Vaak hoor je in de discussie over de problemen met het broeikas effect of de aankomende energie crisis, kernenergie naar voren komen als oplossing. Met kernenergie zouden we geen CO2 uitstoot meer hebben en tevens kunnen we hiermee al onze energie problemen oplossen.
Echter diepgaand onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat dit helemaal niet het geval is. Een gemiddelde kerncentrale begint pas na 10 jaar energie te leveren, levert netto weinig energie op en produceert jaarlijks meer dan 1 miljoen ton CO2….
Update: 13-3-2011
Extra informatie over veiligheid van kerncentrales
Wat is kernenergie
Als men het in de volksmond heeft over kernenergie, dan wordt hier vaak kernsplijting mee bedoeld. In dit proces worden zware kernen, meestal uranium isotopen gesplitst in nieuwe atoomkernen die samen iets lichter zijn dan de som van de uitgangsmaterialen. De ontbrekende massa is omgezet in energie volgens de beroemde formule van Einstein:
E = mc²
Omdat de term c² zo groot is, ongeveer 300.000.000 meter per seconde, komt er bij kernreacties zeer veel energie vrij, ook als maar een klein gedeelte (een paar procent) van de massa wordt omgezet. Ook andere kernen, zoals die van plutonium en thorium zijn splijtbaar. Plutonium ontstaat vanzelf uit uranium tijdens de kernreacties in de reactorkern en wordt ook gedeeltelijk gespleten, waarbij natuurlijk ook energie vrijkomt. Gebruikte splijtstof kan voor circa 95% hergebruikt worden, men spreekt van recycling. De overige procenten, en de materialen die als verpakking hebben gediend van de splijtingsmaterialen en die ook in meerdere of mindere mate radio-actief zijn geworden, vormen samen het zogenoemde kernafval. [1]
De nucleaire brandstof cyclus
Om meer inzicht te krijgen in het hele kernenergie opwekking proces is het belangrijk om te kijken naar de gehele nucleaire brandstof cyclus. Deze cyclus bestaat uit de volgende onderdelen:
- Uranium winning
- Conversie
- Verrijking
- Het maken van de brandstofstaven
- Energie opwekking in de kerncentrale
- Tijdelijke opslag brandstofstaven
- Afkoelen nucleaire onderdelen
- Ontmantelen nucleaire onderdelen
- Verwerken nucleair afval
- Opslag nucleair afval
Alleen in de stap: “Energie opwekking in de kerncentrale” wordt daadwerkelijk energie opgewekt, de andere stappen kosten alleen maar energie. Om inzicht te krijgen hoeveel energie er nu netto opgewekt wordt in een kerncentrale is het belangrijk om naar de volledige nucleaire brandstof cyclus te kijken. Hieronder staat het schema van de volledige nucleaire brandstof cyclus.
De nucleaire brandstof cyclus bij kernenergie opwekking. Bron: [5]
Uranium winning
“Yellowcake” (ammoniumdiuranaat) is een uraniumerts dat van nature op aarde voorkomt. Het bevat 70 tot 80 gewichtsprocent uraniumoxide (U3O8).
Uraniniet is een ander voorkomend uraniumerts. Om U-235 te winnen moeten grote hoeveelheden erts gedolven worden. Bij erts met een uranium percentage van 0,05% (zoals bij de Olympic Dam mijn in Australie) zit er in 2000 kilo erts slechts 1 kilo van dit uranium isotoop. [6]
Uranium mijn Rabbit Lake
In tegenstelling tot olievelden, waarvan er wereldwijd meer dan 4000 zijn, zijn er maar een paar uranium mijnen in de wereld. Op dit moment komt meer dan 73% van de uranium uit slechts 10 mijnen. Hierbij een overzicht van de 10 grootste uranium mijnen.
| Mijn | Land | Voorraad (tU) * | Uranium percentage ** | Productie 2005 (tU) | Percentage wereld productie |
|---|---|---|---|---|---|
| McArthur River | Canada | 75.118 | 20,7% | 7.200 | 17,3% |
| Ranger | Australia | 22.073 | 0,165% | 5.006 | 12,0% |
| Olympic Dam | Australia | 58.512 | 0,051% | 3.688 | 8,9% |
| Rossing | Namibia | 4.255 | 0.029% | 3.147 | 7,6% |
| krazbokamensk | Russia | – | – | 3.000 | 7,5% |
| Rabbit Lake | Canada | 1.192 | 0,68% | 2.316 | 5,5% |
| McClean Lake | Canada | 4.912 | 0.68% | 2.112 | 5,1% |
| Akouta | Niger | 7.909 | 0.46% | 1.778 | 4,3% |
| Arlit | Niger | 16.716 | 0,3% | 1.315 | 3,2% |
| Beverley | Australia | 17.800 | 0,15% | 825 | 2,0% |
| Top 10 totaal | 30.387 | 73,1% | |||
* Som van opgeslagen -en bewezen voorraad uranium erts.
** Percentage is het gewogen gemiddelde van opgeslagen -en bewezen voorraad uranium erts.
Bij de mijn blijven in veel gevallen grote hoeveelheden radioactief afval en verzuurde modder achter. Als voorbeeld: de Olympic Dam mijn in Australië gebruikt nu dagelijks 60 miljoen liter water – het managen van de verzuurde modder en het radioactieve afval die hierbij ontstaan is groot milieu probleem. [9]
In de jaren 80 werd dit afval van sommige mijnen gewoon gedumpt in de natuur. Het is onduidelijk wat er nu precies gebeurt met dit afval.
In de jaren ’80 werden miljoen tonnen vast en vloeibaar (radioactief) afval afkomstig van de Beaverlogde uranium mijn gedumpt in Fookes Lake. Bron: [18]
Conversie naar UF6
Voordat men de uranium kan verrijken moet deze eerst omgezet worden in gas. Uraniumhexafluoride (UF6) is hiervoor de enige geschikte chemische samenstelling, omdat dit al op kamertemperatuur een vereiste hoge dampspanning heeft.
Uraniumhexafluoride wordt gemaakt door uranium te binden aan fluor, waarna deze verbinding bij kamertemperatuur gasvormig wordt gemaakt door de druk te verlagen.
Het chemische proces waarmee UF6 wordt geproduceerd, wordt conversie genoemd. [17]
Verrijking
Verrijkt uranium is uranium waarin de isotoop U-235 meer vertegenwoordigd is dan in uranium zoals het van nature voorkomt. Het wordt toegepast bij kernenergie en in kernwapens.
Uranium zoals dat van nature voorkomt, bestaat hoofdzakelijk uit U-238, een kleine fractie U-235, en sporen van U-234. Hiervan is alleen U-235 splijtbaar. In natuurlijk uranium zit gemiddeld 0,7% van dit uranium-235. Voor het op gang houden van een kettingreactie is een hoger percentage U-235 noodzakelijk dan in natuurlijk uranium wordt gevonden. De meeste kernreactoren hebben uranium nodig waarin minstens drie procent uranium-235 aanwezig is. Het bereiken van een hoger percentage wordt ‘verrijken’ genoemd.
Voor verrijken worden momenteel twee methoden gebruikt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het feit dat U-235 lichter is dan U-238. Het gehalte van U-235 kan worden verhoogd door gascentrifuge of door gasdiffusie.[10]
Een rij van centrifuges bij de Urenco fabriek
Maken van de brandstofstaven
Na verrijking kan men de brandstof gaan maken voor de kerncentrale. Hiervoor wordt UF6 omgezet in uraniumoxide (UO2). Reactor brandstof komt het meest voor in de vorm van keramische pellets. Deze worden gemaakt uit samengeperste uraniumoxide, die op een hoge temperatuur (meer dan 1400°C) worden gesinterd (gebakken). De pellets gaan dan in metalen omhulsels en vormen op die manier brandstofstaven, die als splijtstof pakketten worden gearrangeerd voor gebruik in een reactor.[17]
De brandstofstaven. Bron [19]
Kern centrale
De brandstofstaven met verrijkt uranium worden in de kerncentrale gebruikt voor het kernsplijtings process.
De uranium brandstofstaven worden geplaatst in de kerncentrale. Credits: Yann Arthus-Bertrand/Impact Photos
Bij het splijten van uranium komt een grote hoeveelheid warmte vrij. Dit splijtingsproces vindt plaats in de kernreactor van de centrale. Met de warmte die vrijkomt door kernsplijting wordt water verhit tot stoom. Deze stoom drijft een turbine aan. Die is gekoppeld aan een grote dynamo: de generator. Deze generator levert op zijn beurt de elektriciteit aan het openbare net.[2]
Kerncentrales in de wereld
Op dit moment draaien er wereldwijd 442 kerncentrales. Deze wekken samen jaarlijks 2626 miljard kWh op, dit is 16% van de totale elektriciteitsvoorziening. Deze centrales gebruiken per jaar 65.478 ton uranium.
Op de achtergrond twee grote koeltorens en op de voorgrond twee kernreactoren. [2]
Er zijn momenteel 38 nieuwe kerncentrales gepland om bij te bouwen en er liggen voorstellen voor nog eens 115 extra kerncentrales. [3]
Typen van kerncentrales
Er zijn veel verschillende typen van kerncentrales. Hieronder staat een overzicht van de typen van centrales die nu in gebruik zijn.
| Reactor type | Landen | Aantal | GWe | Brandstof | Koeling | Moderator |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Pressurised Water Reactor (PWR) | US, France, Japan, Russia | 268 | 249 | verrijkt UO2 | water | water |
| Boiling Water Reactor (BWR) | US, Japan, Sweden | 94 | 85 | verrijkt UO2 | water | water |
| Gas-cooled Reactor (Magnox & AGR) | UK | 23 | 12 | natuurlijk U (metaal), verrijkt UO2 |
CO2 | grafiet |
| Pressurised Heavy Water Reactor ‘CANDU’ (PHWR) | Canada | 40 | 22 | natuurlijk UO2 | zwaar water | zwaar water |
| Light Water Graphite Reactor (RBMK) | Russia | 12 | 12 | verrijkt UO2 | water | grafiet |
| Fast Neutron Reactor (FBR) | Japan, France, Russia | 4 | 1 | PuO2 end UO2 | vloeibaar natrium | none |
| TOTAL | 441 | 381 | ||||
Bron: [4]
Tijdelijke opslag
Na de operatie cyclus wordt de kernreactor gestopt voor het vervangen van de brandstofstaven die opgebruikt zijn. De opgebruikte brandstofstaven zijn dan hoog-radioactief en hebben gemiddeld 3-6 jaar in de reactor gezeten. Deze opgebruikte brandstofstaven worden eerst opgeslagen in een zogenaamde “spent fuel pool”. Hier moeten brandstofstaven eerst afkoelen in water basins. Het water zorgt voor de koeling en voor de afscherming van de hoog-radioactieve straling. Dit afkoelen duurt 10-20 jaar.
[20][21].
Ontmanteling
De ontmanteling is de laatste fase van de levensduur van een kerncentrale en omvat alle organisatorische, administratieve en technische activiteiten van het afsluiten van de centrale tot het terugkeren naar de groene wei situatie.
Bij de bouw van een kerncentrale wordt veelal uitgegaan van een bedrijfsduur van 40 jaar. In uitzonderlijke gevallen kan na die 40 jaar de levensduur met nog maximaal 20 jaar worden verlengd. In de praktijk is de levensduur als gevolg van economische, politieke en veiligheidstechnische overwegingen in de meeste gevallen korter. In 2004 was de gemiddelde leeftijd van de op dat moment 107 gesloten kerncentrales 21 jaar. [12]
De kosten voor het ontmantelen van een kerncentrale hangen af van het type centrale. De kosten varieeren tussen de 200$/kWe – 2700$/kWe.
Hier volgt een overzicht van de verschillende kerncentrales die nu nog in bedrijf zijn en wat de kosten zouden zijn als deze ontmanteld moeten worden.
| Berekening ontmantelingskosten bestaande centrales | ||||
|---|---|---|---|---|
| Type | Kosten per kW (Gemiddeld) | Centrale | Vermogen (MW) | kosten ($) |
| PWR | $350 | Daya Bay 1 (China) | 984 | 344 miljoen |
| VVER | $330 | Balakovo (Rusland) | 950 | 313 miljoen |
| BWR | $425 | Shika 2 (Japan) | 1304 | 554 miljoen |
| CANDU | $350 | Bruce Power (Canada) | 820 | 287 miljoen |
| Gas-cooled | $2600 | Wylfa Magnox (UK) | 980 | 2,5 miljard |
De prijs van uranium
De vraag naar uranium is groter dan de hoeveelheid uranium die nu gewonnen wordt in de mijnen. Dit gat wordt momenteel gedicht door het recyclen van uranium afkomstig van ontmantelde nucleaire wapens, vooral uit Rusland. Als deze wapens straks allemaal recycled zijn verwachten analisten dat er ondanks de hogere productie door de nieuwe mijnen er nog steeds een tekort is aan uranium van 22 miljoen pond in 2010. Het huidige tekort is 25 miljoen pond. [11]
Door dit tekort aan uranium en de stijgende vraag naar uranium door de aanbouw van nieuwe kerncentrales zal de prijs van uranium nog sterk gaan stijgen.
De nominale prijs van uranium
De netto energie opbrengst
In een zeer diepgaand onderzoek hebben Jan Willem Storm van Leeuwen and Philip Smith [5] uitgerekend hoeveel energie een kerncentrale nu daadwerkelijk oplevert als je de volledige nucleaire brandstof cyclus meeneemt in de berekeningen. Het resultaat van hun berekeningen is terug te vinden in onderstaande grafiek. De grafiek is een representatie van de energie kosten -en opbrengsten van een kerncentrale. Alleen bij de lijnen die lopen in het witte gedeelte van de grafiek is de energie opbrengst hoger dan energie kosten.
Netto energie productie kerncentrale. Klik op grafiek voor details. Bron: [5]
Deze grafiek toont aan dat een kerncentrale,zelfs met de meest rijke uranium erts, dat het 10 jaar duurt voordat de centrale meer energie begin op te wekken dan de energie die het gekost heeft om hem te bouwen en draaiend te houden. Voor uranium erts met een laag uranium percentage, is de situatie nog erger:
Voor uranium erts met een uranium percentage van 0,05% of lager produceert een kerncentrale netto geen energie meer. De hoeveelheid energie die nodig is om hem op gang te houden is hoger dan de energie die de centrale daadwerkelijk opwekt.
CO2 uitstoot
In de discussie over kernenergie hoor je vaak dat het een goede oplossing is omdat er geen CO2 uitstoot is. Echter als je de volledige nucleaire cyclus meeneemt dan produceert een kerncentrale wel degelijk CO2. De hoeveelheid CO2 productie is sterk afhankelijk hoe rijk de uranium erts is. Hoe lager het percentage uranium in de erts, hoe hoger de CO2 uitstoot.
In onderstaande grafiek is de CO2 uitstoot uitgezet van een kerncentrale, als percentage CO2 van een gascentrale, tegen het percentage (grade) uranium in de gewonnen uranium erts.
CO2 uitstoot kerncentrale. Klik op grafiek voor details. Bron: [5]
In het meest gunstige geval, waarbij men uranium erts gebruikt met een zeer hoog uranium gehalte, dan produceert een kerncentrale 33% van de hoeveelheid CO2 van een gas-centrale, oftewel 133 gram CO2 / KWh.
Dat betekend dat een PWR kerncentrale van 1000 MW met een capaciteitsfactor van 90% (Cummins, 2004) en een jaarproductie van 7,88 TWh elk jaar meer dan 1 miljoen ton CO2 produceert.
Zodra men uranium erts begint te gebruiken met een lager percentage uranium dan neemt de CO2 productie steeds meer toe.
