Hoeveel bespaart men met een HR-ketel?
Geplaatst door Arie Groenveld in Energiebesparing 181 Reacties»In het artikel “Energiebesparing thuis: een praktijkgeval” heb ik aangegeven, hoe ik door gerichte maatregelen in de loop van een aantal jaren het gasverbruik met een factor 3 heb gereduceerd. Nadat ik in januari 2006 mijn VR-ketel (verbeterd-rendementsketel) door een HR-ketel (hoogrendementsketel) heb vervangen, was ik natuurlijk benieuwd hoeveel energie ik hierdoor extra heb bespaard. In bijgaand artikel wordt e.e.a. in beeld gebracht.
Na het nemen van energiebesparende maatregelen is het niet eenvoudig om exact aan te geven hoeveel er nu werkelijk is bespaard. Door de variatie in strengheid (of momenteel zachtheid) van winters zijn resultaten immers moeilijk te vergelijken. Maar door een consequente registratie van het gasverbruik en buitentemperatuur per maand zijn de verschillen onafhankelijk van de aard van de winter wel degelijk zichtbaar te maken.
De nieuwe HR-ketel
In onderstaande tabel zijn de gemeten waarden van een aantal wintermaanden weergegeven.
Deze getallen betreffen de gemiddelde maand-temperatuur (zie www.knmi.nl) , het gemiddeld aantal gebruikte m3’s gas per dag, de gemiddelde windsnelheid in m/sec en het gemiddeld aantal uren zon per dag.
Halverwege de maand januari 2006 is de HR-ketel geinstalleerd, waardoor deze maand is opgesplitst in een VR-deel en een HR-deel in de tabel. Het in de tabel vermelde gasverbruik betreft alleen het CV-gebruik door van de gemeten waarden een halve m3 af te trekken. Dat is namelijk het gemiddeld gasverbruik per dag in de zomermaanden, hetgeen dus uitsluitend slaat op het warm-watergebruik.
Door de temperatuur en het gasverbruik op te nemen in het spreadsheet-programma Excel kan men hiervan een puntengrafieken maken, waarna men door Excel een rechte lijn kan laten trekken, die het stookgedrag benadert van het huis. Hierdoor zijn twee grafieken ontstaan. Een voor de metingen met de VR-ketel en een met de HR-ketel.
Het verband is namelijk lineair, daar het warmteverlies in een pand evenredig is met het temperatuurverschil tussen de binnen- en buitenkant hiervan.
Of in formulevorm: E = ΔT x O x G
ΔT is het gemiddelde temperatuurverschil tussen binnen en buitenmuren.
O is het totaaloppervlak van de buitenmuren, ramen en dakoppervlak.
G is het samengestelde warmtegeleidingsvermogen van genoemde buitenoppervlakken.
Vergelijking gasverbruik tussen VR- en HR-ketel.
Dat de punten in de grafieken niet exact op één lijn liggen is te verklaren uit de variatie in gemiddelde windsnelheid en uren zonneschijn in de diverse maanden.
Zo ligt het punt van de maand jan-05 (5,6; 7,6) boven zijn VR-grafiek voornamelijk vanwege de hogere gemiddelde windsnelheid en daardoor sterkere afkoeling.
Het punt van de maand mrt-06 (4,1; 5,8) ligt daarentegen onder zijn HR-grafiek voornamelijk vanwege het relatief hoge aantal zonne-uren per dag.
Door Excel kan men ook de vergelijking van de grafieken laten berekenen. Hieruit blijkt dat de hellingen van de VR- en HR-grafieken resp. -0,74 en -0,59 bedragen, waaruit men door deling van beide getallen kan afleiden hoeveel de besparing is.
De installatie van de HR-ketel heeft geleid tot een energiebesparing van 20% ten opzichte van de VR-ketel.
Bovenstaande berekening kan men uiteraard ook toepassen om het besparingseffect af te leiden van maatregelen zoals isolatie van muren en/of daken.
| vr-ketel | gemid.temp. | gas (m3/dag) | wind (m/sec) | zon (uren) |
|---|---|---|---|---|
| okt-04 | 11,6 | 2,4 | 5,2 | 4,2 |
| nov-04 | 6,9 | 6,1 | 4,1 | 1,8 |
| dec-04 | 4,0 | 8,4 | 4,4 | 1,7 |
| jan-05 | 5,6 | 7,6 | 6,6 | 2,9 |
| feb-05 | 2,8 | 8,8 | 5,0 | 3,5 |
| mrt-05 | 6,5 | 5,7 | 5,1 | 3,2 |
| nov-05 | 7,5 | 5,2 | 4,5 | 2,7 |
| dec-05 | 4,4 | 7,8 | 4,6 | 2,1 |
| jan-06 | 2,0 | 9,3 | 3,9 | 2,1 |
| hr-ketel | gemid.temp. | gas (m3/dag) | wind (m/sec) | zon (uren) |
| jan-06 | 2,0 | 7,8 | 5,1 | 3,6 |
| feb-06 | 3,2 | 7,4 | 5,2 | 2,0 |
| mrt-06 | 4,1 | 5,8 | 5,6 | 5,0 |
| okt-06 | 13,9 | 0,6 | 5,0 | 3,5 |
| nov-06 | 9,7 | 3,2 | 5,6 | 2,9 |
| dec-06 | 6,9 | 5,2 | 5,8 | 1,2 |
181 reacties op “Hoeveel bespaart men met een HR-ketel?”
@Wim,
Ik maak me niet al te veel zorgen over het ketelrendement. Ik heb van de installateur begrepen dat ik een CWK24-12e ketel heb, waarvan een certificaat op het Internet moet zijn te vinden. Bij de ketel VHR24-28C vind ik inderdaad een tapwaterrendement van 84%. Het zou best kunnen dat het rendement bij vol vermogen lager ligt dan bij een lager vermogen.
