niet statisch, natuur leeft.
In feite is het instandhouden van natuurgebieden onnatuurlijk, omdat men de overgang van de ene ontwikkeingsfase in de volgende bewust tegengaat.
Ook de mens is onderdeel van de natuur.
Men kan de hele aarde beschouwen als een wezen, Gaia, Moeder Aarde, met de mens als een van de microben.
Met meer dan 400 bestaande kerncentrales is het niet realistisch om van kernenergiesites af te willen, want dat is voor de komende tienduizenden jaren al niet meer mogelijk, maar is het wel realistisch om een discussie te voeren zoals Storm van Leeuwen c.s. dat doen.
@Peter,
Een gascentrale stoot per kWh opgewekte energie 400 gram CO2 uit. Een kolencentrale zelfs 1.000 gram CO2.
Windenergie slechts 8 gram CO2 bij de productie en sloop van de windturbine.
Bron: Professor Lucas Reijnders
idd……
ik moet een werk voor school over kernenergie en vind dat allemaal nog ingewikkeld. weet er niemand een gemakelijkere website over kernenergie voor iemand van 14 jaar
Hallo,
Ten eerste wil ik mijn complimenten geven voor het goed geschreven en onderbouwde stuk hierboven. Erg verhelderend.
Ik ben momenteel bezig met een onderzoek naar de mogelijkheden voor innovatieve duurzame energie projecten in Nederland en de rol die een gemeente daarin kan spelen. De geschiedenis van de energievoorziening in Nederland gebruik ik daarbij als basis voor het institutionaliserings proces van duurzame energie.
Nu is mij het volgende opgevallen na het lezen van dit stuk:
* Hoe zit het tegenwoordig (en in de toekomst) met de maatschappelijke en politieke acceptatie van kernenergie in Nederland? Aangezien dit in het verleden 1 van de grootste blokkades is geweest voor het toepassen van kernenergie.
* Er wordt in verschillende artikelen beweerd dat het opslaan van nucliar-afval in grote opslagplaatsen ver onder de grond geen negatieve milieu gevolgen oplevert en dat deze afvalopslag beheersbaar is. Zitten er volgens u hier wel ernstige negatieve milieugevolgen aan?
* In het dichtbevolkte en regenachtige Nederland is er weinig ruimte respectievelijk weinig zon voor wind- en zonneenergie. De enige oplossing voor het plaatsingsprobleem van windturbines is op de Noordzee (hetzij veel kosten met zich meebrengt wat de energie duurder maakt)en levert de zon wel de hoeveelheid energie die de Nederland vraagt?
Het lijkt erop dat Nederland dan ook de komende 30 jaar nog zeker afhankelijk blijft van kolen, gas en kerncentrales voor het leveren van energie. De aanvulling van innovatieve duurzame energie (zoals biomassa, windenergie, zonneenergie en waterenergie) kan daarop een steeds betere bijdrage leveren, maar lijkt het geen goed idee om eerst te kijken naar hoe we zo duurzaam mogelijk kunnen omgaan met de kern, kolen en gas energie?! Dit lijkt mij een meer realistische duurzame oplossing, omdat de lobby daarvoor (hoe jammer dat ook moge zijn) het grootste is. Ondertussen moeten initiatieven en onderzoeken naar innovatieve duurzame energieopwekking natuurlijk volledig ondersteund worden, zodat er in de toekomst op kan worden overgeschakeld als het juiste moment daar is. (Bij stijgende prijzen en afnemende hoeveelheden moet dit op den duur zeker het geval zijn, maar ik verwacht dit nog niet in de komende 50 jaar.
http://www.milieucentraal.nl/pagina?onderwerp=Fossiele%20brandstoffen
Met vriendelijke groet,
J. Raven
Ik heb zelf wat onderzoek gedaan, en het artikel hierboven geeft een gigantisch verkeerde voorstelling van de feiten. Verschrikkelijk. Kernenergie is lang niet zo erg als hierboven word aangegeven. Al die ophef over CO² uitstoot en energieoplevering is nergens op gebaseerd. Natuurlijk word er CO² uitgestoten bij het opwekken van kernenergie. Maar die is relatief weinig vergeleken bij andere energiecentrales. En kerncentrales leveren ook echt wel meer energie op dan er ingestopt word, hoor. En geloof me: ik heb hier diep onderzoek over gedaan. Ik maak namelijk zelf een mini-kernreactie voor mijn profielwerkstuk op school.
@Enzo,
Niemand beweert dat een kerncentrale niet heel veel energie opleverd. Echter het gaat om het wetenschappelijke feit dat het steeds meer energie kost om uranium uit de grond te halen. Hoe lager de uranium grade hoe meer energie dit kost. En die CO2 uitstoot ontstaat met name bij de uranium winning.
Heb je het bron materiaal van dit artikel er op nageslagen (met name het onderzoek van storm-smith over de energie balans)?
Kun jij je beweringen met feiten (getallen) en bronvermermeldingen onderbouwen? Zo ja, wat zijn je (wetenschappelijke) bronnen?
Uraniumwinning verbruikt inderdaad CO², maar of dat in contrast staat tot de hoeveelheid CO² die bespaart word?
en ik zei overigens ook niet dat jullie feiten niet kloppen. ik zei dat jullie ze een beetje verdraaien. jullie roepen met miljoenen tonnen CO² en energie-verspilling, maar kijk eens naar andere manieren van energie-opwekking (rendabele)? Dan zie je dat er geen reden is om zoveel negativiteit over kernenergie te uiten. overal zijn slechte dingen over te vinden. wat jullie zeggen is waar, maar jullie laten het lijken alsof de wereld ten onder gaat door kernenergie. kernenergie is een mooie duurzame oplossing, die weliswaar niet permanent gebruikt moet gaan worden, maar een mooi alternatief is op kolen en gas. Ik zou de feiten die jullie aanhalen juist positief noemen, aangezien ze een verbetering van de vroegere situatie betekenen. Jullie vergelijken het niet met huidige energiecentrales, en dat vind ik misleidend.
de wetenschappelijke bronnen die ik aanhaal staan gewoon in jullie artikel. 😉
@Enzo,
In het artikel maken we de vergelijking met een gas centrale. In het meest gunstige geval, waarbij men uranium erts gebruikt met een zeer hoog uranium gehalte, dan produceert een kerncentrale 33% van de hoeveelheid CO2 van een gas-centrale, oftewel 133 gram CO2 / KWh. Dit is inderdaad een besparing op de hoeveelheid CO2 uitstoot, als je het vergelijkt met een gas- of kolen centrale. Ter vergelijk:
Een gascentrale stoot per kWh opgewekte energie 400 gram CO2 uit. Een kolencentrale zelfs 1.000 gram CO2.
Echter dit kan nog veel beter door het toepassen van duurzame energie opwekking. Een voorbeeld hiervan is een windturbine. Windenergie produceert slechts 8 gram CO2 bij de productie en sloop van de windturbine.
Bron: Professor Lucas Reijnders
Overigens wil ik kernenergie niet duurzaam noemen. Je hebt nog steeds uranium nodig waarvan de hoeveelheid alleen nog maar van zal afnemen. Vergelijkbaar met fossiele brandstoffen dus.
Echte duurzame energie bronnen maken (indirect) gebruik van zonne-energie. Deze bron raakt voorlopig niet op (tenminste niet binnen 5 miljard jaar) en er is een overvloed van aanwezig. Zie ook het plaatje bij onze missie.
Toevallig kwam ik via het surfen op deze site. De meest kritische kanttekeningen over kernenergie (CO2 uitstoot, energie opbrengst) komen van de website van Storm-Smith. verder aangehaald in de samenvatting is dat de prijs van Uranium zal stijgen en een centrale gemiddeld 21 jaar in bedrijf is.
In opdracht van minister Cramer (VROM) heeft ECN in 2007 een gedetailleerd rapport over kernenergie opgesteld waar oa Lucas Reijnders aan meegewerkt heeft en veelvuldig aan Greenpeace bronnen gerefereerd wordt. Ook de Energieraad heeft in opdracht van Minister van der Hoeven (EZ) naar deze materie gekeken.
Geen van deze rapporten gebruikt de onderzoeksresultaten van storm-smith, in ieder geval niet rechtstreeks. De CO2 uitstoot per KWh liggen volgens ECN voor kernenergie en duurzame energie veel lager dan voor opwekking met fossiele brandstoffen: ~20g/KWh voor kern, 15g/KWh voor wind, 65g/KWh voor zon en inderdaad met 1000g/KWh aanzienlijk meer voor kolen. De levensduur van een nieuwe kerncentrale is 60 jaar en niet 20 jaar, en er is voor deze eeuw voldoende uranium (bij een prijs < $130, het niveau van vorig jaar) voor de huidige opgestelde capaciteit. Daarnaast is er wellicht voldoende uranium voor nieuwe centrales want er zijn speculatieve voorraden waar nog weinig over bekend is. Zolang hoeven we wellicht geen kernenergie te gebruiken want het is een overgangsbrandstof totdat we een duurzame energie mix hebben volgens de Commissie Energietransitie (rond 2050?). Indien het delven van uranium meer energie kost dan er ooit uitkomt zou bij de huidige branstofprijzen (olie van $125/vat) nooit een gram meer gewonnen worden, en in ieder geval niet <$130 zijn. ECN laat zien dat de integrale kosten voor kernenergie competitief zijn met die van fossiele brandstoffen, zeker indien de CO2 kosten meegenomen worden. Verder is de technologie voldoende veilig etc etc.