Indien men uranium erts met 0,013% of lager gebruikt dan is de CO2 productie bij een kerncentrale zelf hoger dan bij een gascentrale. Oftewel meer dan 3,15 miljoen ton CO2 per jaar.
Langere termijn
Op niet al te lange termijn zullen de mijnen die een hoog uranium percentage hebben steeds meer opraken. Hierdoor zullen steeds meer mijnen met een laag uranium percentage gebruikt gaan worden.
Het gevolg is dan dat de CO2 productie in de totale nucleaire cyclus steeds meer gaat toenemen en dat de kerncentrales netto steeds minder energie gaan produceren.
Door de stijgende vraag naar uranium en het reeds ontstane tekort in de productie van uranium, wat nu tijdelijk wordt opgevangen wordt door het recyclen van nucleaire wapens, zal de prijs van uranium steeds meer gaan stijgen.
Veiligheid op papier
Bij een kerncentrale vindt continue een gecontroleerde vorm van kernsplitsing plaats. Dit gebeurt enerzijds door de kernreactor continue te koelen en anderszijds door het gebruik van een moderator. De moderator zorgt ervoor dat de neutronen die vrijkomen tijdens kernsplitsingsreactie afgevangen worden en/of afgeremd worden. Zou dit niet gebeuren dan ontstaat er een kettingsreactie die niet meer te stoppen is. De kernreactor zal dan zo heet worden dat deze smelt en door de beschermingsmantel heen in de grond zakt. Je praat dan over een zogenaamde kernsmelting (Meltdown). Als dat optreedt dan kan niets dit proces meer stoppen. De kernreactor is dan blootgesteld en nucleair materiaal kan ontsnappen. Als de extreem hete kernreactor in contact komt met grondwater dan kan er een zeer grote chemische explosie ontstaan die zorgt voor het wegslingeren van het radioactief materiaal. Dit is een “worst-case” scenario.
In geval van een calimiteit kan een kerncentrale afgeschakeld worden. Echter door de normaliter extreme hete kernreactor duurt dit afschakelen ongeveer 6 dagen. Tijdens die periode is het nog steeds van groot belang dat de centrale gekoeld blijft. Gebeurd dat niet dan kan er alsnog een kernsmelting plaatsvinden.
De veiligheid van zo’n kerncentrale is er dan ook grotendeels op gebaseerd dat de centrale ten alle tijden goed gekoeld wordt en dat de moderator werkt. Op papier lijken de meeste kerncentrales erg veilig. Ze zijn uitgerust met veel sensoren en veiligheidssystemen. Behalve het primaire koelingssysteem is er altijd een backupsysteem om de centrale te koelen.
Veiligheid in de praktijk
In de praktijk kan er toch veel misgaan waar van te voren geen rekening mee is gehouden.
Hier zijn een paar voorbeelden van zeer ernstige nucleaire incidenten:
11 Maart, 2011 – Fukushima Kerncentrale Japan
Door een aardbeving met een kracht van 8.9 op de schaal van richter valt de elektriciteit uit in de centrale. Hierdoor vallen de koelingsystemen stil. Er zijn dieselgeneratoren die in bedrijf komen die zorgen voor de backup stroomvoorziening. Echter door de aardbeving onstaat er ook een grote tsunami die het complex (wat aan zee ligt) overspoelt. De dieselgeneratoren vallen uit en de koeling valt stil. Oververhitte stoom zorgt voor de ontwikkeling van waterstofgas. Door een waterstofexplosie wordt de helft van het gebouw weggeblazen. De kernreactor is inmiddels zo heet geworden dat er een (gedeeltelijke) kernsmelting plaatsvindt. Meer info: Fukushima I Nuclear Power Plan
April 26, 1986 — INES Level 7 – Prypiat (Chernobyl), Ukraine (then USSR)
Uitvallen van de stroom, explosie en volledige kernsmelting.
March 28, 1979 — INES Level 5 – Middletown (Three Mile Island), Dauphin County, Pennsylvania, United States
Gedeeltelijke kernsmelting.
May 1967 – Dumfries and Galloway, Chapelcross Scotland, United Kingdom
Gedeeltelijke kernsmelting.
Hier is de complete lijst van nucleaire incidenten: List of civilian nuclear accidents.
Situatie in Nederland
De Nederlandse kerncentrale in Borsele is net zoals de Fukushima kerncentrale in Japan een lichtwater reactor. Koeling van de centrale is dan ook zeer belangrijk voor de veiligheid. Echter de Borsele centrale is net zoals in Japan aan het water gebouwd.
De Borsele kerncentrale is gebouwd vlak aan de Nederlandse kust
Lokatie Borsele in detail
In 1953 hebben we een grote watersnoodramp gehad in Nederland. Toen zijn grote gedeelten van Zeeland onder water gelopen.
Het is bekend dat vanwege klimaatverandering de kans groter is dat er sterkere stormen gaan komen. Als zo’n grote storm nog een keer toeslaat in Zeeland (waar kerncentrale Borsele staat) dan kun je hetzelfde scenario krijgen als in Japan.
Samenvatting
Als je alle aspecten van kernenergie meeneemt dan lijkt kernenergie toch niet DE oplossing van ons energie probleem.
Zoals hierboven beschreven heeft kernenergie de volgende problemen:
- Een kerncentrale begint in het gunstigste geval pas na 10 jaar energie op te wekken. In geval van uranium erts met een laag uranium percentage levert een kerncentrale zelfs netto helemaal geen energie meer op.
- De bouw van centrale kost ongeveer 10 jaar, de levensduur is gemiddeld 21 jaar en daarna duurt het nog 150 jaar voordat deze volledige ontmanteld is. En dat terwijl de centrale effectief maar 10 jaar energie produceert.
- Een gemiddelde kerncentrale produceert elk jaar meer dan 1 miljoen ton CO2.
- De prijs van uranium zal de komende jaren sterk gaan stijgen. Hierdoor zal de kostprijs voor kernenergie alleen nog maar gaan toenemen.
- Op papier is een kerncentrale veilig. Echter de praktijk laat zien dat nucleaire incidenten met ernstige gevolgen niet uit te sluiten zijn.
297 reacties op “Kernenergie de oplossing?”
Beste Ge,
“bij twijfel niet inhalen”, wel, ik stel je dat er altijd een twijfel gaat zijn, voor alles. Wat we dienen af te wegen zijn de objectieve risiko’s op lange en op korte termijn, en dan komt kernenergie heel gunstig uit de bus.
De meeste argumenten tegen kernenergie gaan uit van “extreme maar onwaarschijnlijke” voorvallen. Welnu, dat zijn lage-risiko situaties ten gevolge van de kleine kans dat het daarwerkelijk gebeurt. Als je een kans hebt van 0.01% dat er 1 miljoen mensen gaan sterven, dan is het risiko dat van 100 doden. Als je een kans hebt van 50% dat er 1000 mensen gaan sterven, dan is het risiko 500 doden. Het eerste geval is dus te verkiezen boven het tweede want 5 keer minder gevaarlijk, maar het eerste lijkt veel “schrikwekkender” dan het tweede.
Dat is waarom mensen schrik hebben om een vliegtuig te nemen maar niet om met een auto te rijden (6 keer grotere kans om te sterven per afgelegde kilometer met de auto), en nog vele andere voorbeelden.
Je moet dus “bij twijfel niet inhalen” afwegen tegen “dan maar niet inhalen en op de overweg blijven staan”.
Kijk naar jouw geciteerde artikel: men gaat ervan uit dat het op dit ogenblik onopgeloste probleem een oplossing gaat vinden: een opslag voor grote hoeveelheden elektriciteit (hier, onder de vorm van een “solar fuel”). Ik ben het er 100% mee eens dat als we daar een oplossing voor vinden, dat we dan inderdaad beter op renewables overstappen. MAAR WE HEBBEN DAT NIET. Dat is het hele punt. Alle “alternatieven” voor kernenergie hebben iets nodig dat niet bestaat.
CO2 sequestratie is het domst mogelijke voorstel. Als je denkt dat je miljarden tonnen gasvormig afval produkt kan opslaan voor eeuwig, dan zou je de opslag van een klein beetje weinig mobiel radioactief afval voor een paar duizend jaar veel gemakkelijker moeten vinden. Maar bovendien zijn de gevolgen van het vrijkomen van het afval veel minder ernstig in het geval van radioactief afval dan in het geval van de CO2 opslag. En tenslotte los je het *andere* probleem niet op: dat van het tekort aan fossiele brandstoffen. Dat is dus nog veel minder “duurzaam” dan kernenergie.
Het proliferatie argument tegen kernenergie werkt niet echt. Ik ben het er volledig mee eens dat twijfelachtige landen geen eigen volledige fuel cycle zouden mogen hebben. Die moeten dan maar hun eigen oplossingen vinden aan het energie probleem. De meesten zijn trouwens goed gelegen om een of andere zonneenergie te gebruiken. Maar dat heeft niets te maken met kernenergie in het Westen. We moeten niet noodzakelijk overal dezelfde oplossing gebruiken, he. Maar liever wel een oplossing die werkt.
Wie heeft het over stilstaan op de overweg? We zijn volop in beweging. Op de overweg moet je trouwens nooit in halen.
Kansberekeningen erbij halen vind ik prima alleen is al lang aangetoond dat dat nu juist voor de termijn waarover we spreken bij veilig opbergen van radioactief afval niet uit te rekenen is. Je geeft het zelf al aan door niet met een echte kansberekening te komen als het hierom gaat. Je blijft hangen in niet ter zaken doende voorbeelden. Ik heb namelijk altijd de keus, iedere keer weer om wel of niet in het vliegtuig, auto of welk vervoermiddel dan ook te stappen. Als de kernafval er eenmaal is, is er geen weg terug meer. Er is dus geen keus meer. Daarnaast hebben we ook de wet van Murfie; als er iets fout kan gaan dan gaat het vroeg of laat ook een keer fout.
Met Solar Fuel wordt oa bedoeld het maken van waterstofgas. Energetisch beschouwt een erg omslachtige maar hij is er al en zo duurzaam als H2O maar kan zijn. We hebben dan 3 maal zoveel ruimte nodig maar ik hoop dat je er inmiddels van overtuigd bent dat we die ruimte wel degelijk hebben. Daarnaast zijn er al succesvolle methodes om warmte op te slaan in zout (wat vrij komt bij de onzilting van zeewater). Ik denk dat dat meer een probleem is van welke creatieve oplossing zette we waar in. Er wordt al aan gedacht om overdag auto-accus (autos rijden immers tegen die tijd allemaal op electra) op te laden en ’s nachts te gebruiken om aan het net te hangen om te leveren. Moet je eens kijken hoeveel dat opleverd met alleen in NL al 7-8 miljoen autos. Ga niet zeggen dat dat niet mogelijk is als we ieder gemiddeld ieder 6 jaar een andere auto kopen. Na 3 generaties autos kunnen ze allemaal op elektra rijden.
Overigens gaat het rapport uit van enkel CSP maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Stroom kan ook worden opgewekt met windmolens, PV installaties, waterkracht, biomassa (dan wel van echte afval of produkten die niet ten koste van voedselproduktie gaan zg 2e generatie), geothermiek; http://www.trecers.net/
Ik denk trouwens dat je het rapport iets te snel hebt gelezen. CO2 opslag wordt juist afgewezen als oplossing. Overigens ben ik het daar nou juist niet helemaal mee eens.
Het probleem van de CO2 uitstoot is niet zo zeer de uitstoot zelf maar wel de korte periode waarin dit gebeurd. De CO2 die vrij komt is in een periode van duizenden jaren vastegelegd en wordt nu in een periode van 150-200 jaar weer vrij in de atmosfeer gebracht. De natuur is niet in staat om dit snel genoeg weer op te nemen waardoor er veel vrije CO2 over blijft die warmte vast houdt. Dit is in essentie het effect van global warming veroorzaakt door CO2.
De voorgaande redenatie volgend hoeft de CO2 dus niet eeuwig te blijven bewaard, afgesloten van de atmosfeer, maar kan het veel geleidelijker worden vrij gegeven. Maar het is inderdaad geen duurzame oplossing en moet daarom worden afgewezen.
Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan. Dat is voor mij veel meer een reden om niet over te gaan op CO2 opslag.
Niet kiezen voor kernenergie biedt een groot scala aan oplossingen om aan de vraag naar energie-voor-menselijke-consumptie te voldoen. Kiezen voor kernenergie is er maar 1.
Kijk, dat is nou net niet waar: “niet kiezen voor kernenergie biedt een groot scala aan oplossingen om aan de vraag naar energie te voldoen. Kiezen voor kernenergie is er maar 1”
Waarom ? Waarom kan je niet rustig die andere oplossingen uitwerken en ONDERTUSSEN de bevoorrading veilig stellen met kernenergie, zolang die nodig is, en zoveel als nodig is ? Want jouw oplossingen hebben wel nog wat werk nodig, dat kan ik je verzekeren. En als ik zeg, wat werk nodig, dan bedoel ik eigenlijk: niemand weet in de praktijk hoe dat nu betaalbaar en praktisch gedaan moet worden.
Wat betreft de kansen, je zou het rapport over de boomse klei eens moeten lezen, de studie is echt wel heel grondig, en bovengrenzen van kansen zijn altijd te schatten, gewoon door naar het verleden te kijken en te zien hoeveel keer een bepaald voorval zich heeft voorgedaan per vierkante kilometer. Met andere woorden, men kan toch wel een zekere bovengrens voor het gestelde risiko schatten, in de vorm van het gemiddelde aantal doden in de toekomst per eeuw ten gevolge van onze activiteiten. Als dat geschatte aantal doden kleiner is dan het geschatte aantal doden dat we anders NU zouden ondervinden, dan is voor mij de zaak rond. Mensen in de toekomst zijn niet meer waard dan mensen nu (mijn opinie is zelfs dat die veel minder waard zijn naarmate we verder in de toekomst gaan, maar ik kan wel aannemen dat men het daar niet over eens kan zijn).
Als we naar de risico’s nu kijken, dan zijn die van economische en ecologische aard. Een economische achteruitgang veroorzaakt doden. Vervuiling veroorzaakt doden. En als de hypothese van klimaatsverandering waar is, gaan we veel doden maken.
Het risico van geen kernenergie is dat we 1) teveel CO2 gaan uitstoten (ondanks alle internationale akkoorden: die gaan niet gevolgd worden als een land moet kiezen tussen zijn vooruitgang en een CO2 uitstoot) 2) we te lang afhankelijk gaan blijven van fossiele brandstoffen en hierdoor de economie zwaar zullen belasten in de nabije toekomst 3) ofwel zullen we dure alternatieven forceren en stroom duur maken, wat ook een economische rem betekent.
Met andere woorden: geen kernenergie vergroot de kans op een economische krisis en/of op een klimaatsverandering. Dat kan niet ontkent worden: de kans op beide wordt groter als we geen kernenergie gebruiken, want we gaan meer CO2 uitstoten, en stroom gaat duurder en schaarser worden.
Aan deze twee voorvallen zijn vele doden geassocieerd.j Als je dat vergelijkt met het gemiddelde aantal doden die onze opbergplaats in de toekomst gaat veroorzaken, dan denk ik dat de balans HEEL SNEL gemaakt is. Het aantal doden dat je kan verwachten van zo een opbergplaats is namelijk HEEL KLEIN. Als je een miljoen zulke opbergplaatsen gaat beschouwen (en we gaan er geen miljoen nodig hebben), dan gaan daar maar enkele zijn die voor een lokale radiologische belasting gaan zorgen, en die radiologische belasting gaat op zich niet veel slachtoffers maken, zelfs als het “mis gaat”. Het is gewoon omdat men een irrationele angst heeft voor alles wat radioactief is, dat men deze gevolgen mentaal heel sterk overschat. Als onze verre nakomers bovendien niet teruggekeerd zijn tot oermensen, dan zullen ze zelf wel kunnen nagaan dat er iets vrijkomt over een aantal hectaren en dat gebied afsluiten mocht het echt een probleem betekenen (wat het niet is), he. Echt, de gevolgen van een lekkende opslagplaats binnen 5000 jaar is helemaal geen probleem.