Verder zit er tussen de ketel en het tappunt in de badkamer circa 8 meter leiding, waarvan 5 meter door een betonvloer loopt. Ik weet niet of die leiding afgeschermd (geïsoleerd) is. Dat kan de meting negatief beïnvloeden. Er werd overigens wel wat koud water bijgemengd, want mijn ingestelde warm-watertemperatuur is 60 graden. Maar dat zal op de meting nauwelijks invloed hebben omdat daardoor de gemeten eindtemperatuur ook lager is.
Ik zal de meting nog eens herhalen vanuit een tappunt, dat dichter bij de ketel ligt. Ik trek hieruit nog geen negatieve conclusies m.b.t. het verwarmingsrendement. Alleen al vanwege het feit dat ik met deze ketel 20% zuiniger ben gaan stoken dan met de vorige ketel verwacht ik dat de ketel goed functioneert. Daar ik per jaar 1000 kuub gas gebruik voor verwarming en 200 kuub voor tapwater hecht ik de meeste waarde aan een goed verwarmingsrendement.
Ik heb een besparing met een HR condensatieketel(Bulex) van 25% t.o.v m’n gaskachel die ik in 2005 nieuw had gekocht.
overal veel aangenamer binnen met cv dan met die gaskachel.
Hoe koud was het in jullie slaapkamers als het goed vroor buiten?
nadat ik de zoldervloer isoleerde(18CM) was het 6graden warmer op de verdieping van de slaapkamers, ben benieuwd hoe warm het deze winter zal zijn, want de muren van de slaapkamers zijn nu ook geîsoleerd met 7,5cm isolatie.
@ Kristof,
Bij ons wordt in de slaapkamers niet gestookt. ’s Nachts gaat sowieso een raam in de kiepstand. Overdag meet ik op vriesdagen dan een temperatuur die varieert tussen de 12 en 14 graden. De spouwmuren zijn geïsoleerd en de raamkozijnen zijn in 2002 vervangen door kunstof kozijnen waarin tegelijkertijd HR++ glas is aangebracht. Vanuit de kamer lekt warmte via het plafond en schuifdeur bij het trapgat naar boven, waardoor er daar een voor ons acceptabele temperatuur heerst.
@ Arie G.
Zet je de ramen ook in kiepstand wanneer het vriest buiten?
Voorlopig is de min slaapkamertemperatuur 16 tijdens deze koude nachten,ben heel tevreden van m’n isolatie en hoogrementsramen.
Kweet nog vroeger toen er nog niets van isolatie was geplaatst en enkele ramen dan was het amper 3°C op de slaapkamers, precies dat het toen binnenvriesde.
Nog een klein vraagje. Aan de kant van het schuin dak heb ik eerst 6cm isolatie(tussen de kepers) met dampscherm geplaatst en daarop nog eens 18cm met nog eens een dampscherm, kan dit kwaad als je 2 dampschermen hebt?
@ Kristof,
’s Nachts hebben we het raam ook bij vorst in de kiepstand. Overdag zetten we het raam bij extreme kou wel dicht op het rooster na.
’s Winters drogen we de was op zolder en dan is er enige ventilatie wel noodzakelijk.
Ik meet momenteel op mijn slaapkamer 15,5 graad overdag. ’s Nachts zal dat wel een paar graden lager zijn.
Wat betreft je dubbele isolatie. Condensatie treedt (als er vocht is) altijd op aan de koude kant van de dampremmende laag. Als je onderste laag goed afsluit, komt er geen vocht tussen. Als dat wel het geval mocht zijn zou er vocht komen tussen de beide dampremmende lagen. Maar daar heb je denk ik geen vitale dakconstructiedelen. Ik denk dat het geen kwaad kan, maar ik ben geen bouwexpert.
Arie,
Zeer interessante site met bruikbare tips, mijn felicitaties.
Wij hebben onlangs ook een Vaillant condesnatieketel laten installeren, 29KW voor tapwater, en tussen 9-24KW voor verwarming.
OOk mijn vraag: wat is instelling met de beste verhouding comfort-verbruik? Onze oude ketel had een uitgansgtemperatuur van zo’n 70 graden, en de termostaat stelden wij in op 22 als we thuis waren, en op 17 ’s nachts en overdag als er niemand thuis was.
Ik las ook dat HR ketels een hoger rendement halen bij lage uitgangstemperatuur, maar vraag me af of het dan handuig is de termostaat terug te zetten naar 17 graden. ik ben bang dat het te lang zal duren voordat de temperatuur een comfortabel nivo haalt (21 a 22 graden).
Ik twijfel tussen twee instellingen:
1. Uitgangstemperatuur 50 graden, termostaat instellen op 20 bij afwezigheid/s’nachts en 22 bij aanwezigheid.
2. Uitgangstemperatuur 60 graden, termostaat instellen op 17 bij afwezigheid/s’nachts en 22 bij aanwezigheid.
Eén en ander evt te programmeren op de termostaat.
Welke optie zouden de beste resultaten geven naar jouw inzien? Nog even ter achtergrondinfo: ik ben woonachtig in Spanje, met een gemiddelde temperatuur van 5 graden in de maanden DEC/JAN/FEB, en 12 in NOV/MAR/APR.
@Roel,
50 graden is wel erg laag. Ik heb eens wat metingen gedaan bij verschillende uitgangstemperaturen bij de Vaillant-ketel. Bij 60 graden condenseert de ketel voor 48%, bij 50 graden is dat 58%. Bij 100% zou het ketelrendement circa 10% verbeteren t.o.v. geen condensatie. Dus die marges zijn klein.
Verder hangt het af van het type verwarming. Als je radiatoren gebruikt moet je al gauw op 60 graden zitten, anders duurt de opwarming te lang. Heb je uitsluitend vloerverwarming dan kun je volstaan met een lagere temperatuur.
Ook de mate van isolatie speelt een rol. Je zou eens moeten kijken tot hoever de temperatuur ’s nachts daalt als je niet stookt.
Nachtverlaging rendeert altijd, maar je moet rekening houden met de opwarmtijd. Hoe lang duurt het tot de temperatuur 3 graden stijgt.