Ofwel, het lijkt allemaal niet zo slecht gesteld met die kernenergie? Toch maar ns bovenstaande rapporten erbij betrekken?
Verder ben ik het van harte eens met “olie no”. We moeten zo snel mogelijk de honger naar fossiele brandstoffen verminderen. Bijvoorbeeld elektrisch rijden. Ik ben alleen bang dat het zonder kernenergie dagdromen blijft.
@Johannes,
In de rapporten van Greenpeace wordt regelmatig het onderzoek van Smith en Storm van Leeuwen gebruik. Zie o.a. Mythen en feiten over kernenergie
Het klopt dat ECN aangeeft dat een Europese centrale gemiddeld 20 gram CO2 uitstoot per kWh. Echter je vergeet te melden dat dit gemiddeld 35 gram gram CO2 per kWh is voor kernenergie centrales wereldwijd. Verder geeft ECN ook aan dat deze getallen alleen gelden voor de huidige winning van uranium, maar kunnen toenemen bij winning van armere uraniumertsen. In de toekomst zullen er steeds meer armere uraniummijnen in gebruik genomen gaan worden. Dat betekend dus dat de CO2 uitstoot bij het gebruik van kernenergie ook nog verder gaat toenemen.
Kun je aangeven in welk bron je gevonden hebt dat nieuwe kerncentrales een levensduur hebben van 60 jaar. Om welke centrale type gaat het dan precies? En hoeveel hiervan worden er momenteel gebouwd?
Als je het rapport The economics of nuclear power doorleest dan ziet het economisch gezien er niet zo rooskleurig uit voor kernenergie. Dit ook de reden waarom Greenpeace aangeeft dat investeringen in kernenergie acties tegen klimaatverandering ondermijnen.
Grappig dat er geen enkel causaal verband bestaat tussen CO2 (als vermeend broeikas gas) en “global warming”. CO2 is geen “broeikas” gas. Dit is DE HOAX van de eeuw.
Kernenergie betekent de oude geopolitiek gewoon moet worden voortgezet: de meeste uranium bronnen liggen buiten Europa en zijn overigens ook zeer beperkt.
Verder is de economie van een kerncentrale zeer slecht (gewoon een kosten/baten plaatje van het bouwen, benutten en weer ontmantelen van een kerncentrale).
VVDer Rutten vindt dat we maar afhankelijk moeten worden van de beperkte uranium voorraden, maar ja hij heeft dan ook de herseninhoud van een pinda en geen enkel verstand van economie en geopolitiek.
Waarom de politiek het niet heeft over het opschalen van ‘solar panel grade’ silicium productiecapaciteit (daarbij gebruik makend van solar thermische energie dmv grote paraboolspiegels om de kosten te drukken), “geen idee”. Weet u het?
Het gecreeerde beeld over kern energie van ons media kartel (weekblaadjes, tv nieuwtjes, NOS journaal berichtjes) is onvoorstelbaar beperkt.
Al meer dan 50 jaar wordt er aangeklooid door de wetenschap en politiek op dit gebied dat het een lieve lust is.
We hadden allang schone kernfusie energie op grote schaal kunnen benutten, want er bestaat een werkend fusie apparaat: Philo Farnsworth’s fusor. Deze kernfusie reactor is gebaseerd op plasma opsluiting dmv elektrische krachten. Zelfs een middelbare scholier kan via Farnsworth methode kernfusie realiseren. Het apparaat past op je keukentafel. De industrie heeft de patenten van Farnsworth opgekocht en hiermee niets gedaan. Men gaat gewoon door met de tokamak techniek (plasma opsluiting dmv magnetische velden), iets wat niet kan werken, en wat ons miljarden kost (zie bijv. het “joint European ITER project”).
Een andere fusion researcher die de Farnsworth methode volgt: http://www.emc2fusion.org/2007-3-5%20DefenseNews.pdf
Er is iets wat ik niet zo goed begrijp bij kernenergie.
het afval blijft een onmogelijk lange tijd gevaarlijk en al die tijd moet het spul kennelijk ergens opgeslagen worden en gemonitord.
Stel, je hebt daar slechts één persoon voor nodig per opslagplek en die geef je ook nog eens het minimumloon. Dan ben je iets van 10.000 tot 100.000 jaar loonkosten verder voordat het spul ongevaarlijk is. laten we die toekomstige loonkosten (ja, met inflatiecorrectie) maar eens doorberekenen in de kWh prijs die die centrales gedurende 10-60 jaar leveren. Da’s niet meer te betalen.
Wie goed doordenkt moet toch tot de conclusie komen dat kernenergie de enige oplossing is om onze energie-honger te stillen. De wereldbevolking wordt groter in aantal en we gebruiken allen steeds meer energie ,en de olie geraakt op , etc ….
Er worden hier heel veel dingen beweerd, maar slechts weinigen weten waar de klepel hangt .
Bv , uranium winning zou heel vervuilend en CO2 uitstotend zijn . Dit is eigenlijk niet waar omdat het meeste uraniumerts ( uit openmijnbouw )afkomstig is van zink, zilver en loodmijnen. Het uranium is een bijprodukt die bij sommige mijnbouwers een doorn in het oog is omwille van de scheidingskosten. Deze mijnen produceren het zilver , het ijzer , etc met ( inderdaad ) een heel hoge Co2 uitstoot zodat jullie dan op jullie dak een zonnepaneeljte kunnen zetten . U vergeet daarbij dat dit zonnepaneeltje hoogst waarschijnlijk in China geproduceerd is . Rekent U eens wat voor Co2 uitstoot uw panneeltje al op zijn geweten heeft vooraleer het op uw dak geplaatst wordt . Dan nog te zwijgen over het energievretende productieproces ( smelten van metalen en silicium ) .En dan kijken naar uw tellertje hoe de 100 watjes geproduceerd worden ….Hoe blind kun je zijn ?
Uraniumerts kan echter ook op heel milieuvriendelijke manier gewonnen worden, en het uranium gewonnen op deze manier is heel zuiver , nl de in situ winning zie
http://www.uraniumresources.com/technology/index.htm
of
http://www.cameco.com/media/fuelcycle/index.html
Dit is een manier waarop sodawater onder de aardkorst wordt gepompt en uraniumerts oplost in dit water . Dit water ( met het uranium ) wordt dan terug naar boven gepompt en met behulp van een ionenwisselaar ( zelfde principe van een grote waterontkalker ) wordt het uranium gescheiden van het water . Na enkele jaren van ontginning worden de pompen en de leidingen weggehaald en is er niks meer te zien van de mijnbouw . Co2 uitstoot ten opzichte van een open mijn is nihil ,sporen aan het milieu zijn nihil. Wat zeker niet kan gezegd over de open mijnen die de grondstoffen produceren voor jullie windmolens en zonnepannelen .( dan nog te zwijgen over het estetisch aspect van windmolens )
Volgend probleem, nu rijden we praktisch allemaal nog op fosiele brandstof en die raakt op , dat weten we al lang, maar nu moet U eens berekenen hoeveel KW een doorsnee wagen verbruikt . Dit is doorgaans 4 tot 6 maal wat een doorsnee huishouden verbruikt wat dus betekent dat indien we allemaal zo mobiel willen blijven als we nu zijn er 4 tot 6 maal meer energie zal moeten geproduceerd worden .
Stel dat we deze energievraag inderdaad willen opvullen met zonne- en windenergie, dan moet U eens berekenen hoeveel grondstoffen ( en dus Co2 ) , oppervlakte ( voedselschaarste ) er zal nodig zijn .
De enige alternatieve energie die volgens mij rendabel en Co2 gunstig is , is biogas winning . Maar voor biomassa is dan weer oppervlakte nodig , dus …
Natuurlijk is het niet te ontkennen dat kernafval een probleem is. Ik vraag me eigenlijk af of het niet mogelijk zou zijn dit afval in de ruimte te deponeren daar krioelt het nl van de radioactieve isotopen ?
Ik ben al lang bezig met de energiekwestie en ben tot de conclusie gekomen dat de mensheid niet zonder kernenergie zal kunnen tenzij er een heel grote mentaliteitsverandering zal plaatsvinden die zich ( laat ons in de geschiedenis kijken ) meestal niet zomaar ontplooit .
Interessante uitspraak. Wat zijn je bronnen? Om hoeveel uraniumerts (uitgedrukt in tU per jaar) praten we dan? Om welke mijnen gaat het dan specifiek?