Met andere woorden, als je dat kleine risiko (dat lage aantal verwachte doden) gaat afwegen met het risiko van de andere keuze, die inhoudt dat we VEEL LATER en VEEL MINDER CO2 vermindering gaan bekomen voor een VEEL HOGERE prijs, dan denk ik dat de objectieve keuze heel snel is gemaakt.
Het grappige is dat men hier twee soorten scenarios met elkaar vergelijkt: men vergelijkt de uiterst zeldzame pessimistische scenarios van de kernenergie keuze met de eerder sterk optimistische scenarios van de geen-kernenergie keuze. Dat is zoals argumenteren dat het toch wel kan zijn dat mijn trans-atlantisch vliegtuig neerstort, maar dat mijn roeiboot waarmee ik naar New York wil varen wel een reddingsboei aan boord heeft en dat roeien bovendien goed is voor de gezondheid.
Zoals ik reeds dikwijls gezegd heb, als alternatieven het aangetoond hebben van op ekonomische wijze een belangrijke fractie van de elektriciteitsproduktie op zich te kunnen nemen op economisch niet te katastrofale wijze (het heeft geen zin een land te ruineren om dat te doen, he) dan ben ik daar ook voorstander van. Maar eerst moet je dat maar eens tonen, en ondertussen kunnen we kernenergie gebruiken. Ik zie echt niet in waarom kernenergie zoiets zou beletten, want er is meer dan plaats genoeg om alternatieven te bouwen. Maar sinds 15 jaar heeft dat nog niet echt een demonstratie gegeven, dus eerst aantonen. Kernenergie heeft wel die demonstratie gegeven.
Tenslotte nog dit: je hebt gelijk te stellen dat een CO2 opslagplaats zijn inhoud wel over, zeg maar, 10 000 jaar of zo mag verliezen, als dat geleidelijk gebeurt. Maar het risico van een CO2 opslagplaats is dat, zeg maar binnen 400 000 jaar, alle CO2 op korte tijd (zeg maar, 50 jaar) vrij komt, omdat een barriere is doorbroken. Een gasvormig produkt in een grote bel kan altijd wel vrijkomen door een kleine lek.
Met andere woorden, zelfs binnen 400 000 jaar houdt je opslagplaats nog een zeker risico in om een zware catastrofe te veroorzaken. Vergeet niet dat CO2 een zwaarder gas is dan lucht en als je de productie van zeg maar 200 jaar steenkoolcentrales in Nederland in 1 keer gaat vrijmaken, dat je een behoorlijke streek vergast ! Met andere woorden, die opslagplaats houdt OOK een risico (zij het klein) in voor de toekomst. En je kan dat nog veel minder berekenen dan voor een kernafval opslagplaats.
Kernafval zijn slecht migrerende vaste stoffen. Als die ooit zouden vrijkomen, dan zal dat heel lokaal zijn en waarschijnlijk sterk verdund. Dat gaat dus gewoon een heel klein beetje de stralingsachtergrond verhogen, en die achtergrond naar waarden brengen zoals die in andere streken in de wereld nu gangbaar zijn. De impakt daarvan is dus heel miniem. En binnen enkele tienduizenden jaren zijn ze er gewoon niet meer. Dat is trouwens de verkeerde voorstelling die mensen zich vaak maken van kernafval: het blijft “hoogradioactief voor 200 000 jaar” en dan wordt een magische schakelaar overgehaald die het niet meer aktief maakt. Nee. Na een paar honderd jaar is het niet meer hoogactief, maar er zijn nog wat langlevende spullen die maken dat het toch nog wel wat actief blijft. Het ergste is wel achter de rug tegen dan en mocht het vrijkomen is dat niet echt een zwaar probleem (in de zin dat het veel mensen zou doden), maar het zou beter zijn mocht het nog geborgen blijven. En dan verdwijnt het langzaam. De langstlevende spullen zijn ook de minst aktieve maar na 200 000 jaar is gewoon alles terug op natuurlijke niveaus. Na 20 000 jaar is het (plutonium inbegrepen) 10 keer actiever dan natuurlijke niveaus (wat NIET wil zeggen dat als het vrijkomt, de stralingsachtergrond 10 keer groter wordt voor de mens). Bij opgewerkt afval kan je die tijden door 10 delen (er is geen plutonium meer).
Patrick, als ik zeg dat kiezen voor kernenergie er maar 1 is dan bedoel ik dat alle alternatieven naar de achtergrond worden geschoven. Neem Frankrijk maar als voorbeeld. Frankrijk is voor 75% afhankelijk geworden van kernenergie. Er is bijna geen een ander (geindustrialiseerd) land wat zo afhankelijk is van 1 bron.
Kiezen voor zonnenenergie, windenergie en het hele riedeltje is zo divers, overlappend en onuitputtelijk in een hoeveelheid aanwezig die vele duizenden malen de menslijke behoefte overstijgt en………….niet gevaarlijk is. Kernenergie kiezen is zo onlogisch en zo duur dat er geen alternatieven meer worden gezocht.
Waarom wordt er nog steeds 10 maal zoveel geld uitgegeven aan onderzoek naar kernenergie? Omdat het de belofte met zich meebrengt dat een kleine groep mensen (lees mannen) er stinkend en stinkend rijk van kunnen worden. Die drijfveer is veel belangrijker dan het kiezen voor het welzijn van alle wereldbewoners.
Dat zal je niet zo snel hebben met een energiebron die alom aanwezig is en waar iedereen zijn of haar deel van kan nemen.
Overigens is mijn zorg over kernafval niet de doden maar de juist de levenden; we weten al lang dat radioactieve straling ongecontroleerde wijzigingen in het genetisch materiaal van alles wat in de biosfeer voorkomt kan toebrengen. Kernafval is dan volgens jou een slecht migrerende vaste stof, de straling des te meer. Er is geen ervaring met het langdurig opslaan van afval en een periode van 200.000 jaar overzien is ondoenlijk voor de mens. Massaal lijken we al niet de gevolgen van de opwarming van de aarde te willen en kunnen overzien voor de komende 50 jaar. Waar praten we dan over als we het hebben over 200.000 jaar? Met moeite kunnen we vaststellen dat pas ongeveer 6000 jaar lang de mens zijn eigen geschiedenis aan het vastleggen is.
Weigeren de alternatieven voor kernenergie net zo intensief en met net zoveel middelen te onderzoeken en net zo serieus te beschouwen als kernenergie ……………
Gelukkig zijn er mensen die dat wel doen en die gewoon net als ik hun hele dak vol zet met zonnepanelen. Daar zijn geen dure onderzoeken meer voor nodig. Das gewoon een kwestie van doen. Ach en zolang er mensen zijn die met even veel gemak 100den miljarden in een (bijna) falliete economie stoppen is iedere berekening over economische haalbaarheid onzinnig.
Inhalen terwijl je twijfelt, daar moet je niet een ander (toekomstige generaties flora en fauna) voor op laten draaien.
Straling is straling, he, en als je natuurlijker wijze reeds een dosis van 3 millisievert per jaar opdoet, dan zouden een paar procenten meer of minder (enkele tientallen microsievert) het verschil niet maken. De variabiliteit van plek tot plek is trouwens veel groter. Er zijn plaatsen in de wereld waar de natuurlijke achtergrond straling tot over de 100 millisievert per jaar is. Er is trouwens nooit geen enkele aanwijzing geweest dat zelfs relatief grote hoeveelheden straling problemen geeft voor nakomelingen. Zelfs in de Hiroshima en Nagasaki slachtoffers heeft men geen enkele zulke aanwijzing gevonden. Dat is dus een fabeltje, zoals er zoveel fabeltjes rond straling draaien. Het is zelfs zo dat er geen enkele wetenschappelijke aanwijzing is dat kleine hoeveelheden straling schadelijk zijn. Enkel veel belangrijker dosissen hebben aantoonbare effecten, maar men neemt bij wijze van voorzichtigheid de lineariteitshypothese aan.
Met andere woorden, straling is enkel een aangetoond gif bij dosissen die veel groter zijn dan die waar we het hier over hebben, en bij die effecten geldt zelfs niet het fabeltje dat het een genetische belasting voor de nakomelingen is. Bovendien hebben we het over dosissen die veel kleiner zijn dan natuurlijke dosissen, maar beter nog, dan dosissen die we ondergaan voor medisch onderzoek. Men moet dus een beetje minder hysterisch gaan doen over radioactiviteit en straling.
Maar, zoals ik reeds zegde, de actiniden zijn alfastralers en die deeltjes raken maar enkele micrometer ver in materie. Alfastralers bestralen mensen of dieren dus niet van buitenaf. Ze zijn enkel schadelijk bij inname. Hun biologisch model is bovendien zo dat hun grootste gevaar komt bij inademen, niet zozeer bij inslikken, omdat ze zich wel vastzetten in de longen, en daar lokaal gezien wel enkele cellen zwaar bestralen, die dan kankercellen kunnen worden.
Er zijn in biologische systemen veel meer mutaties te wijten aan chemische aanvallen dan aan radiologische aanvallen (er zitten enkele orden van grootte tussen beide). Met andere woorden, de genetische gevolgen van straling zijn veel kleiner dan de genetische gevolgen van andere mutagene agenten, waaronder bijvoorbeeld aromatische koolwaterstoffen. Genetische variaties zijn de drijfveer achter biologische evolutie en die is niet door kernafval gedreven…
Met andere woorden, *zelfs* in het onwaarschijnlijke geval dat er wat spul vrijkomt, zijn de gevolgen voor mens en dier uiterst minimaal. Je zit je vast te staren op die 200 000 jaar, maar infeite, zoals ik reeds lang zegde, gaat het hoofdzakelijk om een paar honderd jaar, dan om een paar duizend jaar, en zijn het de laatste beetjes die er heel lang over doen (juist omdat ze zo weinig actief zijn) om helemaal te verdwijnen.
Wat wel nodig is, zijn heel goede garanties voor, zeg maar, 500 jaar. Nadien heeft het niet veel belang meer. Zelfs bij de ergste en heel onwaarschijnlijke scenarios zijn we kilometers ver van een Chernobyl type toestand, en dat op zich is geen globale ramp. Kijk naar het gezonde natuurgebied in de Verboden Zone rond Chernobyl. Het gaat hem daar beter wat de natuur betreft dan voor het ongeluk.
Je kan de zaak trouwens ook anders voorstellen, he. Homo Sapiens sapiens bestaat maar een goede 100 000 jaar of zo. Dat wil zeggen dat we er kunnen van uitgaan dat er binnen 100 000 jaar geen meer zullen rondlopen, en dan hebben we ons nu een hoop geneugden ontzegd voor niks.
Er wordt niet echt 10 maal zoveel uitgegeven aan kernenergie dan aan alternatieven. Men bereikt enkel die factoren als men een heel ruim onderzoeksgebied als “kernenergie” onderzoek bestempelt. Bijvoorbeeld is het Europese budget voor “kernenergie” infeite voor 80% onderzoek naar kernfusie en slechts 20% naar aspecten van kernenergie. Ik ben het er mee eens dat we evenveel zouden moeten investeren in ONDERZOEK naar alternatieven dan naar kernenergie, maar ik ben er niet van overtuigd dat dat het geval niet is.
Onze acties zullen sowieso gevolgen hebben voor de toekomstige “fauna en flora”, maar dat is altijd al het geval geweest. We beheersen de toekomst niet, en onze verantwoordelijkheid is gewoon om voor onszelf en voor onze nabije nakomelingen een zo goed mogelijk leven te bekomen. Wat ik eet, eet mijn buurman niet, he. Ik heb bijgevolg steeds een nefast effect – mijn bestaan zelf heeft een nefast effect – op “anderen”. Roofdieren trekken zich daar niks van aan, maar wij proberen wel redelijk te zijn, en te maken dat die last niet onoverkomelijk is. Maar last is er. We moeten gewoon een zinnig compromis maken tussen onze eigen voordelen en een zekere ethiek die ons ook een vorm van waarde aan de toekomstige generaties toekent. De toekomstige generaties zullen in elk geval van ons overleven afhangen. Als we het nu te bruin bakken, dan zullen zij nooit bestaan. We moeten dus in de eerste plaats beletten dat we het te bruin bakken, en bijvoorbeeld een wereldwijde krisis veroorzaken die aanleiding zou geven tot een wereldwijd gewapend conflict waarbij zoveel kernwapens gebruikt worden dat de hele diskussie over onze afval opberging tot een totaal belachelijke zaak wordt verheven. Langer afhankelijk blijven van fossiele brandstoffen is daarbij een mogelijke risicofactor (kijk maar naar Irak). Ook een catastrofale klimaatswijziging zal veel meer invloed hebben op onze eventuele verre nazaten dan de kleine kans dat er een beetje plutonium vrijkomt in een paar hectaren Kempengrond.
Frankrijk is inderdaad nu volledig nucleair, maar dat wil niet zeggen dat ze geen onderzoek doen naar andere vormen van energie. De CEA, het instituut dat zich aanvankelijk met kernenergie bezig hield, heeft een belangrijke en toenemende vleugel die naar zonne energie onderzoek doet bijvoorbeeld. Alleen, gezien de Fransen hun probleem hebben opgelost op dit ogenblik, is er geen haast om grootschalige, inefficiente installaties te bouwen die veel propaganda voorstellen, maar slechts een kleine bijdrage tot de stroomvoorziening kunnen leveren aan een veel hogere kost.
Met andere woorden: kernenergie legt de lat voor alternatieven op een zeker niveau, en toont het belachelijke aan van installaties die niet vatbaar zijn voor schaalvergroting tot op het niveau van, zeg maar, 60% van de elektriciteitsvoorziening. Het geeft je met andere woorden de tijd om ZINNIGE alternatieven te bedenken, rustig, en zonder heisa over CO2 uitstoot en geen fossiele brandstof meer. Ondertussen is Frankrijk een van de landen met de laagste CO2 uitstoot (en dus fossiel brandstof gebruik) van Europa, zowel per inwoner als per BNP. En dat zonder inspanning aan de mensen moeten te vragen.
In de mate dat er dus enige haast is om SNEL en GROTENDEELS van fossiele brandstoffen weg te geraken, is dat een aangetoond schema. Al de rest is armzwaaien op dit ogenblik. Nergens anders heeft men dat gedaan.
Patrick,
Kijk naar het gezonde natuurgebied in de Verboden Zone rond Chernobyl, zucht…….
Drie weken geleden sprak een radiotherapeute uit de Oekraine haar collega’s en andere vakbroeders tijdens het jaarcongres toe(NVMBR). Uiteraard noemde ze de enorme toename van o.a schildkliercarcinoombestralingen.De capaciteit ontbreekt om iedereen te kunnen behandelen dus het aantal slachtoffers ligt gewoon -veel- hoger. Heb je wel eens iemand “langzaam” zien stikken ten gevolge van een snel groeiend schildkliercarcinoom? Ik werk dagelijks met “straling” met alle bijbehorende ellende van dien. Ik mag hopen dat er niemand over 500 jaar het lumineuze idee krijgt om wat afval op te halen bij een “zwaarbewaakte” opslagplaats t.b.v. een vuile bom…
Tot slot: “bij twijfel niet inhalen”. De alternatieven veroorzaken zonder twijfel geen radio actief afvalprobleem. Tolweg “route soleil”!
De schildklierproblemen zijn het gevolg van een blootstelling aan I-131 (en een paar verwanten): een heel actieve stof met een halfwaardetijd van 8 dagen, wat wil zeggen dat die stof volledig is verdwenen binnen een paar maanden, maar dat gedurende die korte tijd, en vooral de eerste dagen, men heel snel moet reageren. Het zijn vooral kinderen die hieraan gevoelig zijn (hoewel volwassenen uiteraard niet immuun zijn).