Wat dat betreft zou ik de thermostaat ’s nachts lager dan 20 zetten.
Het is een kwestie van experimeteren.
moet ik m’n badkamer meeverwarmen met de living , keuken en salon?
aangezien de badkamer naast de salon is?
Hoe gaat het in z’n werk als je vb slaapkamers wilt verwarmen, nu slaat de ketel aan wanneer m’n kamerthermostaat(klokprogramma)
dit zegt. vb snachts 16 en overdag 20,5.
heb ook ondervonden dat de ketel niet altijd de ingesteld aanvoertemp bereikt, ik denk omdat hij kijkt naar het verschil tussen aan en terugvoertemp.
btw
@ Roel m’n temp van aanvoertemp is momenteel 50° van m’n HR ketel van Bulex. Enkel wanneer het vriest zet ik deze op 60°
je hebt het hoogste rendement van je HRketel tussen 50 en 60°.
@Kristof,
“moet ik m’n badkamer meeverwarmen met de living , keuken en salon?
aangezien de badkamer naast de salon is?”
Dat is een kwestie van ervaring. Een warme badkamer kan geen kwaad, maar gebruikt wel energie.
Ik concludeer uit je antwoord dat je geen vloerverwarming hebt, maar radiatorverwarming. Die reageert minder traag dan vloerverwarming, dus ik zou zeker nachtverlaging toepassen.
Wat je ketelreactie betreft m.b.t. de ingestelde temperatuur. Als je kamer de bereikte temperatuur heeft bereikt, zal de ketel af en toe aanslaan om weer even wat bij te verwarmen. Het kan ook zo zijn dat de vlam van je ketel moduleert (niet voluit brandt).
Overigens hebben sommige thermostaten ook een ingebouwde intelligentie met een bepaald regelpatroon. Sommige thermostaten hebben een PID-regeling. Zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/PID-regelaar.
Wat betreft de watertemperatuur. Deze zou ik gerust op 60 graden of meer zetten. Je reactietijd van je verwarming wordt dan korter en dan kun je ’s morgens de thermostaat wat later laten starten. Zeker hartje winter moet de watertemperatuur niet te laag staan.
@ Arie
Momenteel heb ik nog geen buitenvoeler op m’n HR condensatieketel, ken je personen die later een buitenvoeler hebben geplaatst op hun ketel, zoja is het de moeite om dit aan te schaffen? Op sommige sites staat er besparingen van 10% met de buitenvoeler. Wat is jou mening hiervover?
Momenteel is jaarverbruik 950m³ voor 50m² woonopperplakte.
@ Kristof,
Ik heb zelf geen buitenvoeler. Je zou er een kunnen gebruiken om daarmee de temperatuur van het ketelwater te sturen. Als de zon schijnt kun je i.h.a. volstaan met een wat lagere watertemperatuur waardoor je rendement iets toeneemt. Maar er kleven soms ook nadelen aan. Zie de discussie op: http://forum.fok.nl/topic/1147532 , waarbij je zelfs in bepaalde gevallen meer energie gebruikt, zeker als het water dag en nacht warm wordt gehouden. Je gebruikt dan ook meer elektrische energie voor de pomp.
Wat betreft je jaarverbruik van 950 m3 voor een vloeroppervlak van 50 m2. Voor Nederlandse begrippen is dat niet veel. Maar misschien is de gemiddelde temperatuur hier lager.
Van belang is om te weten hoeveel je voor de verwarming gebruikt en hoeveel voor tapwater. Dat kun je nagaan door elke maand de meterstand te noteren. Dan weet je het gasverbruik in de zomermaanden, waarin je in feite alleen je tap- en douchewater verwarmt. Hieruit kun je het jaarverbruik hiervan dan berekenen.
@Christoff: ik heb eerder (staat hier ook een artikel over) mijn HR_ketel met modulerende kamerthermostaat voorzien van een buitensensor. De temperatuur (aanvoer) in de CV-kring werd daarmee geregeld in relatie met de buitentemperatuur en de ingestelde (zelf te kiezen) stooklijn.
Comfort nam toe, en qua gasverbruik kan ik niet aangeven dat het meer verbruikt. Immers: je stuurt gedoseerder je HR-ketel middels een aantal parameters. Vergelijk met de auto: naast aan/uit (vol gas of niet) heb je nu meer mogelijkheden daartussen en stook je zuiniger (je ketel suddert wel veel langer).
enkele directe verwijzingen naar de posts aangaande je buitensensor vraag en mijn ervaringen:
http://www.renewable-energy-now.org/2010/03/thermostaat-voorzien-van-externe-sensor/
http://www.renewable-energy-now.org/2010/03/weersafhankelijk-regelen/
Nogmaals even ter aanvulling: mijn radiatoren en CV-ketel zijn zoals het heet waterzijdig ingeregeld. Hiermee kan ik dus met lichtere pompinstellingen, lager vermogen etc. het huis verwarmen. Tot 2005 verplicht in Nederland dat inregelen, maar praktijk wijst uit dat het goedkoop moet en dus 95% van de woningen met slecht functionerende CV-systeem werkt/zit!
@ Niels, merci voor de intressante site omtrendt buitensensor. Kzal anders ook nog eens langs gaan bij een verdeler van Bulex.
Dat waterzijdig inregelen is verzeker vooral bedoeld voor oude cv installaties?
M’n cv installie is nog maar 1 jaar oud, en ik heb ook alles zelf installeerd behalve de gasaansluiting. Wij kunnen goed horen wanneer de cv-ketel brandt omdat deze hangt in de living
(mss wat vreemde plaats maar de meeste wandketels zijn compact ivm vroeger). M’n cv leidingen zijn in Tubipex met isolatie rond.
ik denk wel dat ik een slimme kamerthermostaat heb. vanmorgen had hij een 40tal minuten nodig om 3graden op te warmen. bij de start van het opwarmen werkte de brander op 88% van z’n vermogen. Hoe kleiner verschil tussen aanvoer en retour hoe minder de brander brand(25%) dus veronderstel ik dan ook minder gas.