Dat is inderdaad al gedaan door verschillende onderzoeks instellingen. Een PV paneel verdient zijn de energie die nodig was voor de fabrikage terug in minder dan 6 jaar (op een levensduur van > 25 jaar), voor 600 kW een windturbine geldt een energieterugverdientijd van 4 maanden (op een levensduur van 20 jaar). Zie ook het artikel Energiebalans. Voor grotere windturbines geldt waarschijnlijk nog een veel kortere energieterugverdientijd.
Heb je bronnen die aangeven wat de minimale uranium grade is waarbij in-situ uranium extractie kan werken? Er is zeer veel discussie over de hoeveelheid energie die je moet steken in dit soort processen voordat er ook weer energie teruggewonnen wordt in de centrale. De getallen hiervoor zien er erg somber uit. Vooral nu de grade van de gewonnen uranium aan het afnemen is. Overigens heeft men ontdekt tijdens een onderzoek van de Melbourne University dat er door de nucleaire industrie bewust verzwegen hoeveel CO2 er vrijkomt tijdens het gehele nucleaire process. Zie ook een zeer uitgebreide analyse en genoemde bronnen de zeer informatie website The Oildrum.
Gebruikmakend van de getallen van het CBS kun je een berekening maken wat het zou betekenen als iedereen in Nederlands zouden overstappen op elektrische auto’s. Volgens getallen uit 2005 (recenter heb ik niet gevonden) wordt er jaarlijks 94,9 miljard km gereden in personen auto’s. Een elektrische auto verbruikt gemiddeld ongeveer 120 Wh/km. Laten we nu even uitgaan dat iedereen elektrisch gaat rijden dan zou dat betekenen dat er 94,9 miljard km x 120 Wh/km = 11,4 miljard kWh extra aan elektriciteit nodig is.
Ter vergelijk: van het totale elektriciteit verbruik in 2005 van 114 miljard kWh wordt 35% gebruikt door de industrie, 21% door de huishoudens, 1,4% door de transport sector en 42% overige (inclusief energie bedrijven). Bron: cbs
Dit betekend dus dat het totale elektriciteit verbruik met 10% zou toenemen. Al deze elektriciteit (ook het huidige verbruik) kunnen we “eenvoudig” opwekken met duurzame energie in de vorm van zonne-energie en wind energie MITS we fors gaan investeren in de opwekking ervan.
Er zijn al talloze berekeningen gedaan hoeveel duurzame energie er beschikbaar is en daaruit blijkt dat er jaarlijk 10.000 x zoveel duurzame energie op aarde terecht komt (met name zonne-energie) dan we zelf nodig hebben. Aanbod is er dus voldoende.
Wat er dus ontbreekt is het massaal opwekken van duurzame energie door het bouwen van grote zonne centrales (CSP), het vol leggen van de (Nederlandse) daken met PV en het bouwen van grote windparken (in de zee). Je kunt dit nog aanvullen met hydro-power (waar beschikbaar) en 2e generatie biobrandstoffen die geen impact hebben op de voedsel productie.
Conclusie we hebben helemaal geen kernenergie nodig, ook niet als “tussen-oplossing”.
Het siert U da
Het siert U dat U er nog steeds in gelooft .
Begrijp me niet verkeerd, ik ben zeer te vinden voor alternatieve energie , het grote voordeel is dat de mensen door inovatie op dit gebied meer aandacht krijgen voor energie ,, maar ik blijf erbij dat kernenergie niet weg te denken zal zijn in de toekomst … ( alleen al de gronstoffen die nodig zouden zijn voor zonnepanelen
Wat betreft biofuels vermoed ik dat we nog een doorbraak zullen krijgen met de algen.
Het siert U dat U er nog steeds in gelooft .
Begrijp me niet verkeerd, ik ben zeer te vinden voor alternatieve energie , het grote voordeel is dat de mensen door inovatie op dit gebied meer aandacht krijgen voor energie ,, maar ik blijf erbij dat kernenergie niet weg te denken zal zijn in de toekomst … ( alleen al de hoeveelheid gronstoffen die nodig zouden zijn voor zonnecollectoren waarover U spreekt zouden een enorme milieubelasting op zich zijn )
Wat betreft biofuels vermoed ik dat we nog een doorbraak zullen krijgen met de algen
Exact dezelfde studie zou je moeten doen voor de totale cyclus van zonnepanelen. Eerst moet je bijv. silicium fabrieken bouwen (kosten fabriek volgens Siemens proces: 500 miljoen; kosten fabriek volgens onlangs RSI ontwikkelde methoden 170 miljoen, zie rsi-silicon.com ).
Afhankelijk van de silicium grondstof maakt men lagere/hogere kosten om zuiver silicium te fabriceren (en volgens de RSI methode 3 keer goedkoper), en daarna weer kosten om zonnepanelen te maken. Dit laatste daalt ook per jaar als gevolg van intensief onderzoek.
I.t.t. uranium kan je de silicium in afgedankte zonnepanelen weer recyclen, wat produktie kosten van nieuwe zonnepanelen stevig drukt. Daarbij is de ruwe grondstof van silicium zeer algemeen en onuitputtelijk (zand, gesteente). De prijs hiervan zal niet snel stijgen.
Bij het zuiveren van silicium, waar veel hitte aan te pas komt, kan men ook nog grote concentrerende zonne-spiegels toepassen om de benodigde hitte op te wekken, ik denk vooral goed in te passen in de RSI methode.
Alle zonnepanelen, die jaarlijks uit een flinke silicium/zonnepaneel fabriek rollen, kunnen makkelijk het totale energievermogen hebben van een traditionele energiecentrale.
De Nederlandse overheid moet eens serieus gaan overwegen om Nederlandse silicium fabrieken en zonnepaneel fabrieken te gaan subsidiëren ipv kernenergie. Er zijn plannen om in Heerlen een kleine silicium fabriek te beginnen. Uiteraard is de financiering nog niet rond hiervan, in NEEderland.
Veel wat hier verteld wordt is gebaseerd op het feitelijk totaal foute rapport van Storm van Leeuwen en Smith. Dat rapport is tegengesproken door vele studies.
Als ik morgen een rapport schrijf waarin ik “aantoon” dat windkrachtcentrales aanvallen van buitenaardse beschavingen gaan veroorzaken (wat dus ook een feitelijk foute informatie is), en dat die informatie tegengesproken wordt natuurlijk door de aardverkrachtende windmolenindustrielobby, gaat U dan ook een pleidooi houden tegen windfarms ?
Het Storm/Smith rapport is gewoon fout.
Beste Patrick,
Kun je een aantal studies citeren en/of de bijbehorende hyperlinks noemen? Indien het Storm/Smith rapport écht niet deugt, dan zou dit wel eens een van mijn laatste bezoekjes aan de Olino-site kunnen zijn!
Ik ben benieuwd….
Mvg, HenkR
@Patrick,
Heb je onafhankelijke wetenschappelijke bronnen die de berekeningen van Storm van Leeuwen en Smith tegenspreken?
De enige bronnen die ik gezien heb die het verhaal tegenspreken komen uit de nucleaire lobbie.
Overigens worden vergelijkbare conclusies getrokken over de CO2 uitstoot in de nucleaire keten in het wetenschappenlijk rapport Life-Cycle Energy Balance and Greenhouse Gas Emissions of Nuclear Energy in Australia door de Universiteit van Sydney.
http://www.world-nuclear.org/info/inf11.html
Op deze site lees ik een andere mening over het energetisch rendement van kernenergie. Ook wordt het rapport van Storm van Leeuwen /Smith zogenaamd “onderuit gehaald” door de “world nuclear association”. Alsof deze organisatie een objectief beeld zal schetsen. Is het bijv. waar dat uranium wordt gewonnen dmv hydro-energie, zoals “WNA” stelt?
De vraag is eigenlijk: willen we afhankelijk zijn van een paar uranium mijnen, of van silicium dat werkelijk overal voorkomt? Willen we het giftige uranium überhaupt wel winnen/zuiveren, gezien alle gezondheidsrisicos en gebruik van verarmd uranium in de oorlogsindustrie (zodat giftig uranium via het luchtruim verspreid wordt over de hele wereld) ?? Ik ben de de geo-politiek van de afgelopen eeuwen werkelijk kots beu.
Het energetisch rendement van allerlei energieconversie technologieen wordt in het algemeen beter, dankzij technologische innovatie, ook dat van kernenergie. Ook het rendement van bijv. PV zonne-energie is afgelopen 10 jaar dramatisch verbeterd, en kan nog steeds worden verbeterd. Onlangs is nog ontdekt hoe het maken van solar grade silicium veel goedkoper en energie zuiniger kan:
http://pesn.com/2007/05/02/9500469_RSI_Silicon_wins_MIT_contest/
En natuurlijk kan je ook “hydro-energie” aanwenden voor het maken van PV panelen. En wat dacht je van concentrated solar-heat betrekken in de fabrikage van solar-grade silicium?
Wie gaat er een rapport schrijven die de verschillende energie-conversie technieken op uiterst objectieve/eerlijke wijze gaat vergelijken, en waarbij men geen enkele aspect verzwijgt?