Welnu, ik weet niet of je het weet, maar bij het Chernobyl ongeluk is het nabije stadje pas TWEE DAGEN NA HET ONGELUK geevacueerd. Het nemen van jodium tabletten had ook veel leed kunnen vermijden, want die delen de ontvangen dosis door ongeveer 400 (heb ik me laten vertellen).
Met andere woorden, die schildklierkankers zijn het gevolg geweest van de uiterst slechte behandeling van het ongeluk door de Sovjet autoriteiten. Het had volstaan om in de eerste uren jood tabletten uit te delen, en de mensen te evacueren, om dat grotendeels te vermijden.
Maar gezien de hoge activiteit van I-131 en dus gezien zijn korte levensduur, speelt dat spul helemaal geen rol in het kernafval: na een paar maanden bestaat het niet meer. Je kan I-131 het beste vergelijken met, zeg maar, een sterk kankerverwekkende chemische stof die ergens in een fabriek kan ontsnappen, zoals bijvoorbeeld bij Seveso waar grote hoeveelheden dioxines zijn vrijgekomen.
Wat vuile bommen binnen 500 jaar betreft, wel, als ze dat binnen 500 jaar leuk vinden om elkaar vuile bommen om de oren te gooien, dan is dat hun zaak he. Daar zijn wij niet verantwoordelijk voor, en als ze dat echt willen doen, zullen ze wel een of andere manier vinden, onafhankelijk van het feit of we daar nu wat spul diep in de grond hebben gestopt of niet. Maar nog eens, binnen 500 jaar zal je niet veel kunnen doen met dat spul. Het hoog radioactieve is weg, en je hebt enkel nog wat actiniden over. Als je daar een vuile bom van maakt, dan gaat dat niet efficient zijn om veel mensen te doden (vooral omdat actiniden zwaar zijn, en veel chemische affiniteit hebben met ongeveer alle bodem materialen). Dat is dus heel veel moeilijk graafwerk (200 meter diep of zo, en je moet nog op de juiste plek zitten) om gewoon wat lichtjes giftig spul op te graven. Dan zijn er toch wel veel efficienter middelen om met veel minder moeite veel meer slachtoffers te maken, hoor. Maw. als ze binnen 500 jaar een mijn willen bouwen om wat spul op te graven om daarvan een onefficiente vuile bom te maken, dan zijn dat zo een domoren dat ze niet beter verdienen 🙂
vervolg…
Wat dat “inhalen” betreft, ik wilde gewoon wijzen op het feit dat kernenergie wel degelijk enkele gelocaliseerde risico’s heeft, maar dat “geen kernenergie” (route du Soleil) OOK risico’s heeft, waarvan de belangrijkste is dat we NIET SNEL GENOEG van fossiele brandstoffen wegkunnen, met alle ecologische, economische en geo-politieke risico’s van dien, waarvan ik denk dat ze veel groter zijn dan de risico’s van kernenergie, op wereldschaal beschouwd. Kernenergie houdt je niet tegen om ook zonne-energie te bestuderen, er is plaats genoeg. Maar ondertussen kunnen we wel het ANDERE risico, namelijk dat van fossiele brandstoffen, aanpakken. We willen namelijk weg van fossiele brandstoffen binnen enkele decennia. Niet voor 10 of 20 % of zo, nee, voor 90% of zo. En ik zie dat niet gebeuren met zonne energie, gezien de magere resultaten van de laatste 15 jaar en de nog onopgeloste principiele problemen.
We hebben een gekende oplossing die gaat werken, dat weten we, want het heeft gewerkt in het verleden. Daarnaast hebben we een voorstel tot oplossing die wel enkele potentiele voordelen heeft, maar waar nog nooit van is aangetoond dat ze gaat werken. Als we dwingend het probleem snel willen oplossen, is het dan zo intelligent om de eerste oplossing weg te drukken op basis van het tweede voorstel ? Wakker worden: we moeten ECHT een oplossing vinden, niet dromen over wat toch wel fantastisch zou kunnen zijn mocht het werken.
Ik ben een ingenieur, en als ik weet dat ik een probleem moet oplossen, dan heb ik ook soms de keuze tussen iets “elegants maar gedurfd” of een “meer standaard oplossing waarvan ik weet dat het gaat werken”. Afhankelijk van de kost van een falende oplossing kies ik dan voor het eerste of het tweede. Als “falen” geen te zware gevolgen heeft, dan durven we wel eens iets nieuws. Als “falen” dramatisch is, dan nemen we geen risico’s en gaan we voor de oplossing waarvan we weten dat het gaat werken, ook al zijn er nadelen aan verbonden.
Alles hangt af van hoe snel, en hoe veel, we ECHT weg willen van fossiele brandstoffen. Geef me nog een eeuw, en ja hoor, dan vind ik experimenteren met zonne- en wind energie en zo prima, en zou ik ook wachten met kernenergie. Geef me 20 jaar en een catastrofe als het niet lukt, en dan twijfel ik niet. Ophouden met spelen, en gebruiken wat werkt!
Over bommen gesproken. Wat heb je ook al weer nodig om een kernbom, weet je wel zo’n ding waarmee je in een klap steden kunt vernietigen met de inwoners erbij?
Kerncentrales. Hoe meer kerncentrales er zìjn hoe meer locaties waar grondstoffen voor kernbommen worden gemaakt. Hoe groter de kans dat er ook echt kernbommen worden gemaakt.
Als het om energievoorziening gaat kunnen we niemand ontzeggen dat ook via het gebruiken van kernenergie te doen als we dat zelf ook doen. Hiermee maak je dus de weg vrij voor dubieuze regimes om ook kernwapens te produceren.
Je hebt niet echt kerncentrales nodig om bommen te maken, en trouwens zijn de huidige drukwater reactoren niet heel geschikt om bommateriaal mee te maken.
Het is ook niet juist om te denken dat als wij kernenergie gebruiken, we dat niet aan anderen kunnen ontzeggen. Het is NU REEDS zo dat we dat niet aan anderen kunnen ontzeggen, want dat is de expliciete inhoud van het anti-proliferatie verdrag: het expliciete recht om kernenergie te mogen gebruiken IN RUIL voor controles en garanties dat er geen militair gebruik zal van worden gemaakt. Israel heeft geen kernenergie, maar wel kernwapens, bijvoorbeeld (en heeft nooit dat verdrag ondertekend). Iran en Irak destijds waren op weg om kernwapens te maken zonder kernenergie en zelfs zonder reactoren.
Het proliferatie vraagstuk is een beetje ingewikkelder dan “kerncentrales maken bommen”.
Om kwaliteit atoombommen te maken zijn er twee (en eigenlijk 3, maar de derde weg is mijns wetens nooit gebruikt) wegen.
De eerste weg is de hoge verrijking van uranium. Dat komt nergens voor in gewone kerncentrales en al wat erbij hoort, MAAR het is wel juist dat de verrijkingsfabriek die laag-verrijkt uranium maakt voor water reactoren, dezelfde technologie aanwendt als een ANDERE fabriek die hoogverrijkt uranium kan maken. Je kan wel niet met een fabriek voor laag-verrijkt uranium, hoogverrijkt uranium maken zonder ze helemaal om te bouwen. Maar als je de technologie hebt, dan kan je wel ZELF zo een fabriek bouwen. Dat is wat Pakistan heeft gedaan, en dat is ook wat Iran en Irak probeerden te doen. Het fijne van hoogverrijkt uranium is dat de bom zelf maken, hiermee heel gemakkelijk is.
De tweede weg is zuiver plutonium van het type Pu-239 maken. Hiervoor heb je twee dingen nodig: een *productie reactor* in dewelke je verarmd uranium of natuurlijk uranium lichtjes bestraalt en na een korte tijd uit de reactor haalt, EN een chemische fabriek die de scheiding doorvoert. De bom die je met dat materiaal kan maken is veel moeilijker te bouwen, want je hebt een perfecte, snelle implosie nodig, evenals een heel precieze initiator.
Nu is het wel zo dat je met de afgewerkte brandstof uit een gewone reactor (nadat je je eigen scheidingsfabriek hebt opgezet a la La Hague), ook wel “lage-kwaliteits” plutonium kan halen. Dat is lage-kwaliteits plutonium omdat het veel te lang in de reactor is gebleven, en dat je ook Pu-240, Pu-241 en dergelijke hebt gemaakt en die kan je niet van het Pu-239 scheiden. Maar het is wel mogelijk om hiermee een slecht werkende (veel minder krachtige, en onzekere) bom te maken, op voorwaarde dat je over een veel precieser bom technologie beschikt.
De derde weg is de productie van U-233 op basis van thorium, in een reactor of in een spallatie bron. Dat kombineert de twee voordelen van eenvoudige bom constructie en chemische scheiding zonder verrijking. Maar bij mijn weten heeft niemand dat ooit gedaan (tenzij in het geheim).
Met andere woorden, zelfs met kernenergie is het maken van een bom nog vrij ingewikkeld, en eerlijk gezegd, als een land echt een bom wil maken, zal ze de kernenergie van een ander land daar niet voor nodig hebben. Daarentegen, met wat gestolen spul een bom in je kelder bouwen is zo goed als onmogelijk.
Een ander debat is of kernwapens echt zo slecht zijn. Het is toch wel aan atoombommen te danken dat we niet allemaal Russisch spreken in Europa, he. Het is het feit dat de Amerikanen kernwapens hadden en getoond hadden dat ze die durfden te gebruiken wat Stalin destijds heeft doen inbinden met zijn invasie in Europa, want conventioneel gezien konden de geallieerden niet op tegen het Rode Leger net na de bevrijding. De Japanners hebben er twee op hun hoofd gekregen, en hun land is niet vergaan he. Hoewel atoombommen veel schade aanrichten, moet men dat nu ook niet gaan overroepen.
Elk jaar doden we 1.2 miljoen mensen op de weg. Dat is een stad als Brussel die van de kaart wordt geveegd per jaar. Dan kunnen we nu en dan ook wel eens een atoombommetje erbij nemen, he, als dat niet te vaak gebeurt. Dat zal veel minder impakt hebben dan een globale klimaatsverandering bijvoorbeeld.
Patrick, waar maak jij je nou eigelijk zo druk om. Je bent toch helemaal niet in mensen geinteresseerd, laat staan in wat mensen nodig hebben om te kunnen leven en in leven te blijven. Een paar miljoen mensen meer of minder maakt jou helemaal niets uit.
Het heeft even geduurd maar de ware aard van Patrick is boven komen drijven??
Het verbaasd me niets want veel van de voorstanders van kernenergie zijn vooral in zichzelf geinteresseerd en wat ze zelf aan over houden en de medemens komt pas een heel eind later.
Het lijkt erop dat jij je ook zo ontpopt.
Voorstanders van kernenergie zijn realisten. Zij weten dat er aan elke beslissing voor- en nadelen verbonden zijn. Dat er aan elke keuze risico’s en voordelen verbonden zijn. Het komt er op aan die keuzen te maken die het minste kosten, voor de grootste opbrengst.
Als je dat op grootschalige dingen toepast, en op miljarden mensen, dan meten risico’s zich in de duizenden of miljoenen doden. Het is een illusie te denken dat we beslissingen kunnen nemen op die schaal die zoiets niet doen. Zowel beslissingen voor als tegen.
Tegenstanders van kernenergie zijn dromers. Zij dromen van die beslissingen die alleen maar voordelen, en geen risico’s of nadelen met zich zouden meebrengen. Als dusdanig zijn ze tegen keuzen waarbij er wel doden vallen, waar er wel een kost aan is, en waar er wel nadelen aan verbonden zijn. Inderdaad is zo een realistische oplossing veel slechter dan een droom oplossing, in hun oogpunt. Als dusdanig worden vanuit hun oogpunt mensen die zo een oplossingen verdedigen, en die weigeren om zich aan het dromen te zetten, afgeschilderd als cynische egoisten.
Maar infeite is de zaak net omgekeerd. Dromers, die niet willen dat er echte oplossingen met nadelen worden geimplementeerd, maken ook een keuze, en vaak een keuze die in de praktijk veel meer nadelen en doden veroorzaakt dan wat ze met de vinger wijzen. Dat is omdat ze de realiteit weigeren. Ze willen in hun droom blijven. Ze willen geen nadelen. Welnu, dat bestaat niet. Maar om hun droom te kunnen verdedigen, gaan ze liever beslissingen doordrukken die veel meer doden veroorzaakt, zolang hen dat maar de illusie geeft dat ze daar niet verantwoordelijk voor zijn. Inderdaad, *nadelen weigeren* lijkt erop dat je nooit een verantwoordelijkheid hebt in nadelen, he. Maar dat heb je wel. Door technieken met nadelen en voordelen te weigeren, heb je automatisch andere technieken en andere situaties gekreeerd.
Je vindt dat praten over miljoenen doden cynisch is. Welnu, dat is, zoals ik zegde, wat mechanisch verkeer per jaar veroorzaakt. Dat is nu eenmaal zo. Als dusdanig kan je de auto industrie een stelletje moordenaars vinden, natuurlijk, die er niet om geven om miljoenen mensen te doden als ze maar winst kunnen maken. De dromer zegt dan: Weg met auto’s !
Goed, we hebben nu tenminste dat verschrikkelijke miljoen doden niet meer. Maar we hebben nu een veel grotere ramp! Mensen kunnen nergens meer heen. De economie ligt plat. Je kan niet meer op vakantie (of je ouders bezoeken). De winkels zijn leeg. Je kan niet meer naar het ziekenhuis (waar er trouwens geen dokters meer zijn, of geneesmiddelen)… Binnen de kortste keren heb je honderden miljoenen doden ! Met andere woorden, dat cynische autoverkeer dat een miljoen doden veroorzaakte, was eigenlijk onze redding, en de dromer heeft de balans laten overslaan naar veel meer doden en miserie. Maar daar voelt de dromer zich niet verantwoordelijk voor, want hij heeft dat niet veroorzaakt. Hij heeft een miljoen mensen gered. Dat zijn beslissing er honderd miljoen omzeep heeft geholpen, dat is zijn zaak niet.
Welnu, kernenergie is net hetzelfde. Door steeds voor de dag te komen met bepaalde nadelen van kernenergie, veroorzaken tegenstanders ervan potentieel een veel grotere katastrofe. Maar daar voelt die zich niet verantwoordelijk voor. Hij ziet enkel die paar nadelen die er nu niet meer zijn.
Als ik zeg dat het autoverkeer een miljoen doden veroorzaakt, dan is dat niet om het autoverkeer aan te klagen (integendeel), maar om aan te geven dat technologieen die ons veel voordelen brengen, ook een tol eisen die in de miljoenen doden loopt. En dat wordt sociaal aanvaard. Als dusdanig dient men het niet als een onoverkomelijk obstakel voor een technologie te zien, dat die miljoenen doden veroorzaakt. Het ware natuurlijk beter indien niet, maar we hebben reeds een voorbeeld van iets wat we dagelijks aanvaarden waar dat het geval niet is. Als konditie stellen dat technologieen die zoiets POTENTIEEL zouden kunnen veroorzaken, in bepaalde pessimistische scenarios, van de hand moeten wijzen, is bijgevolg in tegenspraak met keuzen die we sociaal al lang hebben gemaakt. Door zo een eisen te stellen, zouden we technologieen van de hand kunnen wijzen die ons anders heel veel voordeel zouden kunnen brengen (net zoals autoverkeer dat doet), en maken dat we op lange termijn eigenlijk veel meer schade hebben veroorzaakt. Dat is de prijs van het dromen.
Patrick,
Je betoog heeft een hoog appels met peren gehalte.