@ Arie, verbruik van tap en douchewater is 8m³ gas per maand voor 3 pers. Ik noteer al een jaar of 4 elke maand m’n meterstand, laatste 3maand zelfs elke week omdat ik benieuwd ben hoe verslindend m’n elektrische boiler(150l) was vroeger. vorig jaar had de boiler op vriesdagen 4kw/dag nodig(onverwarmde badkamer).
Momenteel uit voorlopige berekeningen zou m’n jaarverbruik moeten kunnen dalen van 3000kw(met elektrische boilers) naar 2500 kw(zonder boilers)
@Kristof: nee, waterzijdig inregelen is voor ELKE CV-installatie. Elke situatie heeft zo zijn problemen, en met goed afstellen en inregelen kunnen een hoop problemen voorkomen worden, of beter: men kan efficiënter verwarmen.
Met goed inregelen kan vaak de CV-pomp rustiger lopen (lager toerental, minder elektrisch verbruik, minder geluid in/door de leidingen etc.) maar ook betere warmteafgifte door elke radiator.
Meer hierover is op internet te vinden, o.a. bij het bedrijf (cvtuning.nl) wat naar volle tevredenheid mijn CV-installatie heeft ingeregeld (op mijn verzoek)
@Niels: Hoeveel druk zit er op jou cv leidingen na de cvtuning?
van mij 1,9bar
vanaf hoeveel uur afwezigheid zou je de kamertemperatuur mogen verlagen?
bv is het de moeite als je maar 2uurkes weg bent om deze kamertemp. te verlagen.
@Arie, @Kristof: Dank voor uw antwoorden. De kou is hier ook engiszins ingezet, dus de verwarming gaat af en toe al aan. Ik heb deze idd maar op 60 graden gezet, bij 50 worden de radiatoren maar lauwwarm, bij 60 is het beter. Ik merk dat de ketel de brander af en toe uitschakelt, ook al vraagt de termostaat naar warmte. Dit zal te maken hebben met zuinigheid, mijn vorige ketel bleef lekker doorbranden (wellicht op een lager pitje) tot de termostaat het signaal UIT gaf.
Dus maar even expirimenteren met de temperatuur, het al dan niet laagzetten van de termostaat s’nachts en bij afwezigheid…de hamvraag: wat is het verbruik bij opwarmen van 18/19 graden tot 22 graden vs. warmhouden op 22 graden gedurende een bepaald tijdvlak (’s nachts bijvoorbeeld). Jammer dat mijn gasmeter op de BG zit, en wij op de derde verdieping.
Hoi Arie,
Heb jij er wel eens van gehoord dat na vervanging van een vr ketel voor een hr ketel het gasverbruik aanzienlijk is toegenomen? Het verbruik was 2000 m3 gas, maar na installatie van de hr ketel is het verbruik gestegen naar 2800 m3. De installateur heeft gemeten dat dit voornamelijk gebruikt wordt door tapwater. Ze denken nu dat dit te maken kan hebben dat de kranen in huis te vaak de ketel vragen om op te warmen. Daarnaast heeft de ketel een modulair systeem waardoor het een paar dagen duurt als het weer is omgeslagen dat hij zijn opwarmingspatroon aanpast. Dit zou er ook mee te maken kunnen hebben? Het is vreemd, want meestal wordt een houtgestookte huiskamer kachel gebruikt.
Mvg, Ilse.
Hoi Ilse,
Ik heb dit soort verhalen wel eens vaker gehoord, maar het is niet gebruikelijk. Ik neem aan dat jullie stook- en douchegedrag niet wezenlijk is veranderd. Er kunnen wel kleine fluctuaties zitten in verschillende winters, maar dit is een te groot verschil.
Het gasverbruik voor tapwater kun je afleiden uit het verbruik in de zomermaanden, als je regelmatig de meterstanden hebt genoteerd, als je dan tenminste geen verwarming hebt gebruikt.
Het zou kunnen dat de HR-ketel een andere (misschien weersafhankelijke) regeling heeft, waarbij het ketelwater continu warm wordt gehouden. En dat kost extra energie.
Verder zijn er de vragen:
– passen jullie nachtverlaging toe?
– Wat is de ingestelde maximale watertemperatuur van de verwarming?
– Wat is de ingestelde temperatuur voor tapwater?
– Heeft de ketel een ingebouwd reservoir voor tapwater?
– Gebruik je vloerverwarming of radiatoren?
– Verwarm je ook je slaapkamers?
– Is je gezinssamenstelling veranderd?
Heb je verder gasverbruikgegevens per maand van de vorige ketel?
Als je nu even dagelijks (rond 23.00 uur) de gasmeterstanden noteert en mij mailt, kan ik wellicht iets zeggen over de aard van het gebruik door dat te relateren aan de gemiddelde buitentemperatuur.
Het komt regelmatig voor dat installateurs een ketel installeren op maximaal comfort en geen rekening houden met het verbruik.
dag Arie,
Deze week is er een iemand langsgekomen om een CO-meting te doen en om de parameters te controleren; hij had gezien dat de ketel op 22kw stond ingesteld en was wat aan de hoge kant aangezien we nog maar 4 radiatoren
(vermogens radiatoren samengeteld 10000W) hangen hebben op gelijkvloers. Hij heeft deze nu ingesteld op 14kw.
Zou dit nu een besparing kunnen opleveren ?
@ Ilse: wij verbruiken met 2volwassenen en 1 kindje 18maand een 10m³ gas per maand, om af te wassen gebruiken we wel voornamelijk een vaatwasser.
ik heb een combiketel zonder boilertje.
@ Kristof,
Ik denk dat je wel iets kunt besparen met de verlaging van het vermogen. Ik heb zelf ook het vermogen tot de helft teruggebracht. Maar meten is ook dat opzicht weten, zoals ik in bovenstaand artikel heb weergegeven. En verder is er de vraag met welk comfort je genoegen neemt.