De cijfers hierover van het WNA (zie website Table 2) zijn al helemaal verouderd. Ik schat dat PV inmiddels al 3 a 4 keer beter scoort (indien men de modernste inzichten toepast) als 10 tot 12, dus zeker 30 tot 40.
Wat betreft Uranium voorraden en toekomst volgens UraniumSuppliersAnnual, zie
http://www.uxc.com/products/rpt_usa.html
tabel helemaal onderaan.
Je ziet een verschuiving in de toekomst van Australie Canada naar Kazakhstan en Afrika. Het is de vraag of in de nabije toekomst Australie en Canada de uranium productie gaan verdubbelen, en zoja wat dan de kwaliteit van de erts gaat worden. Er is een groeiend protest in deze landen t.a.v. uranium mijnbouw. Dus: met name Kazakhstan en Afrika gaan uranium leveren. Dus geopolitieke verwikkelingen en toenemende afhankelijkheid van bijv. Rusland. Mooi vooruitzicht, niet?
In http://www.ccamu.ca/pdfs/inquiry-report.pdf lees ik het volgende:
“It is well known that the nuclear power plants in Ontario are notoriously unreliable. Because of operating problems and the difficulty of making repairs, most nuclear plants have run at about 40 per cent of their capacity, when it was expected that they would, like most other machines, run at 80 to 90 per cent of capacity. Past experience would indicate that it is not wise to assume that new nuclear power plants would be a reliable source of electricity. It is not just Ontario nuclear plants that are unreliable: similar problems have been experienced in the United States.”
Dit wil ook zeggen dat de zogenaamde ‘energy payback’ tijd van een kerncentrale in werkelijkheid veel langer duurt dan van te voren ingeschat, omdat kerncentrales niet op 90% van capaciteit draaien, maar ruim daar onder. Mischien is zelfs de energy-payback van 10 jaar, zoals geschat door Storm van Leeuwen, te optimistisch! De kernenergie lobbie schat deze tijd op “enkele maanden”.
Betreffende de aantijgingen dat het SvL en S rapport zever is maar dat dat enkel “tegengesproken wordt” door de “nucleaire lobby”, laten we niet vergeten dat SvL en S banden hadden met de Europese Groenen (hun 2000 rapport was trouwens in opdracht van de Europese Groenen geschreven). Dus als de “nucleaire lobby” partijdig is, dan is de anti-nucleaire lobby dat misschien ook. Maar ik heb een lange bijdrage geschreven over het SvL en S rapport waar je links kan vinden naar “serieuze” studies, zoals van het PSI instituut in Zwitserland (een van de meest befaamde wetenschappelijke instellingen ter wereld).
Kijk op http://kernenergie.van-esch.org/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=7&Itemid=58
bijvoorbeeld.
Wat zou moeten volstaan zijn de contradicties tot dewelke het SvL en S rapport leiden, zoals een mijn die meer energie verbruikt dan het land waarin ze zich bevindt, of een mijn die een 10 keer grotere energie rekening heeft dan haar inkomsten uit de uranium verkoop.
Natuurlijk, indien men religieus overtuigd is, dan kan geen enkel argument het winnen, he. Alle andere gegevens zijn dan bron van een grote samenzwering.
BTW, ik behoor NIET tot de kernenergie lobby. Ik heb er niks mee te maken.
@ Jeroen: het rapport dat je aanhaalt steunt zijn cijfers op de studie van SvL en S, en uit hun analyse van hoe de energie kost van de mijnbouw van uranium functie is van de rijkheid aan uranium. Het zijn net die cijfers die tot flagrante contadicties leiden (zoals mijnen die 10 keer meer geld gebruiken dan ze vragen voor het gedelfde uranium, of mijnen die meer energie verbruiken dan het land waar ze in vertoeven).
Wat men dient te beseffen, is dat bij lage dichtheden, uranium mijnbouw in bvb de USA overgestapt is op in situ leaching, waar er helemaal geen rots gedelfd wordt. Een oplosmiddel wordt op een plek in de ondergrond geinjecteerd, en wordt enkele tientallen meters verder terug omhoog gepompt, met een zekere inhoud aan uranium in de oplossing.
En bovendien is het hele punt van de mijnbouw van geen belang. Als kernenergie een toekomst heeft, is het met kweekreactoren, en die kunnen nog duizenden jaren op ons huidig afval voort.
Tenslotte nog een punt. Ik heb een kleine berekening gemaakt (je kan dat ook, het is eenvoudige meetkunde) die de hoeveelheid staal en beton voor windkracht vergelijkt met die van een EPR centrale, en heb als uitgangspunt het Belgische C-power project genomen in de Noordzee. Daar wordt een 100 MW effectief (300 MW installed) centrale gebouwd met 60 5MW turbines.
Als je dat wil opschalen tot de 1.6 GW van een EPR, dan heb je 1000 zo een windmolens nodig. Elke windmolen gebruikt 400 ton staal – en heeft een fundering van ongeveer 400 ton (in beton, neem ik aan). Maal duizend.
Wel, een EPR reactor heeft ongeveer (geometrische schatting) 70 000 ton beton en 30 000 ton staal nodig, waarvan het overgrote deel in de dubbele containment gaat.
(de reactor en zo zelf hebben maar 2000 ton staal nodig).
Ik geef toe dat ik hier wat snel in de discussie spring, maar er is toch wel iets wat niet klopt op eerste gezicht betreffende de bewering dat als we het verkeer nu maar elektrisch laten lopen, we 10% meer elektriciteit nodig hebben.
In Europa is, van alle energie-gebonden CO2 uitstoot, elektriciteit verantwoordelijk voor 30% en de transportsector, voor 24%. Nu, gezien in Europa, 33% van de elektriciteit door kernenergie gebeurt, kunnen we stellen dat “fossiel gezien”, de elektriciteitsrekening eerder 40% CO2 is. De transport sector is essentieel CO2 (olie) aangedreven op dit ogenblik.
De omzettingsefficientie warmte/mechanische energie is, zowel in de elektriciteitssector als in de transport sector, ongeveer 1/3.
Dat wil zeggen dat als we enkel fossiele elektriciteit zouden gebruiken om onze 24% transport op te vangen, we van 40% naar 64% zouden moeten gaan. Maar als we maar 10% toename voorstellen, gaan we van 40% naar 44%. We zijn een factor 6 zoek.
Mijn schatting is ruw, maar niet zo ruw dat een factor 6 kan optreden.
Als we alle transport (die 24% van de energetische CO2 uitstoot veroorzaakt) door fossiele elektriciteit willen vervangen, zullen we (mits ongeveer gelijkaardige omzettingsefficienties) die CO2 productie nu dus in de elektriciteitssector terugvinden die dan van 40% naar 64% gaat. Dat wil zeggen dat we 60% meer elektriciteit moeten produceren, niet 10% meer.
Onze Patrick is kennelijk een groot voorstander van kern energie, en stoort zich helemaal niet aan de grote verschillen in rendement/CO2-uitstoot berekeningen tussen bijv. universiteiten/overheidsinstituten en de kernenergie industrie (een factor 4 maar liefst, zie onderstaande staatje). Dat kan je met de beste wil van de wereld geen objectief beeld noemen, of een bewijs dat Storm van Leeuwen er naast zit.
Storm van Leeuwen heeft als enige nog wat factoren bij het hele rendements onderzoek betrokken, zoals het OPRUIMEN van alle giftige uranium zooi in een mijnbouwgebied nadat een mijn niet meer rendabel is. Ook over het veilig opslaan van giftig uranium afval gedurende duizenden jaren, daar doen allerlei instituten en “raadgevende onafhankelijke” organen vrijwel geen uitspraak over. Dat moet ook energie en geld kosten, dat kan niet anders.
Overigens is 133 staat tot 20 NIET een factor 10 verschil, maar eerder een factor 6 a 7, waarbij ExternE ongetwijfeld hier en daar nog wat “vergeten” is in de rendements berekeningen.
Storm van Leeuwen 133g/KWh
ExternE (raadgevend orgaan Europese Commissie) 20g/KWh
Sustainable Development Commission UK 16 g/KWh
University of Wisconsin 15g/KWh
CRIEPI Japan: 21 g/KWh
Paul Scherrer Institute (Zwitserland): 8 g/KWh
UK energy review: 11-22 g/KWh
IAEA: 9-22 g/KWh
Vattenfallen AB: 6 g/KWh
Britisch Energy: 5 g/KWh
Als onze Patrick zo’n behoefte heeft aan wetenschappelijke objectiviteit, dan zou hij zich ook even moeten verdiepen in alle pro en contra onderzoeken t.o.v. de invloed van mens-geproduceerde CO2 op het klimaat. De schellen zouden hem van de ogen rollen: mens-gemaakte CO2 heeft GEEN BEWIJSBAAR effect op het klimaat. Maar deze CO2 hype gelooft Patrick dan wel, als ware het een religie??? En daarom dus kernenergie en geen kolen, omdat Patrick een religie aanhangt?