Terug naar het begin: “in geval van twijfel niet inhalen” (de appels/kernenergie).
Indien je je aan de verkeersregels houdt, je voertuig onderhoudt en APK laat keuren, dan is de kans dat je een -dodelijk- ongeval krijgt t.g.v. mechanisch/electronisch/hydraulisch e.d. falen bijzonder klein. Het is zelfs mogelijk om je te verzekeren!
Het gros van de 1,2 miljoen verkeersdoden die jij in je betoog noemt zit te bellen, heeft een slok op, is moe, of denkt dat hij/zij zich kan meten met Jos Verstappen(neemt gecalculeerde risico’s).
Je mag je afvragen; “eigen schuld, dikke bult, zolang je een ander maar buiten schot laat”.
In het geval van b.v. een kernramp worden mogelijk miljoenen mensen met het probleem van een ander opgezadelt, terwijl het voorkomen kan worden! Noem eens één verzekeraar of natie die een kerncentrale wil verzekeren? (Die APK-keuring in Petten duurt al bijna een half jaar ;-)…).
Samengevat:
Hoeveel -miljoen?- doden zullen er jaarlijks vallen t.g.v. “Alternatieve energie” (de peren / solarpower….)? 3 brandblaren?
PS
Ik vermoedt overigens dat de gemiddelde “dromer” helemaal niets tegen mobiliteit heeft, mits het op verantwoorde wijze gebeurt (electrisch). Het is een beetje voorbarig, maar het lijkt er op dat een paar “dromers” in de Verenigde Staten honderden miljarden dollars in de economie gaan pompen (1 op de tien werkt in/voor de autoindustrie). De meeste slurpers -ja, het kwartje is eindelijk gevallen!- worden op den duur vervangen door zuinige en/of electrische modellen. Zelfs de lokale oliebaronnen investeren in windmolenparken e.d.
Een paar duizend jaar geleden heeft men met “blote handen” de Chinese muur gebouwd.
CSP e.d. voor “dromers”? Met 800 miljard dollar trek je de meeste twijfelaars over de streep.
HenriR: jouw bericht illustreert de punten die ik net heb aangehaald.
“bij autorijden komen enkel dronkelappen om het leven” – met andere woorden, autorijden zou perfect veilig zijn, en “zij die een ongeluk hebben zijn daar zelf de schuld van”. Welnee, een deel van mijn schoonfamilie is omgekomen en zwaargewond geraakt in een auto-ongeluk waar de ANDERE een zatlap was. Met andere woorden, autorijden heeft een risico, ook al hou je het “veilig”. Er is zoiets als de wet van Smeed:
http://en.wikipedia.org/wiki/Smeed%27s_law
die je het aantal doden geeft als functie van de dichtheid van voertuigen. Op een factor 3 na is die wet geldig over meer dan 100 jaar en over ongeveer alle landen ter wereld. Men interpreteert dat als een sociaal aanvaarden van risico. Als men op een of andere wijze rijden “veiliger” maakt, wordt dat gecompenseerd door meer en roekelozer (of zatter) te rijden, omdat men de extra veiligheid sociaal niet nodig vindt.
Nee, autorijden heeft een welbepaald en objectief risico voor zijn deelnemers. Dronkelappen hebben dat misschien wat vergroot, maar er is een objectief risico aan. De WHO schat het wereld jaarlijks aantal doden op 1.2 miljoen, en dat komt ook ongeveer overeen met wat de wet van Smeed zegt voor de wereldbevolking.
Wat verzekeringen betreft, de reden waarom men niet tegen kernongelukken kan verzekeren is dat er te weinig ongelukken gebeuren. Om een verzekering te laten werken, moeten er enkele ongelukken per jaar of zo gebeuren: dan kan men de premies en de risico dekking uitmiddelen. Met 1 zwaar ongeluk om de 100 of 200 jaar of zo heeft dat geen zin.
Het exacte punt van mijn vorig bericht wordt aangehaald met jouw bewering:
“Hoeveel -miljoen?- doden zullen er jaarlijks vallen t.g.v. “Alternatieve energie” (de peren / solarpower….)? 3 brandblaren? ”
Nee, mogelijk honderden miljoenen. Natuurlijk niet door brandblaren, maar door het feit dat alternatieven ZONDER kernenergie (ik heb nooit iets gehad tegen alternatieven EN kernenergie, he) onze uitstap uit fossiele brandstoffen en onze vermindering van CO2 uitstoot STERK GAAN REMMEN, en dus volgende potentiele gevaren inhouden:
1) veel sterkere klimaatswijziging
2) economische problemen rond bevoorrading
3) geopolitieke conflicten rond landen die over olie en zo beschikken. Misschien zelfs een wereldwijd conflict.
Hoeveel potentiele slachtoffers heb je hier ?
Elektrische auto’s ? Prima. Maar je moet wel de stroom maken dan. Dat zal moeilijker zijn zonder kernenergie dan met kernenergie.
Met andere woorden, je keuze voor ENKEL zonne-energie (en geen kernenergie) houdt wel degelijk veel meer risico’s in dan zonne-energie EN kernenergie.
De extra risico’s van kernenergie wegen niet op tegen de risico’s van falende zonne energie.
Er is geen falende zonneenergie. Er zijn hoogstens mensen die falen om dit aan te wenden voor gebruik door de mens.
Maar kom ik ga weer verder dromen en de volgende offerte voor het aanbrengen van zonnepanelen uitdraaien.
Er is ook geen falende kernenergie, he, maar enkel mensen die falen om dat goed aan te wenden voor gebruik door de mens. Maar je begrijpt me verkeerd: ik heb niks tegen zonne-energie, in tegendeel. Ik vind dat heel goed, en de dag dat er een daadwerkelijke oplossing met zonne-energie uit de bus komt zal ik de eerste zijn om te stellen dat we nu kunnen stoppen met kernenergie. Dus, uitdraaien die offertes ! Prima ! Doen !
Waar ik iets tegen heb is dat men geen objectieve balans maakt wanneer men alle oplossingen van de problemen beschouwt, en met twee maten en twee gewichten werkt. Alle oplossingen hebben voor- en nadelen en de beste (combinatie van) oplossing(en) kan enkel maar gevonden worden als je de echte risico’s en kosten van elke optie op dezelfde wijze beschouwt. Hierbij is de menselijke factor een belangrijk aspect, en is de objectieve performantie van elke technologie een belangrijk aspect. Het is in die vergelijking dat kernenergie uiterst pessimistisch wordt beschouwd en dat dingen zoals zonne energie uiterst optimistisch worden behandeld. Als men zoiets doet, dan draait men zichzelf een rad voor de ogen (dat is wat ik “dromen” noemde) en komt men tot een verre van optimale oplossing. En als men uiteindelijk met de realiteit geconfronteerd wordt, dan wordt het vingerwijzen, en zwarte schapen zoeken (de X-lobby, het Y gedrag van mensen, de Z-politieke invloeden…).
Ik denk dat we zo snel mogelijk, zo massief mogelijk weg moeten van fossiele brandstoffen, dat we overvloedig en goedkoop stroom moeten produceren en dat we dat zo netjes mogelijk moeten doen. En ik kijk naar de 20-80 komende jaren.
Als dat de randvoorwaarden zijn, dan maak ik een lijstje van technieken die in het recente verleden zekere performanties hebben neergezet, en ook zekere nadelen hebben veroorzaakt, en zekere problemen kennen, en naar studies die heel grondig hebben gekeken naar hoe we die problemen kunnen ondervangen.
Welnu, als je dat objectief doet, dan spreken de cijfers voor zich.
Patrick (114),
Je mag je afvragen; “eigen schuld, dikke bult, zolang je een ander maar buiten schot laat”.
Ironisch genoeg-onbedoeld- bevestig je in feite mijn stelling.
Het is verschrikkelijk dat een deel van je schoonfamilie om het leven is gekomen vanwege een zatlap. Als een zatlap calculeert dat hij/zij met een paar borreltjes op, rustig achter het stuur kan kruipen en het gaat toch mis dan is het “eigen schuld, dikke bult”. Het is echter onverteerbaar, wanneer anderen niet “buiten schot blijven”.
Dit geldt ook voor het opwekken van “niet falende” kernenergie. Wat maakt het uit of de incidenten/rampen veroorzaakt zijn door b.v. menselijk falen. Het leed is hoe dan ook geschied en het puinruimen “onbetaalbaar”.
Het nemen van onverantwoorde risico’s mag niet ten koste van derden gaan (Bij twijfel, niet inhalen…).
De -nucleaire- geschiedenis heeft ons geleerd dat het vroeg of laat een keertje misgaat. We zijn pas zo’n zeventig jaar “serieus” bezig en hebben vrijwel elke variant minstens twee maal meegemaakt.
Als verzekeringsmaatschappijen geld kunnen verdienen, dan zullen ze het zeker niet laten. Dit heeft niets te maken met een “gebrek” aan nucleaire ongelukken. Het “ongelukje” met b.v. de Twin Towers heeft sommige verzekeraars flink laten wankelen. Laat staan als Manhattan onbewoonbaar verklaard zou worden ten gevolge een nucleaire besmetting. En dan hebben we het nog maar over een relatief klein woonoppervlak…
Een nucleaire ramp is niet te verzekeren, omdat de schade onvoorstelbaar groot is. Men gaat overigens alweer met de pet rond bij de buren (o.a. de EU) om de sarcofaag in Tsjernobyl dicht te timmeren…
De “dromers” riepen al jaren geleden dat je ver voor “Peak oil” moest omschakelen op alternatieve en duurzame vormen van energie. Helaas hebben “de groten der aarde” te lang willen verdienen aan de olie en nucleaire lobby.
Het omschakelen op duurzame energie om vijf voor twaalf kun je de dromers dus niet kwalijk nemen.
Voorstanders van kernenergie realisten? Tegen de tijd dat een experimenteel ITER operationeel is, is de voorraad bewezen kernbrandstof vrijwel op of alleen nog maar in kleine hoeveelheden verkrijgbaar in instabiele regio’s. Kernfusie is misschien een optie, maar hoe lang gaat het nog duren voor we daar wereldwijd van kunnen profiteren? De eerste honderd jaar zet ik mijn fiches o.a. in op de dichtsbijzijnde werkende kernfusiereactor.
Het is vooral een kwestie van “willen” en keuzes maken.
Natuurlijk zal het in korte tijd veel geld kosten, maar als je veel te laat omschakelt, dan heb je helaas een soort Marschallplan nodig.
We hebben blijkbaar twee totaal verschillende interpretaties van verkeersongelukken, he. Dat mensen in mijn schoonfamilie dat ongeluk hebben gehad vind ik natuurlijk heel jammer, maar ik beschouw dat dat nu eenmaal eigen is aan “verkeer”. Je kan natuurlijk fulmineren tegen de dronkaard die weer eens een familie in de miserie heeft geholpen, of je kan (mijn standpunt) veronderstellen dat dat nu eenmaal eigen is aan het verkeer, dat je dat zo veel mogelijk (met wetten en testen op dronkenschap en zo) moet indijken, maar dat het onvermijdelijk is, en deel is van de inherente nadelen van mechanisch verkeer. Met andere woorden, dat het een risico is dat je nu eenmaal moet aanvaarden, want dat de voordelen die mechanisch verkeer meebrengt, zoveel groter zijn, dat we dat soort nadelen, en dat aantal slachtoffers, er nu eenmaal bij moeten nemen.
Trouwens, niet alle verkeersongelukken komen door zatlappen, he. Soms is er ijzel, soms zijn er verkeerd geparkeerde bomen en zo ook he 🙂
Met andere woorden, door strengere wetten en zo kunnen we misschien het aantal slachtoffers per jaar door twee delen of zo, maar zeker niet tot nul herleiden. De orde van grootte ligt vast, daar is niks aan te doen. Mechanisch verkeer brengt een zeker aantal “onschuldige” slachtoffers met zich mee. En dat aantal geeft ons een idee van het sociaal aanvaarde aantal slachtoffers dat we voor technologische welvaart bereid zijn te maken. Kernenergie zit daar duizenden keren onder. Vandaar dat ik die discussie wat onbeduidend vind. Het is alsof je je druk maakt over de lichtvervuiling van een zaklamp als je in volle zon rondloopt.
Wat verzekeringen betreft, de schade is niet “onbetaalbaar”. Laten we een ruwe schatting maken: hoeveel kost een Chernobylletje ? 1 000 miljard Euro misschien ? Ik neem aan dat dat een redelijke som is. Als je een stad van 1 miljoen inwoners onbewoonbaar maakt voor 100 jaar of zo (je kan die ook schoonmaken, he), komt die som overeen met 1 miljoen euro per inwoner, ruimschoots voldoende om zich ergens anders te installeren zou ik stellen. Laten we nu veronderstellen dat we in de 21ste eeuw 10 Chernobylletjes hebben (dat gaat het geval niet zijn, wees maar gerust). In totaal zal de kost van kernrampen in de 21ste eeuw dan 10 000 miljard Euro zijn.
Stel dat we 1000 reactoren hebben (helft van wereldproductie). Dan komt dat overeen met 10 miljard aan verzekeringspremie per reactor, over 100 jaar, of 100 miljoen Euro per jaar per reactor. Dat is niet onbetaalbaar. Besef ook dat ik hier heel heel grote overschattingen heb genomen: niet elke Chernobyl maakt een stad als Brussel onbewoonbaar, er zullen er geen 10 zijn, en de schade zal wel niet 1 miljoen per bewoner zijn. We zitten er gemakkelijk een factor 10 of 100 over. Met andere woorden, het is niet waar dat kernrampen niet verzekerbaar zijn.
En trouwens gaan ongelukken nooit meer van de aard van Chernobyl zijn. Ze zijn passief veilig, ze staan in confinement gebouwen, er zullen core catchers zijn etc… Met andere woorden, ons bovenstaand scenario is ver ver overschat.
We hebben trouwens in ruil voor elk Chernobylletje een nieuw natuurpark (met garantie 🙂 erbij.
Het aantal doden ten gevolge van die 10 Chernobyls zal overeenkomen met een paar maanden autoverkeer.
Met andere woorden, zelfs als men heel sterk gaat overdrijven, en het gevaar van kernenergie tot in het karikaturale gaat doordrijven, komt men nog niet tot de beweringen dat die schade “onbetaalbaar” is, qua mensenlevens of qua kost.
Als een dam breekt, dan zijn er ook duizenden slachtoffers, die waren ook “onschuldig”. Al dat is kleine kak in vergelijking met wat we gaan veroorzaken als we dan maar verder met steenkool en gas voortdoen.
Wat nucleaire brandstof betreft, dat is ook weer niet waar, want kweekreactoren (jaja, die bestaan) kunnen met het huidige afval nog 1000 jaar voort.
De dromers dromen van niet-bestaande technologie. Zolang we geen massieve “batterij” hebben om elektriciteit op te slaan, hebben we een FUNDAMENTEEL probleem met zon en wind. Ik geef toe dat fusie dat ook is, maar niemand rekent daar echt op in deze eeuw.
De dromers hebben wel in de jaren 80 en 90 belet dat er kweekreactoren zijn gekomen (IFR, Superphenix, Kalkar) die 100 keer meer energie uit uranium (afval inbegrepen) kunnen halen, die afval genereren zonder actiniden in (dus slechts een paar honderd jaar actief), en die al het plutonium kunnen opbranden. Want toen gingen ze al wind en zonne energie installeren en toen reeds had men de kernenergie optie niet nodig. Wel, we zijn ondertussen 20 jaar verder, en het enige wat die dromers dus veroorzaakt hebben is dat we nog steeds met thermische reactoren zitten, die veel en langlevend afval opleveren en onefficient omspringen met uranium. Maar we hebben nog altijd een belachelijke hoeveelheid zonne en wind energie. En nu vertellen ze ons net hetzelfde verhaaltje als 20 jaar geleden.