Wil je dat de temperatuur om 7.00 uur al 20 graden is of vind je 19 ook al voldoende? Er is nogal wat variatie in wensen. Sommige gezinnen vinden een dagtemperatuur van 22 graden acceptabel, maar er zijn ook gezinnen waar de temperatuur niet boven de 19 graden komt.
Hier is het van 8u tot 18u 20,5°C en van 18u tot 21u : 21°C
meestal gaan we pas slapen rond 23u.
Vanaf dat we vb een uurtje of 2 of langer weg zijn dan stel ik met de timer een voorlopige lagere temperatuur in.
Is dit altijd zuiniger als je niet lang weg bent, bvb 1 uur afwezig?
Wat is jou jaarlijks verbruik van elektriciteit en hoeveel pers?
waarschijnlijk ook zonder elektrische boiler?
@ Kristof,
Het gasverbruik in ons nageïsoleerd hoekhuis van 1974 was oorspronkelijk 4000 m3, maar ligt de laatste jaren rond de 1300 m3. Zie ook:
http://www.olino.org/articles/2006/07/12/energiebesparing-thuis-een-praktijkgeval. Nu we sinds 3 maanden met 2 personen zijn, verwacht ik uit te komen op 1200 m3.
Ik heb vloerverwarming en een Itoh-klokthermostaat, die ’s morgens
geleidelijk hoger wordt ingesteld.
Zie ook: http://www.olino.org/articles/2008/01/09/nachtverlaging-bij-vloerverwarming-rendeert-wel
Hierin staat de stooktabel. De vloerverwarming werkt wat trager en geeft ’s avonds ook langer zijn warmte af. Meestal gaan we rond 24.00 uur slapen.
Voor een uurtje weg zet ik daarom de thermostaat niet lager.
Dat zou nog wel kunnen bij radiatorverwarming, maar dat spaart nauwelijks. Je kunt bij radiatorverwarming ’s avonds zeker een uur voor de nachtrust in de nachtstand zetten.
Het elektraverbruik was tot voor kort 2500 kWh minus 365 kWh van mijn zonnepanelen. Gezien de laatste metingen verwacht ik uit te komen op 1700 kWh minus 365 kWh, dus zo’n 1335 kWh. Ik plaats er binnenkort nog 3 zonnepanelen (690 wattpeak) bij via de windvogel-korting:
http://www.windvogel.nl/2011/10/26/zonne-energie-inkoopactie-15-voordeel-verlengd-tot-eind-2011/
en verwacht dan nog circa 500 kWh te besparen.
Ik heb in de kamer voornamelijk spaarlampen en een dimbare led-balk boven de eettafel. Ik heb sinds kort een led-TV (38 watt) en een A-label koel/vrieskast.
Ik heb geen elektrische boiler.
mooie besparing, ikzelf heb ook een hoekhuis met een 47m² opp waar het warm is waar we wonen.
Ik ben nog aan het twijfelen of ik het plafond van de gelijkvloers zou isoleren, want nu gaat er warmte naar de slaapkamers.
Ik dacht om enkel geluidsisolatie te plaatsen in het plafond.
Wat zou jij doen in mijn geval?
M’n jaarlijks gasverbruik is rond de 1000m³ gas, enkel in de keuken is de deur en het raam nog enkel glas die aangrenst aan de veranda waar het net niet vriest(min 2°C toen het -10°C buiten was), ik heb een zéér oud huis want er is zelfs geen spouwmuur, later zou ik zo van de isolerende geveldecoratie laten spuiten.
M’n elektriciteitsverbruik is momenteel rond de 2800kw maar hier gebruikte ik nog een elektrische boiler, ben benieuwd naar volgend jaar wat ik zal uitsparen door het gebruik van de doorstromer.
@ Kristof,
1000 m3 op jaarbasis is voor een oud hoekhuis ook niet slecht.
Als het boven gehorig is, zou je je plafond op geluid kunnen isoleren, maar het is ook wel plezierig als de kou uit de slaapkamers ia. Ik heb wel mijn schuine dak goed geïsoleerd en dat scheelde ook aanzienlijk.
Ik heb wel vrij snel na de intrek in mijn woning de open trap in de kamer naar boven met een schuifdeur afgesloten.
Het gasverbruik voor tapwater schat ik op zo’n 200 m3 per jaar.
Wat mijn elektraverbruik betreft. We hebben geen wasdroger, wel vloerverwarming waarvan de vloerpomp (met pompschakelaar) 100 kWh op jaarbasis gebruikt. We draaien de vaatwasser om de 3 dagen, dat was voorheen 2. Mijn adsl-modem gebruikt 9,5 watt, mijn CV-ketel in stand-by circa 11 watt. De koelkast is met 240 kWh per jaar de grootste verbruiker. Mijn CV-ketel komt op 160 kWh. Hiervan heb ik het pompvermogen een aantal jaren geleden met een condensator in serie teruggebracht omdat het water door de cv-leidingen te snel stroomde en door turbulentie voor extra ruis zorgde.
Ik heb sinds een jaar het Plugwise-systeem (14 circles) in gebruik, waardoor ik het verbruik van de meeste apparaten en lampen met stekkers goed in beeld kan brengen.
de schuine wand is hier ook heel goed geiisoleerd beter dan de zoldervloer:
6cm tussen de balken + 18cm erop zodat je de grote balken nie zal zien als de kamers zijn afgewerkt. In januari zal kamer 3 worden afgewerkt, deze aan de kant van het schuin dak.
Hier hebben we wel een wasdroger, koelkast, diepvriezer,vaatwas(A-klasse) en vooral spaarlampen en enkele tl-lampen. Sinds kort is er een functie op m’n digitale tvontvanger dat hij na 1 uur in diepe slaap komt en zo maar 1w/u verbruikt ipv van vroeger 20w.