Werkelijk, ongelovelijk naief allemaal.
Een “factor 4”, juist, als we logarithmisch denken. Maar als we in lineaire schaal kijken, dan zien we:
Externe, Sustainable, U of Wisconsin, Criepi, PSI, UK energy review, IAEA, Vattenfallen, BE:
interval: [5 – 22 ] g /KWh, met vele overlappende intervallen.
SvL + S: 133 g / KWh. Dat noemen we een buitenligger.
Al die andere studies spelen in het interval 5 – 22 g / KWh. En hadden SvL + L zoiets als, zeg maar, 35 g/ KWh gevonden, dan zou dat nog compatiebel geweest zijn. Maar dan klopt de essentiele bewering van hun betoog niet: namelijk dat kernenergie veel CO2 uitstoot. 20g/KWh, of 30 g/KWh, dat maakt niets uit. Maar gaan zeggen dat het 130 g nu is, en 500 g binnen een paar jaar, dat is een heel ander paar mouwen.
Maar al dat heeft geen belang. De logische contradicties tot dewelke de SvL + S stellingname aanleiding geeft, is voor mij voldoende om hun hele rapport van de hand te wijzen. In de wetenschap volstaat 1 enkele falsificatie om een theorie af te breken. Een mijn die meer energie verbruikt dan het land waarin ze vertoeft, is voor mij goed genoeg als falsificatie.
Wat klimaatverandering betreft, het zal je verbazen, maar ik ben het met Koen eens, in de volgende zin: de zelfzekerheid die de IPCC lui naar voren brengen, is wetenschappelijk niet te verantwoorden en riekt naar “group think”. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de IPCC lui geen suggestief materiaal hebben he. En dat wil ook niet zeggen dat we nu ZEKER zijn dat er geen serieuze klimaatsverandering komt.
Als je de louter optische bijdrage van een CO2 verdubbeling in de atmosfeer berekent met een programma zoals MODTRAN, dan vind je dat die verdubbeling overeenkomt met een stijging van de temperatuur van 0.8K. Als je een maximale waterdamp feedback toevoegt, dan vind je 1.5K. Dat is op zich niet dramatisch.
De IPCC spreekt echter van 1.5K tot 6K met een waarschijnlijkste waarde van 3K, en die moeten er komen door wat duistere positieve terugkoppelingen, die in het 4th assessment rapport niet echt wetenschappelijk met enige zekerheid aangetoond worden. In feite komt die 3K van een parameter fit van modellen die er al van uitgaan dat de CO2 de hoofdbron van verwarming is, op paleo proxies en op instrumentele metingen. En dan is de beste fit, 3K met onzekerheden.
Als dusdanig kan men stellen dat om aan 3K te komen, men een circulaire redenering heeft gevolgd: men gaat ervan uit dat de CO2 de oorzaak van verwarming is, met deze hypothese vindt men 3K, en dan is dat een bewijs voor het feit dat CO2 een belangrijke factor in de opwarming is.
Andere problemen zijn dat diezelfde modellen, eens ze gefit zijn op deze gegevens, vertikale atmosferische temperatuursveranderingen voorspellen die niet in overeenstemming zijn met de metingen.
Met andere woorden, er zijn nog heel wat wetenschappelijke vragen bij de stelling door de IPCC verdedigd, en ik vind het jammer dat ze doen alsof het nu een wetenschappelijk feit zonder weerga is dat CO2 voor sterke opwarming kan gaan zorgen.
Maar het feit dat dat infeite nog niet helemaal is opgeklaard wil natuurlijk niet zeggen dat het onmogelijk is dat CO2 voor sterke opwarming kan gaan zorgen, en er zijn toch wel indicaties in die richting.
Kortom, ik ga ervan uit dat de IPCC wat voorbarig tot een “wetenschappelijk zeker” besluit komt. Maar dat op zich is geen bewijs dat de conclusie zelf fout is natuurlijk. Met andere woorden, serieuze opwarming van de aarde door CO2 uitstoot is zeker geen onmogelijkheid, en voorlopig houden we beter rekening met die mogelijkheid, tot we zekerheid hebben, een kant op, of de andere.
Maar ik neem eerder de IPCC stelling aan als waar, omdat als je met anti-kernenergie lui praat, dan zijn dat meestal Groene jongens die mensen die ook maar enige twijfel uiten over de zekerheden van drastische klimaatsverandering aan het kruis willen nagelen. Ik vind eigenlijk de contradictie die daaruit voortvloeit heel grappig: de vurigste verdedigers van de klimaatsveranderingshypothese zijn vaak ook de vurigste tegenstanders van kernenergie.
Dat gezegd, kolen daar heb ik het ook niet op. Er zijn twee problemen met kolen. Het eerste probleem is dat kolen in Europa niet zo heel dik gezaaid is. In de USA is dat anders, die hebben nog voor 150 jaar kolen. Maar in Europa zijn de kolen zo goed als op.
Het tweede probleem met kolen is dat het toch wel erg vervuilend is, vooral wat betreft zware metalen, en, grappig genoeg, radionucliden.
Een 1 GW kolencentrale brengt tussen de 4 en de 20 ton uranium en radium in het milieu per jaar. Bovendien brengt het ook enkele tonnen kwik in het milieu. Het is heel grappig om anti-kernenergie jongens te zien steigeren als er een paar kilogram uranium ontsnapt uit een fabriek, maar dat ze niet eens weten dat kolencentrales daar duizend keer meer van in de omgeving brengen.
Nu, ik zeg gerust: als er geen klimaatsverandering blijkt te zijn, gaan we essentieel gaan kiezen tussen kolen en kernenergie.
Betreffende het “opruimen van mijnen” en natuurlijk het “afbreken van centrales”, wel, als dat teveel kost, dan laat je dat maar zo he. Mij stoort dat niet, dat er enkele mijnen wat vies bijliggen, en dat er wat oude reactorgebouwen blijven staan. Als dat echt zoveel energie zou kosten als SvL en S beweren (ik geloof het niet, maar kom, laten we het aannemen), dan is dat geen intelligente operatie. Dan laat je het spul beter zo liggen. De fractie aardoppervlak dat hier toe beroerd wordt, is uiterst miniem. Veel minder dan alle olie en gasvelden die er overal zijn, en veel minder dan alle steenkool mijnen.
Als het echt zoveel energie zou kosten om gewoon wat hectaren te winnen, dan is het veel intelligenter om die hectaren als verloren te beschouwen.
Interessante discussie. Zeker is het goed om besluitvorming te baseren op goed wetenschappelijk onderzoek. Ook daarin vliegen de rapporten over en weer. Er is een rapport wat niet bestreden wordt. Dat doet me erg goed want kennelijk zijn we het daar dan over eens.
Dagelijkse krijgen we een gratis hoeveelheid energie die voor duizenden jaren een schone, veilige en eerlijke vorm van energie-voor-menselijke-consumptie op kan leveren.
Op dit moment kunnen we die energie al oogsten. Met de huidige beschikbare technologie is het mogelijk om in de dagelijkse behoefte van energie-voor-menselijke-consumptie te voorzien. Met de huidige beschikbare techniek hebben we een oppervlakte ter grote van Frankrijk nodig om dit te realiseren. Die is er.
Het oogsten van zonneenergie is heel goed mogelijk tussen 55 noorder- en (uiteraard) ook zuider-breedte. Laat daar nou ook ongeveer 95% van de mensheid wonen.
Kernenergie heeft nog te veel open einden. Tegen de tijd dat die onderzocht zijn staan er al genoeg PV en CSP centrales.
Het kosten aspect is altijd afhankelijk van de grondstoffen. Zonneenergie is gratis, overal en niet in eigendom van wie dan ook. Is dus een constante faktor voor duizenden jaren. Zand als grondstof voor PV installaties is overal en bijna gratis.
Een beschouwing over kernenergie kan natuurlijk nooit plaats vinden zonder de machtsverhoudingen in de wereld te beschouwen hoe interessant een wetenschappelijk discussie ook kan zijn.
De lobby voor kernenergie kan alleen maar worden verklaard doordat de mogelijke schaarste aan grondstoffen als bron van macht en geld gezien wordt. De lobby bestaat dan ook voornamelijk uit mensen die nu al de energie-voor-menselijke-consumptie markt beheersen en dus in het centrum van de macht opereren.
Het oogsten van zonneenergie zal tot een ingrijpende machtsverdeling in de wereld leiden. Ik denk dat dit de grootste tegenstand verklaard.
Kijk alleen al naar Nederland. De lobby van de energie leveranciers zorgt er nog steeds voor dat we ver achter lopen bij de ons omringende landen.
Met kernenergie gaan we ziende blind een stralende toekomst tegemoed.