De dromers van 30 jaar geleden waren ook de mensen die waarschuwden voor de gevolgen van CO2 uitstoot. Toen werden ze niet geloofd en er zijn nog steeds hordes mensen die weigeren te accepteren dat broeikasgassen die door menselijk handelen in de atmosfeer komen de oorzaak zijn van global warming.
Overigens vindt je juist onder die mensen ook de grootste voorstanders van kernenergie. Aan de ene kant ontkennen dat je schuld hebt aan de klimaatverandering en ook de wereld nog eens opschepen met een belachelijke oplossing.
Kernenergie is niet in die mate ontwikkeld de afgelopen 20 jaar om dezelfde reden als dat het oogsten van zonnenergie en wind dat niet is gedaan; Economisch niet haalbaar. Fossiele brandstoffen waren te goedkoop.
Daarnaast is er en wordt er nog steeds meer geld uitgeven aan onderzoek naar kernenergie (fusie incluis) dan aan alle initiatieven samen naar echte duurzame oplossingen.
Waarom staan er in Frankrijk, kernenergieland bij uitstek, nog steeds geen commercieele snelle kweekractoren en is de enige die ze hadden weer gesloten? Dat is echt niet omdat de dromers dat voor elkaar hebben gekrgen. Das gewoon omdat die dingen levensgevaarlijk zijn. In Rusland negeren ze dat weer zoals gewoonlijk.
Voorlopig bestaan al die zg veilige kerncentrales zoals waar Patrick het over heeft alleen op papier en zijn we net zo ver als met de ontwikkeling van het oogsten van zonnenergie.
Economische haalbaarheid is de reden dat vele alternatieven nog steeds niet zijn doorgevoerd. Dat is wel de economisch haalbaarheid van de realisten die dromen dat alles in geld is uit te drukken.
Waarom er in Frankrijk niet meer kweekreactoren staan ? Heel simpel: in 1997 zijn de Groenen in de regering gekomen (onder Lionel Jospin), en die hebben als een deel van hun regeerakkoord geeist dat Superphenix zou ontmanteld worden, en erger, dat er een gat zou geboord worden in het reactorvat zodat men niet meer op die beslissing zou kunnen terugkomen.
Je moet weten dat Superphenix op dat ogenblik 10 jaar bestond, en heel wat problemen had gekend (wat normaal is voor een prototype), maar net toen 2 jaar probleemloos aan het functioneren was als die beslissing gevallen is. In totaal was er toen ongeveer 5 miljard uitgegeven aan Superphenix, en was het overgrote deel van de investering achter de rug. Er zijn zelfs twee volledige brandstofladingen in plutonium geproduceerd, die klaar waren voor gebruik. Al dat was met andere woorden reeds uitgegeven geld, en men moest er nu gewoon de vruchten van plukken. Maar nee, dat konden de Groenen toen niet hebben. Liever 5 miljard in de vuilnisbak. Ja, op die manier heb je natuurlijk geen economische haalbaarheid, he. Als je 400 vierkante kilometer zonnecel zou hebben, en dan komt een politieker na een paar jaar eisen dat je al dat silicium beter omsmelt tot glas, dan is het natuurlijk nadien ook gemakkelijk om te zeggen dat de hele operatie niet erg rendabel is geweest.
Maar ze gaan er een nieuwe bouwen tegen 2020, als de huidige plannen niet gedwarsboomd worden.
Kalkar is helemaal gebouwd, en toen alles klaar was, hebben de Duitse Groenen geeist dat die zou ontmanteld worden en omgebouwd tot een pretpark.
Je begrijpt dat na twee zo een avonturen, kweekreactoren inderdaad niet “rendabel” zijn.
Zijn kweekreactoren gevaarlijk ? Er was een Amerikaans project, de IFR (Integral Fast Reactor) die zelfs veel veiliger was dan een conventionele reactor, omdat die zelfs totaal passief gekoeld was. Je kan er meer over lezen hier:
http://kernenergie.van-esch.org/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=9&Itemid=59
(het tweede artikel).
“De IFR heeft een van de meest spectaculaire demonstaties gegeven van veiligheid. Men heeft de IFR moedwillig op vol vermogen van zijn koeling afgesneden en alle stroomtoevoer en veiligheidssystemen uitgeschakeld. Welnu, zoals voorzien is de reactor vanzelf netjes gestopt en heeft hij zichzelf passief afgekoeld. Een gelijkaardig spelletje met een slecht ontworpen Russische reactor heeft voor een heel ander spektakel gezorgd.
Dat was een maand voor Chernobyl, in 1986.”
BTW, kom mij dus nog eens praten over de “machtige nucleaire lobby” als je dat soort verspillingen ziet. Tijdens zijn levensduur voor definitieve stop heeft Superphenix 53 maanden gefunctionneerd, 28 maanden niet gefunctionneerd voor technische redenen (de problemen)…. en 63 maanden niet gefunctioneerd voor politieke en administratieve redenen want voor de Groenen aan de macht waren, hebben ze ongeveer alle procedures gebruikt die ze konden, om via gerechterlijke weg, of via administratieve weg, te eisen dat de reactor niet zo mogen werken.
En wat is daar nu mis mee? Dat is toch democratie? Open en toegankelijk voor iedereen. Beter dan al die mistige “old boys network” die soms letterlijk achter gesloten deuren de politiek beinvloeden. Machthebber(t)s die doelbewust de boel juist in het honderd laten lopen omdat rampen nu eenmaal de makkelijkste manier zijn om de publieke opinie te beinvloeden.
Jarenlang wilde juist de kernenergielobby niets weten van global warming ten gevolge van CO2 uitstoot. Uiteindelijk lijkt het de hefboom te worden om toch hun gelijk te krijgen.
Omdat zonder extra maatregelen kernenergie levensgevaarlijk is moeten enorme veiligheids cordons (figuurlijk en letterlijk) aangelegd worden. Omdat op grond van de veligheidsdoctrine (lees angst doctrine) de macht over kernenenrgie beperkt moet blijven tot een elite die er zogenaàmd verantwoord over kan beslissen, biedt dit uitstekende mogelijkheden voor kleine groepen mensen om er stinkend rijk van te worden. Zie hier de belangrijkste groep mensen van de pro-kernenergie lobby.
Omdat kernenergie in essentie levensgevaarlijk is, is het ondemocratisch. De zon is niet gevaarlijk, anders hadden we hier niet achter de computer dit bericht zitten typen, is er overal en er voor iedereen. We hoeven het alleen maar te oogsten. Dat is niet gevaarlijk en dus onbruikbaar om mensen angst aan te jagen. Ik zie nog niet dat er enorme bunkers om zonnecentrales geplaatst moeten worden om ze te beschermen tegen terroristische aanvallen of neerstortende vliegtuigen. Na 30 jaar dienstverlening worden de materialen weer gerecycled en bouwen we een nieuwe centrale. Geen afval geen angst voor onbekende dingen die in de toekomst kunnen gebeuren. Nadeel; mensen zijn er niet bang voor en daarom valt er geen geld aan te verdienen.
Patrick, ik waardeer je wetenschappelijk benadering maar dat is maar een klein deel van de argumenten die we moeten gebruiken om te beslissen welke weg we inslaan.
Ik ben de eerste om te stellen dat beslissingen democratisch genomen moeten worden, maar ik ben ook de eerste om te zeggen dat mensen dan over feitelijk juiste informatie moeten beschikken. Welnu, 90% van wat er over kernenergie wordt verteld aan het grote publiek is gewoon feitelijk fout (kijk naar het begin van deze blog!). Democratie is voor mij een heel fair gebeuren, want een volk heeft de regering die het verdient. Als er klooiers aan de macht zijn, dan is dat verdiend, want het volk dat voor klooiers heeft gekozen, verdient niet beter. Het enige wat in een democratie nodig is, is volledige transparantie en feitelijk juiste informatie.
Zoals ik reeds zegde, *mocht zonne-energie operationeel zijn* dan zou ik dat ook veruit verkiezen boven kernenergie en ik ben ook de eerste om te stellen dat men daar meer onderzoek over moet doen. Ik ben er echter fundamenteel van overtuigd dat zonne-energie op dit ogenblik, en nog voor heel wat jaren (en misschien voor eeuwig, dat weet ik niet) NIET operationeel is.
(operationeel = kan het grootste deel van de elektriciteitsproductie in principe overnemen, tegen een economisch aanvaardbare kost, en zonder a priori belangrijke inspanningen te vragen aan de maatschappij)
Hetzelfde geldt voor alle andere alternatieven, zoals wind, golfslag, geothermie, biofuels etc…
Ik heb geen kristallen bol, en kan dus niet voorspellen welke uitvindingen wanneer gaan gebeuren, met welke technische en economische eigenschappen. Ik kan alleen maar praten over wat er vandaag bestaat, wat vandaag de technische karakteristieken zijn, en wat een voorzienbare evolutie gaat zijn in de komende jaren.
En dan is de vaststelling vrij eenvoudig: die technieken zijn niet functioneel zoals ik bovenstaand heb gedefinieerd. Ze kunnen het misschien wel worden, maar dat is ten eerste niet zeker, en ten tweede weten we ook niet wanneer. Mochten ze dat zijn, dan zou ik dat fantastisch vinden, maar dan moet ik zelfs niets zeggen, want iedereen gaat dat dan gebruiken. Mocht zonne-energie goedkoop, overvloedig en gemakkelijk stroom produceren, dan zie ik geen enkel persoon daar iets tegen inbrengen. De “machtigen der energie” zouden zich dan uitsloven in het bouwen van zulke profitabele centrales om die markt naar zich toe te trekken, en van het gunstige ecolo-imago te profiteren, geloof me vrij. Als zonne-energie functioneel is, dan gaat het bijgevolg vanzelf gebeuren. Het gebeurt niet. Als je technisch gaat rekenen, dan begrijp je waarom het niet gebeurt. Misschien gaan er uitvindingen komen, binnen 2 jaar, binnen 5 jaar, binnen 20 jaar, binnen 80 jaar die dat gaan veranderen. Op dat ogenblik stopt de discussie natuurlijk.
Maar ondertussen ? We kijken aan tegen het einde van de fossiele brandstoffen (die in handen zijn van niet steeds heel leuke regimes), en we kijken potentieel aan tegen een zware ecologische katastrofe (zoals ik eerder uiteen heb gezet, ben ik geen alarmkraaier zoals de IPCC, ik denk dat hun wetenschappelijke houding niet heel netjes is, ik hou best rekening met de mogelijkheid dat er geen zware klimaatswijziging door CO2 komt, maar ik geef toe dat ze suggestief materiaal hebben, en ik vind dat het te dom zou zijn om met die mogelijkheid geen rekening te houden).
Hoeveel tijd hebben we om van fossiele brandstoffen zo veel mogelijk weg te gaan ? 5 jaar ? 10 jaar ? 20 jaar ? 40 jaar ?
En dan moet je afwegen. We HEBBEN een oplossing: kernenergie. Het is geen perfecte oplossing, en zonne-energie zou beter zijn. Maar in de mate dat zonne-energie niet aangetoond heeft om te werken, heeft kernenergie dat wel aangetoond.
Natuurlijk, als kernenergie veel te gevaarlijk en vervuilend zou zijn, dan moet je die oplossing schrappen. En dan hebben we er geen meer over. Maar dan moet je nagaan in welke mate dat de beweringen dat kernenergie te gevaarlijk en te vervuilend is, objectieve gegevens zijn, en in welke mate dat het gewoon kwaadsprekerij is.
Wel, dan vind je dat het voor 95% kwaadsprekerij is, en voor 5% waar is. Met andere woorden, dat kernenergie wel degelijk nadelen heeft, maar dat die heel sterk overdreven worden. Ja, kernenergie heeft een zeker gevaar. Ja, kernenergie vervuilt wat. Maar hoeveel ? Nee, bijlange niet zoveel als anti-kernenergie lui beweren. Helemaal niet zoveel. Maar wel een beetje.
Is kernenergie met de objectieve nadelen “onaanvaardbaar” ? Om op die vraag te antwoorden, moet je kijken naar wat we WEL kunnen aanvaarden op zulk vlak. Vandaar mijn vergelijking met autorijden en zo. En dan vind je dat wat “totaal onaanvaardbaar” is voor kernenergie, een kleine fractie is van wat dagelijks gebeurt in andere sectoren.
We zitten dus met een minder-dan-perfecte, maar werkende oplossing aan een probleem, en enkele zo-goed-als-perfecte-maar-nog-niet-werkende oplossingen.
Wat doe je dan ? Dan vraag je je af in welke mate je echt een oplossing aan je probleem dringend nodig hebt. Om dat na te gaan, ga je uitvissen wat de gevolgen gaan zijn als je nu maar geen oplossing vindt. Als die gevolgen zwaar zijn, dan moet je die vergelijken met wat de gevolgen zijn van voorlopig te opteren voor die niet-zo-perfecte oplossing. Opnieuw denk ik dat de balans dan duidelijk doorslaat.
De onbekende in dit vraagstuk is: of, en wanneer, zonne-energie een functionele oplossing gaat worden. Als dat binnen 5 of 10 jaar is, dan kunnen we best nog wat wachten met kernenergie. Als dat binnen 30 jaar is, wel, dan hebben we misschien al vele onomkeerbare nadelen van ons “wachten en voortboeren” veroorzaakt. En als het binnen 80 jaar is, dan hebben we de domst mogelijke keuze gemaakt. Maar we wachten nu al 20 jaar, en de vooruitgang is niet spectakulair.
En die feiten en onzekerheden moeten de mensen kennen alvorens ze democratisch een keuze gaan maken. Als men mensen larie vertelt, dan ontzegt men ze eigenlijk hun democratisch recht om een beslissing naar hun eigen eer en geweten te nemen.
Patrick,
Een kleine nuancering.
In 118) beweer je dat de groenen o.a. het IFR project gedwarsboomd hebben.
Dr. Charles Till -co-developer IFR- vertelt in een interview, dat onder leiding van de pro-kernenergie Republikeinen Ronald Reagan op een veel lager pitje is gezet vanwege het proliferatieverdrag en de enorme voorraden met steenkolen in de VS.
Dr. Charles Till
Nuclear physicist and associate lab director at Argonne National Laboratory West in Idaho. He is co-developer of the Integral Fast Reactor, an inherently safe nuclear reactor with a closed fuel cycle.
Interview Dr Till
Q: Do you think the particular administration we’ve had over the last two decades has been particularly anti-nuclear?
A: Let me answer the question this way. Nuclear power for very many years was not a party proposition. There was bipartisan support for the development of nuclear power. That changed in and around the 1976. It was certainly changed dramatically during the Carter Administration, from ’76 to ’80. The Reagan administration was supportive of nuclear power development, but not madly so. They supported a continued effort, probably at a level of something like 10 or 20% of the effort that had been carried out in the country a decade or so before. That was also true of the Bush administration. The Clinton administration, I think, firmed up quite an anti-nuclear power position. The position of the administration is that present day reactors are supported, but that there is no need for any further nuclear reactor development or improvement. And the implications of that are that nuclear power then will be a passing thing. But without recycling, there is no real future.
De “doodsteek” kwam ten tijde van Clinton.
Fossiele brandstoffen grootverdieners versus IFR
Mrs. O’Leary’s management skills were garnered through 25 years of experience in energy and environmental policy and large project development. She served as President of the natural gas subsidiary of Northern States Power, a diversified utility holding company in Minneapolis, Minnesota. Prior to that, she held the office of Executive Vice President of Corporate Affairs.
People that sell coal, oil and natural gas have a natural competitive reason for disliking nuclear power – especially nuclear power systems like the IFR that answer most of the remaining questions.
Niet de “dromers” maar de grootverdieners in fossiele brandstoffen hebben het IFR project gestopt.