M’n toekomstig kerstboomverlichting is LED is zal maar 10w verbruiken voor 27m kabel :).
Is die condensator die parallel geplaatst met je pomp
ik werk namelijk in de electronica-sector vooral machinaal assembleren van die kleine componenten op printen.
@ Kristof,
Wat de condensator betreft. Hierover heb ik op Olino een artikel geschreven: http://www.olino.org/articles/2007/01/08/hoe-verlaag-ik-de-capaciteit-van-mijn-cv-pomp
Ik heb er een aparte condensator voor gekocht. Het vermogen van 87 watt was niet regelbaar en zorgde voor teveel stroming. Een condensator in serie reduceert de spanning en neemt geen vermogen op.
Veel nieuwe ketels hebben een instelbare pomp of een modulerende pomp die zijn vermogen aanpast aan de behoefte.
Wat je verbruik betreft zit je nog onder dat van het gemiddelde huishouden, want dat zit op 3500 kWh. Als ik inlog op mijn energieleverancier kan ik mijn verbruik vergelijken met dat van het gemiddelde in mijn postcodegebied. Dat was in 2009 3700 kWh, in 2010 4200 kWh en nu in 2011 4600 kWh. Ik had verwacht dat dit een dalende trend zou vertonen vanwege spaarlampen e.d., maar het verbruik is juist stijgende.
@Roel. Als je merkt dat de ketel de brander af en toe uitschakelt, ook al vraagt de termostaat naar warmte, dan zou je ook even moeten controleren of de retourwatertemperatuur niet te hoog is. Ik heb dat meegemaakt omdat een kleien radiator in de keuekn geheel geheel alleen op een hoofdleiding overbleef nadat alle radiatoren op de slaapkamers waren uitgezet (vorstvrij). De ketel reageert op te hoge retourtemperatuur.
@ Arie, die ruis in je leidingen was dit niet gewoon lucht?
Voor een langere levensduur van m’n HRketel is er een expantievat gekoppeld aan de retourleiding van de cv om drukverschillen op te vangen.
@ Kristof,
Ik ontlucht wel altijd bij het vullen van mijn ketel. Lucht in de leidingen zorgt meestal voor een karakteristiek geluid van luchtbelletjes, die bij het passeren van bepaald overgangen zo’n geluid produceren. Je hoort stromend water altijd wel een beetje zoemen. Stroomt het water sneller, omdat de thermostaatkranen van een aantal radiatoren dichtzitten, dan heb je kans op turbulentie hetgeen extra geluid produceert. In feite zou ik een ketel moeten hebben met een pomp die zijn toerental aanpast aan de ondervonden druk.
Na het verlagen van het pompvermogen was het stroomgeluid aanzienlijk minder.
Het expansievat heb ik met de ketel destijds vervangen. Dat vangt inderdaad de drukverschillen op die ontstaan bij de uitzetting van het water door de temperatuurverschillen.
Binnenkort installeer ik een radiator op een slaapkamer.
Nu slaat de ketel aan wanneer de klokthermostaat dit zegt.
Hoe kan ik maken dat het warm(17°C) is in de slaapkamer s’nachts?
@ Kristof,
Ik neem aan dat de thermostaat zich in de kamer bevindt. Dan reageert de ketel op de kamertemperatuur en het programma in de thermostaat. Als je wilt dat de slaapkamer ook ’s nacht warm wordt, zou je dus ook ’s nachts moeten stoken.
Of je moet een onafhankelijk cv-circuit maken voor je slaapkamer met een eigen thermostaat, zodat alleen de slaapkamer wordt verwarmd en de rest van het huis niet. Ik ben geen installateur, maar ik denk wel dat dit soort mogelijkheden bestaat. Misschien moet je eens zoeken op internet of een installateur benaderen.
@Ilse,
Hier zelfde verhaal gehad 4 jaar geleden na laten plaatsen Hr ketel.
Van welk jaar was jullie oude ketel? En was dit een modulerende ketel of een aan/uit ketel?
Indien een aan/uit ketel zou ik eens informeren naar het waterzijdig laten inregelen van je installatie. Als van de nieuwe ketel de retourtemperatuur namelijk te hoog is moduleert de ketel terug terwijl er nog wel vraag naar warmte is. Verschil aanvoer- en retourtemperatuur dient 20 graden te zijn. Op die manier blijf je in een cirkeltje draaien waardoor je gasverbruik enorm stijgt en het huis niet echt comfortabel warm te krijgen is.
@ Arie
voor de slaapkamer snachts te verwarmen zei de verkoper dat er 2 opties zijn:
1: een extra thermostaat + extra thermostatische regeling op die leiding ( 250€)
2: verhoging nachttemp huidige kamerthermostaat naar bvb 18°C ipv 16°C
welke keuze is het goedkoopst denk je?
@Arie
Ik merk nu toch dat het veel tijd kost om de temperatuur omhoog te krijgen nadat de termostaat overdag op 18 graden staat. bij thuiskomst, is de temperatuur ongveer 19 graden, en duur het 2 a 3 uur om dit naar 22 graden te krijgen. De ketel staat op 60 graden, en het gasverbruik moet ik nog zien op de volgende factuur. Wij hebben dus duidelijk tew einig radiatoroppervlak om de kamer snel te kunnen verwarmen op lage keteltemperatuur.
Zou je aanraden om de ketel op 70 a 75 graden te zetten? Wat zou dit betekenen voor het gasverbruik? Mogelijk zal de ketel minder tijd branden (1,5 tot 2 uur om 3 graden op te warmen wellicht), maar wel op een hoger nivo. Enig idee?