Beste Ge,
Ik zou geneigd zijn te denken dat op hele lange termijn, er twee mogelijkheden zijn: zonne-energie en fusie. Het probleem is dat geen enkele van beide *op dit ogenblik* een werkbare oplossing vormt. Zonne-energie staat wel dichter bij een oplossing dan fusie, dat helemaal nog niet heeft aangetoond te kunnen functioneren. Maar in elk geval zijn deze bronnen in het beste geval bronnen van de toekomst. We moeten NU een probleem voor de komende tientallen jaren oplossen, we moeten helemaal niet de energieproblemen van de 22ste eeuw oplossen. Dat is zo naief als denken dat men in de 19de eeuw ook de energieproblemen van de 20ste eeuw moest oplossen. Elke periode zal zijn eigen bronnen hebben, en zijn eigen problemen oplossen. Als dusdanig moet men wat vraagtekens stellen bij de ideologie van het “duurzame”. Wat we wel dienen te doen is niet voor voorzienbare zware onoverkomelijke problemen in de toekomst zorgen, maar daar houdt volgens mij onze verantwoordelijkheid ook op. Voor de rest dienen we enkel onze eigen problemen voor de komende decennia op te lossen. Het is naief om te denken dat we beter de problemen van onze eventuele achterkleinkinderen kunnen oplossen dan zij zelf. We moeten ze gewoon niet te veel in de problemen stoppen, dat is al. Welke centrales we ook bouwen, die zullen daar binnen 100 jaar niet meer staan werken, en welke technologie we nu ook gaan aanwenden, die zal daar binnen 100 jaar niet meer gebruikt worden. Onze zonnepanelen en windmolens gaan daar binnen 100 jaar niet meer staan. Het zullen andere dingen zijn.
Wat betreft de “kernenergie lobby”, ik geloof daar niet in. Ik denk dat er een veel grotere “anti-kernenergie lobby” is dan een “kernenergie lobby”. De kernenergie industrie is heel klein in vergelijking met de fossiele brandstoffen industrie, en ook in vergelijking met alle drukkingsgroepen die banden hebben met “milieu” en dus met de ideologische anti-kernenergie groepen. Op die golf surfen is politiek en economisch gezien op dit ogenblik veel meer “in” dan op een pro-kernenergie “golf” surfen. Dus zou ik eerder denken dat als er drukkingen uitgeoefend worden, het in de anti zin is.
Hoewel in landen zoals Frankrijk en Belgie er wel een industrieel en politiek belang bestaat van de kernenergie industrie, is dat helemaal niet het geval in Nederland, en in Duitsland zijn er toch heel veel die van de anti-kernenergie opinie hun brood verdienen he.
vervolg…
Maar waar het hier in deze blog over gaat, is wetenschappelijk juiste informatie. Om technologieen met elkaar kunnen te vergelijken, moet men 2 dingen doen: 1) over zo objectief mogelijke en juiste informatie beschikken (met onzekerheden), en 2) alle technologieen aan de zelfde kriteria meten.
Welnu, wat hier gebeurt, namelijk stellen ALS EEN VASTSTAAND FEIT, dat kernenergie CO2 intensief is, en zelfs heel onefficient, is gewoon niet korrekt. De basis hiervoor is een rapport, het SvL en S rapport (en afgeleiden) waarvan ik denk te hebben aangegeven dat het op zijn minst omstreden is. Wat mij persoonlijk betreft, ik denk dat het gewoon vierkant fout is gezien het tot zware logische contradicties leidt. Er zijn nog andere redenen om een heel zwaar vraagteken bij de relevantie van dat rapport te stellen, zoals ik heb uiteengezet.
Als men (om ideologische of andere) redenen verkeerde informatie gaat verspreiden, dan kan men wel lobbieen, maar dan maakt men gewoon de “beste keuze” moeilijker. Dat heeft dus geen zin, tenzij voor een paar mensen die daar persoonlijk voordeel kunnen uit trekken. Het heeft niet de minste zin om een twijfelachtig rapport als vertrekpunt van een beslissing te nemen.
Technologisch gezien zijn er niet echt “open vragen” bij kernenergie – ik ken de technologie vrij goed, en ik kan je verzekeren dat er geen onoverkomelijke moeilijkheden zijn.
Dat wil niet zeggen dat de technologie perfect is – en dat is trouwens de grootste communicatiefout van voorstanders van kernenergie. Andere technologieen op dezelfde schaal en met dezelfde functionaliteit hebben ook nadelen.
Men dient zich dus gewoon de vraag te stellen: als ik een zekere OPGAAF heb, zeg maar, “Europa van overvloedige elektriciteit voorzien binnen 30 jaar”, en ik kijk naar al die technologische opties die dat daadwerkelijk kunnen, en ik houd ze allemaal aan dezelfde kriteria (waarvan de eerste vereiste is dat we KUNNEN GARANDEREN DAT ZE OVERVLOEDIG ELEKTRICITEIT GAAN LEVEREN), dan komt kernenergie echt niet zo slecht uit de bus.
Zeker als we objectieve kriteria van risico (kans x gevolg), milieuimpact en zo beschouwen.
en nog een vervolg:
Stellen dat “een oppervlak zo groot als Frankrijk volstaat om de mensheid te voorzien van stroom” is zowel technisch als economisch niet juist. Het is wel juist dat zonne-energie an sich een voldoende gemiddelde productie kan opleveren, in een ietwat naive overweging van “efficientie van een zonnepaneel maal gemiddelde zonne intensiteit”.
Maar laten we even wat dieper hierop ingaan en enkele aspecten van deze oplossing vergelijken met de equivalente kernenergie optie.
We vergelijken hier dus ongeveer 1300 EPR centrales (die voor het huidige wereldgebruik van 2 TW kunnen zorgen) met een oppervlak als Frankrijk vol zonnecel.
Ten eerste wil dat zeggen dat we een oppervlak zoals Frankrijk moeten “opofferen”, en dat gebied zal geen “natuurgebied” worden, maar een ecologisch dood gebied want geen zonnelicht. Dat is erger IMO dan een honderdtal Chernobyls, waar we misschien een voor mensen minder toegankelijk gebied hebben, maar op zijn minste een gezond natuurpark. Er wordt meer gebied onwoonbaar en zonder leven met de Frankrijk-zonnecentrale oplossing dan met de 100 Chernobyls visie. Als anti-kernenergie mensen stuiten op enkele hectaren “vieze mijnbouw” en als we een “onoplosbaar probleem” van het afval hebben omdat er over enkele hectaren binnen 100 000 jaar misschien, heel misschien, een minieme en waarschijnlijk totaal onschadelijke hoeveelheid straling zou kunnen vrijkomen, dan zie je toch wel het verschil in schaal en moeten ze ziek worden bij de gedachte dat we een gebied als Frankrijk gaan opofferen voor onze stroom.
Ten tweede is een heel moeilijk oplosbaar probleem, de variabiliteit van de bron. De zon schijnt ’s nachts niet, en ook in de winter is er 9 keer minder zonneschijn dan in de zomer in onze contreien. Niettemin hebben we dan vaak piekgebruik. Dat kunnen we enkel oplossen als we een heel heel heel grote buffer hebben. Die hebben we niet. We weten technisch niet hoe we dat moeten doen.
Qua investering hebben hier ook een probleem, hoewel dat het kleinste gaat zijn. Op dit ogenblik is, alles inbegrepen, een grote zonnecentrale die ook in de winter voldoende vermogen levert (en dus 3 keer overgedimensioneerd is ten opzichte van de gemiddelde centrale), 10 tot 20 keer duurder dan dezelfde investering in kerncentrales.
1300 EPR moeten zoiets als, kom, 4 000 miljard Euro kosten. Frankrijk-zonneland wordt dan 40 000tot 80 000 miljard Euro.
Het eerste is duur, het tweede is heel duur.
Zonnecellen hebben een levensduur van ongeveer 30-35 jaar, een EPR van 60 jaar. Dat maakt dat de factuur nog eens een kleine factor 2 toeneemt.
Nu, ik geef toe dat de prijs van zonne energie wel zal dalen. Als dusdanig is de financiele overweging de minst erge.
Patrick,
de EPR’s die tot nu uitgefaseerd zijn hebben gemiddeld hooguit 21 jaar stroom geproduceerd. Ik weet dus niet waar je 60 jaar vandaan haalt.
Je bewering dat er geen onoverkomelijke moeilijkheden zijn is ontkennen dat we het oplossen van het afval probleem van kernenergie tot nu toe alleen op de tekentafel hebben en dan nog niet eens volledig, dus voor 100%. Er blijft altijd restafval over die voor langere tijd goed opgeborgen dient te worden. De aardkorst daarvoor gebruiken is een waanzinnig idee kan ik je zeggen vanuit mij geologische achtergrond.
Ook het materiaal wat algemeen als het meest stabiel wordt gezien, zirkoon, is niet geschikt om hoog radioactief materiaal voor lange tijd in op te slaan. Ook die kristal structuur desintegreerd onder invloed van de intensiteit van de radioactieve straling. daardoor zal er altijd het risico zijn dat er radioactiviteit in de biosfeer komt.
Ook als het oogsten van zonnenenergie een tijdelijke is dan zadelen we niemand op met een onoverkomelijk probleem van afval.