Blijkbaar is de IFR de heilige graal. Waarom heeft de nucleaire PR-afdeling de laatste 14 jaar geen spijkers met koppen geslagen?
Hebben we het overigens over dezelfde IFR, want volgens onderstaande link is het niet alleen maar rozegeur en maneschijn?
Key disadvantages IFR
Key disadvantages
* Because the current cost of reactor-grade enriched uranium is low compared to the expected cost of large-scale pyroprocessing and electrorefining equipment and the cost of building a secondary coolant loop, the higher fuel costs of a thermal reactor over the expected operating lifetime of the plant are offset by the increased capital cost of an IFR. (Currently in the United States, utilities pay a flat rate of 1/10 of a cent per kilowatt hour for disposal of high level radioactive waste. If this charge were based on the longevity of the waste, then the IFR might become more financially competitive.)
* Reprocessing nuclear fuel using pyroprocessing and electrorefining has not yet been demonstrated on a commercial scale. As such, investing in a large IFR plant is considered a higher financial risk than a conventional light water reactor.
* The flammability of sodium. Sodium burns easily in air, and will ignite spontaneously on contact with water. The use of an intermediate coolant loop between the reactor and the turbines minimizes the risk of a sodium fire in the reactor core.
* Under neutron bombardment, sodium-24 is produced. This is highly radioactive, emitting an energetic gamma ray of 2.7 MeV followed by a beta decay to form magnesium-24. Half life is only 15 hours, so this isotope is not a long-term hazard – indeed it has medical applications. Nevertheless, the presence of sodium-24 further necessitates the use of the intermediate coolant loop between the reactor and the turbines.
Nog één keer “Bij twijfel, niet inhalen”. Ongelukken t.g.v. ijzel en ongelukken met bomen zijn wederom voorbeelden “gecalculeerde risico’s” – rekenfoutje a la Verstappen- en niet ten gevolge van mechanisch falen waarmee de stelling opnieuw bevestigt wordt.
Nog een heel ander punt 112 +118)
“Voorstanders van kernenergie zijn realisten”
Kernongelukken zijn wel te verzekeren en jij vindt het “normaal” om 10.000 miljard euro op te hoesten om de gevolgen van zo’n eventuele ramp bij elkaar te schrapen??? Wat heeft een overlevende aan 1 miljoen euro? Tegen de tijd dat de verzekeringsmaatschappij betalen gaat overwegen, is het slachtoffer een gruwelijke dood gestorven.
Eens even dagdromen: wat kun je met 10.000 miljard euro doen qua alternatieve energiebronnen? Misschien kan een van de lezers/experts een realistische schatting maken?
Een nucleaire besmetting is volgens mijn berekeningen uitgesloten. Kijken, richting aangeven en inhalen!
Beste HenkR,
Wat de IFR discussie betreft, ik zal je niet tegenspreken, hoor. Het is onder de Reagan administratie dat de IFR tenslotte is ontwikkeld, maar die zag het probleem niet: die wilde enkel maar SF toestandjes in de ruimte om het Evil Empire op de knieen te krijgen. In de jaren 80 was er geen energieprobleem in de USA, en men had inderdaad “alle tijd” om iets als de IFR te ontwikkelen.
De nadelen die je opnoemt onderschrijf ik ook: voorlopig nog te duur want er is voldoende goedkoop uranium voor de gewone cyclus, er is weinig ervaring mee (tuurlijk, met iets nieuws is er altijd weinig ervaring in het begin, he), door het natrium is er een extra koelcircuit (tja, so what?), en het natrium activeert gedurende enkele dagen, wat ook een reden is om een intermediair koelcircuit te gebruiken.
Dat zijn geen principiele problemen, he.
Reagan heeft de IFR niet afgeschoten, he. Degene die dat wel gedaan heeft is Al Gore (vice president van Clinton), voor de eerder aangehaalde ironisch foute reden van proliferatie.
Met andere woorden, wat je aanhaalt bevestigt wat ik reeds zegde.
Mijn 10 000 miljard waren een sterke overdrijving van de kost van kernenergie in de veronderstelling dat we in de 21ste eeuw 10 Chernobyl ongelukken hebben allemaal naast een stad van 1 miljoen inwoners, ik hoop dat je dat begrepen had.
Chernobyl heeft 60 directe slachtoffers veroorzaakt (de nachtploeg die het ongeluk heeft veroorzaakt, de brandweerlui die komen blussen zijn zonder te beseffen dat het de reactor zelf was die aan het branden was, en de piloten en zo die in de eerste dagen zijn tussengekomen), en waarschijnlijk 10 000 mensen die in de 50 volgende jaren een kanker gaan opdoen, maar dat is vooral de schuld van de heel late ontruiming (2 dagen na het ongeluk).
10 zulke ongelukken gaan ons dan 100 000 extra kankergevallen opleveren in de 21ste eeuw. Maar misschien vinden we betere therapieen tegen kanker, in welk geval dat zelfs niet eens meer tot een dood moet leiden. In de 21ste eeuw gaan er waarschijnlijk 10 miljard mensen sterven aan kanker als daar niks aan gevonden wordt. Dus 100 000 meer of minder, dat is nu echt de zaak niet. Dat is het aantal slachtoffers op de weg in 1 maand.
Met andere woorden, kwa menselijke impakt zijn zelfs 10 Chernobyl ongelukken relatief klein. Het voornaamste probleem is het besmette gebied wat nu gedwongen een natuurgebied wordt voor een eeuw of zo. En dat is wel iets wat je in geld kan uitdrukken.
Met andere woorden, 10 000 miljard zijn een heel heel sterke overschatting van de echte mogelijke extra kosten van kernenergie.
Geloof me vrij, er gaan geen 10 Chernobyl ongelukken gebeuren in de 21ste eeuw. Ik heb dat enkel maar aangehaald om aan te geven dat zelfs zo een rampen scenario niet overdreven kostelijk is. Met andere woorden, de kost van kernenergie gaat geen 10 000 miljard zijn, dat was een heel extreem geval.
Als je nu windmolens wil plaatsen om hetzelfde vermogen op te wekken, dan moet je ZEKER 10 000 miljard uitgeven, en nu onmiddellijk, niet gespreid over 10 ongelukken.
Tenminste als ik mij baseer op de geschatte kost van het Thornton bank project, dat 800 miljoen Euro kost voor 100 MW, of dus 8 Euro per watt ; ik had het over 1000 reactoren, of dus ongeveer 1.6 TW, wat dan aan dezelfde prijs 12 000 miljard zou kosten. We hebben het over het plaatsen van 1 miljoen windmolens.
En we hebben dan nog altijd geen oplossing voor de wind/geen wind variaties en zo, he.
Met andere woorden, wat je een waanzinnig hoog verzekerd bedrag vindt, zo hoog dat het “niet te betalen valt”, in het geval van een uiterst extreem catastrofen scenario in de 21ste eeuw (10 Chernobyls), is wat je met zekerheid moet uitgeven om op wind over te schakelen (mocht het geen andere technische problemen kennen). Zonne-energie is duurder.
Waarom koopt iemand een Rolls Roys? Als je een Rolls Roys koopt kan je ook een Jaguar en zeker een Fiat kopen?
Geld is geen issue. We geven ongelooflijk veel geld uit aan zaken die niet relevant zijn en toch doen we dat.
Kernenenergie is nu nog relatief goedkoop maar niemand kan voorspellen hoe duur het gaat worden. Zeker niet als we PeakUranium gaan naderen. Tot die tijd zullen zeker geen dure kweekreactoren gebouwd gaan worden.
Van zonnenenergie oogsten kunnen we bijna met zekerheid zeggen dat die alleen maar goedkoper wordt.
Om voor een dubbeltje op de eerste rij te zitten met een kerncentrale in mijn achtertuin, nee dank je wel.
Het is een keuze.
Beste Patrick,
Elektriciteit uit zonne-energie is veel goedkoper op dit moment al dan kernenergie, mits men de produktie van silicium en zonnepanelen opschaalt. Als men dezelfde bedragen nodig voor een aantal kerncentrales investeert in extra solar-grade silicium fabrieken en zonnepaneel fabrieken, afijn, reken het zelf maar uit Patrick.
Koen: je kan echt niet zeggen dat elektriciteit uit zonnepanelen NU goedkoper is MITS…, he, dat is een tegenspraak. Als het NU goedkoper is, dan is er geen “mits”. Met andere woorden, we zijn weer het hypothetische met het reele aan het vergelijken.
Indien wat je zegt waar zou zijn, dan zou zonne-energie zo goedkoop, of nog goedkoper zijn dan steenkool, en dan zou daar al heel lang heel veel gebruik van zijn gemaakt.
Maar zelfs al zou dat het geval zijn, dan heb je nog steeds het probleem van de variabiliteit van de bron, he. Wat doe je ’s nachts, of op sombere winterdagen ? Met andere woorden, zonne-energie kan, in de huidige technische stand van zaken, enkel maar een hulp-bron zijn, en nooit een land volledig van stroom voorzien – verre van.
Ik heb het allang uitgerekend, Koen.
Patrick, je kan niet rekenen, en je doet alsof. Je negeert een en ander uit mijn vorige statement.
Ik zal het even opnieuw schreeuwen: als DEZELFDE BEDRAGEN gespendeerd aan KERNCENTRALES, URANIUM MIJNEN, KOLEN CENTRALES ETC (inclusief het GOED opruimen van alle troep die er uit voortkomt) zou spenderen aan SILICIUM FABRIEKEN en ZONNEPANEEL FABRIEKEN (bijv. ook de CIGS zonnecelle), kortom het OPSCHALEN van de zonnecel productie, dan zou elektriciteit uit zonne-energie VEEL GOEDKOPER zijn dan uit energie centrales.
Hierbij houd ik rekening met ALLE INNOVATIES op gebied van SILICIUM PRODUKTIE en ZONNECEL PRODUKTIE van de laatste jaren.
Een silicium fabriek volgens RSI inc maakt solar grade silicium 3 maal goedkoper (een RSI solar-grade si fabriek kost slechts 50 millioen). Er zijn momenteel SLECHTS ZES silicium fabrieken wereldwijd die solar grade si produceren, en dat is veel te weinig gezien de ENORME vraag naar solar-grade si.
Het is GEEN GEHEIM dat deze schaarste aan SI fabrieken de KOSTPRIJS van een kilo SI ONNODIG HOOG OPDRIJFT. Mijn inschatting is dat de huidige solar-grade si EEN FACTOR 10 TE DUUR IS, en die factor zou groter kunnen zijn.
Zonnepanelen kan je dus WEL PRIMA RECYCLEN (itt tot uranium recycling wat een ZEER GEVAARLIJK EN INSTABIEL IS), en si uit recycling kan WEER EEN FACTOR GOEDKOPER ZIJN dan si UIT RUWE GRONDSTOFFEN.
PRIMA BATTERIJEN (deep cycle lead-acid met koolstof elektroden) zijn er ondertussen OOK, die elektriciteit een PAAR DAGEN GOEDKOOP KUNNEN OPSLAAN.
En JA je moet een flink deel van het land VOL GOOIEN met ZONNECELLEN, en JA we moeten ook EFFICIENTER omgaan met ENERGIE, en dan zouden ZONNEPANELEN gewoon VOLSTAAN, OOK IN DE WINTER.
Kernenergie, weg ermee !!!!!!!
Beste Koen,
Als er een ding is wat ik goed kan, dan is het rekenen. Ik heb enkele papiertjes met een kadertje errond die dat officieel vaststellen.
Als je dingen vergelijkt, moet je dat in gelijkaardige condities doen. Met andere woorden, als je de hypothese maakt (let wel: de hypothese, he, je hebt niks aangetoond) dat een opschalen van de Si-wafer productie capaciteit een serieuze daling in de prijs zou veroorzaken, dan moet je dat ook toepassen voor de “concurrentie” he: als we met een groot plan om honderden kerncentrales te bouwen zouden afkomen en om vele snelle kweekreactoren en opwerkingsfabrieken te bouwen, dan gaat dat ook de prijs van kernenergie sterk omlaag halen.
Ik heb mijn twijfels over je uitspraak natuurlijk, want er is een andere markt die ook graag veel silicium gebruikt, namelijk de electronica industrie, en daar is vraag genoeg – niettemin zijn er inderdaad maar een aantal fabrieken, die je op je hand kan tellen. Waarom ? Omdat het ongelooflijk complexe en dure fabrieken zijn.
Met andere woorden, de speculatie dat een vergroten van de infrastructuur de prijs STERKER zal laten dalen voor zonne-panelen dan voor kernenergie bij een gelijkaardige schaalvergroting, is speculatie. Het kan waar zijn, het kan fout zijn, er zijn geen harde elementen die zoiets aangeven.
Wat je eens zou moeten bekijken, is het volgende:
http://www.solarbuzz.com/Moduleprices.htm
Het recyclen van silicium speelt geen rol in de discussie hier: we praten over de energie oplossingen van de komende decaden, niet voor wat er binnen 60 jaar of zo moet gebeuren.
Ik daag je uit aan te tonen dat je bewering dat met de huidige technologie voor dezelfde prijs als steenkoolcentrales een land volledig van zonne-energie kan voorzien met alle buffer capaciteit te staven. Ik denk dat je een factor 10 – 20 ernaast zit.
Wat je zegt over *lood batterijen* slaat toch wel alle verbeelding. Een stevige autobatterij heeft, zeg maar, 100 Ampere-uur aan 12 V, wat wil zeggen dat ze dus ongeveer 1 KWhr kan opslaan. Een autobatterij gaat ongeveer 4-5 jaar mee en kost ongeveer 100 Euro.
Om de dag/nacht wisseling op te vangen wil dat zeggen dat je voor een gemiddelde productiekapaciteit van 1 KW gemiddeld, 12 zulke batterijen nodig hebt (12 uur nacht, en 12 uur dag). Over een leeftijd van 30 jaar heb je 6 keer de batterijen moeten vervangen. Dat zijn dus 72 autobatterijen voor 30 jaar 1 KW gemiddeld. Dat voegt 7200 Euro toe aan je installatiekost, of 7.2 Euro per gemiddelde watt.
Zouden we alle maatschappelijke en milieu kosten meetellen van kolencentrales dan zijn ze ineens stukken duurder en kan zonne-energie meetellen! Vergeet niet dat kolen centrales gratis mogen vervuilen en dat de kosten ervan dus op de maatschappij worden afgewenteld.
@ Cornelis: je hebt gelijk in de zin dat het *echte* probleemkind steenkool (en in mindere mate gas, vooral indien de klimaatsveranderingshypothese juist is) is. Mijn opinie is dus dat we *alles* in het werk moeten stellen om daar *zo snel mogelijk* van af te geraken. Zonne- en windenergie zijn prima, maar gaan er niet in slagen om daar in de komende decennia *volledig* van af te geraken, en kernenergie is een technologie die dat wel kan bewerkstelligen. Als we dus onze vooroordelen en onze ideologie nu eens in onze broekzak zouden willen steken, dan zouden we snel tot het besluit komen dat een combinatie van kernenergie en van alternatieven de oplossing aan ons probleem geeft in de komende decennia. De verhouding tussen beide zal afhangen van wat die alternatieven kunnen bieden – in het begin zal dat niet veel zijn, maar dat kan wel groeien, en er kunnen wel (eventueel) doorbraken komen. Het missende deel (wat in het begin het grootste stuk gaat zijn) kan dan ingevuld worden door kernenergie. In de mate dat zonne- en wind energie meer en meer succes hebben, kunnen we kernenergie terugschroeven (of minder snel laten uitbreiden). Maar deze optie (kernenergie) *nu* afwijzen is gewoon voor meer kool en gas kiezen, EN bovendien het energie-aanbod aan de maatschappij onder stress plaatsen, twee dingen waarvan ik overtuigd ben dat ze veel grotere negatieve gevolgen gaan hebben dan de objectieve nadelen van kernenergie, die echt niet zo erg zijn als een zekere groep mensen wil laten geloven.