@ Roel,
De besparingsmarge van 60 graden t.o.v. 70 is maar zeer beperkt. Bij mijn experimenten bleek dat bij 60 graden er maar 47% van het in de rookgassen aanwezige waterdamp condenseert ervan uitgaande dat er bij de verbranding van 1 kuub gas 1,5 liter water in dampvorm vrij komt. Bij 55 graden is dat 52% en bij 50 graden is dat 59%. Bij 50% condensatie neemt je ketelrendement met ongeveer 5% toe t.o.v. geen condensatie. Daarom kun je de watertemperatuur gerust op 70 tot 75 graden zetten en hartje winter op 80 als blijkt dat het opwarmen te lang duurt. Dus als je van 60 naar 70 graden gaat zal je rendementsverlies maar een paar procent bedragen. Je warmteverlies in de cv-leidingen neemt ook iets toe, maar dat kun je beperken door de leidingen op de plaatsen waar je niet hoeft te verwarmen, te isoleren.
Verder zal de ketel nadat de kamertemperatuur de gewenste waarde heeft bereikt het water op een gemiddeld lagere temperatuur brengen, omdat er dan minder vermogen nodig is, waardoor dan je rendement weer iets hoger wordt. En als je een modulerende thermostaat gebruikt zal deze de ketel op een lager vermogen laten branden als de gewenste temperatuur is bereikt en dat zal zeker bijdragen aan een iets hoger rendement.
@ Kristof,
Het is maar de vraag of je slaapkamertemperatuur de gewenste waarde krijgt als je de kamer op 18 graden stookt. Na het moment van nachtverlaging zal de ketel een tijd niet branden omdat het even kan duren voor de kamertemperatuur 3 graden is gezakt. Je kunt natuurlijk ook de nachtverlaging ’s nachts wat later laten ingaan. Dan blijft de slaapkamer langer warm. Het is natuurlijk een zeer persoonlijke keus, maar als je eenmaal gaat slapen, levert je dekbed voldoende warmte. Wij hebben ’s nachts altijd een raam in de kiepstand staan voor frisse lucht.
Als je de hele nacht 18 graden aanhoudt, betekent dat extra warmteverlies in je hele huis.
Bij een extra thermostaat in je slaapkamer moet er wel een mogelijkheid zijn dat het water van de ketel naar de andere vertrekken niet naar de radiatoren gaat, maar wel naar de slaapkamer. Dat hangt af van de ligging van je leidingen. Een thermostatisch ventiel kan de warmtestroom door leidingen aan of uitzetten.
Ik durf geen uitspraak te doen over wat beter is, maar in het algemeen geldt dat het op den duur voordeliger is, als je het stoken beperkt tot de plaatsen die je warm wilt hebben.
Ik had vergeten te zeggen dat het gaat om slaapkamers voor kleine kindjes, want er is 2de op komst.
Ik heb gisteren een radiator gekocht voor de slaapkamer van m’n 1ste kind, voorlopig krijgt ze nu warmte van een elektrisch deken, dit heeft ze wel graag want zonder kwam ze wakker door koue handjes.
De geiisoleerde leidingen van alle kamers hebben afzonderlijke leidingen die allemaal samen komen op de collector die staat in onze slaapkamer.
Ik vind dat die collectors nog vrij veel warmte afgeven want momenteel is er nog geen kastje voorzien errond en warmt onze kamer hierdoor 2graden op. Das lekker meegenomen 🙂
@ Kristof,
Als het gaat om een tijdelijke voorziening van een enkele jaren is het misschien zinvol om tijdelijk je nachttemperatuur toch hoger te zetten.
Dan verbruik je wel iets meer, maar deze extra kosten zijn wel te overzien.
@Arie,
Dank voor je antwoord. Zou het zelfs zo kunnen zijn dat er minder gas verbruikt wordt met de ketel op 70 graden dan op 60? Ik merk dat het huis nu veel sneller op de gewenste temperatuur komt, en de termostaat sneller afslaat, terwijl bij 60 graden de termostaat continu warmte vroeg. Dus de ketel draait nu op een hogere tempeartuur, maar slaat sneller af….wellicht is de warmteafdracht van de radiatoren efficienter bij hogere temperaturen?
@ Roel,
Dat er bij 70 graden meer warmteafgifte plaats vindt is niet onlogisch.
De langsstromende lucht krijgt een hogere temperatuur mee, waardoor het opwarmingsproces wordt versneld.
Of daarmee het rendement toeneemt. Ik denk van niet, want de waterdampcondensatie zal iets afnemen, tenzij je een modulerende thermostaat hebt, die de hoogte van de vlam (en daarmee het vermogen)
afhankelijk maakt van het verschil tussen de gevraagde en werkelijke temperatuur.
Als je dat niet hebt, zal de ketel op een hoger vermogen branden. Dan is de kamer sneller op temperatuur en slaat de ketel wellicht langere perioden af, waardoor de cv-pomp minder hoeft te draaien en dat spaart weer elektrische energie. Maar dat effect lijkt me marginaal.
@ Arie
Wat is de ideale vochtigheid in de living?
Is het waar hoe hoger de vochtigheid hoe minder je energie je nodig hebt om te verwarmen?
Ik denk dat we sinds cv hebben veel drogere lucht hebben,
voordien hadden we een gaskachel en zat er ook nog veel vocht in de muren maar deze zijn al behandeld.
Vorige winter zelfs maar 30% luchtvochtigheid, we hebben toen zo’n luchtbevochtiger gekocht.
@ Kristof,
Dat is een lastig te beantwoorden vraag.
Ik zag een website Airfresh.nl met:
http://www.airfresh.nl/ideale_luchtvochtigheid_luchtvochtigheid_gebouwen.html
een grafiek met de ideale luchtvochtigheid.
Ik heb geen relatie ook niet op wikipedia kunnen ontdekken over het verband tussen stoken en relatieve luchtvochtigheid.
Ik denk dat een mogelijk relatie marginaal zal zijn.
Er is wel een relatie zoals bij Airfresh aangegeven tussen behaaglijkheid en relatieve vochtigheid, zoals je vaak ’s zomers buiten merkt als het weer drukkend is.
Als je in je kamer de temperatuur verhoogt, daalt je relatieve luchtvochtigheid bij een gelijkblijvende hoeveelheid vocht, want je verschuift daarmee het dauwpunt.