Belangrijkste argument om over te stappen op zonnenergie, en als we dat doen dan durf ik nu op te schrijven dat dat voor een lange periode is, is de korte termijn. We moeten nu beslissen wat we gaan doen, niet morgen en niet overmorgen. Het risico is te groot dat we anders in plaats van het opwekken van energie-voor-menselijk-consumptie bezig zijn met de kust gebieden, waar 75% van de mensheid woont, te ontruimen met alle gevolgen van dien.
Die lange termijn beslissing zie ik eerder als logisch gevolg van een juiste beslissing die voor de korte en zeer korte termijn nemen.
En zie het relatief; de zon is al 14 miljard jaar een faktor van betekenis voor de aarde. De tijd dat de mensheid gebruik maakt en nog zal maken is een fractie daarvan. Dat is wat ik bedoel met ziende blind; bijna letterlijk. Die zelfde zon heeft er uberhaubt voor gezorgd middels evolutie dat wij mensen kunnen zien.
Verder zie ik je nog niets zeggen over de afhankelijkhied van grondstoffen die in mijn ogen een belangrijk argument moet zijn om een beslissing te nemen over welke bronnen we in gaan zetten om energie-voor-menselijk-consumptie te genereren.
Misschien is de lobby van de pro’s niet zo groot maar des te machtiger. In aantallen zijn de contra’s ver in de meerderheid als het er op aan komt. Hoe is het dan mogelijk dat we in een democratische samenleving, waar de aantallen ook tellen, het nog steeds niet uit kunnen sluiten dat er ooit nog meer EPR’s bij komen? Zie hier de macht van de lobby.
Beste Ge,
Als ik het heb over een EPR, dan bedoel ik de European Pressurised Reactor, waarvan er op dit ogenblik twee prototypes worden gebouwd: een in Finland en een in Frankrijk. De design leeftijd is 60 jaar. De meeste bestaande centrales zullen trouwens ook wel 50 of 60 jaar zonder problemen kunnen draaien. Sommige die slecht behandeld zijn, minder natuurlijk. Maar de stralingsschade aan de reactorvaten (het enige onvervangbare onderdeel) is nu goed gekend, en men beheerst dat nu vrij goed.
Als ik het heb over afval, dan bedoel ik wel degelijk echt afval, dat welke geborgen dient te worden. Ik weet niet waar je scepticisme voor diepe geologische berging vandaan komt. Er zijn vele scenarios uitgewerkt. Het is natuurlijk NIET het vat dat zolang moet leven, he. Niemand gaat beweren dat de originele vaten het voor meer dan een paar honderd jaar moeten uithouden. Ik heb het over verglaasd afval in stalen containers, die zelf in een overpak worden geplaatst, en naargelang in een zoutlaag of een kleigrond worden gestopt.
Wat er na een paar honderd jaar enkel maar overblijft aan radioactief spul, zijn actiniden, en die zijn heel weinig mobiel. Er zijn tal van studies over het roesten van het staal en het oplossen van de glazen matrix die ons tot een paar duizend jaar in de toekomst brengen. En eerlijk gezegd, van dan af heeft het niet veel belang meer. Wat het afval hoogradioactief maakt, zijn niet de actiniden, maar wel de fissieproducten, en daarvan hebben de langstlevende een halfwaardetijd van 30 jaar, dus na ongeveer 300 jaar is die activiteit zo goed als weg, en is het afval helemaal niet meer “hoogactief”.
Wat nog wat actief blijft zijn de actiniden, maar die zijn chemisch heel sterk bindend aan de meeste soorten ondergrond – vooral klei. De kans dat een groot deel van die actiniden in de biosfeer terechtkomt is vrij klein, en zelfs als dat gebeurt is dat niet dramatisch. Men spreekt soms over 200 000 jaar, dat is 10 keer de halfwaardetijd van de langstlevende belangrijke actinide, Pu-239. Maar eerlijk gezegd, als een deel van dat plutonium vrijkomt na een paar duizend jaar is dat geen ramp. De moeilijkheden schuilen zich in de onmogelijke garanties die men eist. Men eist dat nergens anders. Men eist nergens anders dat een vuilnisbelt geen zware metalen terug in de biosfeer gaat brengen voor 100 000 jaar of zo.
Nu, misschien heb je als geoloog redenen om te denken dat er een grote kans is (zeg, 5% of zo) dat een groot deel van dat afval gaat vrijkomen, maar ik denk dat je toch wel naar vrij onwaarschijnlijke scenarios moet gaan, met vrij kleine kansen. Wat de zaak moeilijk maakt is als men die kans 0 gaat eisen. Dat kan men niet garanderen. Maar dat de kans klein gaat zijn dat er serieuze problemen optreden, dat is al vastgesteld zou ik denken.
Het zijn enkel maar analogieen, maar bij de natuurlijke reactor in Oklo die 2 miljard jaar geleden heeft gefunctioneerd, hebben de (nakomers van) de afval producten slechts enkele meters gemigreerd in het slechtste geval. Olie, steenkool en gas zijn miljoenen jaren opgeslagen in geologische reservoirs. De mogelijkheid bestaat dus wel degelijk om dingen voor heel lang weg te stoppen. Een paar duizend jaar is dus niet echt zo een probleem.
Maar er zijn andere oplossingen aan het afval probleem. Hoe schokkend het ook kan overkomen, dumpen in de diepe oceaan is geen erg bezwarend probleem, als men vaten maakt die het enkele honderden jaren gaan uithouden. De actiniden gaan zich toch vastzetten in het bodemslib. Op het continentaal plat is dat geen goed idee natuurlijk, maar op 5000 meter diepte heeft dat geen enkel probleem. Er was zo een project, het Sub Seabed project.
Er zijn echt geen technische onoverkomelijkheden met radioactief afval. Het is mogelijk om dat met vrij grote kans op te bergen zodat het goed gaat aflopen. Het is enkel als men zekerheden gaat eisen dat men problemen heeft. Maar dat is altijd zo. Zekerheden bestaan niet.
vervolg:
mocht het voor vergelijkbare kost technologisch mogelijk zijn om over te stappen op zonne energie, dan zou ik dat ook prima vinden. Maar het is gewoon niet uitvoerbaar. Het is, met de beste wil van de wereld, OP DIT OGENBLIK niet denkbaar om het grootste deel van de elektriciteitsnood van de wereld met zonne energie te laten gebeuren, en hierbij is het grootste obstakel niet eens de astronomische prijs en de gigantische afmetingen die nodig zijn, maar domweg de variabiliteit van de bron. Er bestaat geen massieve opslag van elektriciteit die het gros van het avond en nacht gebruik kan op zich nemen.
Daarnaast is er natuurlijk het feit dat je stroom 20 keer duurder gaat maken, maar dat kan eventueel veranderen (hoewel…). Maar we weten gewoon niet hoe we stroom moeten opslaan voor ’s nachts.
Met andere woorden, wat je voorstelt klinkt mooi, maar werkt niet. Op dit ogenblik. Zelfs al leg je 100 miljard Euro op tafel, binnen 10 jaar werkt Belgie of Nederland NIET voor 90% op zonnestroom. Voor 100 miljard Euro voorzie je wel Belgie EN Nederland voor 90% van kernenergie, binnen 10 of 20 jaar. En je houdt nog een spaarpotje over.
Maar als we efficienter en goedkoper zonnecellen hebben, EN als we efficienter en goedkoper batterijen uitvinden, DAN kunnen we wel gaan denken aan zonne energie op grote schaal. Maar die bestaan niet. Misschien vinden we ze uit binnen 5 jaar, of binnen 20 jaar, of binnen 80 jaar, of nooit. DAN kunnen we terug aan tafel gaan zitten en de zaken anders beschouwen. Maar eerst moeten we ze hebben.
Een rapport over de geologische berging van radioactief afval in de Boomse kleilagen:
http://www.nirond.be/nederlands/PDF/Safir_NL_pub.pdf
Dat ziet er toch niet zo onuitvoerbaar uit zou ik zeggen.
Om het duidelijk te houden probeer ik het kort te houden.
Waar ter werled wordt al hoog radioactief afval materiaal opgeslagen met de bedoeling het nooit meer tevoorschijn te halen? Volgens mij nergens. Waarom niet omdat men het er nog steeds niet over eens is of dat veilig kan of met het argument dat we er bij moeten kunnen om, als dat in de toekomst mogelijk is, het op te kunnen ruimen. Maar dat is als.
Opslag in zoutkopels is zo’n beetje het domst wat je kan doen. Wel eens onderzocht waarom wij in Nederland zout kunnen winnen? Doordat zout zo mobiel is. Door de druk van aardlagen bovenop het zout is dit als een soort puist door de bovenliggende lagen heen geperst. Op deze manier zijn zoutruggen onstaan waar we nu bij kunnen. Het is dus onvoorspelbaar en daardoor niet geschikt om afval langdurig in op te slaan. Het rapport waar je de link van hebt gegeven ken ik niet maar niet getreurd andere mensen hebben het wel al gelezen en hebben dat ergens op het www geplaats. Een stuk uit het rapport (engelse versie) zelf; CHAPTER 13: CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS – PART E : General Conclusion: ”’…Without challenging the basic choice of the Boom Clay, enough issues remain unresolved at the present time……
Dus stellen dat er “geen technische onoverkomelijkheden met radioactief afval” meer zijn is in mijn ogen te voorbarig.