@ Jeroen van Agt,
Mooi artikel. Ik vind wel jammer dat als je het onderwerp kernenergie behandelt, niet heb over kernfusie. Kernenergie kan men verdelen in kernsplitsing en kernfusie. Op lange termijn is naar mijn mening kernfusie de enige goede en duurzame vorm van energieopwekking.
Ik vind dat als men spreekt over kernenergie ook even kernfusie moet behandelen. Dit omdat de meeste mensen het belangrijke verschil niet weten en daardoor deze twee vormen van energieopwekking over een kam scheert.
Helaas zal het nog wel zo’n 50 jaar duren voordat het een beetje rendabel en veilig wordt opgewekt. Erg interessant is de z.g.n. koude kernfusie. De Amerikaanse Marine is gelukt om dit zeer kort/klein voor elkaar te krijgen. Dit alles is natuurlijk nog in onderzoeksfase.
Dus hoop ik dat je eens diep in de materie duikt en er een goed artikel overschrijft voor de bezoekers van dit site. Ik denk namelijk dat de meeste bezoekers wel geïnteresseerd zijn in toekomstige energiebronnen.
Voor de geïnteresseerden:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Kernfusie
Met vriendelijke groet,
VinniX
Een aanvulling op bovenstaande:
Onze mooie voorbeeld van kernfusie is onze prachtige zon!
Kernfusie lijkt misschien wel mooi maar voor mij heeft het hoog gadget, toys for the boys gehalte. Kernenergie uberhaubt is een oplossing voor zogenaamde “echte mannen”.
Miljarden worden uitgegeven aan een onderzoeks traject waarvan we echt niet weten waar het eindigt.
Koude kernfusie (van het palladium type) is dikke zever geweest. Er bestaat een vorm van koude fusie, met muonen, maar die is niet rendabel en een laboratorium kuriositeit. Er wordt over fusie veel zever verteld. Je zal niet moeten rekenen op fusie als daadwerkelijke, commerciele elektriciteitsproductie op grote schaal voor het einde van deze eeuw, als het zou blijken dat het industrieel en economisch haalbaar is.
Men is nu nog aan het werken aan de *technische* haalbaarheid van fusie. Men weet enkel maar dat het *wetenschappelijk* kan (dat is te zeggen, er zijn geen natuurwetten die de aanpak fundamenteel verbieden). ITER moet aantonen dat het *technisch kan* tegen 2030. Dan gaat men DEMO bouwen (indien positief antwoord), die dan in 20-30 jaar of zo moet aantonen dat het *industrieel* kan. We zijn dan 2050-2060. En dan moeten we gaan rekenen of het *economisch* kan want die installaties zijn ongelooflijk complex en duur.
En dan moeten we er beginnen bouwen op grote schaal. We zijn in 2070 of 2080.
Tegen dan hebben we dan allang vastgesteld dat er geen seriues klimaatprobleem is, of zitten we allang met de gebroken potten. Tegen dan hebben we allang een oorlog uitgevochten om te weten wie de laatste druppel petroleum zal mogen opgebruiken.
Kernfusie zal misschien een goede bron zijn voor de 22ste eeuw om bijvoorbeeld al die windmolens die we voor de kust gezet hebben, aan te zwengelen zodat die een heerlijk briesje blazen over het zengend hete strand.
Tegenlicht
Kijk eens op http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/40025880/media/40177219/?bw=sb&player=wmp&media=40177219&refernr=&hostname=www&portalid=programmasites&x=19&y=5
Kerncentrales zijn zo onrendabel. 60-80% van de warmte die opgewekt wordt moet worden afgevoerd aan de lucht of aan oppervlakte water.
Een onderschat bijeffecten van grootschalig gebruik van kerncentrales. De warmte die niet kan worden gebruikt. Zo’n 60-80% kan niet worden gebruikt en moet gekoeld en afgevoerd worden met oppervlakte water.
Daar zijn normen voor. Er mag hooguit water van 33 C geloosd worden op oppervlakte water. Het is nu al voorgekomen dat de productie van kerncentrales verlaagd moest worden omdat het niet lukte de temperatuur op 33 C of lager te houden. Juist op een moment dat je veel stroom nodig hebt om de airco draaiende te houden.
In Frankrijk doen ze het nog makkelijker; daar passen ze gewoon de regels aan zodat warmer water geloosd mag worden.
Beste Ge,
Ik had jouw bericht niet eerder gezien, vandaar een late reactie. Het is juist dat huidige kerncentrales een thermisch/elektrisch rendement hebben van rond de 35%. Net zoals steenkoolcentrales trouwens. Beter dan benzinemotoren. Dat heeft op zich niets met kernenergie te maken, maar wel met thermodynamica. Elke omzetting van warmte in arbeid (zoals mechanische arbeid of elektriciteit) gaat gepaard met een dumpen van warmte in een “koud reservoir”, dat is de stelling van Carnot. De efficientie die niet kan overschreden worden is gegeven door de verhouding van de “hete” en de “koude” bron, volgens: 1 – T1/T2. Dat is de theoretische maximum limiet, maar in de praktijk is dat lager.
*ALLE* omzettingen van warmte in elektriciteit doen dat. Steenkool centrales, gas centrales, thermische zonnecentrales, centrales op biobrandstoffen, benzinemotoren… en als we de hoge temperatuur tot een 280 tal graden houden, en een stoomcyclus toepassen, dan komen we uit op ongeveer 40% theoretisch maximum, en in de praktijk iets lager. Gecombineerde gascentrales kunnen dat beter doen, omdat de vlam temperatuur hoger is dan de heetste stoom die praktisch is.
Maar er bestaan ontwerpen van kerncentrales die niet langs een stoomcyclus omgaan, maar eerder met een inert gas werken, zoals helium. De Engelsen hebben zulke “advanced gas cooled reactors” gebouwd, en die hebben een hoger thermisch rendement, bijna vergelijkbaar met gascentrales. Het punt is echter dat die om andere redenen minder aantrekkelijk zijn, en dat het thermische rendement eigenlijk niet echt belangrijk is gezien het goedkope van de brandstof in kernenergie.
De meeste kerncentrales dumpen hun warmte niet in een rivier, maar gebruiken verdamping in een koeltoren. Het overgrote deel van de warmte wordt dan als latente verdampingswarmte vrijgegeven, zonder noemenswaardige verhoging van de rivier of lucht temperatuur (maar wel met een verhoging van de vochtigheidsgraad).
Bovenstaande beschouwingen zijn geldig voor alle centrales die warmte in elektriciteit omzetten.
Een centrale op, zeg maar, biobrandstoffen, heeft net dezelfde “problemen”. Enkel centrales die niet op de warmte-elektriciteit omzetting gebaseerd zijn (hydro electriciteit, wind energie, fotovoltaische omzetting…)
hebben geen “warmte dump” nodig.
Om een beter thermisch rendement te bekomen moeten we naar een hogere werkingstemperatuur. Bij kernenergie is het inherente proces (de splijting) eigenlijk niet aan een maximum temperatuur onderworpen (je kan miljoenen graden bereiken, cfr kernwapens). Bij chemische brandstoffen is dat niet het geval, de maximum temperatuur is daar gegeven door een thermodynamische overweging (vlam temperatuur ~1000 a 2000 graden). Maar in al die gevallen is de werkelijk gebruikte maximum temperatuur veel lager en gegeven door ingenieurseisen (materialensterkte en werkfluidum). Met andere woorden, de thermische efficientie is gegeven door de thermodynamische cyclus, en niet door de warmtebron.
@Patrick,
Jouw kerncentrales produceren in het gunstigste geval, met een uranium grade boven de 1%, 133 gram CO2 / kWh, dit komt overeen met de uitstoot van 33% van een moderne gascentrale. Deze uitstoot zal de komende jaren alleen nog maar gaan toenemen nu er steeds meer mijnen gaan gebruiken met een lagere uranium grade. Zodra de grade lager komt dan 0,1% neemt het energie verbruik (en dus ook de CO2 uitstoot) fors toe bij het winnen van uranium. Voorbeelden van deze mijnen zijn: Olympic Dam (0,051%), Rossing (0,029%). Deze produceren jaarlijks al 16,5% van de wereldproductie.
Helemaal bedroevend is het om te zien dat er ook al mijnen gebruikt worden die een grade hebben lager dan 0,05%. Op dat moment kost het winnen van uranium meer energie dan de kerncentrale ooit weer kan opleveren. De enige reden om dit te doen is om plutonium te produceren voor kernwapens, blijkbaar levert dat nog voldoende geld op.
In comment #126 kom je zelf al aan met een van de echte duurzame oplossingen: windenergie. Een voorbeeld is het nieuwe windpark Thornton bank project. Het totale vermogen van de 60 Repower 5MW windturbines is 300 MW (en geen 100 MW zoals jij aangaf). Deze gaan op jaarbasis 1000 GWh opleveren, dat is voldoende energie voor het jaarlijks verbruik van 600.000 inwoners. Hiermee wordt 450.000 ton/jaar aan CO2 uitstoot vermeden als je het vergelijkt met de milieuvriendelijkste gascentrale en dus ook 150.000 ton/jaar minder aan CO2 uitstoot minder ten opzichte van een kerncentrale. Dat zet tenminste zoden aan de dijk.
Ik ben geen deskundige op dit gebied, maar dat er een aantal mensen zijn die niet kunnen rekenen wist ik al.
Als je de bouw, kolen en het onderhoud van een kolencentrale niet mee rekent heb je gratis energie.
Maar ik vraag me af waarom er al decennia gezegd wordt dat kerncentrales volledig veilig zijn.
En men nu zegt dat nieuwe centrales nog veiliger zijn?!?
Oja, nog een, waarom is er geen enkele verzekeringsmaatschappij in deze wereld te vinden die een kerncentrale verzekerd?
Interessant is te weten dat in Frankrijk ze maar 1/3 betalen voor hun electriciteit ten opzichte van hier en dat Duitsland met 55ct per Kwh subsidie voor de propellers het dubbele betalen van onze electriciteitsrekening! Dat de Fransen weten dat ze de komende 100 jaar voor hun energie (afgezien van brandstof voor verbrandingsmotoren) energie onafhankelijk zijn omdat ze hun eigen kernafval hergebruiken voor de nieuwe generatie centrales en dan dat nog een keer. Slimme mensen daar. Niet lullen maar doen. Ons enige centraletje in zeeland produceerde in 2008 meer energie dan alle vogelvermalende propellers in Nederland bij elkaar… Geef mij maar een paar van die kerncentrales en al die stink kolen en gas centrales en lelijke propellers eruit. En het probleem is niet eens ons energie verbruik! Het is ons consumeren. Als we met heel europa 1 dag per week geen vlees eten kunnen we met de besparing aan energie met heel europa een maand energie stoken zoals we nu gewend zijn! En ons consumeren van chinees gefabriceerde producten, die met chinese kolencentrales worden geproduceerd, elk kwartaal wordt evenveel kolencentrale capaciteit in China erbijgebouwd als volledig Nederlands capaciteit! De echte winst zit in hergebruiken, minder consumeren, minder vlees vreten, allemaal een beetje afvallen. Maar iedereen roept maar dat het op gaat en niemend eet minder, drinkt minder, consumeert minder, ja, dan gaat het op. En onze kleinkinderen wonen op een dode planeet… Dat deze discussie nog bestaat, kijk eens om je heen naar dingen die verborgen veel meer doen met je omgeving… Ons landje is zo groen omdat het elders zo’n zooi is, we kopen ons gron door China, India, etc. naar de vernieling te helpen…
142. Jeroen,
Jouw kolen moeten ook uit de grond komen. Kijk es in China hoe dat gaat, Ik zou alleen al om die reden kernenergie willen… Arme stumpers daar… Dus je vergelijkt het CO2 verbruik van en kern met het CO2 van en kolen centrale, het mijnen van de grondstoffen scheelt steeds minder in CO2 uitstoot, kolen zit ook steeds dieper…
En propellers hebben 8 jaar draaien nodig om hun eigen productie energie op te wekken… dus dat rendeert ook van geen kanten…
Eet es n dag per week extra geen vlees, DAT zet zoden aan de dijk…
@ Ruben,
Ik weet niet op welk type molen jij doelt, maar de turbines van onze coöperatie http://www.windvogel.nl hebben hun productie-energie al in 6 maanden opgeleverd.
Als je met onjuiste gegevens komt, is het moeilijk discussiëren. Zo ligt het feed-in tarief voor een kWh in Duitsland voor windenergie niet op 55 cent, maar tussen de 5 en de 8 cent. Voor PV-energie ligt dat hoger, maar hierdoor heeft zich in Duitsland een bloeiende industrie ontwikkeld op het gebied van wind- en zonne-energie. Hierdoor zal de kostprijs voor duurzame energie geleidelijk aan dalen.
En wat je ook niet aangeeft, is dat de de kerncentrales in Frankrijk in hoge mate gesubsidieerd zijn.
142.Ruben,
Er zijn zo veel bronnen die het tegendeel beweren. De Fransen betalen in eerste instantie “maar” 1/3 voor hun electriciteit. Wanneer je naar het totale plaatje kijkt, blijken de Franse / Finse kerncentrales bodemloze subsidieputten die netto nooit geld zullen opleveren. Zodra de nieuwe renewables voldoende momentum hebben, zullen de subsidies ook niet meer nodig zijn (http://www.greenpeace.nl/raw/content/reports/kernenergie-weggegooid-geld.pdf).
En die grote “propellers” leveren na 8,7,6,5 enz. jaar gewoon geld op!
Minder vlees consumeren is zeker een optie. Liever een O2-producerend/CO2-consumerend regenwoud, dan een hamburgerhaciënda. Misschien kunnen we op de bestaande haciënda’s grote windmolens neerzetten….
@147
Vlees? Goed voor u (en ook voor de planeet) http://www.elsevier.nl...
Een studie van de Universiteit van Praag in Tsjechië toonde dat onlangs weer aan. De onderzoekers vergeleken twee landbouwgebieden met elkaar, een gebied waar gewoon graan werd geteeld en een aanpalend terrein, dus onder vergelijkbare condities, waar biologisch graan werd verbouwd. De opbrengst in de biologische landbouw was de helft van wat een hectare in de gangbare landbouw aan graan oplevert. Ga je op basis van dit gegeven kijken naar de CO 2 -uitstoot, dan blijkt de biologische landbouw per ton graan juist de helft meer CO 2 uit te stoten.
Met andere woorden, wie de redenering van Milieudefensie, de Partij van de Dieren en Greenpeace serieus neemt en vindt dat er bij het winkelen in de supermarkt ook moet worden gekeken naar de ‘ecologische voetafdruk’, moet stoppen met vegetarisch eten en elke dag een geringe hoeveelheid vlees en eieren consumeren. Die milieubewuste consument zou ook met een grote boog om biologische groenten en scharrelvlees heen moeten lopen. http://www.elsevier.nl/web/artikel/voedingvleesgoedvooruenookvoordeplaneet.htm
@Jeroen: in het licht van het Desertec-plan van de Duitsers: zijn er ook studies die hebben onderzocht of, onder welke condities, en na hoeveel tijd (die stroom moet wel uit Noord-Africa naar Europa toe..) een zonnespiegelcentrale ‘klimaatneutraal’ kan zijn?
@Hans S,
Goede vraag. Dit is inderdaad onderzocht. Bij berekening van de energiebalans komt de trogspiegelvariant op 4,5 maanden en de Fresnelspiegelvariant op 6,7 maanden. Dit met een levensduur van 25 jaar, geeft een EPR (Energy Profit Realized) van 67 respectievelijk 45.
Meer informatie hierover kun je vinden in het artikel Energiebalans CSP.