Het zou kunnen dat je bij een optimale luchtvochtigheid met een lagere temperatuur kunt volstaan, maar daarover durf ik geen uitspraak te doen. Het effect is m.i. marginaal.
@Arie,
Goed artikel! ik heb dezelfde ketel als U (VHR 24-28 C).
Ik heb ook vloerverwarming en de condensator inbouw voor de pomp ga ik deze week doen.
Wat betreft het instellen van het max vermogen: in menu D11 kan ik instellen van 44 t/m 75 (= % ?).
Ketel staat op dit moment al op 45 dus kan niet (echt) lager.
Is dit blijkbaar het totale instelbereik ? Is dat bij U ook zo ?
@Han,
Ik heb nog eens gekeken naar mijn instelling van diagnosenummer d11.
Deze had ik op 50 gezet.
Bij mij is het maximum is 75 en het minimum 49.
Ik was in de veronderstelling dat dit het percentage van de deellast aangaf. Ik zie nu in de handleiding op pagina 20 dat 50 overeenkomt met een maximaal ketelvermogen van 16 kW en 75 met 24 kW.
Ik laat hem maar op 50 staan, want veel meer kan ik niet terugregelen.
Verder maak ik gebruik van een Itho Comfort Time 100 thermostaat. Dat is een aan/uit thermostaat. Het voordeel hiervan is wel dat ik deze op 0,2 graad nauwkeurig kan instellen en zo met stappen van 0,2 graad mijn kamer langzaam op temperatuur breng tot 20,2 graad ’s avonds.
het nadeel van de thermostaat is dat deze een cyclustijd heeft, die ik heb ingesteld op 20 minuten.
Als de kamertemperatuur nog ver van de ingestelde temperatuur ligt, vraagt de thermostaat de complete cyclustijden. Naarmate de temperatuur dichterbij de gevraagde temperatuur komt, wordt dat percentage lager en schakelt hij b.v. per 20 minuten nog maar 5 minuten aan (zelfdenkend, omdat hij weet dat de eindtemperatuur bijna is bereikt). Het probleem hierbij is dat de ketel tijdens het verwarmen ook stopt met verwarmen als de maximum watertemperatuur is bereikt en dan een bepaalde tijd wacht voordat hij weer aanslaat. Als de thermostaat op dat moment in de cyclusperiode net is uitgeschakeld, moet je weer een bepaalde tijd wachten voordat de thermostaat weer gaat vragen.
In dat opzicht is een modulerende thermostaat een betere oplossing.
Maar met de huidige regeling valt goed te leven.
OK, bedankt voo je reactie.
Vreemd dat je het ketelvermogen niet lager in kan stellen, maar ik laat het dan maar zo staan
@ Arie
Hallo,
Volgens m’n berekeningen ben ik tot de conclusie gekomen dat het totale vermogen van m’n radiatoren een 3000W te weinig is in de leefruimtes.
M’n totale volume is 130m³(nu samen 8100W) om te verwarmen.
Is een huis van eind jaren 1800, enkel straatzijde HRbeglazing, keuken enkele beglazing, geen isolatie in de muren en geen spouw aanwezig Vooral in de keuken voel je dat die radiator niet genoeg vermogen heeft. Later zal ik deze vervangen door een dikkere radiator die dan een 600w meer heeft dan de huidige. Die huidige radiator in de keuken kan ik nog in één van de slaapkamers gebruiken.
Zou dit een besparing zijn op m’n gasfactuur indien m’n radiatoren de juiste vermogens zou hebben?
Beter ietsje teveel dan te weinig nie?
Ik had dit nochtans de vermogens van de radiatoren laten berekenen door een geregistreerd aannemer maar precies kende hij er niet zoveel van aangezien hij al na 2jaar failliet is.
In de badkamer is er ook een radiator van maar slechts 1700W voor 24m³
@ Kristof,
Als je de ruimtes niet warm krijgt met een ketelwatertemperatuur van 80 graden, zou dat een indicatie kunnen zijn van ondercapaciteit van de radiatoren.
Eventueel zou je dat kunnen oplossen door de ruimtes (indien mogelijk) aan de binnenkant nog wat extra te isoleren. In dat geval kun je volstaan met een lagere radiatorcapaciteit.
Als je het totale radiatorvermogen verhoogt, kun je volstaan met een iets lagere watertemperatuur. Dat zal vermoedelijk wel iets aan energie besparen vanwege geringere leidingverliezen en een hoger stookrendement. Ik kan daarover geen percentages noemen. Dat is van zoveel (vaak complexe) factoren afhankelijk.
@ Arie
Het is enkel de badkamer die niet op temperatuur kan komen enkel met de cv, max 16°C wordt het in de badkamer als de thermostatische kraan op 5 staat. badkamer moet nog worden geiisoleerd in de toekomst.
Weet jij soms wat de snelste, goedkoopste manier van bijverwarming in de badkamer? elektrische convector, badkamerblazer, keramische verwarming, straalkachel, … ?
Met cv duurt het bijna 2uur van 16 naar 23°C hierbij verbruik ik ongeveer 0,5m³gas . gas hier in belgie is 3 maal goeikoper dan elektriciteit.
nu gebruiken we dikwijls een elektrische convector met ventilator van 2000W in combinatie met cv. warmte van cv voelt warmer aan dan van zo’n convector.
@ Kristof,
Ik heb weinig ervaring op het gebied van elektrisch bijverwarmen. Het lijkt me dat een elektrische straalkachel vrij snel warmte afgeeft in tegenstelling tot een elektrische radiator die eerst zijn inhoud nog moet opwarmen om warmte te kunnen afgeven. Qua zuinigheid zullen ze elkaar weinig ontlopen.
Er zijn overigens wel discussiefora waarop anderen hun ervaringen prijsgeven, zie o.a.:
http://kassa.vara.nl/vraag-beantwoord/vraag/vadetail/onverwarmde-en-ongeisoleerde-slaapkamer-verwarmen/