Wat betreft het oogsten van zonneenergie. Ga eens in Duitsland vertellen dat al die PV installaties niets opwekken. In pak hem beet 10 jaar is Duitsland in staat gebleken 17-20% van de stroom behoefte te verkrijgen uit echte duurzame bronnen; zonneenergie en wind. Duitsland gaat hun zelf gestelde norm van 30% in 2020 ver oversteigen. In Nederland komen we op dit moment nog niet verder dan 3%. Niet op de laatste plaats doordat de politiek geen duidelijke keuze maakt voor echte duurzame opwekking van energie-voor-menselijke-consumptie.
In Spanje gaat of is inmiddels de eerste centrale in gebruik genomen die de vergaarde zonneenergie opslaat in vloeibaar zout. ’s nachts wordt deze warmtegebtruikt om stoomturbines generatoren aan te laten drijven. In Noorwegen, Zwitserland en ander landen met hydrocentrales wordt al langer de overtollige energie gebruikt om meren vol te pompen die vervolgens ze leeg laten lopen op het moment dat er vraag is. Op deze site is ook al genoemd dat we de koelhuizen overdag 1 graad extra moeten koelen zodat we ’s nachts geen stroom nodig hebben om ze af te koelen.
Het is een kweste van jaren en geen tientalle jaren om een dusdanig concept te ontwikkelen waardoor het heel goed mogelijk is om de overdag opgewekte energie s’nachts te consumeren.
Wat betreft de oppervlakte die daar voor nodig hebben; weleens Frankrijk geprojecteerd op de Sahara? En dat is alleen nog maar de Sahara.
Net zo goed als we niet in 10 jaar over hoeven te stappen op 90% kernenergie hoeft dat ook niet met zonneenergie. Ik vind het wel jammer dat je jezelf wat kernenergie wel een flinke slag om de arm geeft 10-20 jaar maar dat niet doet zonnenergie oogsten.
De gehele ontwikkeling en bouw van een kerncentrale oversteigt op dit moment de 10 jaar overigens veruit.
De enige veilige kerncentrale is de aarde zelf dat benik helemaal met je eens. Ik zou ook zeker een groot voorstander zijn om dat tegaan gebruiken. Geothermische warmte is net zo’n onuitputtelijke gratis bron die we moeten gaan oogsten. Maar ook dat wordt al gedaan en haalbaar ook nog. Ga maar eens praten met de tuinders in het Westland.
Er zijn genoeg alternatieven die minder risicos met zich meebrengen dan kernenergie. Alleen al daarom moet je kernenergie verder uitbreiden en zelfs afbouwen. Hoogstens kerncentrales voor wetenschappelijk onderzoek zijn wat mij betreft verantwoord. Maar daar hebben we er hooguit een 10 tal voor nodig en geen honderden.
Iedereen kent hem wel en heeft de uitspraak gehoord bij zijn opleiding voor het behalen van het rijbewijs; bij twijfel niet inhalen.
Bij zonneenergie en andere echte duurzame vormen ven energieopwekking kunnen we ons een miskleun permiteren zonder dat we het risco lopen op korte of lange termijn opgezadeld te zitten met een probleem wat niet op kunnen lossen of willen oplossen omdat de politieke wil ontbreekt.
Duitsland, die de grootste zonne energie installatie ter wereld heeft, heeft ongeveer 1 GW geinstalleerd vermogen, wat dus wil zeggen, 200 MW gemiddeld geleverd vermogen.
http://en.wikipedia.org/wiki/Photovoltaics
Het heeft de Duitsers ongeveer 4 – 5.3 Euro per geinstalleerde Watt gekost, wat wil zeggen, ongeveer 20 – 25 Euro per gemiddeld geleverde watt. Voor een EPR centrale ligt dat rond de 2-3 Euro per gemiddeld geleverde watt.
http://en.wikipedia.org/wiki/Energy_in_Germany
Duitsland heeft ongeveer 14% renewables, waarvan het grootste deel hydropower is.
http://en.wikipedia.org/wiki/Renewable_energy_in_Germany
Merk op dat zonne-stroom in Duitsland ongeveer 1.4% van de totale electriciteitsproductie vertegenwoordigt.
Maar zo een piepkleine bijdrage toont helemaal niet aan dat Duitsland voor een groot deel op zonne-energie kan draaien, want dan moeten zomer-winter fluctuaties opgevangen worden, wat de installatie minstens 3 keer groter maakt.
Duitsland is echt wel een ironisch voorbeeld, want het is een van de grootste verbruikers van fossiele brandstoffen ter wereld, en een van de slechtste CO2-per-BNP leerlingen van de Europese klas.
In 20 jaar KAN gelijk welk land ongeveer volledig op kernenergie lopen, want Frankrijk heeft dat in de jaren 77-97 neergezet als prestatie. Belgie heeft op 11 jaar tijd 56% kernenergie neergezet. Ik denk echt niet dat je dat met zonne energie kan doen op dit ogenblik. Echt niet. Vergeet trouwens niet dat Duitsland sinds zijn phaseout van kernenergie sinds 2000 zijn best doet op het vlak van zonne-energie en zo. In 8 jaar zijn ze er dus in geslaagd om 1.5% van hun productie te bereiken. Ja, het zal nu wel nog wat snel toenemen. Maar niet heel veel, gezien de 10 keer hogere kost.
Ik zou dat ook prima vinden mocht zonne-energie het grootste deel van de stoom kunnen maken, maar we hebben gewoon die technische mogelijkheid niet.
Om wat te citeren van het SAFIR rapport over berging van kernafval: wat nog niet rond is, is de waterdichte garantie dat de simulaties en schattingen geen fouten bevatten van de schatting van de risico’s. Met andere woorden, we zijn nog niet zeker van al de afleidingen.
Dat is iets anders dan zeggen dat we nog technische problemen moeten oplossen: we hebben er geen gevonden, maar we hebben nog niet de garantie dat we er geen zullen vinden.
Enkele citaten uit het besluit van het eerder geciteerde rapport:
“Het geheel van verworvenheden van het onderzoek brengt momenteel geen enkel
onoverkomelijk probleem aan het licht betreffende de berging in de Boomse Klei van het
hoogactieve en langlevende verglaasde afval, hetgeen het vertrouwen in de bestudeerde
oplossing versterkt. Dit bevestigt dat de diepe berging in een weinig verharde klei voor het
in het SAFIR 2-rapport beschouwde afval een volstrekt te overwegen optie blijft. De
uitgevoerde werkzaamheden hebben het hoofdzakelijk mogelijk gemaakt een aanzienlijk
vertrouwen te vestigen in de kwaliteiten van de Boomse Klei als natuurlijke barrière, in de
duurzaamheid van het glas als conditioneringsmatrix, in de mogelijkheid om de nodige
ondergrondse installaties uit te graven en in de methodologie voor evaluatie van de
radiologische langetermijn veiligheid. Deze werkzaamheden bevestigen ook de gunstige
resultaten van de evaluaties, in het bijzonder wat betreft de cruciale rol van de
gastformatie voor de langetermijn veiligheid.”
Maar ook:
“Toch blijven er, zonder de basiskeuze voor de Boomse Klei in vraag te stellen, heden nog
te veel vragen open opdat men zich nu reeds eenduidig zou kunnen uitspreken over de
technische haalbaarheid van een bergingsinstallatie in deze gastformatie, over de
operationele en langetermijn veiligheid van een dergelijke berging en over de naleving van
de milieunormen door deze berging. Hetzelfde geldt a fortiori voor de Ieperiaan-kleien.”
Met andere woorden, als je nog meer zekerheid van het besluit wil, dan moet er nog onderzoek gebeuren.
Dat is niet hetzelfde als: “er zijn nog problemen op te lossen met de voorgestelde oplossing”. Nee, het is: “de voorgestelde oplossing lijkt te werken op basis van al wat we weten, maar we weten nog niet alles”.
Wat ik zeg Patrick; bij twijfel (we weten nog niet alles) niet inhalen (geen acties ondernemen die schadelijk kunnen zijn voor de biosfeer).
Wat Duitsland betreft. Die noem ik vooral om aan te geven dat de wil aanwezig moet zijn om het te doen.
http://www.gezen.nl/wordpress/wp-content/uploads/2007/10/artikel-globel-energy-issues-drukproef-03_voorthuysen-1.pdf
Dit rapport geeft een duidelijkscenario hoe we met de bestaande middelen over kunnen stappen naar een energie-voor-menselijke-consumptie volledig gebasseerd op zonne energie. Er wordt oa een vergelijking gemaakt met 1 alternatief; volledige kernenergie.